Het is niet duidelijk of het aan de wisselende prestaties ligt van techbedrijven of aan de wereldwijde onzekerheid over handelstarieven en de tegenstellingen tussen de VS, Europa, Rusland en China, maar er is een abrupt einde gekomen aan de hosanna-stemming in de techwereld.
De vriendelijke AI-agent voor kinderfeestjes. Beeld gemaakt met Midjourney.
Gedreven door een stroom aan AI-toepassingen hoopten beleggers op een nieuwe innovatiegolf, vergelijkbaar met de opkomst van de pc in de jaren tachtig, de doorbraak van internet in de jaren negentig en het wereldwijde gebruik van de mobiele telefoon begin deze eeuw: baanbrekende technologie die nieuwe markten creëerde en tegelijkertijd de productiviteit verhoogde.
Groeiende twijfel over AI
Er ontstaat steeds meer twijfel of de belofte van kunstmatige algemene intelligentie (AGI) de komende jaren zal worden ingelost, terwijl de enorme verliezen van AI-ontwikkelaars zoals OpenAI de vraag oproepen of er een winstgevend business model voor dit type bedrijven bestaat.
‘De enorme investeringen in opschaling, zonder gepaard te gaan met verdere innovatie, hebben mij altijd al zinloos geleken,’ zegt Stuart Russell van de Universiteit van Californië, Berkeley in New Scientist. ‘Ik denk dat ongeveer een jaar geleden voor iedereen duidelijk werd dat de voordelen van traditionele opschaling hun plafond hadden bereikt.
Met opschaling doelt Russell op het gooien met meer hardware naar het probleem, waarvan mede door de opkomst van DeepSeek wordt betwijfeld of het de beste aanpak is. Desondanks zijn technologiebedrijven van plan om de komende jaren gezamenlijk naar schatting een biljoen dollar, duizend miljard, uit te geven aan datacenters en chips om hun AI-ambities te ondersteunen. De hype rond AI-technologieën verklaart wellicht waarom liefst tachtig procent van de respondenten in een recent onderzoek onder AI-experts aangaf dat de huidige percepties van AI-capaciteiten niet overeenkomen met de realiteit.
‘What the hell are AI-agents?’
De meest recente hype die de AI-industrie probeert op gang te krijgen zijn AI-agents, een term die wordt misbruikt voor robot-stofzuigers tot “intelligente agents in AI die de besluitvorming veranderen en het situationeel bewustzijn binnen organisaties verbeteren door snellere data-analyse en voorspellende intelligentie.” Aldus iemand die rapporten over AI verkoopt, waarschijnlijk ook geschreven door AI.
In hetzelfde artikel zeg zegt Andrew Ng, oprichter van het AI-platform DeepLearning.ai en gerenommeerd AI-expert, dat marketing een grote rol speelt bij het veroorzaken van het definitie-probleem. ‘De termen AI agents en agent-gebaseerde workflows hadden vroeger een technische betekenis, maar ongeveer een jaar geleden zijn marketeers en enkele grote bedrijven ermee aan de haal gegaan.’ Het wordt interessant om te volgen of er dit jaar nuttige en winstgevende toepassingen van AI-agents uitkomen. Wall Street lijkt niet van plan om fantasieverhalen te blijven financieren.
Woestijnstad van de toekomst nog fata morgana
Niet alleen de AI-wereld heeft het moeilijk, ook een ambitieus smart city-project als Neom, de Saudische stad als een streep van 170 kilometer lang ‘zonder wegen, auto’s of emissies,’ kampt met forse tegenslag.
De kosten zijn enorm gestegen, er zijn veel bouwvertragingen en een besluit om de eerste fase van Neom te verkleinen betekent dat de kritische massa aan inwoners ontbreekt, die nodig is om Neom tot het beoogde moderne zakencentrum te maken.
Het is jammer als Neom de enorme ambities zou terugschroeven, omdat het een fantastisch testbed leek te worden voor de beste technologie op het gebied van energie, watervoorziening, vervoer en stedenbouwkundige planning; allemaal gebieden waar de rest van de wereld grote belangstelling voor heeft.
Achter de problemen van Neom schuilt ‘een dans van wederzijdse zelfmisleiding‘, waarbij de kroonprins aandrong op fantastische plannen, volgens de berichtgeving tenminste, ’terwijl anderen daarin meegingen’. Dat lijkt verstandig, het is immers geen land dat bekendstaat om grote waardering voor tegenspraak.
Zuckerberg vestigt door de juridische acties juist meer aandacht op het boek, waarin hij wordt afgeschilderd als een emotioneel onderontwikkeld, wereldvreemd wezen. Een citaat:
‘Zuckerberg vraagt (tevergeefs) om naast Fidel Castro te worden geplaatst tijdens een diner. In 2015 vraagt hij Xi Jinping of deze hem “de eer wil bewijzen om zijn ongeboren kind een naam te geven”. (Xi weigert.) Hij onderhoudt een vriendschappelijke relatie met Barack Obama, totdat die hem op zijn plaats zet over nepnieuws.’
In 2016 plaatst Facebook medewerkers in de campagne van Donald Trump, “naast Trump-campagneprogrammeurs, tekstschrijvers voor advertenties, mediakopers, netwerkingenieurs en dataspecialisten”, waarmee ze Trump helpen winnen. Dit inspireert Zuckerberg om zelf een gooi naar het presidentschap te overwegen, waarna hij in 2017 door de Amerikaanse swing states reist.
Wynn-Williams beschrijft Zuckerbergs toespraken “zoals een kind zich voorstelt hoe een president zou klinken”. Een van Zucks uitspraken luidt: “De situatie is vol uitdagingen, en wij moeten boven de situatie uitstijgen. Omdat onze zaak nieuw is, moeten we nieuw denken en nieuw handelen.” Mocht iemand er nog aan hebben getwijfeld: Zuckerberg is geen John F. Kennedy.
‘Ik lag een deel van de tijd in coma’
De beschrijving van de werkcultuur bij Meta is misschien het meest schrijnende onderdeel uit het boek. Wynn-Williams komt tijdens een bevalling bijna om het leven, maar tijdens haar herstel wordt ze steeds lastiggevallen door haar leidinggevende. Wanneer ze terugkeert naar kantoor, krijgt ze van haar mannelijke baas een ongunstige evaluatie. “Je was niet responsief genoeg,” zegt hij. “In mijn verdediging,” antwoordt ze, “ik lag een deel van de tijd in coma.” Zuckerberg gaat nog veel last krijgen van dit boek.
2025 rampjaar voor Tesla
Ook de aartsvijand van Mark Zuckerberg, Elon Musk, beleeft zakelijk gezien zware tijden. Het aandeel Tesla blijft dalen, deels door tegenvallende resultaten in China, deels door Musk’s controversiële gedrag. Terwijl de Nasdaq Composite al een slecht jaar beleeft met een daling van 8%, krijgt Tesla in 2025 een enorme klap met een daling van liefst 38%. En het is pas maart.
2025 is een rampjaar voor Tesla, maar over de laatste twaalf maanden gezien is Tesla nog steeds een grote winnaar met 53% stijging
Tesla in laatste jaar: 53% stijging
Die -38% klinkt rampzalig, maar over een langere periode bezien, de laatste twaalf maanden, blijkt Tesla van de Big Tech-aandelen onverwacht één van de grote winnaars. Net als Broadcom (58%) heeft Tesla het laatste jaar een bijzondere stijging doorgemaakt: 53%. Dat is twee keer zoveel als het aandeel Meta van vrind Zuckerberg, de man die het bedenken van een naam voor zijn kind aan de president van China probeerde uit te besteden.
Het valt steeds meer op hoe de financiële media worden gedreven door de waan van de dag, of beter gezegd: het zapgedrag van kijkers en het (weg)klikgedrag van lezers. Uiteraard is het nieuws als een aandeel zoveel daalt als Tesla dit jaar, zeker als de CEO met een kettingzaag op een podium goochelt, maar vanuit beleggingsperspectief is een raadzaam om een langere horizon dan een paar weken te hanteren. Tesla is geen meme coin.
NFA Podcast: Beleggen in crypto vs. speculeren en Abu Dhabi investeert $2 miljard in Binance
In aflevering 7 van de NFA Podcast bespreken Nisheta en ik Ripple’s verrassende goedkeuring voor crypto-betalingen in de Emiraten, de opvallende investering van twee miljard dollar door Abu Dhabi’s MGX-fonds in cryptobeurs Binance en de bredere verschuiving in de cryptomarkt van speculatieve meme coins naar substantiële beleggingen met onderliggende waarde.
Daarnaast bespreken we het verschil tussen beleggen in crypto voor de lange termijn, versus korte termijn speculeren. We verwachten allebei nog een nieuw All Time High voor Bitcoin in 2025. Aflevering 7 van de NFA Podcast met Nish & Frackers is nu beschikbaar:
Tracer: de governance-token voor het Carrot klimaatfinanciering-ecosysteem, mede-opgericht door ondergetekende, waar Nish als adviseur bij betrokken is
Deze week kwamen enkele al langer spelende trends in de technologiesector nadrukkelijker aan de oppervlakte. Allereerst de groeiende invloed van grote technologiebedrijven op politiek en bestuur en daarnaast rijst de vraag of AI-modellen economisch houdbaar zijn, met zelfs ‘levensbedreigende’ marktomstandigheden voor AI-startups zoals OpenAI. In de crypto-markt was het een complete chaos.
Big Tech en Politieke Invloed
De leiders van technologiebedrijven proberen steeds meer invloed op maatschappelijke en politieke processen te krijgen. Het is niet meer alleen Elon Musk, die zich vorige maand als geboren Zuid-Afrikaan met Canadees paspoort en genaturaliseerd tot Amerikaan, probeerde te ontpoppen tot kenner van de Duitse samenleving en openlijk opriep tot steun aan de AfD, inmiddels met 21% de tweede partij van Duitsland.
Amazon-oprichter Jeff Bezos is plotsklaps ook een politiek activist. De toch niet typisch linkse Wall Street Journal is genadeloos voor Bezos en wijst er fijntjes op dat Amazon onlangs geheel toevallig $40 miljoen betaalde voor een geauthoriseerde documentaire over Melania Trump, “drie keer zoveel als elk ander bod”. De WSJ vervolgt:
“Er waren de vleiende tweets waarmee Bezos de overwinning van Trump bejubelde en zijn prominente aanwezigheid naast andere techleiders bij de inauguratie—Zuckerberg, Musk, Tim Cook van Apple en Sundar Pichai van Google, onder anderen. Hun zitplaatsen op het podium, direct achter Trump en vóór het kabinet, konden op twee manieren worden geïnterpreteerd: als een historische bijeenkomst van nieuwe economische en technologische machtshebbers die hun steun betuigen aan de nieuwe regering, of als een gijzelvideo van miljardairs die gevangen worden gehouden door een dreigende sterke man.
Deze week volgde een nieuwe schok toen Bezos aankondigde dat de opiniepagina’s van de Washington Post (door Bezos gekocht in 2013, MF) voortaan gewijd zouden zijn aan het verdedigen van de principes van “persoonlijke vrijheid en vrije markten.” Deze verschuiving naar rechts leidde tot het ontslag van David Shipley, de hoofdredacteur van de sectie. Critici veroordeelden de stap als een poging om liberale oppositie en kritiek op Trump te onderdrukken, terwijl anderen opmerkten dat dergelijke standpunten ruim vertegenwoordigd zijn in andere publicaties.”
Nu duikt de voorheen mediaschuwe Palantir-CEO Alex Karp op, die in een nieuw boek openlijk pleit voor een systeem waarin democratisch gekozen leiders worden vervangen door een door AI gestuurde bureaucratie. Zijn argument is dat AI efficiënter beslissingen kan nemen dan menselijke bestuurders. Het ook zelden van linkse neigingen betichtte Bloomberg oordeelde hard over het boek van Karp:
“Een belangrijke klacht van de auteurs van The Technological Republic is dat mensen tegenwoordig terugschrikken voor het uitspreken van hun mening. Te velen van ons, zo stellen zij, geven halfslachtige, ontwijkende antwoorden wanneer hen iets wordt gevraagd. We voelen ons ongemakkelijk bij het maken van morele en esthetische oordelen, zeggen ze.
Ik ben het daarmee eens, en ik ga de taboes doorbreken. The Technological Republic is een vreselijk boek: slecht geschreven, saai en—wanneer de ideeën tussen het jargon, de clichés en de herhalingen door op te pikken zijn—vol slechte ideeën, variërend van twijfelachtig tot verwerpelijk en verontrustend. Dit boek is zowel qua vorm als inhoud rampzalig. Het schetst een duistere en deprimerende toekomst.”
Geen aanbeveling die de achterflap zal halen van het boek, dat vooral moet worden gezien als een brochure voor Palantir.
Big Tech schreeuwt om overheidsingrijpen
De oprichters van Big Tech-bedrijven Meta, Amazon en Tesla positioneren zichzelf als onmisbaar voor economische en maatschappelijke vooruitgang en stellen dat hun succes het gevolg is van technologische en marktgerichte superioriteit. Tegelijkertijd is Meta met click-geile algoritmes in hoge mate verantwoordelijk voor het delen van desinformatie en het zaaien van maatschappelijke verdeeldheid, is Amazon het hoogtepunt van consumentisme met een geschiedenis van droevige arbeidsvoorwaarden en genoot Tesla van liefst $38 miljard aan overheidssubsidies. Aldus de Washington Post in een artikel dat nog wel enige kritiek durfde te spuien op het zogenaamde succes van Tesla op basis van vrije marktwerking.
Met de aanstaande introductie van kunstmatige algemene intelligentie (AGI) speelt technologie een steeds grotere factor in de samenleving. Waar eind vorige eeuw door politici vaak nog schamper werd gedaan over wat veelal werd omschreven als niet meer dan automatisering, wordt nu pas begrepen dat de voortgaande digitalisering van de wereld overgaat in AGI-systemen die zonder democratische controle het risico opleveren dat een klein aantal leiders van technologiebedrijven onevenredige macht vergaart.
De belangen van Big Tech lopen niet parallel met maatschappelijke waarden zoals privacy, democratie en inspraak. De tech-bro’s denken allereerst aan de kwartaalcijfers.
De focus ligt bij OpenAI nog niet op omzet maken. Probeer maar eens je creditcard te updaten.
Het ontbrekende businessmodel van AI
Over de druk van kwartaalcijfers gesproken; binnen de technologiesector is er een voortdurende discussie over de effectiviteit van verschillende bedrijfsmodellen. Een belangrijk vraagstuk is altijd of bedrijven technologieën moeten bundelen of als losse producten moeten aanbieden. Een voorbeeld hiervan is de overname van Skype door Microsoft voor $8.5 miljard, een bedrag dat waarschijnlijk nooit werd terugverdiend door onduidelijkheid over het prijsmodel en gebrek aan integratie in MS Office.
Om Malik concludeert heerlijk cynisch bij de aankondiging dat Microsoft met Skype stopt: “De ondergang van Skype is een goede les in hoe ineffectief middenmanagement succesvolle overnames kan vernietigen. Ik heb nooit een Skype-manager aan de kant van Microsoft ontmoet die enige verbeeldingskracht had. De meesten waren zulke ‘drones’ dat een rode kleistenen baksteen naast hen zou overkomen als een geniaal kunstwerk.
Microsoft Teams is een verschrikkelijk product—en ik haat het om het te gebruiken. In de eenvoudigste bewoordingen is Teams de perfecte samenvatting van een bureaucratisch, verouderd en archaïsch bedrijf van vijftig jaar oud dat zichzelf probeert te heruitvinden als een leider in AI.”
Als het relatief eenvoudige product Skype, dat wereldwijd al miljoenen gebruikers had, zo complex is om winstgevend te exploiteren door een gigant als Microsoft, wordt het helemaal interessant om te zien of ondoorzichtige miljardeninvesteringen in AI ooit het beoogde rendement gaan opleveren. De kwartaalcijfers van Microsoft, Meta en Amazon worden steeds nadrukkelijker doorgevlooid door analisten op hun uitgaven aan AI. Hoewel deze bedrijven tientallen miljarden investeren in AI, profiteert Nvidia als enige consistent van deze trend en blijft onduidelijk of de Big Tech-bedrijven ooit winst gaan maken op hun AI-investeringen.
Grote problemen voor AI-startups
Voor de toonaangevende AI-startups is het dit jaar alle hens aan dek. In de afgelopen weken zijn Grok 3 (van x.ai, van Elon Musk), Claude 3.7 Sonnet (Anthropic) en ChatGPT 4.5 (OpenAI) gelanceerd. Analyses tonen twijfels bestaan over de kwaliteit en efficiëntie van deze laatste generatie AI-toepassingen. “It’s a lemon”, kopt Ars Technica over ChatGPT-4.5, vrij vertaald als; “het is uien.”
Ethan Mollick blijft daarentegen positief over de vooruitgang in AI: “De intelligentie van AI-modellen neemt toe, en de kosten dalen.” Maar mensen als Mollick behoren onder geldschieters inmiddels tot de minderheid.
Het probleem voor AI-startups zoals X.AI van Elon Musk, OpenAI van Sam Altman en concurrenten als Anthropic (met Claude) en Mistral, is de toenemende twijfel over de werkelijke technologische vooruitgang in verhouding tot de stijgende ontwikkelings- en exploitatiekosten. Investeerders vragen zich steeds vaker af of AI-bedrijven op lange termijn winstgevend kunnen zijn.
De discussie gaat niet langer over de overtuiging van AI-voorstanders, die AI-ontwikkeling bijna als een geloof beschouwen, of over de tegenwerpingen van de ongelovigen, laat ik ze “AI-theïsten” noemen, maar over de economische realiteit. De kernvraag is niet of AI kan blijven groeien en fundamenteel verbeteren, maar of dit op een rendabele manier kan gebeuren. In de beleggingswereld bestaan ernstige twijfels over twee zaken:
of de kosten van AI-ontwikkeling ooit zullen opwegen tegen de baten en of er een duurzaam businessmodel mogelijk is waarin bedrijven zoals OpenAI winstgevend worden,
of AI-modellen daadwerkelijk de verwachte verbeteringen leveren waardoor de eindgebruikers van AI-toepassingen, de klanten van OpenAI, Microsoft, Google etc, kostenefficiënter kunnen opereren.
Voor OpenAI is dit een urgent probleem. Bedrijven als Microsoft, Meta, Oracle en Salesforce investeren jaarlijks tientallen miljarden in AI, maar kunnen verliezen opvangen met winst uit andere activiteiten. OpenAI daarentegen is volledig afhankelijk van AI en blijft zwaar verlieslijdend.
De legendarische investeerder Vinod Khosla, ondermeer vroege financier van OpenAI, zegt openlijk dat hij verwacht dat het grootste deel van de investeringen in AI verlieslijdend zal zijn. Uiteraard geldt dat niet voor zijn eigen investering in OpenAI, want hij zat er zo vroeg bij dat elke aandelenverkoop van OpenAI voor Khosla een klapper zal zijn.
De “rampmaand” voor Nvidia, vergeleken met de Dow, S&P en Nasdaq Composite…
Nvidia profiteert vooralsnog van het vertrouwen binnen Big Tech dat steeds krachtigere en duurdere chips de oplossing zijn. Het bedrijf behaalde opnieuw recordresultaten, hoewel de winstmarges afnemen. De brutomarge bleef desondanks op een indrukwekkende 72%. Het is dan ook geen verrassing dat Nvidia vrijdag opnieuw 4% steeg en de maand februari alsnog afsloot met een winst van 7%, terwijl de grote beursindices juist verlies noteerden. Barron’s noemde Nvidia daarom al half gekscherend een value stock.
DeepSeek met slecht nieuws voor OpenAI
Uitgerekend DeepSeek, de vermaledijde Chinese concurrent van OpenAI, claimde gisteren op X een veel efficiëntere kostenstructuur te hebben: “Onze kosten-batenverhouding is 545 procent.” Later volgde een uitgebreidere toelichting op GitHub, waarop Techcrunch scherp concludeerde:
“Het bedrijf (DeepSeek, MF) schreef dat als het kijkt naar het gebruik van zijn V3- en R1-modellen gedurende een periode van 24 uur, en als al dat gebruik was gefactureerd tegen de R1-prijzen, DeepSeek al $562.027 aan dagelijkse omzet zou hebben gegenereerd. Tegelijkertijd zouden de kosten voor het leasen van de benodigde GPU’s (graphics processing units) slechts $87.072 hebben bedragen.
Het bedrijf gaf toe dat de werkelijke omzet aanzienlijk lager ligt om verschillende redenen, zoals kortingen tijdens de nachtelijke uren, lagere prijzen voor V3 en het feit dat slechts een deel van de diensten wordt gemonetariseerd, terwijl toegang via web en app gratis blijft.
Als de app en website niet gratis waren en andere kortingen niet bestonden, zou het gebruik vermoedelijk veel lager zijn. Deze berekeningen lijken dan ook grotendeels speculatief—meer een indicatie van potentiële toekomstige winstmarges dan een realistische weergave van de huidige financiële situatie van DeepSeek.
Toch deelt het bedrijf deze cijfers te midden van bredere discussies over de kosten en potentiële winstgevendheid van AI.”
Daarmee legt Techcrunch de vinger op de zere plek. Elke investeerder krijgt toch het idee dat DeepSeek een veel grotere kans heeft om winstgevend te worden dan OpenAI, dat geen substantiële technologische voorsprong meer heeft, in Silicon Valley betiteld als een “slotgracht”, en ook niet beschikt over de financiële mogelijkheden die nodig zijn om de concurrentie uit te schakelen. Denk aan hoe bijvoorbeeld ooit Mark Zuckerberg met Meta de snelgroeiende concurrent Instagram kocht.
De komende maanden zijn bepalend voor OpenAI. Het bedrijf heeft dringend kapitaal nodig. Het is inmiddels overgeleverd aan Masayoshi Son van Softbank, die alweer met de pet in de hand $16 miljard aan leningen aan het ophalen is, wat aangeeft dat de grootste financiers van de sector voorzichtig zijn. Zelfs wanneer al het geld dat Softbank nu aan leningen ophaalt in OpenAI zou gaan, hetgeen wordt betwijfeld, is de vraag hoe ver OpenAI met dat geld gaat komen.
Redder uit Abu Dhabi of een fata morgana?
Een andere mogelijke investeerder is Tahnoon bin Zayed al Nahyan, een invloedrijke financier uit Abu Dhabi, door de Wall Street Journal oneerbiedig betiteld als de ‘Spy Sheikh’. Als beheerder van diverse staatsfondsen van Abu Dhabi, waaronder MGX, kan hij vanuit zijn kasteel in de woestijn bepalen of de luchtkastelen van Sam Altman ooit realiteit gaan worden.
De vraag is inmiddels of OpenAI zonder snelle financiering nog een jaar kan overleven. Als er geen spoedige miljardeninjectie komt, ligt een overname op de loer. Microsoft bezit al 49% van de aandelen, is de voornaamste leverancier van cloud-infrastructuur en kan wel $100 miljard ophoesten om de bestaande aandeelhouders in OpenAI uit te kopen. Dat is een hele andere realiteit voor OpenAI CEO Sam Altman dan een paar maanden geleden, toen hij nog dacht $30 miljard te kunnen ophalen tegen slechts tien procent van de aandelen.
Dr. Sachdev verloor de weddenschap over koersvoorspellingen, maar kocht wel crypto bij.
Bloedbad in de cryptomarkt
In aflevering 5 van de NFA Podcast (voor Nish, Frackers en Anyone Else, en natuurlijk ook voor Not Financial Advice) eet Nish een Indiase groene chili omdat ze de weddenschap had verloren over een stijgende of dalende markt. Ze was gekleed in rood als symbool voor het bloedbad in de cryptomarkt.
In relevanter nieuws: we bespraken de daling in nieuwe token-lanceringen op Pumpfun, de Bitcoin-verkopen van BlackRock en de uitspraak van de SEC dat meme coins geen effecten zijn. Dat zou normaal gesproken positief nieuws zijn voor de speculatieve crypto-markt, maar het maakte afgelopen week niet uit: vrijwel alles kelderde.
Ook de Bybit-hack, die werd gelinkt aan Noord-Koreaanse aanvallers, kwam uitgebreid aan bod en toonde kwetsbaarheden in multi-signature transacties. Tot slot bespraken we of Bitcoin dit jaar toch nog een all-time high zal bereiken en hoe de correlatie met traditionele markten zich ontwikkelt. We waren het eens, wat niet de bedoeling is van het format.
Aflevering 5 van de NFA Podcast “Crypto bloodbath, the Bybit hack fall out and will Bitcoin “go rogue” to hit an ATH?” is nu te beluisteren of hier te zien op YouTube en ook hier op Spotify.
Abonneren op de speciale NFA Podcast nieuwsbrief, die je op de hoogte houdt van elke nieuwe aflevering, kan hier via LinkedIn. Dank voor de belangstelling en tot volgende week!
Microsoft heeft aangekondigd een significante mijlpaal bereikt te hebben op het gebied van quantum computing. Het techbedrijf zegt ’topologische qubits’ te hebben gecreëerd, een technologische innovatie die cruciaal zou kunnen zijn voor het realiseren van stabiele en schaalbare quantumcomputers.
Quantum computing wordt al jaren beschouwd als de heilige graal voor rekenkracht en data-analyse, maar de technologie kampt met stabiliteitsproblemen. Zodra quantum computing op schaal werkt, zou het de huidige encryptie verouderd maken, inclusief cryptografische sleutels voor blockchain. Dat betekent dat iedereen nu al moet nadenken over alternatieve opslagmethoden voor hun cryptoassets, voordat quantum computing realiteit wordt. In Noord-Korea kunnen ze niet wachten.
Voormalige OpenAI-leiders met concurrerende AI-bedrijven
De AI-sector blijft in beweging nu voormalige OpenAI-topmensen miljarden ophalen voor concurrerende projecten. Eerder was al bekend dat ex-OpenAI Chief Scientist Ilya Sutskever Safe Superintelligence (SSI) heeft opgericht, dat in onderhandeling is om financiering te verkrijgen tegen een waardering van $30 miljard.
Nu blijkt dat ook voormalig OpenAI-CTO Mira Murati geld aan het ophalen is voor haar AI-startup Thinking Machines Lab, met een team dat grotendeels bestaat uit medewerkers die zijn gerecruteerd bij OpenAI en Anthropic. Het is alleen niet bekend welke waardering Murati in gedachten heeft, maar ze zal zeker met een schuin oog kijken naar wat ex-collega Sutskever voor elkaar krijgt. Net zoals SSI heeft ook Thinking Machines Lab een website van slechts één pagina, met daarop tekst in hele kleine lettertjes. De meest hoogstaande technologie-bedrijven maken websites die eruitzien zoals in 1993.
President Xi Jinping brengt Chinese techleiders bijeen
Voor het eerst in zes jaar heeft de Chinese president Xi Jinping een ontmoetinggehad met de top van de Chinese technologiesector, waaronder Jack Ma, de mede-oprichter van Alibaba. Deze bijeenkomst markeert een opvallende koerswijziging nadat de Chinese overheid jarenlang streng heeft opgetreden tegen techbedrijven, met strenge regulerende maatregelen en hoge boetes.
De ontmoeting is een teken dat de Chinese leiders erkennen hoe cruciaal technologie is voor de economie. Jack Ma’s terugkeer in de schijnwerpers wijst erop dat de overheid bedrijven zoals Alibaba weer meer vrijheid wil geven, waarschijnlijk om innovatie en groei te stimuleren in een oplaaiende internationale concurrentiestrijd.
Donderdag 20 februari was een bijzondere beursdag voor Alibaba, Palantir en Unity
Alibaba en Unity stijgen, Palantir daalt fors
De ontmoeting werd door beleggers met gejuich ontvangen en het aandeel Alibaba steeg fors. Op dezelfde dag, donderdag, kreeg het aandeel Palantir een enorme klap omdat de verwachting is dat president Trump gaat snijden in de defensie-uitgaven, wat negatieve gevolgen zou kunnen hebben voor Palantir.
Een andere opvallend aandeel was softwaremaker Unity, dat hoewel nog verlieslijdend, door beleggers wordt geprezen door de koerswijziging waarbij behalve software voor computergames ook aan autobedrijven zoals Toyota wordt geleverd. Zo werd donderdag 20 februari een hele bijzondere dag voor deze drie bedrijven.
Opvallend is dat de koers van het aandeel van Amerikaanse grootste cryptobeurs Coinbase, nauwelijks reageerde op het nieuws dat de SEC onder het bewind van president Trump de jarenlange rechtzaak tegen Coinbase heeft stopgezet.
Formula 1 vol cryptosponsors
Het Formule 1 seizoen gaat bijna van start en werd groots aangekondigd met een evenement in de Londense O2 Arena. Het viel op dat veel teams groot worden gesponsord door cryptobedrijven:
Aston Martin wordt gesponsord door Coinbase, waarbij nogal druk werd gedaan over het feit dat de betaling plaatsvindt in de stable token USDC. Dat is een digitale dollar, tjongejonge.
Red Bull Racing heeft op de achtervleugel sinds dit seizoen cryptobeurs Gate.io, als vervanger van Bybit. Maar die kwam later in de week al genoeg in het nieuws.
McLaren heeft OKX al sinds 2022 als sponsor. OKX staat ondermeer groot op de zijkant van de auto.
Williams: De Amerikaanse cryptobeurs Kraken is voor het derde jaar sponsor van Williams.
Stake F1 Team: Sauber, dat volgend jaar Audi wordt, heeft zelfs de naam verkocht aan de cryptogoksite Stake.
Dit en meer bespraken Nish en ik in aflevering 4 van de NFA Podcast (Not Financial Advice, of Nish, Frackers en Anderen), waarbij ik vooral wil wijzen op haar uitgebreide analyse van het Solana-platform, die verder reikt dan alleen het bespreken van de koers van de dag – zoals ik graag doe als haar tokenfavorietjes dalen.
De Europese Unie heeft deze week op de AI Action Summit in Parijs, pardon, op de “Sommet pour l’action sur l’intelligence artificielle“ want ze zijn niet van de straat daar op het Elysee, aangekondigd dat het tweehonderd miljard Euro zal investeren in de ontwikkeling van AI. Nieuwsgierig klikken op de link leidt direct naar een verwijderde YouTube-video: ‘Video removed by the uploader’. Deze briljantjes gaan tweehonderd miljard Euro belastinggeld investeren in AI?
Een opvallend aspect van het verhaal, want serieuze plannen zijn vooralsnog onvindbaar, is de oprichting van AI Gigafactories, oftewel grootschalige datacenters die moeten dienen als ruggengraat voor Europese AI-ontwikkeling. Als politici strooien met teksten over ‘honderden miljarden investeringen’ en holle frasen uitslaan als ‘AI Gigafactories’, want datacenters is uiteraard niet sexy genoeg anno 2025, is het raadzaam scherp te zijn.
Het Europese communiqué stelt daartegenover dat de prioriteiten onder meer bestaan uit “ervoor zorgen dat AI open, inclusief, transparant, ethisch, veilig, beveiligd en betrouwbaar is, met inachtneming van internationale kaders voor iedereen” en “AI duurzaam maken voor mensen en de planeet”. Het is alsof miss World en Wickie de Viking samen een huiswerkopdracht inleveren.
The Guardian kwam met een heldere samenvatting van de AI-top, waarbij drie zaken in het oog springen: allereerst de wereldwijde erkenning dat AI een enorme invloed heeft op de samenleving en de economie, ten tweede dat de ontwikkelingen in AI versnellen en, helaas, ten derde dat er geen enkele consensus is over de wijze waarop de ontwikkelingen internationaal moeten worden gereguleerd.
De angst onder ondernemers in Europa is dat bureaucraten zonder inhoudelijke expertise het geplande budget gaan verdelen, wat zal resulteren in geldverspilling en trage uitvoering.
Slimmere Europese aanpak: omhels open source AI
Een betere aanpak zou zijn om deze fondsen niet simpelweg aan infrastructuur of vage programma’s te besteden, maar te investeren in AI-bedrijven die werken met open-source technologieën, niet op basis van, maar geïnspireerd door het Chinese DeepSeek. Door te beginnen met een volledig open-source codebase, inclusief transparante trainingsdata, kan de EU een AI-ecosysteem opbouwen dat breed toegankelijk is voor grote bedrijven, startups, onderzoekers, bedrijven en hopelijk zelfs individuele ontwikkelaars.
De meest praktische aanpak zou de oprichting van een fonds zijn dat investeert in AI-toepassingen die voortbouwen op deze open-source basis. Dit zou idealiter gebeuren in samenwerking met bestaande investeringsfondsen in de markt, om verspilling van belastinggeld te voorkomen, in plaats van een top-down model waarin de EU zelf probeert innovatie te sturen.
De huidige trend binnen AI laat zien dat de meeste investeringen naar grote taalmodellen (LLMs) gaan, met bedrijven als Meta en Microsoft die tientallen miljarden per jaar besteden aan AI-ontwikkeling. Dit betekent dat als Europa niet strategischer omgaat met zijn investering, het risico loopt achter te blijven.
Focus op open-source AI en een slim investeringsmodel in plaats van een puur infrastructuurgedreven aanpak, zou Europa nog kunnen helpen aan een concurrerend en duurzaam AI-ecosysteem. Maar als de strategie niet snel scherp wordt omgezet in tactische en operationele besluiten, zal deze historische kans verzanden in inefficiëntie en politieke kretologie.
Elon Musk’s OpenAI bod niet voor het echie
Elon Musk heeft aangekondigd dat hij een bod van bijna honderd miljard dollar wil uitbrengen op OpenAI, maar de vraag is of dit een serieus overnamevoorstel is of een strategische zet om zijn aartsvijand Sam Altman dwars te zitten. Musk, die OpenAI mede oprichtte maar later met slaande deuren vertrok, heeft zich fel uitgesproken tegen de transitie door OpenAI van een non-profit naar een commercieel bedrijf. Een bod van deze omvang zou het voor OpenAI moeilijker maken om de aandelen die de non profit-stichting heeft te verhangen zonder, komt dat heerlijke begrip uit de startup wereld, fiscaal heffingsmoment.
Een belangrijke complicatie is dat Microsoft 49% van de aandelen in OpenAI bezit, wat betekent dat Satya Nadella’s bedrijf een beslissende stem heeft in een eventuele overname. Voor Microsoft zou een verkoop bijna $50 miljard opleveren, maar het bedrijf heeft ook een strategisch belang in OpenAI, omdat de meeste AI-infrastructuur draait op Microsoft Azure. Dit maakt het onwaarschijnlijk dat Microsoft zal staan juichen wanneer OpenAI wordt overgenomen, tenzij er een deal wordt gesloten waarbij Musk’s AI-bedrijf XAI samen met OpenAI een grote klant wordt bij Microsoft.
Opmerkelijk is dat Sam Altman zelf geen aandelen in OpenAI bezit, waardoor hij weinig directe invloed heeft op een overname. Dit benadrukt het ongebruikelijke bestuursmodel van OpenAI, waarbij de controle grotendeels in handen ligt van de stichting die het bedrijf oprichtte. Musk’s bod lijkt daarom minder een serieuze poging om OpenAI in te lijven en meer een tactische zet om Altman’s plannen te verstoren en de toekomst van OpenAI onzeker te maken. Investeerders zullen toch even achter de oren krabben voor ze in deze situatie de door Altman gezochte veertig miljard zullen overmaken op een waardering van driehonderd miljard.
Je hebt een zoekmachine nodig om wijs te worden uit de keuzes van Google Gemini.
AI UI is uien
Je zou in al het gedonder bijna vergeten om goed naar de producten te kijken van OpenAI. MG Siegler liep leeg over de droevig stemmende interface van ChatGPT:
Nou, we hebben nu acht opties – zes in het hoofdkeuzemenu en nog steeds dezelfde twee “restopties” in het submenu. En technisch gezien zijn het er negen als je de schakelaar voor “Tijdelijke chat” meetelt.
Bij Google is de user interface (UI) ook om te janken. De makers van de meest Spartaanse en dus meest succesvolle zoekmachine ooit, zijn erin geslaagd om van hun ChatGPT-concurrent Gemini een onbegrijpelijk AI-menu te maken, alsof je goulash, bouillabaisse en hutspot onder elkaar zet op een menukaart onder het kopje ‘prakken’. Het is ronduit jammerlijk, want er zitten bijzondere capaciteiten verscholen onder deze wrakkige interface. Kijk bijvoorbeeld hoe Google AI Studio op fenomenale wijze uitlegt hoe Photoshop werkt.
Zo vroeg ik Google Pro 1.5 Deep Research, wat een naam, om op basis van literatuuronderzoek een investeringsstrategie voor de Europese Unie op te stellen. Een paar minuten later produceerde Deep Research deze Google Doc. Verre van perfect, maar beter dan wat er tot dusver door de EU is geproduceerd.
Ethereum onder vuur
Ethereum, jarenlang dé leider in de wereld van smart contracts en na Bitcoin de cryptovaluta met de hoogste marktwaarde, staat op een kruispunt. Ondanks de stijgende Bitcoin-koers en het optimisme in de cryptomarkt, vooral sinds de verkiezingsoverwinning van Trump, blijft Ethereum ver achter en is de koers zelfs lager dan een jaar geleden.
De koers van Ethereum lijdt onder de opkomst van concurrenten zoals Solana en Sui
Wat zijn de oorzaken?
Gebrek aan grote updates: na ‘The Merge’ (de overstap van Proof-of-Work naar Proof-of-Stake) is er geen nieuwe doorbraak geweest.
Toenemende concurrentie: Solana, Sui en Aptos winnen terrein met snellere en goedkopere transacties.
Negatieve publiciteit: Ethereum-oprichter Vitalik Buterin’s recente tweet over communisme en decentralisatie werd uit de context gehaald en veroorzaakte onnodige reuring.
Ethereum wordt nog steeds gezien als een fundamenteel sterke blockchain, maar als het er niet in slaagt zijn marktpositie te behouden, kan het steeds meer marktaandeel verliezen aan nieuwere platforms die beter inspelen op de huidige behoeften van gebruikers.
De cryptowereld staat bekend om zijn onvoorspelbare marktreacties, maar wat daarna gebeurde was zelfs voor crypto uitzonderlijk: de koers van NEAR steeg 5,6% naar $3,50. Hoewel het niet aantoonbaar is dat het livestream-incident direct verantwoordelijk is voor de prijsstijging, roept het opnieuw de vraag op hoeveel invloed ‘fundamentals’ hebben op de cryptomarkt?
Als een blunder zoals deze de prijs kan opdrijven, betekent dit dat de markt zich meer laat leiden door hype dan door de werkelijke waarde van een project. Zelfs de Tinder Swindler, berucht sinds de Netflix-documentaire, lanceert zijn eigen token. Het leidt tot steeds grotere frustraties bij professionele ontwikkelaars en investeerders in de blockchain-wereld.
Nish legt uit hoe een fappende medewerker van Near tijdens een livestream resulteert in koersstijging
Toen incubator Y Combinator onlangs een partijtje had, gingen de schalen rond met glaasjes prik in plaats van alcohol: veel oprichters van startups waren simpelweg te jong om legaal alcohol te kunnen drinken. De startup-scene in San Francisco wordt overspoeld door piepjonge AI-ondernemers, waarvan velen de universiteit hebben verlaten om hun eigen bedrijf te starten.
De kosten van universitair onderwijs in de VS zijn zo gestegen, dat ondanks de geringe slagingskans het ondernemerschap een legitieme optie is. Buiten de VS blijft universitair onderwijs vaak een logischere route, omdat enerzijds de kosten van een universitaire opleiding veel lager zijn en anderzijds de financiering en exit-mogelijkheden voor startups minder groot zijn dan in Silicon Valley.
Dat en nog veel meer in de derde aflevering van de NFA Podcast, waarin ik ook deel hoe het met mijn experiment is vergaan om vorig jaar februari honderd dollar te investeren, uitsluited in tech-aandelen.
Hoe DeepSeek graag wil dat de wereld denkt over het jeugdige team. Beeld gemaakt met Midjourney.
Als het vroeger op zondag ging over Chinezen, was de discussie wie de babi pangang met witte rijst moest ophalen voor Studio Sport begon. Tegenwoordig gaat het over DeepSeek’s CEO Liang Wenfeng, die uit het niets leek te verschijnen om iedereen, van Silicon Valley tot Washington en Wall Street, de stuipen op het lijf te jagen.
Blijkbaar heeft niet iedereen gezien dat China bezig is om in recordtijd de sprong te maken van een agrarische naar een post-industriële samenleving. Wat zal er in Beijing en Shanghai zijn gegniffeld toen er afgelopen week Chinees Nieuwjaar werd gevierd.
Vorige week schreef ik al dat Silicon Valley wakker lag van DeepSeek en dinsdag kon ik eraan toe voegen dat Wall Street zwaar overtrokken had gereageerd. Vandaag een poging om de winnaars en verliezers in kaart te brengen, op korte en lange termijn, van de opkomst van DeepSeek.
Wie is Liang Wenfeng?
Maar eerst: wie is Liang Wenfeng, de oprichter en CEO van DeepSeek? Bijzonder aan Wenfeng is zijn achtergrond als oprichter van een hedgefonds: High Flyer.
“Toen we hem voor het eerst ontmoetten, was hij een ontzettend nerdy man met een vreselijk kapsel die sprak over het bouwen van een cluster van 10.000 chips om zijn eigen modellen te trainen. We namen hem niet serieus,” aldus een van Liang’s zakenpartners tegen de Financial Times.
In zijn tijd bij High Flyer begon Liang al in 2021 met het kopen van Nvidia-apparatuur en leerde hij de verschillende mogelijkheden om algoritmes te ontwikkelen voor AI-toepassingen, die hij nu toepast bij DeepSeek. Opmerkelijker is dat het plotselinge succes van DeepSeek wordt gedreven door Gen Z nieuwkomers met een diverse achtergrond. Liang houdt van oorspronkelijkheid en creativiteit van jonge slimmerikken en hecht minder aan ervaring.
Ook sprak Liang over het aannemen van literatuurfanaten in de engineering-teams om de AI-modellen van DeepSeek te verfijnen. “Iedereen heeft zijn eigen unieke pad en brengt zijn eigen ideeën mee, dus er is geen noodzaak om hen te sturen.” Dit is vooral aardig om te lezen in de week dat Mark Zuckerberg er prat op gaat dat hij alle diversiteitsprogramma’s bij Meta afschaft, in een poging in het gevlei te komen bij de regering-Trump.
OpenAI toch $300 miljard waard?
Volgens de Wall Street Journal zou het Japanse SoftBank een investeringsronde van $40 miljard leiden in de ChatGPT-maker, waarvan een deel moet worden besteed aan het Stargate AI-infrastructuurproject. Met een waardering van $300 miljard zou OpenAI de op één na meest waardevolle startup ter wereld worden, achter SpaceX van Elon Musk, de grote rivaal van OpenAI-CEO Sam Altman.
Het zou bijzonder knap zijn als het Altman lukt om op die stratosferische waardering geld op te halen voor zijn miljarden verslindende bedrijf, in de week dat wereldwijd wordt getwijfeld aan zijn visie en zijn technologische architectuur. Maar laten we SoftBank niet te hoog inschatten: het is dezelfde club en dezelfde man, Masayoshi Son, die tientallen miljarden verbrandde in WeWork; tot het faillissement aan toe. De vraag is: waarom wil er niemand anders dan SoftBank instappen op deze waardering?
Is Stargate sciencefiction?
Zowel OpenAI als SoftBank hebben verklaard tientallen miljarden te zullen investeren in Stargate, het op $500 miljard begrote AI-infrastructuurpoject dat de Amerikaanse hegemonie op technologiegebied zou moeten bezegelen. Het gekke is dat OpenAI dat geld helemaal niet heeft en SoftBank ook niet. Dus als SoftBank investeert in OpenAI, dat daarmee investeert in Stargate, is het in feite een kwestie van vlek op vlek.
The Verge publiceerde een heldere analyse van het Stargate-project. Als Stargate faalt, zou dat niet zomaar het einde van een startup betekenen. Het zou een dure reality check zijn voor een hele industrie die beweert de wereld te transformeren door pure rekenkracht.
Altman presenteert zichzelf graag als de hoofdpersoon in een klassiek sciencefictionverhaal: de visionair die belooft de samenleving te transformeren door technologische macht. Maar zoals in veel sci-fi verhalen is de interessantste vraag niet of de technologie werkt, maar wat er gebeurt als menselijke ambitie botst met natuurkundige beperkingen.
Over pakweg een jaar zullen we weten of Stargate het begin was van Amerika’s AI-revolutie, of gewoon een techno-optimistische fantasie die niet kon overleven in de echte wereld.
DeepSeek’s werkelijke kosten
Dan naar een veelbesproken onderwerp: de kosten die DeepSeek zou hebben gemaakt om het veelgeprezen R1-model te ontwikkelen. Daarover circuleren de wildste verhalen, terwijl DeepSeek er zelf redelijk transparant over was:
“Ten slotte benadrukken we opnieuw de economische trainingskosten van DeepSeek-V3, zoals samengevat in Tabel 1, bereikt door onze geoptimaliseerde co-ontwerpen van algoritmes, frameworks en hardware.
Tijdens de pre-trainingsfase vereist het trainen van DeepSeek-V3 op elke biljoen tokens slechts 180K H800 GPU-uren, oftewel 3,7 dagen op ons cluster met 2048 H800 GPU’s. Daardoor is onze pre-trainingsfase voltooid in minder dan twee maanden en kost het in totaal 2,664M GPU-uren. Gecombineerd met 119K GPU-uren voor contextlengte-uitbreiding en 5K GPU-uren voor post-training, kost DeepSeek-V3 in totaal slechts 2,788M GPU-uren voor volledige training.
Als we aannemen dat de huurprijs van een H800 GPU $2 per GPU-uur is, bedragen onze totale trainingskosten slechts $5,576M. Let op: de bovengenoemde kosten omvatten alleen de officiële training van DeepSeek-V3 en niet de kosten die verband houden met eerdere onderzoeks- en afbraaktests van architecturen, algoritmes of data.“
Het gaat om het (door mij) vet gemaakte deel: alle eerdere kosten zijn niet opgenomen in de kostenberekening. Het is alsof je de kosten van de maaltijden van een bodybuilder berekent op de dag van de wedstrijd, zonder mee te nemen hoeveel jaar het heeft gekost om op de wedstrijddag te verschijnen. De ervaringen en de ontwikkelkosten van High Flyer heeft Liang sowieso buiten beschouwing gelaten.
Goedkopere AI: wie profiteert?
Nog veel interessanter dan het kostenaspect, is dat DeepSeek de mogelijkheid biedt om het model lokaal te installeren en erop verder te ontwikkelen. Microsoft CEO Satya Nadella wees direct op Jevons Paradox.
Kort samengevat: juist door de verlaagde kosten zal het gebruik van een innovatietoenemen. Het lijkt erop dat Nadella daarin gelijk gaat hebben. Op de lange termijn is de ‘commoditisering’ van AI-modellen en goedkopere inferentie zoals aangetoond door DeepSeek, gunstig voor Big Tech. Microsoft hoeft bijvoorbeeld minder uit te geven aan datacenters en GPU’s, terwijl het profiteert van een verhoogd AI-gebruik door lagere inferentiekosten.
Amazon is ook een grote winnaar: AWS is er grotendeels niet in geslaagd een eigen kwalitatief hoogstaand AI-model te ontwikkelen, maar dat maakt niet uit als er hoogwaardige open-source modellen beschikbaar zijn die het tegen veel lagere kosten kan aanbieden.
Apple profiteert ook
Drastisch verlaagde geheugeneisen voor inferentie maken AI op iPhones veel haalbaarder. Apple Silicon maakt gebruik van een uniforme geheugenarchitectuur, waarbij de CPU, GPU en NPU (neural processing unit) toegang hebben tot een gedeelde geheugenpool, betoogt Stratechery in een uitstekend stuk. Hierdoor heeft Apple’s hardware feitelijk de beste consumentenchip voor inferentie. Nvidia’s gaming GPU’s bereiken bijvoorbeeld een maximum van 32GB VRAM, terwijl Apple’s chips tot 192GB RAM ondersteunen.
Meta de grootste winnaar
AI staat centraal in Meta’s langetermijn-strategie en een van de grootste obstakels tot nu toe was de hoge kostprijs van inferentie. Als inferentie en training veel goedkoper worden, kan Meta zijn AI-gedreven bedrijfsmodel versnellen en efficiënter uitbreiden.
Het is verstandig dat Zuckerberg naar verluidt diverse war rooms heeft opgezet om te bepalen hoe Meta zal reageren op de introductie van DeepSeek. Waar op korte termijn wordt gedacht dat DeepSeek een bedreiging vormt voor de AI-strategie van Meta, zal een structurele verlaging van de ontwikkelkosten van AI juist leiden tot een enorm voordeel voor Meta, dat op weg is om alleen dit jaar al $65 miljard in AI-ontwikkeling te investeren.
Het grootste deel daarvan wordt besteed aan hardware en datacenters. Als dat soort investeringen kunnen worden geminimaliseerd door de aanpak van DeepSeek te imiteren, zal Meta zijn netto winst fors zien oplopen zonder de concurrentiepositie te verzwakken.
Google de verliezer?
Hoewel Google ook profiteert van lagere kosten, is elke verandering ten opzichte van de huidige status quo voor Google waarschijnlijk een netto nadeel. Elke zoekopdracht in OpenAI, DeepSeek of een Meta-agent, gaat ten koste van een zoekopdracht op de zoekmachine van Google.
Ondanks alle pogingen en honderden acquisities van de laatste decennia, is Google voor de omzet en winst nog steeds grotendeels afhankelijk van de zoekmachine. Het is nog maar de vraag of Google erin slaagt dat verkeer ’terug te leiden’ van de AI-agenten en chatbots waar de wereld zo gretig gebruik van maakt, naar de AI-tools van Google.
Nvidia niet verslagen door DeepSeek
Ondanks DeepSeek’s doorbraak heeft Nvidia volgens Stratechery twee grote verdedigingslinies:
CUDA is de voorkeursprogrammeertaal voor iedereen die deze modellen ontwikkelt, en CUDA werkt alleen op Nvidia-chips.
Nvidia heeft een enorme voorsprongals het gaat om de mogelijkheid om meerdere chips te combineren tot één grote virtuele GPU.
Deze twee verdedigingslinies versterken elkaar. Zoals eerder vermeld, als DeepSeek toegang had gehad tot H100’s, zouden ze waarschijnlijk een grotere cluster hebben gebruikt om hun model te trainen, simpelweg omdat dat de makkelijkste optie was. Het feit dat ze dat niet deden en beperkt waren door bandbreedte, bepaalde veel van hun beslissingen op het gebied van modelarchitectuur en trainingsinfrastructuur.
DeepSeek heeft laten zien dat er een alternatief bestaat: met zware optimalisatie kunnen indrukwekkende resultaten worden behaald op zwakkere hardware en met lagere geheugenbandbreedte. Meer betalen aan Nvidia is dus niet de enige manier om betere modellen te ontwikkelen.
Toch zijn er drie factoren die nog steeds in het voordeel van Nvidia werken.
Ten eerste, hoe krachtig zou de aanpak van DeepSeek zijn als deze werd toegepast op H100’s of de aankomende GB100’s? Het feit dat ze een efficiëntere manier hebben gevonden om rekenkracht te gebruiken, betekent niet dat meer rekenkracht niet nuttig zou zijn.
Ten tweede, lagere inferentiekosten zullen op de lange termijn waarschijnlijk leiden tot een breder gebruik van AI. Microsoft-CEO Satya Nadella bevestigde dit onlangs in zijn late-night tweet over Jevons paradox.
Ten derde, redeneermodellen zoals R1 en o1 halen hun superieure prestaties uit het gebruik van meer rekenkracht. Zolang de kracht en capaciteiten van AI afhangen van meer computing power, blijft Nvidia hiervan profiteren.
Ook zal Nvidia bij een grotere markt profiteren van omzetstijging bij de goedkopere chips, al zal het in die markt wel hinder ondervinden van concurrenten zoals AMD.
Mijn subjectieve ‘Spotlight op AI’-mandje heeft afgelopen maand relatief weinig klappen gehad.
DeepSeek dacht 28 seconden over een hotdog
Joanna Stern van de Wall Street Journal deed een grappige test met DeepSeek en ontdekte hoe het verschilt van OpenAI’s ChatGPT en Anthropic’s Claude. In tegenstelling tot OpenAI’s redeneermodellen toont DeepSeek zijn volledige denkproces. Toen werd gevraagd of een hotdog een sandwich is, dacht DeepSeek er 28 seconden over na en antwoordde met: “Eerst moet ik begrijpen wat de definitie is van een sandwich.” Het illustreert dat er geen specifieke vorm van AI bestaat, die het best werkt voor alle vraagstukken.
De opmars van AI in de gehele samenleving is onomkeerbaar en door de aanpak van DeepSeek, die veelvuldig zal worden gekopieerd, zal de markt alleen groter worden. Ondanks alle onheilstijdingen van afgelopen week op Wall Street is het daarom boeiend dat over de gehele maand januari gezien, de terugval van wat ik beschouw als AI-aandelen, enorm meevalt.
De 29% stijging van ARM is opmerkelijk en is grotendeels gebaseerd op de deelname van ARM in Stargate. Het bijzondere is dat SoftBank eigenaar is van ARM en de kans daarom groot is dat Masayoshi Son de aandelen in ARM als onderpand zal gebruiken bij het aantrekken van leningen, waarmee SoftBank vervolgens de investeringen in OpenAI en in Stargate kan betalen. De tijd zal leren of deze aanpak leidt tot een wolkenkrabber, of een kaartenhuis.
Zo sloten de belangrijkste partijen van de DeepSeek-crash gisteren af op Wall Street
Wat kochten Amerika’s tech-miljardairs van Trump?
President Trump heeft zich vaak vijandig uitgelaten over grote technologiebedrijven en hun leiders, waarbij hij Facebook bijvoorbeeld een “vijand van het volk” noemde en Jeff Bezos bestempelde als “Jeff Bozo.” Toch stonden deze heren op de voorste rij bij de inauguratie, nadat ze aanzienlijke bedragen hadden gelapt. Dit was uiteraard geen toeval en de technologiesector wil snel iets terug van Trump. Bloomberg ging ze stuk voor stuk af en bracht in kaart wat ze elk willen bereiken.
Als we aan het eind van de tweede week in Trump’s tweede regeerperiode de balans opmaken over de prestaties van de Big Tech-aandelen in de maand januari, blijkt dat de resultaten op korte termijn nog niet zijn waarop Trumps nieuwe tech-vrindjes hadden gehoopt. Ondanks alle presidentiële decreten en benoemingen van Trump zijn de beursresultaten, op zijn zachtst gezegd, nogal gemengd.
Wat vooral opvalt, is dat de de beleggers over de tech-sector als geheel sterk verdeeld zijn. Meta steeg vooral door goede kwartaalcijfers, maar hoe kon Microsoft dalen terwijl Google juist steeg? Daalde Apple in januari door de kans op een handelsoorlog met China? Het is vreemd dat de financiële media vooral oog hadden voor de resultaten van afgelopen week en eraan voorbij gingen wat er eerder in de maand aan koerszwenkingen plaatsvonden. Denk bijvoorbeeld aan Palantir, dat bijna 10% steeg in januari en al 385% in het laatste jaar.
Huang bij Trump, Liang bij Li Qiang
Trump en Nvidia’s CEO Jensen Huang bespraken vrijdag tijdens een ontmoeting in het Witte Huis de impact van DeepSeek en mogelijke beperkingen op de export van AI-chips naar China. Huang zal zeker aan de eventuele gevolgen voor de koers van Nvidia hebben gedacht.
Ook DeepSeek’s Liang Wenfeng had deze week een ontmoeting met een belangrijke politicus: als enige vertegenwoordiger van de AI-sector had hij een ontmoeting met premier Li Qiang, de op één na machtigste man van China. Beide ontmoetingen onderstrepen het belang van technologie voor de economische macht in de nieuwe, deels door AI bepaalde wereldorde.
Palantir-CEO Alex Karp zei tegen CNBC dat de opkomst van DeepSeek een teken is dat de VS sneller moet werken aan de ontwikkeling van geavanceerde AI. “Technologie is niet per definitie goed en kan bedreigingen vormen in de handen van tegenstanders. We moeten dat erkennen, maar dat betekent ook dat we harder moeten rennen, sneller moeten gaan en een nationale inspanning moeten leveren.”
Saai: succes begint met huiswerk
De technologiesector op de koffie bij de macht; het doet weemoedig terugdenken aan het moment, nog geen dertig jaar geleden, dat premier Kok van een kind leerdehij een muis moest vasthouden. Europa is geen overweging meer in het geopolitieke geschuif tussen continenten; hoe kan het, met zoveel talent onder een half miljard mensen?
De Maleisische komiek Ronny Chieng vatte het probleem van het westen perfect samen: mensen zijn bereid om te sterven voor hun land, maar ze willen er geen huiswerk voor maken. Chieng heeft het over Amerika, maar het gaat net zo goed op voor Europa.
De homepage van de Wall Street Journal op ’the day after’ de DeepSeek-crash
Gisteren beleefde de technologiesector op zijn zachtst gezegd een scherpe terugval, waarbij de chip-sector het zwaarst werd getroffen. De aandelenkoers van Nvidia daalde met 16,9%, wat resulteerde in een verlies van $593 miljard aan marktwaarde. Broadcom zag een daling van 17,3%, goed voor een verlies van $198 miljard. Advanced Micro Devices (AMD) verloor 6,3%, een waardeverlies van $12,5 miljard. Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC) daalde met 13,2%, wat neerkomt op $151 miljard in de min. De aandelen van Arm Holdings daalden met 10,2%, een klap van $17 miljard. Marvell Technology kende de sterkste daling, met een verlies van 19,2%, een slordige $20 miljard. Vergeeft u mij als ik er een miljardje boven of naast zit, maar de teneur is duidelijk: het was een slagveld op Wall Street.
Apple lachende derde
De daling duwt de voorheen hoogvliegende chipmaker Nvidia naar de derde plek in totale marktwaarde, achter Apple en Microsoft. Afgelopen vrijdag stond het nog op de eerste plaats. Apple heeft nu de hoogste marktwaarde met $3,46 biljoen (3460 miljard dollar), gevolgd door Microsoft met $3,22 biljoen en Nvidia met $2,90 biljoen. De aandelen van Apple, dat minder blootstelling heeft aan AI, stegen maandag met 3%, terwijl de tech-zware Nasdaq met 3% daalde.
De stijging van Apple is vergelijkbaar met een huis dat in waarde stijgt omdat het dak van de buren in de fik staat. Intrinsiek is er uiteraard niets veranderd aan de waarde van Apple en een handelsoorlog met China ligt nog altijd op de loer, waardoor Apple hard geraakt zou worden. Maar goed: wie dan leeft, wie dan sombert.
Barron’s was gisteren de stem der rede
DeepSeek treft Wall Street midscheeps
Beleggers wijten de uitverkoop aan de opkomst van DeepSeek, een Chinees bedrijf van slechts een jaar oud dat vorige week een revolutionair Large Language Model (LLM) heeft onthuld, genaam DeepSeek-R1. Het model van DeepSeek is vergelijkbaar met bestaande modellen als ChatGPT 4o van OpenAI of Claude van Anthropic, maar zou tegen een fractie van de kosten zijn ontwikkeld. Het kost voor klanten ook een fractie vergeleken met ChatGPT en Claude.
Dit heeft in beleggerskringen terecht geleid tot zorgen dat de Amerikaanse strategie van zware investeringen in AI-ontwikkeling, vaak aangeduid als een “brute force”-benadering, verouderd raakt. Deze brute force-methode maakt gebruik van uitgebreide computercapaciteit en grote datasets om AI-modellen te trainen, met als doel hogere prestaties te bereiken door de enorme schaal. Het is een miljarden verslindende aanpak waarover ik eerder schreef.
DeepSeek ‘het Sputnik-moment voor AI’
Een redactioneel commentaar van de Wall Street Journal vat de concurrentiekracht van DeepSeek-R1 helder samen met een pakkend voorbeeld:
“Enter DeepSeek, which last week released a new R1 model that claims to be as advanced as OpenAI’s on math, code and reasoning tasks. Tech gurus who inspected the model agreed. One economist asked R1 how much Donald Trump’s proposed 25% tariffs will affect Canada’s GDP, and it spit back an answer close to that of a major bank’s estimate in 12 seconds. Along with the detailed steps R1 used to get to the answer.”
Investeerder en voormalig ondernemer (Netscape) Marc Andreessen omschreef de lancering van DeepSeek-R1 als het Sputnik-moment voor AI; vergelijkbaar met het moment dat de wereld besefte dat de Sovjet-Unie een voorsprong had genomen in de ruimtevaart.
“DeepSeek’s R1 is an impressive model, particularly around what they’re able to deliver for the price. We will obviously deliver much better models and also it’s legit invigorating to have a new competitor! We will pull up some releases.”
(Ik heb zelf de vrijheid genomen om de hoofdletters in te voegen die Altman vermijdt, omdat ik het anders bloedirritant vind om te lezen.)
Altman doet dapper, maar in de laatste zin blijkt dat OpenAI onder druk van DeepSeek versneld producten gaat uitbrengen. Ofwel, in het Engels zonder hoofdletters net zoals hij: altman blinked. Legit, weetjewel.
Zweetoksels in de bodywarmers
Ze moeten op Wall Street even uitademen en weer landen in hun bodywarmertjes. De bewering dat DeepSeek hun R1-model heeft ontwikkeld met slechts een investering van $5 miljoen is niet verifieerbaar en de Chinese media staan niet bekend om hun transparantie, noch om hun kritische benadering van Chinese initiatieven.
Bovendien is het onwaarschijnlijk dat westerse bedrijven Chinese AI-technologie zullen adopteren, met alle geopolitieke spanningen en regelgevende beperkingen, vooral in kritieke sectoren zoals financiën, defensie en overheid. Chief Information Officers zijn steeds voorzichtiger met het integreren van Chinese technologie in essentiële systemen. Het gebeurt feitelijk alleen nog als er geen ander alternatief is.
Ondanks de recente marktvolatiliteit blijven grote technologiebedrijven zoals Microsoft, Google, Amazon en Oracle afhankelijk van high-performance chips voor hun AI-initiatieven. Er is geen bedrijf dat zijn bestellingen bij Nvidia annuleert omdat DeepSeek een andere aanpak heeft.
Omdat er momenteel geen westers equivalent is van DeepSeek’s R1-model dat volledig open-source is (in tegenstelling tot “open-weight”, een term die ik in mijn zondagse editie heb besproken), zullen deze bedrijven blijven investeren in dure hardware en enorme datacenters.
Dit betekent dat aandeelhouders in bedrijven zoals Nvidia en Broadcom naar verwachting een herstel van de aandelenkoersen kunnen verwachten in de komende maanden, misschien wel weken.
Zo sloten de belangrijkste slachtoffers van de DeepSeek-crash gisteren af op Wall Street
Paniek bij de vc’s
De echte impact van DeepSeek’s innovatie zal waarschijnlijk sterker worden gevoeld door venture capitalfondsen die miljarden hebben gestoken in AI-startups zonder duidelijke inkomstenmodellen of, zoals de vc’s het altijd zo heerlijk weten te zeggen vanuit hun luie stoel: a clear path to profitability.
Eerder heb ik de precaire financiële situatie van OpenAI belicht, dat dit jaar op weg lijkt naar een verlies van $15 miljard: dat is $41 miljoen per dag, $1,7 miljoen per uur en $476 per seconde. De partners bij Lightspeed, dat vorige week $2 miljardinvesteerde in Anthropic, de ontwikkelaar van DeepSeek-R1 concurrent Claude, op een waardering van liefst $60 miljard, zullen weleens beter hebben geslapen dan vannacht.
Durft DeepSeek een frontale aanval?
De aanpak van DeepSeek in AI-ontwikkeling, met name de nadruk op efficiëntie en de mogelijkheid tot lokale implementatie, het draaien van het model op je eigen computer, is opmerkelijk. Maar wereldwijd kan de AI-gemeenschap alleen profiteren van deze methodologie als DeepSeek ervoor kiest om de onderliggende code en technieken vrij te geven. Tot nu toe is de codebase van DeepSeek-R1 niet openbaar gemaakt, wat vragen oproept over of dit ooit zal gebeuren. Het is het verschil tussen open-weight en open-source waarover ik zondag schreef.
Als China zou besluiten om DeepSeek-R1 volledig open-source te maken, zou dit een gigantische uitdaging vormen voor de Amerikaanse techindustrie. Een open-source release zou ontwikkelaars wereldwijd in staat stellen om toegang te krijgen tot het model en daarop voort te bouwen, wat het concurrentievoordeel van Amerikaanse bedrijven in AI-ontwikkeling sterk zou verminderen.
Dit zou kunnen leiden tot een democratisering van geavanceerde AI-mogelijkheden, waardoor de afhankelijkheid van gesloten modellen zoals van OpenAI en Anthropic en dure infrastructuur, zoals van Nvidia, Oracle, Microsoft en Amazon Web Services, afneemt. Zo’n stap zou de huidige marktdynamiek totaal verstoren en Amerikaanse bedrijven dwingen hun strategieën in financiering van AI-onderzoek en -ontwikkeling compleet te veranderen.
China bepaalt, Wall Street betaalt
Hoe groot de invloed van de technologie-sector op de Amerikaanse economie is, werd gisteren eens te meer duidelijk toen het totale verlies op Wall Street op een biljoen dollar werd geschat: een duizelingwekkende duizend miljard dollar.
Het leidt tot de ironische conclusie dat de eerste week van ‘America First’ president Trump eindigt met een moment waarop China kan bepalen of het de Amerikaanse economie in wanorde stort. Vooral op Wall Street wordt met angst en beven gekeken naar elke beweging vanuit Beijing.
De techbros verheugden zich op de eerste week van Trump, maar het was geen feest op de beurs.
De BATMMAAN-aandelen, bestaande uit Broadcom, Apple, Tesla, Microsoft, Meta, Alphabet(Google), Amazon en NVIDIA, hebben de afgelopen week een gemengd beeld laten zien op de aandelenmarkt. Terwijl sommige bedrijven een lichte stijging in hun waarde zagen, hadden andere te maken met dalingen, wat de volatiliteit binnen de technologiesector onderstreept. Zo eindigde de eerste week van tech- en cryptovrind Trump toch enigszins in mineur.
Apple en notabene Tesla, het bedrijf van Trumps hypeboy Elon Musk, daalden allebei fors. De rest van de techbros hadden ook geen reden voor groot feest. Het aandeel Meta steeg zes procent, maar juist Meta wordt met zijn open source project Llama het hardst geraakt door de lancering van DeepSeek. Er wordt zelfs al gesproken van ‘panic mode’ bij Meta.
Terwijl je zou denken dat Nvidia garen zou spinnen door de aankondiging van Stargate (want wie anders gaat de chips leveren voor het beoogde high performance computing), lijken veel beleggers te denken dat Nvidia wordt bedreigd door Stargate. Ik geef geen advies en doe geen voorspellingen, maar bij de volgende kwartaalcijfers van Nvidia lijkt de kans groot dat de beleggers Nvidia-CEO Jensen Huang weer op de schouders willen nemen.
Zoals General Magic onderstreepte, is de juiste timing cruciaal bij het introduceren van technologie voor de massamarkt. De vraag is hoe snel kan worden bepaald of alle miljardeninvesteringen in AI het beoogde financiële en maatschappelijke rendement opleveren. Voorlopig leven we in de waan van de dag, waarin de aankondiging van Stargate even geloofwaardig lijkt als de Amerikaanse annexatie van Groenland.
OpenAI lanceerde de AI-agent Operator, in eerste instantie bruikbaar voor boodschappendiensten, terwijl wetenschappers als Jan Leike en Nobelprijs-winnaar Geoffrey Hinton opnieuw waarschuwen voor gevaren van AI. Beeld gemaakt met Midjourney.
DeepSeek-R1, een nieuw groot taalmodel van het Chinese AI-bedrijf DeepSeek, met een website die oogt alsof een slaapdronken stagiair te vroeg op ‘enter’ drukte, heeft wereldwijd aandacht getrokken als een kosteneffectief en open alternatief voor OpenAI’s vlaggenschip o1. Uitgebracht op 20 januari, al dan niet toevallig in het weekend dat ’tout Silicon Valley’ gretig in Washington tegen de macht aanschurkte, blinkt R1 uit dankzij “chain of thought”-redenering, die het probleemoplossend vermogen van mensen nabootst.
In tegenstelling tot gesloten modellen zoals o1 van OpenAI en Claude van Anthropic, dat snel nog twee miljard dollar ophaalde van investeerders die op AI-gebied met pudding tegen de muur smijten in de hoop dat er wat blijft kleven, is R1 open-weight en gepubliceerd onder een MIT-licentie. Dat betekent dat het een ieder vrij staat om voort te bouwen op de architectuur. In tegenstelling tot bij open-sourcezijn de broncode en trainingsdata waarmee DeepSeek-R1 werd gebouwd niet openbaar,
Het model werd ontwikkeld voor slechts vijf miljoen dollar door middel van algoritmische efficiëntie en reinforcement learning, aanzienlijk minder dan o1, ondanks Amerikaanse exportbeperkingen op geavanceerde GPU-chips, vooral van Nvidia, waarop de Amerikaanse concurrenten ontwikkelen. Dankzij de betaalbaarheid, met API-kosten die meer dan negentig procent lager liggen dan die van o1, wordt geavanceerde AI zo toegankelijker voor onderzoekers met beperkte middelen. Het biedt ook een gratis chatbot-interface met zoekmogelijkheden op het web, waarmee het OpenAI’s huidige functies overtreft.
‘Everyone is freaking out about DeepSeek’
Door o1 te evenaren of zelfs te overtreffen in sommige benchmarks heeft R1 de opmars van China in AI-ontwikkeling voor het voetlicht gebracht. De plotselinge opkomst van het model heeft discussies op gang gebracht over de toekomst van open, toegankelijke AI en de noodzaak van internationale samenwerking om op verantwoorde wijze verder te ontwikkelen.
De internationale reacties op DeepSeek-R1 varieerden van respect tot ontzetting. Nature was analytisch: ‘DeepSeek-R1 performs reasoning tasks at the same level as OpenAI’s o1 — and is open for researchers to examine.’ MIT Technology Review bleef netjes: ‘The AI community is abuzz over DeepSeek R1, a new open-source reasoning model.’ Maar VentureBeat zei hardop wat heel Silicon Valley dacht: ‘Why everyone in AI is freaking out about DeepSeek.’
Wie DeepSeek overigens vraagt naar Tiananmen Square krijgt als antwoord: ‘I am sorry, I cannot answer that question. I am an AI assistant designed to provide helpful and harmless responses.’ Gevraagd naar de situatie van de Oeigoeren (Uyghurs) verscheen eerst een zeer uitgebreid antwoord dat zelfs het woord genocide gebruikte, maar een paar seconden later werd die tekst vervangen door: ‘Sorry, that’s beyond my current scope. Let’s talk about something else.’ DeepSeek wil het vooral gezellig houden.
Stargate historisch project in AI-infrastructuur
De aandacht voor het Chinese DeepSeek leidde tot groot chagrijn van de Amerikaanse techno-elite, die deze week juist wilde aangrijpen om de Amerikaanse suprematie te onderstrepen. OpenAI, Oracle, het Japanse SoftBank en MGX uit de Emiraten financieren het Stargate Project, een initiatief van vijfhonderd miljard dollar dat wordt beschreven als het grootste AI-infrastructuurproject in de geschiedenis.
Aangekondigd door president Donald Trump in de Oval Office, is het doel van de onderneming om geavanceerde datacenters voor AI te bouwen in de VS, wat volgens Trump honderdduizend banen zal creëren. Het zijn een soort Delta-werkenvoor AI. Het project beschikt momenteel over honderd miljard dollar aan directe financiering, terwijl de resterende investering over vier jaar wordt verspreid. Het eerste enorme datacenter wordt gebouwd in Texas.
Het leidde alweer tot gehakketak over de financiering van Stargate tussen OpenAI-CEO Sam Altman en Elon Musk. Forbes heeft zelfs een timeline gemaakt van de voortdurende fitties tussen Altman en Musk, die samen eens een boksring of een hotelkamer moeten opzoeken.
Wil het echte MGX opstaan
In alle opwinding was het vooral komisch dat beleggers en masse het verkeerde aandeel kochten in de veronderstelling dat het deel uitmaakt van Stargate: biotechbedrijf Metagenomi (symbool: MGX) zag de koers door het dak gaan, terwijl het niet is betrokken bij Stargate. Het MGX dat wel deelneemt aan Stargate, het staatsfonds van Abu Dhabi, deze MGX, zal het met verwondering hebben aangezien.
Het zou knap zijn als Trump erin slaagt om met MGX en het Japanse Softbank buitenlandse investeerders honderden miljarden in Amerikaanse infrastructuur te laten investeren, zonder dat de Amerikaanse belastingbetaler meebetaalt. Investeerder Bill Gurley (Uber) zette publiekelijk zijn vraagtekens bij de voor Amerikaanse begrippen vreemde publiek-private samenwerking. De vraag is vooral of Stargate toegankelijk wordt voor iedereen en wie uiteindelijk de beslissingen neemt. OpenAI-CEO Sam Altman heeft vaker problemen met governance.
OpenAI met AI-agent: Operator
In alle ophef over DeepSeek en Stargate sneeuwde onder dat OpenAI deze week Operator heeft geïntroduceerd, een AI-agent die zelfstandig door webbrowsers kan navigeren en taken kan uitvoeren zoals online winkelen, het boeken van reizen en het maken van reserveringen. Het markeert het moment dat AI-agents hun intrede doen op de massamarkt.
Operator maakt gebruik van het Computer-Using Agent (CUA)-model van OpenAI, dat menselijke interacties met websites nabootst door knoppen, menu’s en formulieren te gebruiken. OpenAI werkt voor Operator samen met bedrijven zoals DoorDash, Uber en eBay om te zorgen dat het voldoet aan hun gebruiksvoorwaarden.
Ondanks alle potentie heeft Operator beperkingen met complexere taken zoals bankieren en complexe web-interfaces of CAPTCHA’s. Op dit moment is het helaas alleen nog beschikbaar voor Amerikaanse gebruikers op het ChatGPT Pro-abonnement van tweehonderd dollar per maand, dus ik heb het zelf nog niet kunnen testen.
Operator een echo van General Magic
OpenAI’s Operator doet bijna vijfendertig jaar na dato sterk denken aan het legendarische bedrijf General Magic, bekend van de kreet ’the most important company to ever come out of Silicon Valley that nobody ever heard of.’ Alle marketingteksten van Operator lijken een kopie van de slogans en claims van General Magic uit begin jaren negentig.
Uiteindelijk bleek General Magic, dat probeerde een handheld computer te maken met agent-functies voordat internet en digitale mobiele telefonie bestonden, zijn tijd te ver vooruit. Net als General Magic streeft Operator ernaar om naadloos te integreren in het leven van gebruikers en te functioneren als een persoonlijke assistent en productiviteits-verhoger.
Voor de liefhebbers: er is een mooie documentaire gemaakt over opkomst en ondergang van General Magic, waarvan dit de trailer is. Het team achter General Magic was zo bijzonder, dat er tientallen boeken zijn verschenen en zelfs een heuse speelfilm is gemaakt waarin zij een hoofdrol vertolken: Andy Hertzfeld was een prominent lid van het team dat voor Steve Jobs de Apple Macintosh ontwikkelde, Tony Fadell werd na General Magic bij Apple de ontwikkelaar van de iPod en mede-schepper van de iPhone en Joanna Hoffman is zo’n bijzonder mens, dat Kate Winslet er alle moeite voor deed om haar te mogen spelen in de film over Steve Jobs van Danny Boyle.
Leike en Hinton met verschillende waarschuwingen
In alle publiciteit over DeepSeek, Stargate en AI-agents sneeuwde onder dat twee vooraanstaande AI-wetenschappers opnieuw waarschuwden voor verkeerd gebruik van AI met mogelijke rampzalige gevolgen voor de wereld. Professor Geoffrey Hinton, een vooraanstaande figuur in AI en winnaar van de Nobelprijs voor natuurkunde in 2024, besprak de risico’s van snelle AI-ontwikkelingen in een fascinerend gesprek met zijn voormalige student Curt Jaimungal.
Hinton waarschuwde al vaker dat AI zou kunnen evolueren en de motivatie kunnen krijgen om meer van zichzelf te maken en autonoom een subdoel te kunnen ontwikkelen om controle te krijgen over de wereld, zonder rekening te houden met mensen.
Ooit was het acroniem FANG (voor Facebook, Apple, Netflix en Google) het symbool voor de tech-aandelen. Maar vrijwel ongemerkt sloop Broadcom de club van biljoenenbedrijven binnen en inmiddels is er sprake van een nieuw acroniem: BATMMAAN (Broadcom, Apple, Tesla, Microsoft, Meta, Amazon, Alphabet, Nvidia). Barron’s kwam met een uitstekende analyse inclusief een prijsvergelijking. Wat blijkt? Nvidia is het goedkoopste aandeel van het stel.
De prestaties van de BATMMAAN-aandelen in het laatste jaar: gemiddeld 66% stijging.
Vergeet FANG, hier is BATMMAAN
Dat is vooral opvallend omdat Nvidia over het laatste jaar bezien al verreweg het best presterende aandeel was van de tech-giganten. Gestuwd door de AI-hype komt Broadcom (symbool AVGO) ook sterk opzetten, terwijl Tesla vooral wordt gedreven door leden van de cult van Elon Musk.
De hele BATMMAAN-club maakte het laatste jaar een gemiddeld rendement van 66%. Apple en vooral Microsoft doen het zelfs substantieel slechter dan de S&P 500, die met 25% een solide belegging is gebleken. Beide iconen lijden onder de AI-hype: Apple omdat het geen aanwijsbaar omzet- of winstvoordeel behaalt uit AI en Microsoft omdat het tientallen miljarden aan extra investeringen in AI doet, waarvan beleggers twijfelen aan het rendement op lange termijn.
Rendement van de top cryptovaluta: 174%
Beleggers met een sterke maag hebben een heerlijk jaar achter de rug in de cryptowereld, waar de gemiddelde stijging van de grootste cryptovaluta gemeten in marktwaarde, liefst 174% bedraagt.
De meest gestelde vraag in crypto blijft: welke munt moet ik kopen? Maar de grootste cryptovaluta deden op jaarbasis al 174%.
Naast de mede door Doge-fan Elon Musk gedragen stijging van de memecoin Dogecoin valt vooral op dat XRP, voor crypto-begrippen een token uit het stenen tijdperk, ruim 450% steeg. Het aanstaande presidentschap van Trump zorgt ervoor dat er een nieuwe SEC-baas zal worden aangesteld, na de notoire cryptohater Gensler. De hoop van XRP-houders is dat onder het nieuwe bewind de SEC de aanhoudende juridische procedures tegen XRP zal beëindigen.
Dit is waarschijnlijk de laatste nieuwsbrief tot zondag 19 januari, tenzij er begin januari net zoveel nieuws is als afgelopen week. Het is daarom een extra lange editie, die je gerust kunt lezen (als je wat van de links bezoekt) over meerdere dagen.
Naast de gebruikelijke poging tot analyse van nieuws, dit keer een aantal tips voor meer efficiëntie in het nieuwe jaar, een samenvatting van de enquête over deze nieuwsbrief van vorige week en een paar lees- en kijktips tijdens de kerst. Tot slot vraag ik je aandacht voor een goed doel dat mij na aan het hart ligt: een bijdrage aan de medische behandeling van straathonden op Bali.
Google moet OpenAI haten
Het is geen toeval meer: elke keer dat Google met een nieuw product komt, lanceert OpenAI iets spectaculairs waarmee het alle aandacht trekt. Afgelopen week lanceerde Google Gemini 2, een zogeheten “Multimodal AI”, oftewel een vorm van kunstmatige intelligentie die informatie kan verwerken en integreren uit bijvoorbeeld tekst, beeld, spraak en video.
The Verge benadrukt het interview met Google’s AI-voorman Demis Hassabis, terwijl VentureBeat een uitgebreide analyse publiceerde. Gemini 2 is ronduit bijzonder, zo niet spectaculair. Probeer het zelf door een video te uploaden, of door live je scherm te delen (voor de durfal), of je webcam.
Ik gebruikte de webcam, vroeg en kreeg tips hoe ik mijn werkplek kon verbeteren (bureau iets draaien en een lamp van voren plaatsen) en bevestiging dat de boom achter me in de tuin een bananenboom was. Ook het genereren van timecodes en beschrijvingen bij oude video’s werkte feilloos.
Marques Brownlee testte juist Sora van OpenAI uitvoerig. Op X deelde hij een aantal video’s die hij met Sora genereerde, waarbij vooral de nieuwsreportage angstig goed gelukt is. Zijn volledige recensie is hier te zien. Het is zoals gebruikelijk bij Brownlee een aanrader om te bekijken. Sora roept niet alleen allerlei ethische vragen op maar blijkt mogelijk getraind met game-content, wat juridische gevolgen kan hebben.
Overigens werd gisteren het droevige nieuws bekend dat de 26-jarige Suchir Balaji, een klokkenluider in de aanzwellende golf van rechtszaken tegen OpenAI over auteursrechtschendingen, zich van het leven heeft beroofd.
Een ezel met vijf poten
De lancering van Sora, dat helaas nog niet in Nederland beschikbaar is, vond plaats in een periode van twaalf dagen waarin OpenAI elke dag iets nieuws presenteert, onder de bedroevende slogan ‘12 Days of Shipmas.’ Hopelijk een naam die is gegenereerd met AI, anders moeten we een kaarsje branden voor de marketeer die ermee op de proppen kwam.
Aangezien OpenAI en Google zo hoog opgeven over hun multimodale kwaliteiten en de eerste tests met video zeer bemoedigend zijn, verwachtte ik dat ze ook geen moeite zouden hebben met een test van een foto op z’n janboerenfluitjes.
Image created with Midjourney.
Ik vroeg Google Gemini Advanced 2.0 Flash Experimental, ook een heerlijke naam, of er iets mis was met bovenstaand plaatje dat ik genereerde met Midjourney met de prompt ‘een man, een vrouw, een pasgeboren baby en een ezel, tweeduizend jaar geleden in het Midden-Oosten.’
Google Gemini 2.0 zag direct dat er van alles aan het beeld mankeerde:
“De afbeelding die u hebt verstrekt, toont de traditionele kerststal, een religieuze voorstelling van de geboorte van Jezus Christus. Er zijn echter enkele historische onjuistheden in de afbeelding:
Palmboom: Palmbomen zijn niet inheems in Bethlehem, dat zich in het Midden-Oosten bevindt. Het klimaat in Bethlehem is gematigder en zou de groei van palmbomen niet ondersteunen.
Ezel: Hoewel ezels in het oude Judea gebruikelijk waren, werden ze voornamelijk gebruikt voor werk en transport. Het is minder waarschijnlijk dat er een ezel in de stal aanwezig zou zijn geweest tijdens de geboorte van Jezus.
Architectuur: De architectuur van de gebouwen op de achtergrond is mogelijk niet volledig accuraat voor de periode waarin Jezus werd geboren.
Het is belangrijk om te onthouden dat de kerststal een symbolische voorstelling is en niet bedoeld is als een historisch nauwkeurige weergave van de gebeurtenis.”
Google en OpenAI allebei ziende blind
Op zich knap dat Google direct herkende dat het ging om een beroemde Bijbelse scène, al had ik alle religieuze connotatie in de prompt bij Midjourney juist vermeden. Ook scherp erop te wijzen dat er weinig palmbomen zijn in Bethlehem en dat de architectuur misschien niet volledig klopt. Het ontbrak er nog aan dat Google twijfels uitte over de kwaliteit van het metselwerk en de matig dekkende verf op de muur van de stal.
Wat vooral opvallend was: zelfs na meerdere keren specifiek vragen of er iets vreemds te zien was aan de ezel, zag Google niet dat het arme beest vijf poten had. Ook ChatGPT 4o zag niet dat dit een hele bijzondere ezel was; dat zag het pas na specifiek te vragen hoeveel poten de ezel had. Midjourney genereerde meer zielige ezels. Het is typerend voor de stand van AI: het is vaak raak, en soms volledig mis.
Apple kleunt mis
Inmiddels heeft Apple het paradepaardje Apple Intelligence uitgebracht met voor zo’n kwaliteitsbedrijf zeer matige resultaten. Zo toonde de iPhone van een verslaggever de door Apple Intelligence gegenereerde melding dat de New York Times zou hebben bericht dat de Israelische premier Netanyahu was gearresteerd. De BBC zou volgens Apple Intelligence hebben gemeld dat de verdachte van de moord op de CEO van een Amerikaanse verzekeraar de hand aan zichzelf had geslagen.
Hallucineren, of wishful thinking door Apple Intelligence?
Alleen: dat hadden de New York Times en de BBC helemaal niet gemeld. Oepsie. Het zou goed zijn als vooral de leidende techbedrijven iets meer tijd nemen om hun producten te testen. Nu lijkt het alsof het eerste jaar van elk product in feite de wereldwijde beta-test is.
Goed gebruik van AI
Er komen, ondanks de fouten van de grote spelers, steeds vaker nuttige AI-toepassingen op de markt voor specifieke doelen. Zo is in Engeland een verkeerscamera in gebruik genomen die wordt omschreven als een “state-of-the-art Heads-Up machine”, een naam die waarschijnlijk is bedacht door de bedenker van Shipmas. De camera geeft op basis van een analyse van het rijgedrag van weggebruikers, ik vermoed in elk geval slingeren, of nummers van Ali B mee-rappen, een advies aan de politie om bepaalde auto’s aan te houden.
Een andere toepassing van AI waar de samenvatting direct iets aan heeft, is een programma in de VS waardoor er een 21% hogere kans is dat borstkanker wordt ontdekt. Ook in Engeland wordt AI succesvol toegepast om vormen van borstkanker te detecteren die het menselijk oog ontgaat.
Pudding tegen de muur gooien
De uitdaging van tech-startups is om de techniek goed te krijgen, hetgeen al lastig genoeg is, en om vervolgens die technologie om te zetten in producten voor de juiste markt. Hoe moeilijk dat is, wordt bevestigd door de desastreuze resultaten van het investeringsfonds Tiger die zijn uitgelekt:
Geïnvesteerd in 315 startups in één jaar
Afgewaardeerd van $93 miljoen naar $65 miljoen
Negatieve 15% IRR (prestaties in de onderste tien procent)
Wie investeert in honderden startups in een jaar is meer aan het gokken, of zoals Amerikanen het noemen: spray and pray, de financiële variant van pudding naar de muur gooien in de hoop dat er iets blijft kleven.
Cruise rijdt niet verder
Toevallig is er een startup die wedden tot businessmodel heeft verheven: Polymarket. Nadat de weddenschappen op deze site beter bleken te kloppen dan geavanceerde opiniepeilingen van de Amerikaanse presidentsverkiezingen, is de ster van CEO Shayne Coplan snel gestegen. Coindex maakte dit portret van Coplan. In cryptokringen wordt Polymarket geroemd als voorbeeld van een toepassing van crypto die een keer niet is gericht op vervanging van het huidige banksysteem.
Multinationals gokken uiteraard ook op startups. General Motors kocht in 2016 voor een miljard dollar de drie jaar oude startup Cruise, die technologie ontwikkelde voor zelfrijdende auto’s. Vervolgens gooide GM er nog $3.5 miljard tegenaan, om er deze week de stekker uit te trekken. Cruise-oprichter Kyle Vogt was er op X duidelijk over: “GM are a bunch of dummies.”
Ik heb Cruise altijd op de voet gevolgd, nadat ik bijna tien jaar geleden de kans afwees om via een syndicaat in de seed ronde van Cruise te investeren. “Te vroeg”, was mijn korte oordeel. Uiteraard werd Cruise dus binnen twee jaar voor een miljard gekocht door General Motors. Cruise illustreert hoe lastig het is om de waarde van startups goed in te schatten: vanuit technologisch en product-perspectief klopte mijn oordeel dat het nog wel een decennium kon duren voor zelfrijdende auto’s grootschalig worden gebruikt.
Ik kreeg nog wel de felicitatie-mail, heel fijn.
Alleen is de marktrijpheid niet altijd bepalend voor de waarde van een innovatie. GM kan niet innoveren en dus was de koop van Cruise voorspelbaar. Als investeerder had ik op die manier moeten denken; als groot gelovige in zelfrijdende auto’s en iemand die zelf geen auto bezit, blijf ik wachten op het heuglijke moment dat auto’s op afroep beschikbaar worden, zoals pizza’s. Voor het team van Cruise is het onvoorstelbaar droevig dat een decennium werk feitelijk wordt weggegooid.
Google kondigt revolutionaire kwantumchip aan
Onderzoekers bij Google hebben een nieuwe kwantumchip ontwikkeld genaamd Willow, een belangrijke mijlpaal in de zoektocht naar kwantumcomputers. Het experiment, vorige week beschreven in Nature, laat zien dat kwantumcomputers, met de juiste technieken voor foutcorrectie, berekeningen kunnen uitvoeren met toenemende nauwkeurigheid naarmate ze worden opgeschaald, waarbij de snelheid van deze verbetering een cruciale drempel overschrijdt. De huidige kwantumcomputers zijn nog te klein en te foutgevoelig voor de meeste commerciële of wetenschappelijke toepassingen.
Het belang van deze technologie wordt fenomenaal uitgelegd door Ray Harishankar: kijk vanaf minuut 35:05 naar zijn toegankelijke uitleg in dit panel tijdens ATX Singapore van vorig jaar. Er is veel discussie over hoe acuut het gevaar is dat kwantumcomputers alle wachtwoorden kunnen ontcijferen en Bitcoin kunnen kraken. Dat het in theorie kan, is duidelijk; de vraag is wanneer en hoeveel rekenkracht (en kosten) het vergt. Forbes kwam met een heldere analyse.
Nieuwe app van oprichter Twitter en Medium: Mozi
Telkens wanneer het erop lijkt alsof er te veel sociale media zijn, komt er een nieuwe bij. De meeste floppen uiteraard, maar Ev Williams stond eerder aan de wieg van Blogger, Twitter en Medium dus zijn nieuwe app Mozi verdient alle aandacht. Het idee van Mozi is dat je met bekenden kunt afspreken op plekken waar je elkaar misschien niet verwacht. Je deelt feitelijk je toekomstige locatie.
Qua marketingspeak zit het wel goed met Mozi: het wordt omschreven als ‘A Place For Your People’ en de slogan luidt ‘See You Sooner.’ De investeerder (bij Google Ventures) M.G. Siegler, toen hij nog met een pen als een scheermes schreef bij Techcrunch schreef beter bekend als Paris Lemon, oordeelt hard: hij vindt het niets. Ik vind het idee wel aardig, dus als je mij en andere bekenden en vrienden wilt vinden op Mozi, dit is de link.
Vrijheid van meningsuiting op internet in 2024.
Zelf had ik een apart probleem met dat andere bedrijf van Ev Williams, Medium. Het bedrijf, dat er prat op gaat een medium te zijn voor vrije expressie, bleek mijn nieuwsbrieven te censureren omdat ze links bevatten naar Coinmarketcap, de website met cryptoprijzen. Medium weigerde simpelweg mijn nieuwsbrieven uit te sturen, omdat Coinmarketcap gebruikt zou zijn voor spam. Dat is even absurd als nieuwsbrieven weigeren die linken naar het KNMI, omdat je een hekel hebt aan het weerbericht. Inmiddels is de situatie verholpen, maar ik ben begonnen met publiceren op Substack. Het is dezelfde nieuwsbrief als je nu leest, alleen dan in het Engels en zonder flauwe grappen over Ali B. Die gaan in de Engelse versie over Diddy.
Let op het totale gebrek aan excuses aan een betalende klant.
Enquete resultaten
Er waren veel meer reacties op de enquête van vorige week dan ik had verwacht, waarvoor dank! De conclusies en aanbevelingen zijn helder, maar om ze enigszins te duiden is het belangrijk te bedenken dat veel lezers van deze nieuwsbrief een specifiek profiel hebben. Dat geldt zowel voor de Nederlandse versie als de Engelstalige versie op LinkedIn.
Ik bereik nog weinig studenten.
Het percentage oprichters van startups, eigenaren, CEO’s en board members is disproportioneel hoog (bijna 25%) en ook uit de reacties die ik krijg via e-mail blijkt veel interesse voor financiering en beleggen. Alleen bestaat er onder veel andere lezers van deze nieuwsbrief voor deze onderwerpen veel minder belangstelling. Hoewel ik uiteraard nog steeds schrijf op basis van wat me tijdens de week is opgevallen, vind ik het wel aardig om daaruit de onderwerpen te kiezen die lezers interessant vinden. Dat blijft lastig, daarom waren de reacties uit de enquête zeer behulpzaam:
ruim de helft van de lezers die reageerden stelt prijs op werktips waar ze iets aan hebben
voor berichtgeving over startups is veel minder interesse (minder dan 50%)
er is wel veel belangstelling voor AI, mag zelfs meer worden belicht
er is voldoende berichtgeving over crypto/Web3, geen behoefte aan meer
ook is er voldoende aandacht voor beleggen, geen behoefte aan meer
slechts 12% zou vaker in de week een nieuwsbrief willen ontvangen
meer dan de helft heeft interesse in een podcast
Interessant is dat uit de ‘open suggesties’ weer heel andere geluiden klonken: ruim een derde daarvan vroeg om meer aandacht voor blockchain en tokenization. Van de lezers die geen bezwaar hadden om te worden genoemd, vroeg Stephan Fellinger om aandacht voor passief inkomen en Jeroen Verkroost opperde om juist meer aandacht te besteden aan startups, met name op AI-gebied, die door de lezers zouden kunnen worden geholpen: “Dat zou dan ook meteen mijn definitie zijn van ‘Meer informatie waar je zelf iets aan hebt in je werk’. En we steunen zo mogelijk ondernemers met zijn allen. Hoe mooi is dat.”
Een andere suggestie waar ik zeker iets mee ga doen, is om wekelijks een paar vragen te stellen aan specialisten uit mijn netwerk. Ik stel voor dat interactief te maken: welke vragen zou je graag beantwoord zien? Mail mij die vragen en ik stel ze aan iemand, in Nederland of internationaal, die hierop hopelijk een zinvol antwoord heeft.
Tip voor hogere efficiëntie in 2025
Laat ik een aanbeveling uit de enquête ter harte nemen en mijn belangrijkste werktip delen. Dat is geen slimme app, moeilijke AI-tool of snuggere lifehack. Nee; ik heb al ruim tien jaar geen enkele notificatie aan staan op mijn telefoon. Nadat ik in het BlackBerry-tijdperk hoorndol werd van het rode lichtje dat een nieuwe e-mail aangaf, besloot ik eenmaal overgestapt op een iPhone zoveel mogelijk notificaties uit te zetten. Zelfs voor Buienradar, de Nederlandse versie van digitale heroïne.
Dennis Rijnvis beschreef hoeveel minder productief je bent als je continu wordt gestoord door anderen – of door jezelf. Er is online een leuke tool, de Trail Making Test, waaruit gelijk blijkt hoeveel lastiger het is om taken door elkaar heen te doen. Maar je kunt dit ook doen met een collega of partner:
klok hoe lang het duurt om de cijfers 1 tot en met 26 op te schrijven
meet vervolgens hoe lang het duurt om het alfabet uit te schrijven
tel de twee tijden bij elkaar op
meet tenslotte hoe lang het duurt om 1a, 2b, 3c, 4d, 5b etc uit te schrijven tot je bent bij 26Z
Ik vond het resultaat verbijsterend en ik ben notabene afgestudeerd op interactieve media. Daarin was duidelijk te weinig aandacht voor de verslavende, afleidende effecten.
De grootste misvatting van deze tijd is dat veel mensen denken dat je direct, of minimaal erg snel, moet antwoorden op berichten. Dat is niet zo. Het onaangekondigde telefoongesprek is juist vrijwel uitgestorven, omdat het niet handig is als mensen die communiceren dat tegelijkertijd moeten doen. Gebruik de voordelen van asynchrone communicatie en check je telefoon eens per half uur. Je collega’s, je partner, vrienden, kinderen, ouders, ja zelfs de buurtapp; niemand maalt erom als je antwoordt na een half uur of een uur. We zijn allemaal veel minder belangrijk dan we denken.
Lees- en kijktips voor de kerstperiode
Hier een aantal kijk- en luistertips voor bij de oliebollen:
Een uitgebreide blik achter de schermen bij OpenAI rond de lancering van ChatGPT twee jaar geleden; en een blik vooruit. Elk bedrijf is een matig georganiseerde chaos en een startup is per definitie een bende die zijn weg probeert te vinden. OpenAI ook, alleen opgezadeld met een zelfbeeld van sekteleiders. Om met Wim Kieft te spreken: ‘Ze zijn wel erg in zichzelf gaan geloven; vermoeiend.’
Koop en lees de debuutroman van prettig mens en trouwe lezer van deze nieuwsbrief, Nart Wielaard, over AI: Pijnloos Prikkeldraad. In deze roman stelt Wielaard noodzakelijke vragen over hoe kunstmatige intelligentie grip op de wereld krijgt en hoe de mens daardoor ‘machinale’ trekjes dreigt te ontwikkelen.
Waarom AI de browser gaat opeten. “Voor de meesten van ons is het moeilijk om ons een leven zonder internetbrowser voor te stellen. Maar nu AI informatie uit tekst, video en muziek opsplitst in unieke, opnieuw combineerbare AI-chatbot-antwoorden, is het voor mij duidelijk dat de browser zich in het komende decennium zal moeten aanpassen of zal verdwijnen.” Een kenmerkend sterk essay van voormalig journalist, nu investeerder, Om Malik.
Nog een mooi inkijkje achter de schermen bij een bijzondere startup: OpenSea. Onthullingen over een chaotische werkomgeving, voortdurend veranderende prioriteiten en problemen met de SEC.
Ik val in herhaling, maar wil benadrukken dat kwantumcomputing heel belangrijk wordt, ook als je denkt dat je er niet mee te maken krijgt: kijk de uitleg van Ray Harishankar over het belang van kwantumcomputers (vanaf minuut 35:05). Kost een paar minuten en net als ik begrijp je dan nog misschien niet hoe het werkt, maar wel waarom het zo belangrijk is.
Dit zijn slechts twee van de duizenden honden die Rhonda Lepsch van een wrede dood heeft gered
Tot slot: mijn kerstwens
Deze nieuwsbrief is en blijft gratis, want ik schrijf hem om zelf op de hoogte te blijven; en toegegeven, ook vanuit een gebrek aan bescheidenheid, in de waan dat mensen het leuk of interessant vinden mijn mening te lezen.
Ik zal nooit om tips, abonnementen of een donatie voor mezelf vragen; maar ik vraag je wel vriendelijk om deze bijzondere vrouw te steunen bij de betaling van haar rekening bij de dierenarts: Rhonda Lepsch, van JSP. Je kunt Rhonda hier volgen op Instagram.
Rhonda is Amerikaans, getrouwd met een Balinees en al jaren woonachtig op Bali. Vanaf het prille begin op het eiland hielp ze straathonden. Veel mensen dumpen (letterlijk) zieke honden bij haar in de wetenschap dat Rhonda geen honden kan wegsturen. Ze laat ze op eigen kosten vaccineren, steriliseren en neemt zelf de ziekste honden in huis, die niemand wil hebben. Hoe mank, blind, doof of lelijk ze ook zijn: voor Rhonda is elke hond even bijzonder.
Help honderden, zo niet duizenden honden
Het zal je niet verbazen dat Rhonda fantastisch is met honden, al zegt ze zelf dat ze alles heeft geleerd van haar trainingen bij Cesar Milan. In elk geval heb ik van haar geleerd hoe ik met ons eigen straathondje Nala moet omgaan, die we vorig jaar meer dood dan levend voor onze deur vonden.
Inmiddels zorgt Rhonda zelf dagelijks voor 87 honden, waarvan er 25 honden wonen in het duikcentrum van haar man, dat helaas failliet ging tijdens de Covid-pandemie. Ze doet dit uit eigen zak, door mensen zoals ik te trainen om goed voor hun hond te zorgen.
Maar daarnaast betaalt Rhonda dus ook nog de vaccinaties en sterilisaties van straathonden en daarvan lopen de kosten enorm op. Juist dit werk is enorm belangrijk: natuurlijk is het goed om een straathond te adopteren, zoals wij hebben gedaan, maar door Rhonda te steunen zorg je eigenlijk voor veel meer honden. Want gevaccineerde, gezonde straathonden kunnen op Bali een goed leven hebben. Helaas hebben ongevaccineerde, zieke hondjes weinig kans en maken ze kans om te eindigen als sate.
Op dit moment staat het water Rhonda helaas aan de lippen. Ze heeft dit jaar zoveel straathonden geholpen dat de openstaande rekening bij de uitstekende dierenarts Sunset Vet al vijfduizend dollar bedraagt. Daarom kan Rhonda er geen dieren meer laten helpen.
Je kunt Rhonda en de honden op Bali steunen door te helpen de rekening te betalen bij Sunset Vet. Als ze eenmaal boven nul komt, wordt het saldo door de kliniek uitsluitend gebruikt voor medische hulp aan nieuwe hondjes die Rhonda brengt. Door Rhonda te steunen help je honderden, zo niet duizenden honden.
Zo kun je helpen
klik hier voor het donatieformulier van de dierenarts Sunset Vet
heel belangrijk: vul in de omschrijving: “for JSP”. Alleen dan wordt jouw donatie gebruikt voor Rhonda’s rekening
kies het bedrag dat je wilt doneren
kies voor PayPal of een debitcard of creditcard
Mijn dank is nu al groot, ongeacht het bedrag dat je doneert. En als je niets doneert, geen enkel probleem, alleen hoop ik dan dat je gourmetstel het begeeft op kerstavond.
Ik wens jou en al je dierbaren alle geluk, liefde en gezondheid in 2025! Dank voor je belangstelling en tot volgend jaar.
