Je herinnert je vast de scène uit de film The Social Network waarin Justin Timberlake, in zijn rol als Sean Parker, tegen Mark Zuckerberg zegt: ‘A million dollars isn’t cool. You know what’s cool? A billion dollars.’ Ach, wat waren dat achteraf simpele, onschuldige tijden. De CEO van OpenAI, Sam Altman, die een paar maanden geleden nog zonder beleefdheidsfrasen uit zijn eigen bedrijf werd gezet, is pas een paar weken terug in functie maar lacht om miljoenen en miljarden: Altman is op zoek naar zeven biljoen dollar. Ofwel: zevenduizend miljard dollar. Voor een idee, nog niet eens voor een bestaand bedrijf. Wat is er aan de hand?
Afgelopen donderdag kwam de Wall Street Journal met het bericht dat Sam Altman, de CEO van OpenAI, vijf tot zeven biljoen dollar zoekt om een wereldwijd netwerk van chipfabrieken te bouwen. Vorig jaar ging al het gerucht dat Altman een met Nvidia concurrerende chipfabrikant wilde opzetten onder de codenaam Tigris, maar toen werd niet vermoed dat het ging om biljoenen. De nu uitgelekte zeven biljoen in cijfers is 7,000,000,000,000, een zeven met twaalf nullen.
Wacht, hoeveel?
Om dit in perspectief te plaatsen: in 1995 startte de Internet-hype met de beursgang van Netscape, tot grote ontzetting van de traditionele beleggingsmarkt omdat de browsermaker nog geen winst maakte, hoewel het miljoenen gebruikers had van de populaire browser Navigator. Op de openingsdag haalde Netscape met de aandelenverkoop $82.5 miljoen op.
Altman wil voor zijn idee, want meer is het schijnbaar nog niet, dus vijfentachtigduizend keer zoveel geld ophalen van private investeerders als Netscape beurde op de Nasdaq. Tijden veranderen.
Om nog een poging te doen te duiden om hoeveel geld het gaat: Altman wil met $7 biljoen ruim een derde ophalen van het bruto nationaal product van de hele Europese Unie, de tweede economie ter wereld. Het BNP van deze planeet is overigens $88 biljoen, daar wil Altman graag 8% van hebben, dan is-ie voorlopig van de straat.
Volgens de Wall Street Journal is Altman ondermeer in gesprek met het staatsfonds van de Verenigde Arabische Emiraten en dan vermoed ik dat het niet gaat om Dubai, dat financieel gezien woestijnridder te voet is, maar om het schatrijke olieproducerende Abu Dhabi. Vooral via het staatsfonds Mubadala zoekt Abu Dhabi naar nieuwe omzetbronnen, nu de oliebronnen langzaam maar zeker dicht lijken te gaan om een kans op een leefbare planeet te houden.
Het is aannemelijk dat Altman ook bij de bevriende grote buurman van de Emiraten langswipt, Saudi-Arabië, dat met het staatsinvesteringsfonds PIF (let op de windmolens bovenaan de pagina, daar staat Saudi-Arabië blijkbaar bekend om) steeds nadrukkelijker aan de weg timmert.
Waar maak je 7 biljoen aan op?
Altman zoekt naar een oplossing voor een kritisch knelpunt voor de groei van OpenAI: de schaarste aan geavanceerde grafische processors (GPU’s) die essentieel zijn voor het trainen van geavanceerde AI-modellen, zoals zijn uiterst populaire ChatGPT. Ondanks het succes van OpenAI en concurrenten als Google Gemini en Anthropic, staan al deze miljardenbedrijven met de pet in de hand bij chipmaker Nvidia, dat ongenaakbaar is als maker van de beste GPU’s. Alleen: Nvidia kan de vraag niet aan. En Altman wil niet afhankelijk zijn van één leverancier.
Altman meldde op Twitter, een dag voor publicatie van het artikel in de Wall Street Journal:
“Wij geloven dat de wereld meer AI-infrastructuur nodig heeft – productiecapaciteit voor fabs, energie, datacenters, etc. – dan mensen momenteel plannen te bouwen. Het bouwen van AI-infrastructuur op massale schaal, en een veerkrachtige toeleveringsketen, is cruciaal voor economische concurrentiekracht. OpenAI zal proberen te helpen!”
– Sam Altman
Strak plan of luchtkasteel?
Zijn ambitieuze plan bestaat uit de opzet van een netwerk van enkele tientallen chipfabrieken (‘fabs’) die een constante aanvoer van de cruciale chips zouden waarborgen, niet alleen voor OpenAI maar ook voor andere klanten wereldwijd. Het plan omvat samenwerking tussen OpenAI, investeerders, chipfabrikanten waaronder marktleider TSMC, datacenters en energieproducenten. Want zonder eigen energiecentrales kunnen chipfabrieken op deze schaal niet opereren.
Opvallend aan de tweet van Altman is zijn specifieke vermelding van datacenters. Dat betekent dat hij niet alleen van plan is om de afhankelijkheid van Nvidia te verminderen, maar ook af wil van zijn afhankelijkheid van cloud-gebaseerde oplossingen zoals Microsoft nu draait voor OpenAI en Google voor Anthropic. Microsoft bezit 49% van de aandelen van OpenAI en heeft er mede voor gezorgd dat Altman bij OpenAI kon terugkeren na de paleisrevolutie in november, dus dat wordt een interessante kwestie om te volgen.
Als dit initiatief werkelijkheid wordt, zou dat betekenen dat de AI-industrie en vele andere rekenkracht slurpende bedrijfstakken hun ambities kunnen realiseren. Maar los van het geld zal het resulteren in een complexe eigendomsstructuur waarbij nog onduidelijk is wie zeggenschap heeft en eigenaar wordt van het intellectueel eigendom, los van alle chipfabrieken, datacenters en energiecentrales.
Duurzaamheid en geopolitiek grote uitdagingen
Het plan van Sam Altman om de productie van superchips radicaal op te schalen, heeft aanzienlijke consequenties op het gebied van duurzaamheid. De milieuvoetafdruk van chipfabrieken is aanzienlijk; het zijn energie-intensieve faciliteiten die ook grote hoeveelheden water vereisen en schadelijk afval produceren.
De ongekende schaal van Altman’s idee zou een enorme druk op natuurlijke hulpbronnen en energienetwerken leggen. De milieu-effecten worden nog versterkt door de behoefte aan nieuwe energiecentrales, die de CO2-uitstoot zullen verhogen, tenzij er uitsluitend gebruik wordt gemaakt van hernieuwbare energiebronnen. Met financiers uit het Midden-Oosten lijkt dat niet voor de hand te liggen.
Afgelopen week kondigde de regering-Biden nog vol trots een nieuw initiatief aan waarbij de VS $5 miljard investeert in een publiek-private samenwerking gericht op het ondersteunen van onderzoek en ontwikkeling op het gebied van geavanceerde computerchips. Dit initiatief werd volledig overstemd door het WSJ-artikel over het plan van Altman.
Het initiatief van president Biden onderstreept opnieuw dat de Amerikaanse regering het belang van hoogwaardige chips onderkent en daarom kan het plan van Altman snel geopolitieke spanningen aanwakkeren. Door te proberen de chipproductie uit te breiden binnen een door de VS geleid kader, is het wachten op een reactie van China, aangezien dat de laatste jaren ook nadrukkelijk streeft naar hoogwaardige chips waarbij Huawei een grote rol speelt.
Superchips zijn een zaak van nationale veiligheid en economische groei op lange termijn. China zal niet lijdzaam toekijken bij een concentratie van de productie van deze chips door bondgenoten van de VS, wat mogelijk leidt tot vergeldingsmaatregelen waarbij Amerikaanse bedrijven en hun partners nog moeilijker toegang krijgen tot de Chinese markt. Het project van Altman werpt daarom nu al de schaduw vooruit van een intense handelsoorlog tussen enerzijds China en anderzijds de VS en zijn bondgenoten.