‘Vaak moet er iets gebeuren, voordat er iets gebeurt.’ Het is één van mijn favoriete citaten van Johan Cruijff. Ik moest eraan denken toen afgelopen week beursanalisten, een beroepsgroep met hetzelfde maatschappelijk nut als handlezers en koffiedikkijkers, met de voorspelling kwamen dat Nvidia nog dit jaar Apple en Microsoft kan inhalen als het meest waardevolle bedrijf ter wereld. Zonder analyse waarom en hoe dit kan, is het scorebordjournalistiek van de ergste soort. De enorme koersstijging van Bitcoin naar het hoogste niveau ooit, wordt uiteraard liefst verzwegen door de meeste beursanalisten. Terwijl die koers alleen is gebaseerd op vraag en aanbod, zonder onderliggende producten zoals Nvidia. Lijkt een stuk makkelijker te analyseren. Toch zwijgen de meeste analisten. Toeval? Nee, want toeval is logisch, zei Cruijff al.
In een halfbakken poging tot zelfanalyse heb ik opgezocht wat ik zelf heb geschreven over Apple, Microsoft en Nvidia sinds ik een jaar geleden begon met deze nieuwsbrief. Samen met OpenAI, maker van het revolutionaire ChatGPT, zijn het de enige bedrijven die ik meer dan dertig keer heb besproken.
Nvidia is meer dan hardware
Het is terugkijkend duidelijk dat ik zelf moeite had te begrijpen waaruit de voorsprong bestond die Nvidia heeft opgebouwd; want de kloof met de concurrentie wordt veroorzaakt door veel meer dan alleen de productie van hele snelle processoren, de Graphics Processing Unit (GPU’s) die het motorblok vormen van de AI-software.
Deze nieuwsbrief is te kort en ik mis de technische expertise om diep in gaan op de ‘software-schil’ die Nvidia bijna stiekem heeft opgetrokken rond zijn hardware, waardoor het complexer is dan het lijkt voor klanten om met apparatuur van andere leveranciers dezelfde resultaten te behalen. Maar het is handig om in het achterhoofd te houden als er weer een analist zwetst dat Google, Microsoft en Amazon binnen enkele jaren vergelijkbare prestaties zullen leveren als Nvidia.
Want naast het ontwerpen en het leveren van prestaties in een laboratium, moeten dit type AI-applicaties worden getest in de echte wereld voor allerlei verschillende soorten toepassingen, waarna optimalisatie volgt (ik vind het zelf ook geen Mulisch-achtig betoog, maar blijf bij me) en tenslotte moet een chipfabrikant de GPU’s nog weten te produceren in volume en na verkoop weten te ondersteunen. Dat produceren, verkopen en ondersteunen is misschien wel moeilijker dan het ontwerpen. Ik ben in principe ook een hele goede zanger, maar in de praktijk rent mijn hond weg na drie noten te hebben gehoord.
Elke dag vergroot Nvidia de kennisvoorsprong, omdat het al jaren met al die AI-klanten aan de slag is. Terwijl Google, Microsoft en Amazon nog aan de gebruikerskant zitten. Het is alsof je als klant bij de bakker besluit op een dag zelf een bakkerij te beginnen. Dan zijn het ondernemingsplan en de recepten ook niet de onderdelen die het verschil maken: de crux zit in het maken en verkopen, dat geldt bij het bakken van croissantjes en van computerchips.
Conclusie: Nvidia maakt goede kans om binnen een jaar nog een biljoen aan marktwaarde toe te voegen en Apple en Microsoft te onttronen als meest waardevolle bedrijf ter wereld. Een positie die het dan een tijd zal kunnen behouden. Zodra Nvidia qua bedrijfswaarde Apple en Microsoft is voorbij gestoken, zal het grote publiek (en dus de meeste media en politici) pas beginnen te begrijpen dat er een maatschappelijke doorbraak heeft plaatsgevonden.
Ik beweer niet, zoals weleens wordt geopperd, dat AI een met de uitvinding van de stoommachine vergelijkbare doorbraak is. Dat was wel het geval bij de uitvinding van de personal computer in combinatie met internet, waardoor een groot deel van de wereld overging van de industriële naar de digitale samenleving. De kans is aanzienlijk dat massale adoptie van AI-toepassingen dezelfde impact zal hebben op de samenleving, als ooit de introductie van de lopende band. Ofwel, een hogere arbeidsproductiviteit die wordt gekoppeld aan minder procesmatige arbeidsplaatsen, minder arbeidsuren en kortere werkweken voor de meeste deskjockeys. De vraag is of het gemiddelde salaris op peil blijft, of dat wordt gekozen voor hogere bedrijfswinsten.
AI in het bejaardenhuis
De toepassingen van AI reiken veel verder dan in eerste instantie werd gedacht. Uiteraard zullen veel administratieve functies, feitelijk alle procesmatige functies waarbij een inschatting wordt gemaakt op basis van bestaande data, worden vervangen door AI. Die stoffige assurantieverkoper die ‘s avonds na het eten langskomt in zijn slechtzittende pak met twijfelachtige stropdas, kan slechter interpreteren wat de vereisten van de klant zijn dan een AI-toepassing waarin alle huidige polissen en alle claims van de laatste vijftig jaar zijn opgeslagen.
Het doet terugdenken aan de doorbraak van het world wide web in 1993 na de lancering van de Mosaic-browser en de periode vijftien jaar geleden, nadat de eerste iPhones en Android-telefoons werden geïntroduceerd. De laatste twee innovaties, smartphones en internet, vormen de drager voor de huidige technologische revolutie, want zo moeten we AI inmiddels wel noemen. Zoals er toen voor alles een mobiele app werd ontwikkeld, wordt nu getracht overal AI in te verwerken.
Op MWC in Barcelona werden een paar wonderlijke innovaties gepresenteerd, waarbij de door AI-aangedreven poppen voor bejaarden op veel bezoekers een onuitwisbare indruk maakten. Wie $3.500 voor een Apple Vision Pro niet duur vindt, koopt voor oma toch vast een Hyodol van $1.800? Lijkt absurd, maar de AI-bot in de gedaante van een zesjarig kind blijkt effectiever bij het herinneren dat oma een pilletje moet nemen, moet blijven bewegen en het fornuis moet uitzetten.
Vernieuwen is voor iedereen lastig
De meeste innovaties op AI-gebied zullen mislukken, zoals van alle innovaties het merendeel mislukt. Apple is gelukkig gestopt met het ontwikkelen van een eigen auto en schrijft de geïnvesteerde $10 miljard af als een afronding na de komma. De wereld had absoluut geen behoefte aan een nieuwe autofabrikant. Het wordt interessant om te zien of Apple erin slaagt AI op een nuttige manier te verwerken in de grootste geldmaker van het bedrijf: de iPhone.
Er wordt veel gedaan alsof Google op AI-gebied de kok heeft horen fluiten omdat ie niet weet waar de lepel hangt, maar dat is onzin. Inhoudelijk heeft Google grote stappen gezet en Google Gemini was een reuzenstap. Alleen de bedrijfscultuur van Google blijkt weerbarstig en niet functioneel bij het ontwikkelen van baanbrekende innovaties, zoals ik de laatste twee weken al beschreef.
Jurist David Kiferbaum vertrok en schreef een pijnlijk verslag over hoe het is om te werken in een omgeving waarin politieke correctheid wordt verkozen boven feitelijke correctheid. Aanrader om te lezen: How Google blew up. (Overigens blijkt uit Kiferbaum’s LinkedIn dat hij ook een tijdje bij Morrison & Foerster heeft gewerkt, het advocatenkantoor met de meest toepasselijke URL ooit: mofo.com)
Spotlight 9? Twee Spotlights: Bitcoin en Ethereum
Het was déjà vu, all over again, zoals de Amerikaanse citatenmachine Yogi Berra ooit zei: Bitcoin bereikte een nieuwe recordhoogte en toen volgde er een harde correctie.
Vervolgens was de meest gestelde vraag op Whatsapp, tijdens verjaardagen en in voetbalkantines: is het te laat om nog in crypto te stappen?
Ik denk niet dat het te laat is om in te stappen en dat we juist aan het begin staan van massale adoptie. Opnieuw herhaal ik het advies uit 2017, dat is een paar hype-cycles geleden, van de legendarische investeerder Fred Wilson (Twitter, Tumblr, Zynga, Etsy, Coinbase enz), dat hij gaf op basis van het profiel van de belegger:
- jonge, agressieve risiconemer – 10% van het nettovermogen in crypto
- ervaren belegger op zoek naar een hoog presterende portefeuille – 5% van het nettovermogen in crypto
- gemiddelde belegger, enigszins conservatief, maar met enige risicobereidheid – 3% van het nettovermogen in crypto
- gepensioneerde die de waarde van de portefeuille wil behouden en inkomen wil genereren – 0% van het nettovermogen in crypto
Een gedetailleerde, zorgvuldige en tegelijkertijd verwarrende typologie. Sommige bejaarden kunnen immers ontzettend goed een forse deuk oplopen, omdat hun huis al tot en met de geraniums is afbetaald. Terwijl veel jonge, agressieve risiconemers hun studieboeken moeten verkopen en Uber-chauffeur of Only Fans-er moeten worden als ze hun memecoins zien verdampen.
Want ik ken geen jonge agressieve knakkers die hun cryptogokjes tot 10% van hun netto vermogen weten te beperken, zoals Wilson adviseert. Om me heen zie ik jongeren eerder 90% van hun geld in crypto steken, maar dat kan een genetische afwijking in mijn familie zijn. Er is meer onderzoek nodig naar de investeringsbeslissingen van vrouwen; zijn er nog steeds minder vrouwen dan mannen in crypto, of zijn vrouwen er slimmer, want stiller over?
Hoeveel en in welke crypto?
Wanneer mensen mij vragen hoeveel ze in crypto moeten investeren, en dat is sinds begin dit jaar weer dagelijks, antwoord ik altijd met een tegenvraag: kun je ertegen als je alles wat je in crypto steekt, in rook ziet opgaan? Verdampen tot niets? En minstens even zo belangrijk: krijg je ruzie met je partner als je alles kwijtraakt?
De paar gekken doorzetters die dan nog over zijn, stellen altijd dezelfde vervolgvraag: ‘welke crypto moet ik kopen?’ Ook op die vraag was Fred Wilson zo vriendelijk antwoord te geven:
“Een gevarieerde set van crypto-assets zou bestaan uit Bitcoin, Ethereum, de andere grote laag-een-blockchains (Solana, Flow, Avalanche, Polkadot, Algorand, enz.), de grote DeFi-protocollen (Uniswap, Aave, Compound, enz.), opslagprotocollen (Filecoin, Arweave, enz.), telecommunicatieprotocollen (zoals Helium), sommige laag-twee-protocollen (zoals Stacks, Polygon, enz.), sommige gaming-assets (zoals Axie, Decentraland, enz.) en misschien wat NFT’s.”
Volg ik zelf het advies van Wilson? Nee.
Het verschil in waarde
Ik ben er al jaren van overtuigd dat er “iets enorms” uit de blockchain-innovaties zal komen. Decentralisatie en transparantie brengen een intrinsieke nieuwe waarde met zich mee die niet op andere manieren kan worden gerealiseerd. Helaas duurt het langer dan ik had gehoopt tot er een breed toegankelijke toepassing op basis van blockchain-technologie beschikbaar komt, die relevant is voor een groot publiek. Noem het de ChatGPT van blockchain, daarop is het wachten. Een dergelijke toepassing zou van grote maatschappelijke waarde zijn.
Ik geloof sterk in de cryptomarkt, maar ik heb niet (meer) het lef om te denken dat ik de winnaars kan kiezen. Dit is moeilijk gebleken bij elke ontwrichtende vooruitgang in de technologie. De uitdaging is om vroegtijdig mogelijke winnaars te identificeren. Daaruit volgt een financiële waarde van een innovatie; ontzettend fascinerend, maar voor mij persoonlijk minder interessant. Voor je het weet zit je uren te mijmeren over pieken, dalen en candles, zonder nog te weten over welke toepassing het eigenlijk gaat.
Uiteraard wil elke belegger met zo laag mogelijk risico een zo hoog mogelijk rendement behalen, dus misschien moet ik zelf maar toch een beleggingsportfolio aanmaken die wekelijks is te volgen. Ik hoor graag via mail, LinkedIn of X of je een dergelijke portefeuille interessant zou vinden. Sowieso zijn alle tips, opmerkingen en reacties zeer welkom.
Fijne zondag, tot volgende week!