Vooral dalingen in tech en crypto deze week, met Nvidia en Tesla (een keer) aan de positieve kant
Nvidia gaat Apple binnenkort inhalen en het op één na meest waardevolle bedrijf ter wereld worden, als de grootste begunstigde van de golf in de adoptie van AI-toepassingen die de iPhone-maker jarenlang het grootste Wall Street-bedrijf qua marktwaarde heeft gemaakt.
De afhankelijkheid van vrijwel alle kunstmatige-intelligentie-toepassingen, zoals OpenAI’s ChatGPT, van Nvidia’s hoogwaardige chips, heeft geholpen de aandelenwaarde van Nvidia in het afgelopen jaar bijna te verdrievoudigen tot 2.7 biljoen (2.700 miljard) dollar. Ter vergelijking: Apple heeft een marktwaarde van 2.9 biljoen.
Zelfs de marktwaarde van Microsoft komt in het vizier van Nvidia. Bij het sluiten van Wall Street op vrijdag was Microsoft 3.09 biljoen dollar waard. Bizar maar waar: het aandeel Microsoft steeg dit jaar 12.06%, nauwelijks meer dan de S&P 500 (11.27%).
Maar terwijl de koers-winstverhouding van Apple 30 bedraagt en die van Microsoft 36, wordt Nvidia door beleggers ingeschat op liefst 64 keer de jaarwinst. Nvidia behaalde in het eerste kwartaal van boekjaar 2025 een omzet van 26 miljard dollar, een stijging van 18% ten opzichte van Q4 en een stijging van 262% ten opzichte van een jaar geleden. De nettowinst bedroeg $14. 88 miljard, een stijging van $2 miljard ten opzichte van het voorgaande jaar.
Het is lastig voor te stellen, maar bij een zelfs maar enigszins aanhoudende groei en blijvende koers-winstverhouding boven de 60, is Nvidia nog voor het eind van het jaar zowel Apple als Microsoft voorbij en ’s werelds meest waardevolle onderneming. Dat is de economische weerspiegeling van de wereldwijde AI-golf.
Aanrader: webinar over AI-toepassingen
Alle reden om je te verdiepen in wat AI voor jouw organisatie kan betekenen. Voor wie meer wil weten hoe AI en met name maatwerk GPT’s kunnen worden ingezet om leads te genereren en dienstverlening te verbeteren, organiseert NXTLi op vrijdag 7 juni om 12.00 uur een webinar, waarvoor je je hier kunt aanmelden.
De reden dat deze nieuwsbrief later dan ooit verschijnt ligt in het feit dat ik urenlang lang heb zitten rekenen, want ik vertrouwde mijn rekensommen niet. De hond uitgelaten en toen nog een keer alles uitgerekend. Maar het resultaat blijft hetzelfde: wie vorig jaar de grootste tech-aandelen kocht, deed het qua rendement (+ 34%) slechter dan degene die focuste op AI-aandelen (96% stijging). Toch blijven zelfs AI-aandelen, al kies je de best presterende, ver achter bij de grote winnaar over het afgelopen jaar: crypto. En dan hadden we niet eens kritisch hoeven kiezen. Wie eind mei 2023 de negen grootste crypto tokens kocht, zou nu een rendement hebben behaald van 189%.
Mijn Spotlight 9, bestaand uit de grootste techaandelen en twee leidende cryptos, Bitcoin en Ethereum: gemiddeld +71% in het laatste jaar
Nvidia: technisch wonder en beursmirakel
Exact een jaar geleden schreef ik voor het eerst over Nvidia, dat toen 64% omzetstijging boekte ten opzichte van hetzelfde kwartaal in 2022. Nvidia presenteerde deze week jubelende kwartaalcijfers, met een omzetstijging van 262% en een oogverblindende winststijging van 462%. Het leek me een goed moment om Nvidia te vergelijken met andere techaandelen, AI-bedrijven en de grootste cryptos.
Wie met een nog iets langere lens naar Nvidia kijkt, bijvoorbeeld naar het aandeel sinds de beursgang van Nvidia begin 1999, zal net als ik verbluft zijn dat de aandelen zijn gestegen van een gesplitste prijs van $0,25 naar meer dan $939, wat een onvoorstelbare winst van 375.500% vertegenwoordigt. Driehonderdvijfenzeventigduizend procent. En een half.
Veel beleggers vonden Nvidia vorig jaar overgewaardeerd, met koerswinst-verhoudingen boven de zestig. De meeste techbeleggers hebben ook weinig op met crypto. Dus het vermoeden is dat heel weinig beleggers ‘mijn’ Spotlight 9 hebben gevolgd. Toegegeven: ik zelf ook niet! De deze week aangekondigde 10 for 1 stock split (1 kopen, 10 aandelen krijgen) maakt het aandeel NVDA veel toegankelijker voor kleine beleggers.
Haal je Nvidia, Bitcoin en Ethereum weg uit mijn (uiteraard zeer arbitraire) Spotlight 9, dan is het rendement van Alphabet, Amazon, Apple, Meta, Microsoft en Tesla slechts 34%. Veel zogenaamde insiders hebben het vaak over FAANG (Facebook/Meta, Apple, Amazon, Netflix en Google/Alphabet), maar ik begrijp werkelijk niet waarom Netflix wel in dat zogenaamde mandje digitale marktleiders staat en Microsoft niet? Het is het grootste bedrijf ter wereld in marktwaarde en ook nog eens 49% aandeelhouder in OpenAI.
Ik dwaal af. De 34% koerswinst van Spotlight 9 aandelen zonder Nvidia, Bitcoin en Ethereum is uiteraard helemaal niet verkeerd. Maar wie gewoon een S&P 500 tracker had gekocht, maakte ook een zeer fijne 26.14% winst. Met lagere kosten en minder gedoe.
Het mandje aandelen dat ik heb samengesteld als ‘AI-aandelen’: 96.33% rendement in het laatste jaar
AI-aandelen verslaan Big Tech
Begin dit jaar probeerde ik met de AI Spotlight 9 een soort tegenhanger van Big Tech te maken, om hun prestaties snel te kunnen vergelijken. Alleen: Nvidia en Microsoft zijn de grootste spelers in AI en horen dus ook in de AI Spotlight 9, naast AMD, Broadcom, Crowdstrike, Gigabyte, Palantir, Snowflake en Super Micro.
Het is opvallend dat Super Micro het met liefst 303% koerswinst beter heeft gedaan dan Nvidia, met ‘slechts’ 173%. Simpelweg omdat Super Micro ondergewaardeerd was, onbekender en nu waarschijnlijk een tikje is overgewaardeerd.
Hoe heet de markt voor AI-bedrijven is, blijkt wel uit het feit dat wie op 1 januari dit mandje kocht van negen zeer subjectief door mij gekozen aandelen, die naar mijn mening profiteren van de AI-golf, liefst 64% rendement zou hebben geboekt. (Ik weet dat in elk geval één lezer het hele maandje heeft gekocht, maar opnieuw: zelf ben ik het niet.)
Om deze 64% in perspectief te plaatsen: dat is een rendement binnen vijf maanden, ten opzichte van 34% in een geheel jaar van de Big Tech aandelen in mijn ‘ouderwetse’ Spotlight 9: Alphabet, Amazon, Apple, Meta, Microsoft en Tesla.
Niet AI, maar crypto eats the world
Heel even voelde ik me daarom slim, tot ik begon aan het derde ‘mandje’: crypto. Het blijkt het oude liedje. Als je poker speelt en je weet niet wie de sufferd aan tafel is, dan ben je het zelf. Let op:
De negen grootste cryptos gemeten naar marktwaarde in het laatste jaar: +189% en Solana als uitschieter met 750% stijging.
Dit zijn de prestaties van de negen grootste cryptocurrencies, gemeten naar marktwaarde, in de laatste 365 dagen. Toegegeven: het helpt dat deze meting plaatsvindt binnen 48 uur na de onverwachte goedkeuring van een Ethereum ETF door de Amerikaanse monetaire waakhonden, waarna de koersen opveerden.
Maar zelfs zonder deze recente wind in de rug is de cryptomarkt het laatste jaar enorm gestegen. De eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat ik het niet zag aankomen. Maar al dat lezen van white papers, jaarverslagen, interviews met topmensen en klanten ten spijt; ik had gewoon een mandje met de tien grootste cryptos moeten kopen en 189% koerswinst gemaakt zonder te hoeven nadenken. Let vooral op Solana, dat 750% steeg in een jaar!
Biden staakt strijd tegen crypto
De cryptomarkt heeft van alle kanten de wind mee. De rente doet niets geks en Donald Trump heeft al aangekondigd dat onder zijn bewind de cryptomarkt geen strobreed in de weg zal worden gelegd, tot grote irritatie van het Democratische kamp.
Het probleem voor de Democraten is dat de voortdurende tegenwerking van de cryptomarkt geen stemmen oplevert, maar wel stemmen kost. Politiek is dat een nutteloze strategie. Biden gaat dus geheid inbinden en de plotselinge goedkeuring van een Ethereum ETF kan niet los worden gezien van de nieuwe politieke windrichting.
Intussen blijft wel de vraag welke toepassingen daadwerkelijk innovatief zijn en enig nut hebben. Web3 games krijgen nog steeds veel aandacht, maar verkeren nog altijd in incubatiefase.
Wie zich verdiept in de ontwikkelingen in blockchain komt vaak de term RWAs tegen: Real World Assets, waar BlackRock grote belangstelling voor lijkt te hebben. Denk daarbij aan het tokenizen van bijvoorbeeld obligaties, vastgoed of, zoals het Tracer-project beoogt: carbon removal credits.
Afgelopen donderdag sprak ik met Chief Business Officer Gert-Jan Lasterie en Chief Technology Officer Philippe Tarbouriech in een webinar van ongeveer 45 minuten, dat hier is terug te zien.
Ik wil je graag uitnodigen voor de exclusieve kick-off webinar van Tracer, morgen (donderdag) om 17.00 uur CET.
Misschien heb je in mijn nieuwsbrief gelezen dat ik me sinds een aantal jaar focus op het ondersteunen van duurzame innovaties, liefst die CO2-uitstoot beperken. iXora is bijvoorbeeld zo’n mooi bedrijf, dat met vloeistofkoeling het energieverbruik van servers en datacenters fors weet te beperken. Maar nu vraag ik je aandacht voor Tracer,
Tracer
Tracer is een open ecosysteem dat de uitgifte, handel en beheer van CO2-verwijdering credits verbetert. De uitstoot van koolstofdioxide is zo hoog dat alleen uitstootbeperking niet meer toereikend is om ‘slechts’ anderhalve graad opwarming, het doel van het Parijse klimaatakkoord, te bereiken; daarvoor is verwijdering van CO2 noodzakelijk.
Het economische potentieel van de sector voor het verwijderen van koolstofdioxide (CDR) is enorm. McKinsey schat dat de grootte van deze sector in 2050 op liefst 1.2 biljoen dollar, ofwel 1.200 miljard. Dit op basis van steeds strengere overheidsheffingen op CO2-uitstoot en snel verbeterende technologie. Maar 2050 is nog ver. Relevant is daarom ook dat Morgan Stanley de markt voor carbon credits, waarvan het grootste deel gebaseerd zal zijn op CO2-verwijdering, al over zes jaar, in 2030, inschat op 100 miljard dollar.
Er is alleen één enorm probleem in deze markt: een gebrek aan vertrouwen door onduidelijke metingen en vage rapportages. Hoe carbon credits worden gecreëerd, verkocht en beheerd, gaat om Chief Impact Officer Suzanne DiBianca van Salesforce te citeren, ‘op basis van wat PDF-jes en, als ik geluk heb, een paar Excel-sheets.’ Dat is geen schaalbare infrastructuur voor een miljardenmarkt.
Tracer schept vertrouwen
Wat mij aansprak in de aanpak van het Tracer-team, geleid door Chief Business Officer Gert-Jan Lasterie en Chief Technology Officer Philippe Tarbouriech, is dat ze de hele keten, van creatie tot verkoop en beheer van de carbon removal credits, inzichtelijk maken via de blockchain.
Het betekent het einde aan dubbeltellingen: van elke carbon removal credit in het Tracer-ecosysteem is zichtbaar wat de bron was, wanneer de CO2 is verwijderd, wie de verkoper was en welke partij de certificering heeft gedaan. Die data is ‘immutable’, onveranderlijk, en dat schept vertrouwen in de hele markt.
Webinar volgende week
Klimaatverandering is een complex probleem en de Tracer-aanpak verdient meer aandacht dan een e-mail. Daarom nodig ik je graag uit voor een webinar: op 22 mei om 17 uur spreek ik met Tracer CBO Gert-Jan Lasterie, behalve bekend als oprichter van het populaire weblog Flabber en ‘praatjesbaas’ (chef social media) bij Coolblue, ook auteur van het Nederlandse standaardwerk over cryptovaluta. We praten in dat webinar vooral over de strategie en over de financiering, waar ik je van harte voor uitnodig om aan bij te dragen.
Een dag later, op 23 mei, is er om 17 uur een Engelstalig webinar waarbij CTO Philippe Tarbouriech aanschuift, die zal toelichten hoe het onder zijn leiding ontwikkelde smart contract in elkaar zit en welke voordelen dit biedt voor het hele ecosysteem.
Early bird
De mensen in mijn netwerk, waaronder de lezers van mijn nieuwsbrief, kunnen tot 31 mei in de Seed Round profiteren van een early bird-aanbieding, om in natuursferen te blijven. Vanaf 1 juni verdrievoudigt de prijs van de Tracer-token, TRCR genaamd, en de verwachting is dat dit opnieuw zal gebeuren zodra in het derde kwartaal de public sale start. Meer informatie over Tracer staat in de two-pagers: Nederlands, Engels en Chinees.
Het moge duidelijk zijn dat ik geloof in de potentie van Tracer. Ik ken Gert-Jan en Philippe beiden al bijna twintig jaar en was zelfs investeerder in Gert-Jan zijn eerste bedrijf, dus ik ben verre van neutraal. Maar ondanks mijn enthousiasme wil ik benadrukken dat het kopen van een cryptotoken als Tracer zeer risicovol is.
Ik weet dat veel mensen zich blind staren op de 130% stijging van Bitcoin in het laatste jaar, maar mijn advies luidt: doe dit alleen met geld wat je kunt missen en ga er voor het gemak ook vanuit dat je het kwijt bent. Maar als Tracer succesvol wordt, dan krijg je waarschijnlijk vele malen meer terug dan je erin hebt gestoken. Daarnaast vind ik het belangrijk dat Tracer een governance-token is, waardoor je met jouw tokens kunt stemmen over alle belangrijke beslissingen.
Zelf ben ik volgende week in Nederland, dus mocht je meer willen weten na de webinars, laat het me weten en dan bellen we of spreken we iets af. En geen interesse? Uiteraard even goede vrienden.
Geoffrey Hinton: “Kans op bedreiging op uitstervingsniveau: 50-50” Beeld gemaakt met Midjourney.
“We wisten dat de wereld niet hetzelfde zou zijn. Een paar mensen lachten, een paar mensen huilden, de meeste mensen waren stil.”
Aan deze uitspraak van J. Robert Oppenheimer, over de reacties op de eerste test van de atoombom, moest ik deze week denken toen OpenAI de wereld verbaasde met de introductie van GPt-4o en een paar dagen later de twee topmensen bij het bedrijf op het gebied van veiligheid ontslag namen.
Het vertrek bij OpenAI van Ilya Sutskever en Jan Leike, de twee sleutelfiguren op het gebied van AI-veiligheid, roept de vraag op of we over enkele decennia op deze week terug zullen kijken en ons afvragen hoe het mogelijk was dat, ondanks de duidelijke tekenen van de potentiële gevaren van geavanceerde AI, de wereld meer onder de indruk was van het vermogen van GPT-4o om een slaapliedje te zingen?
GPT-4o vooral aanval op Google
Het meest opvallend aan GPT-4o is de manier waarop het combinaties van tekst, audio en afbeeldingen kan begrijpen en zelf genereren. Het reageert op audio even snel als een mens, de prestaties voor tekst in niet-Engelse talen zijn aanzienlijk verbeterd en het is nu de helft goedkoper om te gebruiken via de API.
De vernieuwing zit vooral in deze manier waarop mensen kunnen omgaan met GPT-4o, zonder dat de resultaten inhoudelijk kwalitatief sterk zijn verbeterd. Het product is nog half af en waar de wereld maandag naar keek was grotendeels een demonstratie die nog niet klaar is voor grootschalig gebruik, maar de enorme potentie was overduidelijk.
Siervelgen op een Leopard-tank
Het ligt niet in de lijn der verwachting dat de wereld binnenkort vergaat omdat GPT-4o in allerlei talen slaapliedjes kan zingen; maar wat elk weldenkend mens wel zorgen moet baren, is dat OpenAI deze introductie een dag deed voor Google I/O, de Libelle Zomerweek van Google, om aan de wereld te tonen dat de aanval nu frontaal is geopend.
Google staat onder grote druk, voor het eerst in het bestaan van de zoekgigant. Het heeft nauwelijks een financiële of emotionele relatie met het gros van zijn gebruikers, die met een paar muisklikken net zo snel naar OpenAI’s GPT’s kunnen overstappen als ooit Altavista overkwam toen Google vele malen beter bleek.
Het gevaar dat de concurrentiestrijd van OpenAI tegen Google met zich meedraagt, is dat versneld allerlei toepassingen op de markt komen waarvan de gevolgen nog niet goed zijn te overzien. Bij GPT-4o valt het mee, maar het lijkt er steeds meer op alsof OpenAI ook voortgang maakt op het gebied van AGI, ofwel kunstmatige algemene intelligentie, een vorm van AI die even goed of beter presteert dan mensen bij de meeste taken. AGI bestaat nog niet, maar het creëren ervan is een deel van de missie van OpenAI.
Bij de doorbraak van sociale media is gebleken dat met name de invloed op de geestelijke gesteldheid van jongeren en destabilisering van de westerse samenleving door grootschalig gebruik van gevaarlijke bots en click-farms, volledig werd onderschat. Slaapliedjes van GPT-4o kunnen net zo irrelevant blijken als siervelgen op een Leopard-tank. Voor wie denkt dat ik overdrijf, raad ik aan The Social Dilemma te bekijken op Netflix.
Google heeft inmiddels een volledige reorganisatie ondergaan in antwoord op de dreiging van OpenAI. Aanvoerder van het AI-team van Google is Demis Hassabis, ooit mede-oprichter van DeepMind, dat hij in 2014 aan Google verkocht. Aan Hassabis de taak om Google te leiden naar AGI.
Zo jutten Google en OpenAI elkaar op tot… tot wat, eigenlijk? Als deepfakes van tien jaar geleden overleden mensen al werden ingezet tijdens verkiezingen in India, wat kunnen we dan verwachten rond de Amerikaanse presidentsverkiezingen?
Ilya Sutskever reden breuk tussen Musk en Page
In november schreef ik uitgebreid over de waarschuwingen die Sutskever en Leike, de experts die nu bij OpenAI zijn opgestapt, in het verleden herhaaldelijk hebben geuit. Om een indruk te geven hoe hoog de absolute top van de technologie-wereld Ilya Sutskever inschat: Elon Musk en mede-oprichter van Google Larry Page hebben hun vriendschap verbroken over Sutskever.
Musk zei hierover in de podcast van Lex Fridman: “Het was vooral Demis Hassabis aan de ene kant en ik aan de andere kant, beiden probeerden we Ilya te rekruteren, en Ilya twijfelde. Uiteindelijk stemde hij ermee in om bij OpenAI te komen. Dat was een van de moeilijkste rekruteringsslagen die ik ooit heb meegemaakt, maar dat was echt de sleutel tot het succes van OpenAI.”
Musk vertelde ook hoe hij thuis bij Larry Page, mede-oprichter van Google en toenmalig CEO, praatte over AI-veiligheid: “Larry gaf niets om AI-veiligheid, of in ieder geval deed hij dat toen niet. Op een gegeven moment noemde hij me een speciesist omdat ik pro-mens was. En ik zei: ‘Wel, in welk team zit jij dan, Larry?'”
Het baarde Musk zorgen dat Google in die tijd DeepMind al had overgenomen en “waarschijnlijk twee derde van alle AI-onderzoekers in de wereld had. Ze hadden in feite oneindig veel geld en rekencapaciteit, en de man aan de leiding, Larry Page, gaf niets om veiligheid.”
Toen Fridman suggereerde dat Musk en Page misschien weer vrienden zouden kunnen worden, antwoordde Musk: “Ik zou graag weer vrienden willen zijn met Larry. Echt, het breken van de vriendschap was vanwege OpenAI, en specifiek denk ik dat het belangrijkste moment het recruteren van Ilya Sutskever was.” Musk noemde Sutskever ook nog “een goed mens—slim, goed hart.”
Die omschrijvingen lees je vaker over Sutskever, maar zelden over Sam Altman. Het is interessant om iemand te beoordelen op diens daden, niet op gelikte soundbites of toffe tweets. Kijken we iets verder naar Altman’s werk, dan ontstaat er een heel ander beeld dan van Sutskever. Met name Worldcoin, waarin mensen wordt opgeroepen hun oogbol in te leveren voor een paar muntjes, is ronduit zorgwekkend, maar Altman gelooft er heilig in.
Ik probeerde meer te leren over het werk van de ook bij OpenAI opgestapte Duitser Jan Leike, die minder bekend is dan Sutskever, maar de Substack van Leike is een absolute aanrader voor wie iets verder wil kijken dan een persbericht of een tweetje, evenals zijn persoonlijke website met links naar zijn publicaties.
Leike nam op X geen blad voor de mond bij zijn vertrek, hoewel het hardnekkige gerucht gaat dat arbeidscontracten bij OpenAI het mogelijk maken, of mogelijk maakten, om alle OpenAI-aandelen af te pakken als een werknemer na vertrek iets over OpenAI naar buiten brengt. (Maar na je dood mag je doen wat je wil.)
Ik heb hier voor de leesbaarheid de tweets van Leike over zijn vertrek samengevat, de dik gedrukte stukken zijn van mijn hand:
“Gisteren was mijn laatste dag als hoofd van alignment, superalignment lead en executive bij OpenAI. Het verlaten van deze baan is een van de moeilijkste dingen die ik ooit heb gedaan, omdat we dringend moeten uitvinden hoe we AI-systemen die veel slimmer zijn dan wij kunnen sturen en controleren.
Ik ben bij OpenAI gekomen omdat ik dacht dat dit de beste plek ter wereld zou zijn om dit onderzoek te doen. Echter, ik ben het al geruime tijd oneens met het leiderschap van OpenAI over de kernprioriteiten van het bedrijf, totdat we uiteindelijk een breekpunt bereikten.
Ik geloof dat veel meer van onze bandbreedte besteed zou moeten worden aan het voorbereiden op de volgende generaties van modellen, aan veiligheid, monitoring, paraatheid, veiligheid, adversarial robuustheid, (super)alignment, vertrouwelijkheid, maatschappelijke impact en aanverwante onderwerpen.
Deze problemen zijn behoorlijk moeilijk om goed aan te pakken, en ik ben bezorgd dat we niet op het juiste pad zitten om dit te bereiken. De afgelopen maanden heeft mijn team tegen de wind in gevaren.
Soms worstelden we met het verkrijgen van rekenkracht en het werd steeds moeilijker om dit cruciale onderzoek gedaan te krijgen. Het bouwen van slimmere-dan-menselijke machines is een inherent gevaarlijke onderneming.
OpenAI draagt een enorme verantwoordelijkheid namens de hele mensheid. Maar in de afgelopen jaren hebben veiligheidscultuur en -processen plaatsgemaakt voor glimmende producten.
We zijn al veel te laat om ongelooflijk serieus te worden over de implicaties van AGI. We moeten prioriteit geven aan de voorbereiding hierop zo goed als we kunnen.
Alleen dan kunnen we ervoor zorgen dat AGI ten goede komt aan de hele mensheid. OpenAI moet een safety-first AGI bedrijf worden.”
Hoezo ‘worden’? Ai heeft de potentie om de wereld grondig te destabiliseren en OpenAI maakt blijkbaar onveilige producten? En hoe kan een bedrijf dat tientallen miljarden dollars ophaalt van investeerders zoals Microsoft, niet genoeg rekenkracht ter beschikking stellen aan de afdeling die gaat over veiligheid?
“Kans op bedreiging op uitstervingsniveau: 50-50”
Gisteren wees de peetvader van de AI, Geoffrey Hinton, bij de BBC opnieuw op de gevaren van grootschalig AI-gebruik:
“Mijn gok is dat er tussen vijf en twintig jaar vanaf nu een kans van vijftig procent is dat we het probleem zullen moeten confronteren van AI die probeert de controle over te nemen.
Dit zou leiden tot een bedreiging op uitstervingsniveau voor mensen omdat we een vorm van intelligentie zouden kunnen hebben gecreëerd die gewoon beter is dan biologische intelligentie… Dat is erg zorgwekkend voor ons.”
AI zou kunnen evolueren om de motivatie te krijgen om meer van zichzelf te maken en zou autonoom een subdoel kunnen ontwikkelen om controle te krijgen.
Volgens Hinton is er al bewijs dat grote taalmodellen (Large Language Models, LLM’s, zoals ChatGPT) ervoor kiezen om misleidend te zijn. Ook wees HInton op recente toepassingen van AI om duizenden militaire doelwitten te genereren: “Waar ik me het meest zorgen over maak, is wanneer deze AI autonoom de beslissing kan nemen om mensen te doden.”
Hinton denkt dat iets vergelijkbaars als de Conventies van Genève – de internationale verdragen die wettelijke normen voor humanitaire behandeling in oorlog vaststellen – nodig zijn om het militaire gebruik van AI te reguleren. “Maar ik denk niet dat dat zal gebeuren totdat er zeer nare dingen zijn gebeurd.”
Het zorgwekkende is dat Hinton vorig jaar vertrok bij Google, naar verluidt vooral omdat, net als OpenAI, ook Google het niet zo nauw neemt met de veiligheidsmaatregelen bij de ontwikkeling van AI. Het lijkt bij beide kampen een gevalletje van ‘we metselen de brug terwijl we eroverheen rennen.’
Achter het titanengecht tussen Google en OpenAI, gesteund door Microsoft, gaat dus een moderne variant schuil van de historische strijd tussen de rekkelijken en de preciezen, met aan de ene kant de commerciëlen onder aanvoering van Sam Altman en Demis Hassabis en aan de andere kant de veiligheidsexperts zoals Ilya Sutskever, Jan Leike en Geoffrey Hinton. Een cynicus zou zeggen: een strijd tussen pyromanen en brandweerlieden.
Universeel Basis Inkomen als gevolg van AI?
Het opvallende is dat de media in berichten over de waarschuwingen van Hinton, vooral zijn gefocust op zijn oproep tot invoering van een Universeel Basis Inkomen (UBI). Terwijl als dezelfde man zegt dat er een kans bestaat van vijftig procent op beëindiging van al het menselijk leven op aarde, de noodzaak van een inkomen eveneens met vijftig procent afneemt.
De gedachte achter de veel gemaakte koppeling tussen de opmars van AI en een UBI, is dat AI zoveel banen gaat elimineren dat er grootschalige werkloosheid en armoede zal ontstaan, terwijl de door AI gecreëerde economische waarde vooral terechtkomt bij bedrijven als OpenAI en Google.
Dan komen we weer bij OpenAI’s CEO Sam Altman, die denkt dat Worldcoin daarop het antwoord is. Via een vooralsnog onnavolgbare gedachtenkronkel moeten we volgens Altman allemaal bij Worldcoin onze iris laten scannen. Daardoor krijgen we een paar Worldcoin-muntjes en kunnen we in een door AI gedomineerde toekomst aantonen dat we mensen zijn en geen bots. En die muntjes zijn dan ons Universeel Basis Inkomen, of zoiets. Echt geen touw aan vast te knopen.
Daarom terug naar J. Robert Oppenheimer voor een tweede citaat:
“Uiteindelijk is er geen sprake van een ‘goed’ of ‘slecht’ wapen; er zijn alleen de toepassingen waarvoor ze worden gebruikt.”
Maar wat als over de toepassingen niet meer wordt beslist door mensen, maar door een vorm van AI? Voor dat scenario waarschuwen Ilya Sutskever, Jan Leike en Geoffrey Hinton.
Voor wie denkt dat we ons gezien deze somber stemmende vooruitblikken beter kunnen terugtrekken in een hutje op de hei of op een onbewoond eiland, is er meer slecht nieuws: klimaatverandering, met als gevolg weg hei en een door de stijgende zeespiegel overstroomd eiland.
Ik scherts, want ik denk niet dat het te laat is om klimaatverandering tegen te gaan. Eerder schreef ik over de snel ontwikkelende koolstofverwijderings-industrie. Daarin ontstaan door blockchain-technologie oplossingen waardoor vrijwel iedereen kan deelnemen aan de technologische ontwikkelingen en als gevolg daarvan ook mee kan delen in de winst.
Neem ter vergelijking OpenAI; daarin is behalve het personeel alleen ’s werelds meest waardevolle bedrijf Microsoft de grootaandeelhouder, samen met een paar miljardairs en grote venture capitalfondsen. Er is geen toegang tot participatie in het bedrijf voor anderen, totdat het bedrijf beursgenoteerd is; maar omdat OpenAI juist door Microsoft wordt gefinancierd heeft het geld zat en kan een beursgang nog jaren duren. Plus: de echte grote meevaller hebben de eerste aandeelhouders dan al te pakken.
In de nieuwste generatie blockchain-projecten, die over het algemeen veel serieuzer zijn dan voorheen, wordt op een volgens mij sympathieke wijze aan het grote publiek de kans geboden om mee te doen, maar toch hoef je bij succes geen jaren te wachten tot je in elk geval je inleg kunt terugverdienen. Meer informatie over Tracer in de two pagers, in het Nederlands, Engels en Chinees – want je kunt ze maar beter te vriend houden.
Deze week bespreek ik dit met het team van Tracer in twee webinars, waarvoor ik je graag uitnodig. Allereerst op 22 mei in het Nederlands en op 23 mei in het Engels, allebei om 17 uur. Aanmelden kan hier.
De eerste webinar, met CBO Gert-Jan Lasterie, gaat vooral over de hooggespannen verwachtingen van ondermeer McKinsey, Morgan Stanley en BCG en de wijze waarop participanten in het ecosysteem profiteren van de groeiende markt in ‘carbon removal credits’, terwijl we de tweede dag met CTO Philippe Tarbouriech ingaan op de wijze waarop het hele ecosysteem wordt samengevoegd in één open source smart contract.
Mijn persoonlijke interesse ligt behalve bij het onderwerp, klimaatverandering op eigen kracht, zonder subsidies, ook in de organisatievorm. Tracer maakt gebruik van een DAO, een Decentralized Autonomous Organization, waarbij de eigenaren van de muntjes alle belangrijke beslissingen nemen zoals over het bestuur, de verdeling van de opbrengsten, de uitgifte van ‘vergunningen’ om carbon removal credits te munten enzovoort. Ook daarin was de gemengde bestuursvorm van OpenAI, met een stichting en een bv die juist winst wil maken, een voorbeeld van hoe het niet moet.
Dat en nog veel meer komt aan bod in de eerste Tracer-webinars. Als je serieuze belangstelling hebt om te participeren in Tracer, laat het me weten dan maken we een afspraak. De komende twee weken ben ik in Nederland en Singapore, want het is alweer bijna tijd voor de altijd boeiende ATX Summit.
Fijne Pinksterdagen en tot volgende week, of misschien zie ik je in een webinar?
Om volslagen onduidelijke redenen je account verliezen op Instagram en Facebook. Het overkwam niet zomaar iemand, maar voormalig journalist en huidig venture capitalist bij Google Ventures MG Siegler. Alleen doordat hij veel mensen kent op het ‘hoogste niveau’ bij Meta, kreeg hij zijn accounts terug. Maar wat als je niet het mobiele nummer hebt van Mark Zuckerberg?
RWA staat voor Real World Asset. Waar veel aandacht werd besteed aan virtuele producten en diensten in de Metaverse, is er nu juist grote belangstelling voor het ‘tokenizen‘, het vermunten, van waardevolle elementen uit de echte wereld.
De PR-manager van één van China’s grootste techbedrijven ging er prat op zo hard te werken, dat ze niet wist in welke klas haar jongste zoon zat en de verjaardag vergat van haar oudste zoon. Het leidde tot haar ontslag.
Laten we de Chinese norm van 996 (werkdagen van 9 tot 21 uur, zes dagen per week) niet overnemen. Dus luidt vandaag mijn oproep: meld je aan voor het webinar van Tracer, Justice For Joost en heb vooral een hele fijne Moederdag!
Elon Musk levert in z’n eentje elke week genoeg interessant materiaal voor een eigen nieuwsbrief, maar afgelopen week was het bijna met geen pen te beschrijven. Toch doe ik een poging.
Tesla troubles
Het aandeel daalde opnieuw en is nu bijna een derde minder waard dan op 1 januari, terwijl ter vergelijking de S&P 500 dit jaar al tien procent steeg. Ruim achthonderd milieu-activisten protesteerden in Berlijn tegen de uitbreiding van de Tesla-fabriek en het mijnen van lithium in Zuid-Amerika. Het is onduidelijk of de milieu-activisten de ironie zien van het protesteren tegen een fabrikant van elektrische auto’s, tenzij ze de elektrische bakfiets als voertuig van de toekomst zien.
Tesla-concurrent Waymo, eigendom van Google-moeder Alphabet, zegt dat het bedrijf nu vijftigduizend betaalde ritten per week uitvoert als robotaxi in Phoenix, San Francisco en Los Angeles. Als deze ontwikkeling doorzet wordt het een interessante rekensom wanneer het goedkoper wordt om een robotaxi te nemen, in plaats van de eigen auto.
Met name als de Chinese fabrikanten van elektrische auto’s zo succesvol worden als op dit moment het geval lijkt. Zeekr ging succesvol naar de beurs in New York met een stijging van liefst 35% op de eerste dag, Nio komt met een goedkope concurrent van de Tesla Y en BYD levert accu’s voor een nieuw merk genaamd Onvo.
Zodra de Chinese automakers goede zelfrijdende auto’s weten te ontwikkelen gaat het openbaar vervoer wereldwijd een geheel nieuwe fase in, alleen al op basis van lagere kosten dan het traditionele OV. Stel je voor: het betekent het einde van de bushalte, in plaats daarvan stopt altijd een zelfrijdende auto op afroep voor je deur en je stapt lekker achterin.
Musk scherp over AI
Musk was op de Milken-conferentie messcherp over AI. Hij onderstreepte dat generatieve AI, zoals we nu kennen van OpenAI, Google Gemini en Anthropic, erg veel beperkingen kent omdat het altijd vooraf getrainde taalmodellen zijn. Feitelijk zei Musk dat de huidige LLM’s moeten worden gezien als hele slimme deelnemers bij een pubquiz.
Het lollige aan deze observatie van Musk is dat hij vorige week nog miljarden ophaalde voor zijn eigen AI-bedrijf, X.ai, dat inmiddels wordt gewaardeerd op achttien miljard dollar – dat is twee miljard meer dan vorige week en vier miljard meer dan medio april.
Australië versus Musk
“Elon Musk is een arrogante miljardair die denkt dat hij boven de wet staat“, aldusde Australische premier Anthony Albanese. De mannen zijn verwikkeld in een conflict over de bevoegdheid van een land om de verwijdering van inhoud op sociale media te eisen. Musk weigert beelden van X te halen waarop is te zien dat een bisschop wordt neergestoken door een zestienjarige jongen. Musk wil de beelden uitsluitend in Australië verwijderen, maar vindt dat het land niets te zeggen heeft over de vertoning in andere landen. Daar zal hij juridisch gelijk in kunnen hebben, maar smaakvol is het niet.
Starlink heeft last van storm
Je zou bijna vergeten dat Musk ook nog eigenaar is van Starlink, het bedrijf dat zestig procent bezit van de naar schatting vijfenzeventighonderd satellieten die rond de aarde cirkelen. Door een geomagnetische storm, de grootste sinds 2003, ondervindt Starlink technische problemen. Musk maakt zich nog geen zorgen en blikt alweer optimistisch vooruit naar de volgende lancering van SpaceX. Elon Musk heeft nooit een week met alleen goed nieuws of alleen slecht nieuws. Daarvoor doet hij teveel.
Er is één plek waar ze dit weekend blij zijn met alle publiciteit rond Joost Klein en het Songfestival en dat is bij Apple. Het is goede afleiding voor de media en de creatieve wereld na de ophef over de mysterieus slechte commercial die Apple afgelopen week presenteerde. Wat is de reden dat een oompa loompa los ging op Apple CEO Tim Cook?
Hugh Grant: ‘De vernietiging van de menselijke ervaring. Met dank aan Silicon Valley.’ Beeld gemaakt met Midjourney.
In de commercial, getiteld Crush, wordt vrijwel elke uiting van menselijke creativiteit verbrijzeld door een enorme bankschroef tot er een iPad Pro overblijft die de slachting heeft overleefd. Een inhoudelijk ridicuul idee en ook nog eens een vrijwel exacte kopie van een commercial uit 2008 voor een mobiele telefoon van LG. Apple dat LG imiteert, het bedrijf dat eigenlijk ‘Lucky Goldstar’ heet. Het kan verkeren.
In de VS wordt Apple sinds de presentatie dinsdag dagelijks gekielhaald in vooraanstaande publicaties als AdAge en Variety, maar ook de doorgaans voorzichtige BBC citeerde gretig acteur Hugh Grant, die op X reageerde op Apple CEO Tim Cook: ‘De vernietiging van de menselijke ervaring. Met dank aan Silicon Valley.’ Een korte bloemlezing van andere koppen:
Afrojack meldde het ‘misschien niet zo’n goede campagne’ te vinden. Als de man, die een nieuwe Ferrari na een uur in de vangrail parkeerde en een dochter genaamd Vegas verwekte bij Amanda uit de Gouden Kooi, zich zorgen maakt over je merk, dan mogen we spreken van een crisissituatie.
Apple heeft inmiddels bekend gemaakt de commercial niet meer uit te zenden en zelfs excuses aangeboden. Er zal vast ooit een onthullende reportage verschijnen over hoe het zo fout kon gaan bij het bedrijf achter de meest legendarische tv-commercial aller tijden, 1984, de Superbowl-commercial voor de Macintosh.
Het is inmiddels dertien jaar geleden sinds Steve Jobs ging hemelen en het is goedkoop om bij elk foutje van Apple te roepen dat dit onder zijn leiding nooit was gebeurd. Maar het is interessant om opnieuw te kijken naar deze interne presentatie die Jobs in 1997 hield vlak na zijn terugkeer bij Apple. Bij de introductie van de campagne rond de nieuwe slogan ‘Think Different‘, die grammaticaal zelfs onjuist was, zei Jobs tegen de aanwezige Apple-medewerkers:
“Voor mij draait marketing om waarden. De wereld is erg ingewikkeld. Het is een lawaaierige wereld. We krijgen niet veel kansen om ervoor te zorgen dat mensen ons onthouden. Geen enkel bedrijf krijgt die kans. Daarom moeten we heel duidelijk zijn over wat we willen dat ze over ons weten.”
Wat los van de inhoud indruk maakt is dat Jobs in de hele presentatie, die een kwartier duurt, nergens iets voorleest, naar een scherm kijkt of spiekbriefjes gebruikt; de man leeft deze tekst, hij meent het. Alleen daarom kan hij het zo helder overbrengen.
Apple was: help anders denkenden
De kern van de mislukking van de Crush-commercial zit in het feit dat de makers de waarden van Apple lijken te zijn vergeten. Apple stond in de jaren tachtig voor de slogan ’the power to be your best.‘ Apple wilde het gereedschap leveren waarmee mensen het beste uit zichzelf konden halen. In 1997 werd het dus ‘think different‘, een ode aan mensen die anders denken en hun dromen volgen.
In Crush worden iconische symbolen van creativiteit letterlijk platgewalst om een nieuwe iPad te introduceren, in een tragische ongewilde metafoor voor de huidige identiteitscrisis van Apple. De onhandige poging om technologische vooruitgang gelijk te stellen met de totale vernietiging van artistieke expressie, onderstreept hoe ver Apple van de oorspronkelijke missie is afgedwaald.
In plaats van revolutionaire producten te onthullen, richt Apple zich nu op het licenseren van technologieën zoals ChatGPT van OpenAI. Dit soort samenwerkingen illustreren de verschuiving van innovatief leiderschap naar vertrouwen op externe bronnen voor innovatie. Het gebrek aan aansprekende nieuwe producten is de reden achter de gestaag dalende omzet. De Apple Vision Pro is prachtig, maar qua omzet een druppel op een gloeiende plaat.
Het is hoog tijd dat Apple zich de tekst herinnert uit de eigen Think Different tv-commercial:
“Because the people who are crazy enough to think they can change the world, are the ones who do.”
Webinar over Tracer op 22 en 23 mei
Over het soort optimisten gesproken dat denkt de wereld te kunnen verbeteren: ik heb veel vragen gekregen over het blockchainproject Tracer en hoe je kunt participeren in de opkomende gigaton-industrie van CO2 verwijdering, waarover ik vorige week schreef.
Ik deel de verwondering van veel lezers over de ronduit gigantische verwachtingen die bedrijven als McKinsey, Morgan Stanley en Boston Consulting Group in hun rapporten uitspreken over de enorme markt van koolstofverwijdering.
Het team van Tracer is daarom zo vriendelijk om volgende week, speciaal voor de lezers van deze nieuwsbrief, een webinar te geven over de laatste ontwikkelingen op het gebied van koolstofverwijdering, de manier waarop blockchain daarin een rol speelt en hoe jij dit initiatief kunt ondersteunen. Het webinar wordt op 22 mei gegeven in het Nederlands en op 23 mei in het Engels. Aanmelden voor het uiteraard gratis webinar kan hier.
Op 22 mei praat ik met Gert-Jan Lasterie, Chief Business Officer van Tracer. Hij begon tijdens zijn studie bedrijfskunde het weblog Flabber, dat uitgroeide tot een site met miljoenen bezoekers per maand, mede door succesvolle series als New Kids en Buitenbeeld. Lasterie verkocht Flabber aan het Amerikaanse mediaconcern Vice, waarna hij bij Coolblue de social media leidde met de mooie zelfgekozen titel ‘praatjesbaas’ en bij Telegraaf/Mediahuis diverse managementfuncties vervulde.
Daarnaast schreef Lasterie het boek ‘Bitcoin en andere cryptovaluta’, wat geldt als het Nederlandse standaardwerk over cryptobeleggen. Al is het alleen al door de geinige ondertitel: ‘Hoe je dacht te laat in crypto te stappen maar succesvoller werd dan mensen die dit boek niet lazen.’
Op 23 mei, in het Engelstalige webinar, schuift Chief Technology Officer van Tracer Philippe Tarbouriech aan. Tarbouriech vervulde technische functies bij startups en grote techbedrijven in Europa en de VS, waarbij hij in zijn periode als Technology Fellow bij Electronic Arts (EA) onder meer werkte aan de game-klassieker SimCity. In een transitie van virtuele stedenbouwer naar real life wereldredder, heeft Tarbouriech zich de laatste jaren gericht op blockchain-applicaties zoals het Carrot-smart contract, dat carbon removal tokens creëert en traceert.
Microsoft tekent grootste contract ooit voor CO2-verwijdering
De dag na mijn vorige nieuwsbrief, die vrijwel geheel was gewijd aan de koolstofverwijderings-industrie (hoge woordwaarde bij Scrabble), publiceerde de New York Times een artikel over deze sector met de kop: ‘Komt er een koolstofmarkt? Er wordt enorm veel werk verzet om koolstof uit de atmosfeer te halen, maar wie gaat dat betalen?’
Toeval is logisch, om met Johan Cruijff te spreken, dus het was aardig dat Microsoft en het Zweedse energiebedrijf Stockholm Exergi nog geen dag later een tienjarige afnameovereenkomst aankondigden, waarbij Stockholm Exergi aan Microsoft meer dan drie miljoen ton aan certificaten voor koolstofverwijdering gaat leveren uit de geplande bio-energiecentrale met koolstofafvang en -opslag (BECCS) in Stockholm.
In een poging om in 2030 niet alleen koolstof-neutraal maar zelfs koolstof-negatief te zijn, heeft Microsoft de afgelopen maanden een reeks overeenkomsten voor koolstofverwijdering aangekondigd die een breed scala aan technologieën en benaderingen omvatten, waaronder herbebossing, direct air capture (DAC), verwijdering van koolstof uit de oceaan en projecten op basis van biochar.
Op donderdag maakte Microsoft bekend ook nog eens drie miljoen ton removal credits te kopen in Brazilië, voor een periode van vijftien jaar. Daarmee geeft ’s werelds meest waardevolle bedrijf een helder antwoord aan de New York Times op de vraag wie gaat betalen voor koolstofverwijdering. Er zijn geen bedragen bekend gemaakt bij beide aankopen, maar ik schat dat Microsoft voor deze zes miljoen ton minimaal drie miljard dollar reserveert; gemiddeld vijfhonderd dollar per removal credit.
Het is opvallend dat terwijl op politiek gebied wereldwijd veel conservatieve partijen aan de macht zijn, die een weinig doortastend beleid voeren op het gebied van klimaat, juist bedrijven het voortouw nemen bij koolstofverwijdering. Het lijkt alsof bedrijven beter begrijpen dat het, om jaarlijks omzet en winst te maken, best handig is als er over dertig jaar nog een leefbare planeet is. Politici bezien de wereld veelal door een bril die maximaal vier jaar ver kijkt: tot de volgende verkiezingen.
De rooskleurige prognoses van McKinsey, BCG en Morgan Stanley zijn uiteraard gebaseerd op informatie die direct uit de directiekamers van hun klanten komt. Meer dan de helft van de CEO’s geven aan dat duurzaamheid nu een hogere prioriteit heeft dan een jaar geleden en dat koolstofverwijdering als de belangrijkste strategische prioriteit geldt op lange termijn, volgens een nieuw onderzoek van EY.
“Musk deelde een diepere visie voor het product, dat hij wil uitbouwen tot een realtime synthesizer van nieuws en reacties op sociale media. Effectief wil hij AI gebruiken om het laatste nieuws en sociale commentaren rond grote verhalen te combineren, de compilatie live te presenteren en je via chat dieper te laten gaan.
“Naarmate er meer informatie beschikbaar komt, zal het nieuwsoverzicht worden bijgewerkt om die informatie op te nemen. Het doel is simpel: maximale accurate en tijdige informatie verstrekken, met vermelding van de meest significante bronnen.”
Ben erg benieuwd hoe nieuws à la Musk eruit gaat zien. Het was niet alleen hosanna voor hem deze week, want de marge van Tesla ligt door alle prijsverlagingen inmiddels op 5%, veel lager dan in de auto-industrie de norm is. Verder werden belangrijke medewerkers ontslagen, waardoor het onrustig blijft rond het bedrijf.
LinkedIn-oprichter Reid Hoffman, ook investeerder in vrijwel elk AI-bedrijf dat succesvol is, maakte een deepfake van zichzelf en de video is zo levensecht dat het eng wordt. Ik was zo gebiologeerd door de techniek, dat ik nauwelijks meekreeg wat de boodschap van Hoffman was.
Microsoft CEO Satya Nadella maakte tijdens een bezoek aan Indonesië bekend liefst 840.000 mensen in het land te zullen trainen in het gebruik van AI en er $1.7 miljard te zullen investeren in cloud-diensten. Bij beide getallen rijst de vraag: hoe kwamen ze op dit getal uit?
Onlangs was Apple CEO Tim Cook ook in Indonesië, waar president Joko Widodo hem probeerde te overtuigen een fabriek neer te zetten, vooralsnog zonder succes. Indonesië zou met een Apple-fabriek kunnen profiteren van de moeizame Amerikaans-Chinese relaties.
Datingapp Bumble werd beroemd omdat mannen moesten wachten tot vrouwen het eerste contact zochten. Gelukkig hielden weinig mannen hun adem in tot ze een keer een berichtje ontvingen. Die beperking op mannelijk initiatief is nu afgeschaft met introductie van een nieuwe functie genaamd “opening moves“. Hiermee kunnen vrouwelijke gebruikers, in de volksmond ook wel bekend als vrouwen, een prompt instellen waarop mannelijke aanbidders kunnen reageren om een gesprek te beginnen.
Donkey Kong op je iPhone of maak je opening moves op Bumble, ik hoop dat ik je iets te doen heb gegeven vandaag.
Hartelijke groet, fijne zondag en tot volgende week!
Magie van Apple: omzet daalt, winstmarge stijgt, aandeel wint
“De rijen bij de flag ship store van Apple in Union Square en andere vestigingen over de hele wereld waren vroeger eindeloos lang, met hordes enthousiaste klanten die dagenlang kampeerden om als een van de eersten de nieuwste producten in handen te krijgen. Tien jaar geleden leek de Apple-hype onstuitbaar toen het bedrijf een gestage stroom hebbedingetjes onthulde.
Vandaag staat Apple echter op een kruispunt. Terwijl het in Cupertino, Californië gevestigde bedrijf worstelt om het enthousiasme van consumenten voor zijn producten van het afgelopen decennium nieuw leven in te blazen, meldde Apple zijn grootste kwartaalomzetdaling in meer dan een jaar.”
Zowel Reuters als de Washington Post wringen zich in bochten om toe te lichten hoe het kan dat het aandeel Apple steeg, nadat bij de kwartaalcijfers werd bekend gemaakt dat de omzet opnieuw was gedaald; met vier procent zelfs ten opzichte van een jaar eerder, tot $90.75 miljard. De nettowinst daalde echter slechts met twee procent, tot $23.64 miljard. Analisten leidden hieruit af dat Apple verhoogde winstgevendheid komt omdat het bedrijf efficiënter is geworden. Toch is de vraag voor Apple: ‘What’s next?’
Crypto krabbelt overeind
In bovenstaande grafiek lijkt Bitcoin te ontbreken, maar de koerswijziging was minder dan een procent en dat is voor het blote oog niet waarneembaar. Ethereum daalde harder, maar over de gehele week bezien zullen crypto-enthousiastelingen verheugd zijn dat Bitcoin weer klom naar boven de $60.000 en Ethereum opkrabbelde tot boven de $3.000.
Sommige technisch analisten zijn ervan overtuigd dat altcoin-seizoen aanstaande is, maar minder optimistische zielen maken zich zorgen over de poging van de Amerikaanse SEC waarin wordt getracht om Ethereum te classificeren als een security, een belegging. Dat is onzin, maar daarover later meer in de podcast, die gepland staat voor lancering in juni.
Mammoth in IJsland: een voorbeeld van direct air capture (DAC) en koolstofopslag
Decarbonisatie, het verwijderen van koolstof, is uitgegroeid tot een kritiek instrument in de strijd tegen klimaatverandering, maar het lijkt ook veelbelovend als middel voor wereldwijde economische versnelling.
Als dat niet klinkt als een zin die ik vlot uit mijn toetsenbord laat rollen, dan klopt dat: het is een citaat uit het uitstekende rapport van McKinsey: ‘Carbon removals: how to scale a new gigaton industry.’ Dit rapport uit december vorig jaar had ik gemist, tot ik afgelopen week deze fascinerende podcast van McKinsey-mensen beluisterde en zocht naar meer informatie.
McKinsey focust op CO2 verwijdering
De altijd kritische McKinseyianen vinden vast dat ik hun onderzoek tekort doe in mijn samenvatting, maar uit hun rapport en de podcast kunnen een paar conclusies worden getrokken:
Koolstofkredieten spelen een cruciale rol bij het behalen van de doelstellingen van het Klimaatakkoord van Parijs (COP21). Koolstofkredieten stellen bedrijven in staat hun uitstoot te compenseren en klimaatneutraliteit te bereiken. Voor elke ton CO2 die een bedrijf reduceert of voorkomt, kan een krediet worden uitgegeven dat verhandeld wordt op de koolstofmarkt. Dit stimuleert innovatie en groene technologieën.
Er is grote twijfel over de kwaliteit van veel van de huidige koolstofkredieten, met name van het type oerbos waarbij credits worden uitgegeven voor het niet omhakken van bomen die er al jarenlang staan.
Op technologie gebaseerde verwijderings-methoden worden steeds belangrijker en zelfs goedkoper, dan natuurlijke oplossingen zoals herbebossing.
De capaciteit voor CO2-verwijdering (CDR genoemd, voor carbon dioxide removal) is nog ver van de benodigde gigaton-schaal om rond 2050 een CO2 neutrale wereld te bereiken.
Er is behoefte aan meer transparantie bij het verifiëren van de echtheid en duur van CO2-verwijdering, het vergroten van de liquiditeit voor efficiëntere handel, en het standaardiseren van kwaliteits- en validatieprocessen over verschillende markten. Het aanpakken van deze problemen zal de integriteit van carbon credits vergroten, scepsis verminderen en de markt vergroten.
McKinsey zou McKinsey niet zijn, als het rapport dat ze produceren niet een gigantische markt zou betreffen: en jawel, volgens de kritische McKinsey-geesten wordt deze CDR markt van technologie die CO2 verwijdert, liefst $1.2 biljoen groot: twaalfduizend miljard. In 2050 weliswaar, maar ik houd ze eraan.
De eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat ik zo opgetogen ben over het rapport en de podcast van McKinsey, omdat ik een project steun dat precies de geïdentificeerde problemen aanpakt en helpt een markt te ontwikkelen die volgens McKinsey dus tot een nieuwe gigaton-industrie uitgroeit: Tracer.
Tracer is het antwoord op de vraag: hoe schaal je de carbon credit markt van klein, ondoorzichtig en zonder liquiditeit, naar enorm, transparant en liquide? Dat is bijzonder, want tot nu toe zijn de oplossingen namelijk óf liquide óf transparant. Óf efficiënt óf betrouwbaar.
Tracer lost dat op met de elegantie van één smart contract, waarbinnen – dat moet gezegd – wel het maximale wordt gehaald uit wat er momenteel mogelijk is qua smart contracts. Voor de liefhebbers: de “secret sauce” is de combinatie van een fungible en een non-fungible token in hetzelfde smart contract waardoor het mogelijk wordt om kopers één portfolio te bieden met meerdere projecten als bron van de koolstofkredieten.
Vergelijk het met een ‘mandje’ aandelen bij fondsbeleggers. Op die manier carbon credits kopen van verschillende bronnen was tot dusver niet mogelijk, wat deze markt een hel maakte voor bedrijven die grote hoeveelheden credits inkopen.
Persistentie is de sleutel
Zo verzuchtte vorige week tijdens de GenZero Summit in Singapore de Chief Impact Officer van Salesforce, Suzanne DiBianca, dat ze bij aankoop van carbon credits voor miljoenen dollars als documentatie ‘een paar PDF-jes en met wat geluk nog een Excel-spreadsheet’ ontvangt. Alsof het 1998 is, maar dan in een miljardenmarkt!
Het bijzondere aan Tracer vind ik dat het grote kopers zoals Salesforce een oplossing biedt die juist wel de gevraagde volledige transparantie levert, door middel van een beoordelingsmodel gebaseerd op ‘persistentie‘; daarmee wordt gedoeld op de duur van de verwijdering van de koolstof. Door die persistentie als belangrijkste factor te kiezen – want sommige projecten zorgen voor verwijdering van honderd jaar en anderen van tienduizend jaar – wordt er ook gelijk voor gezorgd dat grote hoeveelheden CO2-verwijderingscredits makkelijk vergelijkbaar en dus verhandelbaar zijn.
Combineer dat met een makkelijk te begrijpen business model om het ecosysteem uit te bouwen (een percentage van het aantal gecreëerde carbon removal credits bij gebruik van het smart contract) en houders van de TRCR governance-token te belonen voor hun bijdragen, en je hebt een propositie waar ik wel van opknap.
Mij wel bellen
Ik deel dit niet alleen omdat het zelden voorkomt dat ik het zo hartgrondig eens ben met de McKinsey-mensen, die vaak enorm uitblinken in achteraf de toekomst goed voorspellen. Ik bedoel: zoek maar een McKinsey rapport uit pakweg 1994 waarin de doorbraak van het internet wordt voorspeld… precies. Maar ik dwaal af.
Want ik deel deze informatie vandaag omdat Tracer de mogelijkheid biedt om voor 31 mei tegen een early movers-fee mee te doen, dat is blijkbaar blockchain speak voor ‘zacht-prijsje-als-je-snel-bent-vriend’, voordat de public sale deze zomer start.
De eerste informatie over hoe je kunt mee doen met Tracer staat hier in het Nederlands en hier in het Engels. Ik ken het internationale team, dat onder aanvoering staat van Chief Business Officer Gert-Jan Lasterie (Flabber, Coolblue, Mediahuis en auteur van dit standaardwerk over cryptovaluta) en verder bestaat uit specialisten uit de VS, Frankrijk, Singapore en Taiwan.
Schroom niet om contact met mij op te nemen, want al ben ik geen expert in deze materie, ik licht graag toe waarom ik Tracer zo fanatiek ondersteun en mensen uitnodig hetzelfde te doen.
