Er wordt al zoveel over politiek bericht dat het doorgaans eenvoudig is om het onderwerp hier te vermijden. Alleen Elon Musk is onvermijdelijk, ook afgelopen week. Eerst stelde Donald Trump zijn nieuwe beste vriend Musk en mede-querulant Vivek Ramaswamy aan om leiding te geven aan een op te richten Department of Government Efficiency (DOGE), een initiatief gericht op het verminderen van “bureaucratische uitgaven”. Klinkt als een Amerikaanse variant op de Ministry of Magic uit Harry Potter, in een wereldwijd politiek klimaat waar wensdenken aan beide zijden van het centrum tot norm is verheven.
DOGE is S3XY
Niet toevallig komt het acroniem DOGE overeen met de populaire cryptocurrency Dogecoin, die Musk eerder heeft ondersteund. Dogecoin, gemeten naar marktwaarde de zevende cryptovaluta ter wereld, steeg de afgelopen week liefst 83%. Fans van Musk herkenden in het acroniem Doge dezelfde grap als Musk eerder uithaalde met de benaming van de Tesla-modellen die chronologisch verschenen als S, X, 3 en Y, maar samen S3XY spellen.
SpaceX, het grootste particuliere bedrijf in de VS, bereidt zich volgens ingewijden voor op een tenderaanbod in december waarbij bestaande aandelen in het bedrijf verkocht zullen worden voor ongeveer $135 per stuk. Dit zou de raketbouwer waarderen op meer dan $250 miljard, een stijging van $40 miljard – ruim anderhalve keer de waarde van Philips, om het in perspectief te plaatsen – ten opzichte van de $210 miljard tijdens een vergelijkbare deal eerder dit jaar.
Daarnaast heeft Musk’s AI start-up xAI $5 miljard opgehaald op een waardering van $45 miljard, bijna het dubbele van de waardering van een paar maanden geleden. Ondertussen schrikte de razendsnelle bouw van een supercomputer op Nvidia-technologie door Musk’s team de concurrentie zodanig wakker, dat een rivaliserend bedrijf zelfs over Musk’s datacenter in Texas vloog om te onderzoeken wat er gaande was.
Tot slot sloot Tesla vrijdag een beursweek vol dalingen van het aandeel af met 3% stijging; in totaal steeg het aandeel TSLA afgelopen maand 45%. We kunnen concluderen dat afgelopen week, zowel politiek als bedrijfsmatig, links niet aan de winnende hand was.
Netflix live met UFC?
De bokswedstrijd tussen Mike Tyson en Jake Paul, live gestreamd op Netflix, markeerde gisteren het debuut van het streamingplatform in live sportuitzendingen. De partij trok een dusdanig groot simultaan kijkend wereldwijd publiek dat Netflix werd geplaagd door aanhoudende streaming-problemen.
Ongetwijfeld leert Netflix hiervan en het is ook niet te verwachten dat er ooit nog een bokspartij komt, die zoveel kijkers trekt als een gevecht tussen de bejaarde beste bokser aller tijden en meneer Leerdam. Zelfs niet als, zoals de geruchten doen vermoeden, Netflix een overeenkomst sluit met de UFC om de MMA-gevechten de komende jaren live uit te zenden. De vraag is of Apple naast de Amerikaanse MLS-wedstrijden (vooral vanwege Messi) zich meer met live sport gaat bemoeien.
AI en Augmented Reality (AR) in je oren
Het nieuwe bedrijf Hopscotch Labs van Foursquare-oprichter Dennis Crowley ontwikkelt een dienst die gebruikmaakt van data in grote AI-systemen en de tegenwoordig alomtegenwoordige AirPods. Vervolgens voegt het de functionaliteiten van een smartphone toe om relevante lokale informatie te geven wanneer iemand langs een bepaalde locatie loopt, zoals een restaurant, een cocktailbar of zelfs een straathoek.
Zoals auteur van het artikel over Hopscotch, de onvolprezen Om Malik stelt: “Het voelt als een wondermiddel tegen informatie-overload. In plaats van in een browser te kijken of constant op een telefoon te gluren, komt de informatie via onze oren of andere apparaten, zoals een bril.”
Ik blijf niet geloven dat veel mensen vrijwillig een bril gaan dragen, maar de keuze voor AirPods is een hele interessante variant voor informatie-overdracht en Crowley ontwikkelt altijd hele leuke producten. Hopscotch is een startup om te volgen.
Microsoft organiseert “bake-off” voor CO2-verwijdering
Microsoft staat voor een uitdaging om het doel om tegen 2030 koolstofnegatief te worden te behalen, aangezien het bedrijf de CO₂ -uitstoot met meer dan 40% zag stijgen sinds 2020, mede door de groei van de AI-activiteiten. Microsoft investeerde daarom al in Direct Air Capture (DAC), waarbij het startups financiert en vooraf koolstofkredieten aankoopt. DAC is echter nog in ontwikkeling en de carbon credits uit DAC kunnen snel een veelvoud kosten van andere soorten carbon removal credits.
Microsoft en de Royal Bank of Canada hebben zich nu gecommitteerd om in tien jaar 10.000 metrische ton CO₂ aan te kopen van Deep Sky, een DAC-project in Alberta, Canada. Deep Sky organiseert voor Microsoft een “bake-off” en nodigt acht startups uit om hun koolstofverwijderingstechnologieën op locatie te testen. In de week waarin COP29 in Bakoe wordt gedomineerd door niet verschenen politici, is het opvallend dat het bedrijfsleven het voortouw neemt om CO₂ uit de atmosfeer te verwijderen.
“Bitcoin kan naar $800.000”
“Er is veel minder verkoopdruk. De realiteit is dat, hoewel mensen zeggen dat ze gaan verkopen bij $100.000 of $125.000, als Bitcoin op gelijke waarde met goud komt, dat $800.000 per Bitcoin betekent. Dus ik denk dat veel Bitcoin-houders op de lange termijn zullen blijven vasthouden, en dat zien we terug in de grafieken. Grote ‘whales’ met meer dan duizend munten hebben dit jaar nauwelijks coins naar beurzen verplaatst.” Aldus crypto-goeroe Meltem Demirors bij CNBC.
De vraag is wanneer de totale marktwaarde van Bitcoin gelijk komt met de grootte van de goudmarkt, maar de grootste cryptovaluta is op weg. Volgens Demirors zal op het moment dat de marktgrootte van Bitcoin die van goud evenaart, de prijs per Bitcoin $800.000 bedragen. Klinkt astronomisch hoog, maar dat leek $93.000 deze zomer ook en die hoogste prijs ooit werd deze week vlot bereikt.
“Dit zal een toekomst mogelijk maken waarin we de vele consumentenvoordelen kunnen realiseren waar we enthousiast over zijn: mensen eigenaarschap geven over hun digitale identiteiten, nieuwe verdienmodellen voor creatieve makers, grensoverschrijdende transacties met stable coins tegen lage tot geen kosten, nieuwe manieren voor kleine bedrijven zoals restaurants om met hun klanten in contact te komen, de opkomst van gedecentraliseerde sociale netwerken, de ontwikkeling van fysieke infrastructuur zoals energienetten, en blockchains die AI en games democratiseren – en nog veel meer wat we ons nu niet eens kunnen voorstellen.”
Klinkt nog steeds niet fascinerend, maar misschien komt het enthousiasme wel als die blockchain gebaseerde producten op de markt komen. Andreessen Horowitz spoort crypto-ondernemers aan om alvast te beginnen. Onder president Biden werd alle crypto over een kam werd geschoren terwijl notoire oplichters als Sam Bankman-Fried van FTX geen strobreed in de weg werd gelegd. Heldere regelgeving zal moeten leiden tot nieuwe, betere crypto-projecten.
Privé-koks in Silicon Valley klappen uit de school
Klanten die alleen het eerste slokje van een blikje cola drinken, of thee die in drie fases moet worden gekookt en afgekoeld en vervolgens half lauw wordt gedronken: de privé-koks in Silicon Valley maken de gekste dingen mee bij klanten die het verschil niet kennen tussen een truffel en een appeltaart – als het maar duur en lastig is.
Het was een opvallende week in de techwereld. Door de Amerikaanse presidentsverkiezingen bleven techbedrijven stil op het PR-front, terwijl de overwinning van Trump voor speculatie zorgde over wat dit betekent voor technologie- en innovatiebeleid. Eén ding is duidelijk: Elon Musk heeft een nieuwe rol als tech-souffleur van president Trump.
In deze editie deel ik de nieuwsberichten die eruit sprongen: van space cowboys en crypto tot AI en een bijzonder verhaal over zelfbehandeling tegen kanker. Maar bovenal: veel over Palantir, de absolute winnaar van de week.
Is Trump voor datacenters op kernenergie, crypto en AI?
Uit redelijk onverwachte hoek, want voor een bredere visie moeten we doorgaans niet in de conservatieve datacentersector zijn, kwam deze uitstekende analyse van Data Center Dynamics over wat de tech- en innovatie-sector kan verwachten onder Trump. Van AI tot crypto, chips en ruimtevaart; vrijwel alles komt aan bod.
Trump leidt tot 4 miljard ton extra CO2 emissies
Tel de jaarlijkse uitstoot van de EU en Japan bij elkaar op, of neem alle uitstoot van de honderdveertig minst uitstotende landen ter wereld en je hebt de extra uitstoot die de VS in 2030 zal veroorzaken door de verkiezing van Trump, zo berekende Carbon Brief al eerder dit jaar. Het is twee keer zoveel uitstoot als alle besparingen die duurzame energie wereldwijd hebben opgeleverd in de laatste vijf jaar.
Wetenschapsredacteur bij de Volkskrant Maarten Keulemans hoopt desondanks op een alternatieve klimaatkoers die niet is gebaseerd op het Parijse klimaatakkoord, bijvoorbeeld door initiatieven die niet vanuit de overheid komen. Dat is een interessante gedachte die ook wordt aangehangen door Blue City Solutions, de onafhankelijke groep vrijdenkers die ik ondersteun bij de ontwikkeling van private initiatieven tegen klimaatverandering.
“Saddle up, space cowboys”
De kans bestaat dat Elon Musk bij zijn grote tegenstander NASA grote reorganisaties en bezuinigingen gaat doorvoeren, in zijn rol als presidentieel adviseur. Dat zijn bedrijf Space X hierbij garen spint is uiteraard geheel toevallig.
OpenAI heeft een hardware-bazin
Caitlin Kalinowski is het voormalig hoofd van de augmented reality-brilprojecten van Meta. Maandag meldde Kalinowski, CK voor intimi, in een bericht op LinkedIn dat zij bij OpenAI leiding gaat geven aan robotica en consumentenelektronica.
Eind september liet OpenAI uitlekken dat CEO Sam Altman met Apple-legende Jony Ive zou werken aan een ‘iPhone voor AI’, wat dat ook moge zijn. Nu Kalinowski bij OpenAI begint is de vraag hoe haar werk zich zal verhouden tot het project van OpenAI met Ive. Kalinowski en Ive kennen elkaar goed, want eerder werkte ze bij Apple aan de hardware van de Macbooks in de periode dat Ive er Chief Design Officer was onder Steve Jobs. Komt OpenAI met een bril, een mobiel apparaat of iets geheel nieuws?
Nabeel Qureshi, voormalig ontwikkelaar bij Palantir, schreef een fascinerend verhaal over zijn tijd bij het data-analysebedrijf. Voor iedereen die werkzaam is op het gebied van innovatie is het een absolute aanrader. Het begint gelijk goed, wanneer Qureshi een interview met CEO Karp citeert over diens unieke aanpak bij sollicitatiegesprekken:
“Ik ontmoet graag kandidaten zonder enige informatie over hen: geen cv, geen voorbereidende gesprekken of functiebeschrijving, alleen de kandidaat en ik in een kamer. Ik stel een vrij willekeurige vraag, iets dat niets te maken heeft met wat ze bij Palantir zouden doen. Vervolgens kijk ik hoe ze de vraag ontleden en of ze inzien hoeveel verschillende manieren er zijn om hetzelfde te bekijken. Ik houd interviews graag kort, ongeveer tien minuten. Anders gaan mensen over op hun aangeleerde antwoorden en krijg je geen goed beeld van wie ze werkelijk zijn.”
In tien minuten zul je niet de diepte ingaan over je tijd als praeses bij het corps, je gezinsleven of je hobbies, dus dat geeft al een aardige indicatie over de sfeer en focus bij Palantir.
Geen FTE maar FDE
Opvallend is dat Palantir volgens Qureshi is georganiseerd rond twee typen ontwikkelaars:
ontwikkelaars die met klanten werken, ook wel bekend als FDE’s, forward deployed engineers.
ontwikkelaars die werken in het kernproductteam aan productontwikkeling, PD-ers, en die zelden klanten bezoeken.
FDE’s werken ‘onsite’ bij de klant, drie tot vier dagen per week, wat resulteert in een enorme hoeveelheid reizen, zeer ongebruikelijk voor software-ontwikkelaars bij een bedrijf uit Silicon Valley.
Doel van deze aanpak is diepgaande kennis op te doen van bedrijfsprocessen in complexe sectoren (zoals gezondheidszorg, inlichtingendiensten, ruimtevaart, enz.) en die kennis vervolgens te gebruiken om software te ontwerpen die daadwerkelijk het probleem oplost.
De PD-ontwikkelaars ‘productiseren’ wat de FDE’s bouwen. Ofwel: ze zetten het maatwerk van de FDE’s om in standaard-producten en ontwikkelen zo de software die de FDE’s bij volgende projecten in dezelfde sector weer helpt om hun werk beter en sneller te doen. Qureshi bracht bijna een jaar door in Frankrijk bij Airbus, zodat Palantir leerde wat voor soort producten de luchtvaart-industrie nodig heeft.
Het is een originele aanpak die het midden houdt tussen het maatwerk dat de grote IT-consultancybedrijven zeggen te leveren (kuch) en de ‘one size fits all’-aanpak van traditionele ERP-bedrijven.
‘Whatever you want Ben’
Een stukje durfkapitalisme naar de mensen toe: topinvesteerder Ben Horowitz doneerde geld aan de politie van Las Vegas, dat daar op zijn verzoek drones mee kocht van een leverancier waarin zijn bedrijf investeerde. De fabrikant maakte uiteraard goede sier met deze order, in een moderne variant van vestzak-broekzak-via-politie-borstzak.
Bedrijven willen werknemers terug op kantoor. Wat speelt er echt?
In een podcast bespreekt The Verge met twee experts wat de ware redenen zijn waarom veel bedrijven hun werknemers terug op kantoor willen. Het zijn niet alleen verkapte bezuinigingen, hopend dat mensen ontslag zullen nemen. Veel bedrijven hechten toch aan teambuilding en verwachten op kantoor hogere productiviteit.
Nvidia passeert grens van $3.6 biljoen marktwaarde
Wall Street verwacht dat Trump de beperkingen voor AI-ontwikkeling van de regering-Biden terugschroeft en daardoor haalde Nvidia via rechts Apple in als ’s werelds meest waardevolle bedrijf.
De marktwaardes van de top drie zijn nu als volgt:
Microsoft: $3.14 biljoen
Apple: $3.43 biljoen
Nvidia: $3.62 biljoen
Het aandeel NVDA steeg dit jaar 206%. Het is geen PLTR, maar blijft hoogst uitzonderlijk voor een bedrijf van deze omvang. De laatste vijf dagen stegen Microsoft, Apple en Nvidia respectievelijk 3.1%, 2.6% en 7.6% tegen een stijging van 41.8% voor Palantir. Daarmee steeg Palantir zelfs veel harder dan de crypto’s, waarvan zoveel werd verwacht door beleggers en speculanten.
Aanleiding waren de uitstekende kwartaalcijfers, waaruit bleek dat de omzet van Palantir vergeleken met hetzelfde kwartaal vorig jaar met 30% was toegenomen. De winst steeg zelfs met 101%. Palantir behaalt een operationele winst van bijna 20%, vergeleken met bijvoorbeeld 15% bij Salesforce, waarvan de omzet met slechts 8% groeide.
Waar verwacht werd dat de cryptovaluta door het dak zouden gaan na de overwinning van Trump, bleef de stijging voor de volatiele cryptowereld nog relatief bescheiden. Bitcoin vestigde een nieuw hoogtepunt maar stabiliseerde redelijk.
In deze grafiek valt de stijging van Cardano op, maar die is bedrieglijk: de koers van ADA steeg het laatste jaar ‘slechts’ 28% dus dit was eerder een correctie dan een doorbraak. Gemiddeld stegen de grootste crypto’s afgelopen week met 16%.
Zat de grootste winst dan bij die malle speculatieve muntjes van honden (al dan niet met hoed), of kikkers en andere gekkigheid? Nee, want de grootste memecoins stegen afgelopen week ‘slechts’ 12%.
Wie deze zondag onverhoopt belandt op een kringverjaardag of in een voetbalkantine met blaatapen die oreren over bizarre koerswinsten op memecoins, kan zich wapenen met de wetenschap dat de grootste memecoin, Dogecoin, afgelopen jaar 198% steeg.
Leuk en aardig, maar het meest waardevolle technologiebedrijf ter wereld, Nvidia, dat in tegenstelling tot memecoins daadwerkelijk unieke technologie ontwikkelt en daardoor veel minder gevoelig is voor speculatie, steeg in het laatste jaar met 214%. Sta je daar, met je roze koek of je kaasdobbelsteentjes in je hand op te scheppen over Dogecoin.
Palantir is met 252% stijging dit jaar aan een enorme opmars bezig; van $15 begin dit jaar steeg de koers naar $58 afgelopen vrijdag. Hierbij rijst uiteraard de vraag of het bedrijf met een stratosferische koers-winstverhouding van 295 deze waardering weet vast te houden.
Peter Thiel, mede-oprichter van Palantir, zou daarbij wat hulp kunnen gebruiken van zijn vrienden in het Witte Huis; want Thiel is zo uitgenast geweest om niet alleen al vroeg het spoor van Trump te kiezen, hij is ook mentor en vriend van de nieuwe vice-president JD Vance.
Wetenschapper behandelde haar kanker met virussen die ze zelf ontwikkelde
Graag sluit ik de nieuwsbrief deze week positief af, met de bijzondere prestatie van iemand die dit geheel op eigen kracht deed: virologe Beata Halassy zegt in Nature dat zelfbehandeling werkte en een positieve ervaring was — maar onderzoekers waarschuwen dat dit niet iets is dat anderen zouden moeten proberen.
Halassy, een virologe aan de Universiteit van Zagreb, behandelde met succes haar eigen borstkanker door de tumor te injecteren met in het laboratorium gekweekte virussen, waarmee ze een discussie op gang bracht over de ethiek van zelf-experimentatie.
Halassy ontdekte in 2020, op 49-jarige leeftijd, dat ze borstkanker had op de plaats van een eerdere mastectomie. Het was de tweede terugkeer op die plek sinds haar linkerborst was verwijderd en ze wilde onder geen beding een nieuwe chemokuur ondergaan.
Na een uitgebreide literatuurstudie verkoos Halassy een onbewezen behandeling en diende zichzelf een behandeling genaamd oncolytische virotherapie (OVT) toe om haar eigen stadium 3-kanker te behandelen. Ze is nu vier jaar kankervrij.
Dank voor de belangstelling en tot volgende week!
Michiel Frackers
De Engelse versie van deze nieuwsbrief verschijnt hier op LinkedIn.
Deze nieuwsbrief bevat geen beleggingsadvies maar slechts een op kennis, ervaring en zelfoverschatting gebaseerde persoonlijke mening.
Het overzicht met eerdere nieuwsbrieven staat op Frackers.com.
Juist omdat het de laatste weken zo vaak ging over Sam Altman van OpenAI en Elon Musk van Donald Trump, was ik bezig aan een nieuwsbrief met totaal andere onderwerpen. Maar toen gebeurde er in een paar dagen zoveel bijzonders dat ik toch moet concluderen dat Elon Musk wordt onderschat en Sam Altman wordt overschat.
Temidden van al het mediageweld over de haantjes van de techwereld zouden we bijna vergeten dat twee mensen die ook regelmatig aan bod komen in deze nieuwsbrief, George Hinton en Demis Hassabis, beiden een Nobelprijs hebben gewonnen. Toch, ook hier, nu eerst de focus op Musk en Altman.
Musk en Altman tegenpolen
Het vreemde is dat elke vermelding van Musk scherpe reacties oproept, waarbij de helft het principieel met me oneens is omdat Musk een reactionaire racist zou zijn, terwijl de andere helft de prestaties van zijn bedrijven juist ondergewaardeerd vindt: of je haat de persoon, of je houdt van diens prestaties. Wat je ook van de persoon vindt; afgelopen week werd opnieuw duidelijk dat Elon Musk als innovator op eenzame hoogte staat.
OpenAI wordt door de meeste mensen, die ik gemakshalve omschrijf als leken, gezien als een uniek innovatief bedrijf geleid door een mysterieus genie in de persoon van Sam Altman. Maar juist vorige week bleek dat OpenAI is gebouwd op een wankel fundament, omdat niet alleen financieel de positie zo zwak is dat er over een paar maanden opnieuw miljarden moeten worden opgehaald op de kapitaalmarkt, maar de omzet en eventuele toekomstige winst van OpenAI vooral verdwijnt in de zakken van een vrolijk toekijkend Microsoft.
Musk en Altman zijn tegenpolen. Altman doet er alles aan om serieus te worden genomen door het establishment; vraag zijn eigen ChatGPT maar iets over Altman en je wordt overspoeld met een bloemlezing die nauwelijks op feiten is gebaseerd. Volgens ChatGPT loopt Altman nog net niet over water, maar het scheelt niet veel en dat het nog niet lukt, ligt vooral aan het water.
Het is de reden dat ik vorige week bewust niets meldde over de robots, omdat duidelijk was deze suffe gimmick diende om meer publiciteit voor Tesla te krijgen. Allemaal gekkigheid van Musk die afleidt van daadwerkelijk bijzondere prestaties van zijn bedrijven. En die prestaties zijn er genoeg.
Herbruikbaar Starship
Want wat bijna ondersneeuwt is dat, hoewel er nu andere spelers in de ruimtevaart zijn zoals Blue Origin en Rocket Lab, niets in de buurt komt van wat SpaceX bereikt heeft op het gebied van herbruikbare ruimtevaarttechnologie. De BBC legt in deze video uit waarom het hergebruik van de Starship-raket zo belangrijk is.
De kern is dat hergebruik de kosten van ruimtevaart sterk reduceert, maar juist het ontwikkelen van herbruikbare raketten is bijzonder complex. Daarom is het geen andere partij nog gelukt. Op beelden lijkt de SpaceX Starship niet zo imposant, maar de raket woog bij landing 3.5 miljoen kilo, acht keer zoveel als een volle Boeing 747. De Starship is op zes meter na ook even hoog als zo’n 747 lang is. Kortom, er werd bij de allereerste poging een enorm gevaarte gevangen tussen twee Mikado-stokjes.
Het is daarom logisch dat SpaceX vrijdag een contract van acht lanceringen ter waarde van $733 miljoen kreeg toegekend door de Amerikaanse Space Force, als onderdeel van een programma dat bedoeld is om concurrentie tussen lanceeraanbieders te bevorderen.
Super datacenter in negentien dagen
Dan een ander megasucces voor Musk dat onderbelicht bleef. Als er iemand verstand heeft van AI en datacenters is het Jensen Huang, CEO van Nvidia, dat dinsdag $3.4 biljoen waard werd. Het is na Apple ’s ($3.57 biljoen) werelds meest waardevolle onderneming en, ik blijf het herhalen, het is een kwestie van maanden, niet jaren, tot Nvidia ’s werelds meest waardevolle bedrijf wordt. Afgelopen week zei Huang dit over wat het team van Musk in negentien dagen voor elkaar kreeg:
“En allereerst, erkenning van prestaties waar dat verdiend is. Vanaf het moment van concept tot een datacenter dat klaar is voor NVIDIA om onze apparatuur daar te hebben, tot het moment dat we het aanzetten, alles hadden aangesloten en het zijn eerste training deed. Dus dat eerste deel, alleen al het bouwen van een enorme fabriek, vloeistofgekoeld, van stroom voorzien, in de korte tijd dat het gedaan is, ik bedoel, dat is als bovenmenselijk.
Ja, en voor zover ik weet, is er maar één persoon in de wereld die dat zou kunnen doen. Elon is uniek in zijn begrip van techniek, constructie en grote systemen, en het mobiliseren van middelen. Het is ongelofelijk. Natuurlijk is zijn team ingenieurs buitengewoon. Het softwareteam is geweldig. Het netwerkteam is geweldig. Het infrastructuurteam is geweldig.
Elon begrijpt dit diepgaand. En vanaf het moment dat we besloten om te beginnen, de planning met ons engineeringteam, ons netwerkteam, ons infrastructuur- en computingteam, het softwareteam, al het voorbereidende werk, vervolgens al de infrastructuur, alle logistiek en de hoeveelheid technologie en apparatuur die die dag arriveerde, en de infrastructuur en computerinfrastructuur van NVIDIA en al die technologie, tot de training: in 19 dagen.”
Huang gaat hier vol op het orgel over een grote klant, laat dat duidelijk zijn. Toch moeten we dat ook in het juiste perspectief plaatsen: de totale orderwaarde van wat Musks bedrijven X en Tesla bij Nvidia hebben besteld, wordt geschat tussen de $4 en $5 miljard. Een enorm bedrag, maar Nvidia draaide in het laatste kwartaal gemiddeld $326 miljoen omzet per dag, dus het gaat om pakweg tien dagen tot twee weken omzet. Er zijn grotere klanten die Huang niet zo ophemelt en zijn respect voor Musk is gemeend.
Klimaat en gezondheidszorg hebben Musk nodig
Starship en het nieuwe datacenter zijn twee voorbeelden van de unieke talenten van Musk. Ik heb het vaker geschreven: juist omdat Musk op zo’n unieke wijze in staat is om enorme projecten succesvol te krijgen die werktuigbouwkunde combineren met software-ontwikkeling, zou het fantastisch zijn als hij zijn talenten en zijn vermogen zou inzetten om klimaatopwarming tegen te gaan.
Technologie ontwikkelen om CO2 uit de atmosfeer te halen is complex en duur; twee bijvoeglijke naamwoorden waar Musk wel raad mee weet. In plaats van zijn talenten besteden aan het gereedmaken van een andere planeet, is zijn aandacht gewenst om onze huidige planeet te redden. Die malle tweets nemen we wel op de koop toe.
” De nauwe samenwerking tussen Microsoft en OpenAI vertoont tekenen van slijtage. De “beste bromance in de techwereld” heeft een realiteitscheck ondergaan nu OpenAI heeft geprobeerd zijn overeenkomst met Microsoft te wijzigen en de softwaremaker zijn afhankelijkheid van de start-up probeert te verminderen.”
Onvoorspelbare trainingskosten: OpenAI benadrukte dat de trainingskosten niet vastliggen en dat ze in de toekomst kunnen worden aangepast. Het bedrijf besteedt ongeveer $3 miljard per jaar aan training, maar sluit deze kosten uit bij het presenteren van de winstgevendheid, wat vragen oproept. De manier waarop de nieuwere modellen van OpenAI werken, kan een deel van de traditionele trainingslast verschuiven naar inferentie, waardoor de toekomstige trainingskosten moeilijk te voorspellen zijn. Ondanks mogelijke kostenbesparingstechnieken, zal de focus van OpenAI op het ontwikkelen van grotere modellen waarschijnlijk hoge trainingskosten met zich meebrengen.
ChatGPT als inkomstenbron: In tegenstelling tot de verwachting dat de API van OpenAI de meeste inkomsten zou genereren, verwacht het bedrijf dat ChatGPT tot minstens 2029 de belangrijkste inkomstenbron zal zijn. OpenAI gokt op de voortdurende groei van conversatie-AI en biedt verschillende versies van ChatGPT aan voor verschillende markten, zoals het bedrijfsleven en het onderwijs. Het succes van ChatGPT op lange termijn hangt echter af van de mate waarin de interesse van gebruikers in AI-interacties toeneemt.
Significante betalingen aan Microsoft: OpenAI betaalt Microsoft al grote bedragen uit de inkomsten, ondanks dat het nog geen winst maakt. Een verwachte uitbetaling van $ 700 miljoen aan Microsoft in 2024 benadrukt de financiële last van de samenwerking, bovenop de toch al hoge kosten voor AI-ontwikkeling.
Toekomstige financieringsbehoeften: Ondanks het ophalen van $6,6 miljard, wijzen de verwachte verliezen van $5 miljard in 2024, en mogelijk $14 miljard in 2026, erop dat OpenAI waarschijnlijk snel weer kapitaal moet aantrekken. Dit roept vragen op over de duurzaamheid van het bedrijfsmodel en of investeerders bereid zullen blijven zulke hoge uitgaven te ondersteunen.
Nobelprijswinnaars Hinton en Hassabis vs. OpenAI
Het zal je toch gebeuren dat je grootste concurrent en je grootste criticaster in hetzelfde jaar een Nobelprijs winnen. Het overkwam Sam Altman van OpenAI toen Demis Hassabis en George Hinton allebei een Nobelprijs wonnen, Hassabis voor scheikunde en Hinton voor natuurkunde. In een interview met de website van de Nobelprijs maakte Hinton een vergelijking tussen de strijd tegen klimaatopwarming en de regulering van AI.
“Ik denk dat het nogal verschilt van klimaatverandering. Bij klimaatverandering weet iedereen wat er moet gebeuren. We moeten stoppen met het verbranden van koolstof. Het is alleen een kwestie van de politieke wil om dat te doen. En grote bedrijven die grote winsten maken, willen dat niet doen. Maar het is duidelijk wat er gedaan moet worden.
Hier (bij AI, MF) hebben we te maken met iets waarbij we veel minder een idee hebben van wat er gaat gebeuren en wat we eraan moeten doen. Ik zou willen dat ik een simpele oplossing had, dat als je dit doet, alles goed komt. Maar dat heb ik niet. Vooral met betrekking tot de existentiële dreiging dat deze dingen uit de hand lopen en de controle overnemen, denk ik dat we op een soort keerpunt in de geschiedenis staan, waar we in de komende jaren moeten uitzoeken of er een manier is om met die dreiging om te gaan.
Ik denk dat het nu heel belangrijk is dat mensen werken aan de kwestie hoe we de controle behouden. We moeten daar veel onderzoek naar doen. Ik denk dat een van de dingen die overheden kunnen doen, is de grote bedrijven dwingen om veel meer van hun middelen in veiligheidsonderzoek te steken. Zodat, bijvoorbeeld, bedrijven zoals OpenAI veiligheidsonderzoek niet zomaar op een laag pitje kunnen zetten.”
Naast de uithalen van Hinton en de vrij dodelijke analyse van Kantrowitz, kwam er voor Altman ook nog eens het nieuws bij dat voormalig OpenAI CTO Mira Murati bezig lijkt aan een eigen startup, waarvoor ze talent weghaalt bij OpenAI.
Innovatie duiden blijft lastig
Bij analyse van alle recente ontwikkelingen blijkt dat het veelbejubelde OpenAI in steeds lastiger vaarwater komt. De frictie met Microsoft haalt bijna dagelijks de publiciteit. Te midden van al zijn potsenmakerij is Elon Musk intussen bezig om infrastructuur te bouwen waarvan hij jarenlang plezier kan hebben, zowel bij SpaceX met de herbruikbare Starship als met X en Tesla in het nieuwe super datacenter. Ik wed niet, maar als ik het zou doen, zou ik nooit tegen Elon Musk wedden.
Elon Musk ontvouwde donderdag zijn visie op robottaxi’s en zelfrijdende auto’s. Beleggers reageerden vrijdag teleurgesteld en het aandeel Tesla daalde liefst negen procent. Wat je verder ook van hem mag denken; Musk’s lange termijnvisie op stedelijke mobiliteit wordt steeds relevanter. Door verstedelijking, dalend autobezit en thuiswerken komt een toekomst van gedeeld vervoer, liefst op afroep, steeds dichterbij.
Singapore meedogenloos autoluw Afgelopen week was ik voor Tech Week in Singapore, één van ’s werelds meest futuristische steden, waar Electronic Road Pricing (rekening rijden) al jaren prima functioneert en alleen de vergunning om een auto te mogen kopen minimaal zeventigduizend Euro kost.
Singapore begrijpt dat een stadsstaat van zes miljoen inwoners simpelweg geen plaats biedt voor veel autoverkeer en handelt daarnaar. Slechts 14% van de bevolking beschikt over een eigen auto.
Door de diverse belastingen en accijnzen loopt de prijs van een kleine Toyota makkelijk op tot boven de twee ton. Oude auto’s zijn er niet, want de vergunning geldt slechts tien jaar. Het is de hel voor een autoliefhebber. Het openbaar vervoer in Singapore is daarentegen fantastisch: spotgoedkoop, brandschoon en uiterst veilig, met airconditioning in bus en metro, die in de spits elke drie (!) minuten rijdt.
Door de begrijpelijke klaagzang van een Singaporese taxichauffeur, die per dag soms tot honderd dollar betaalt voor de huur van zijn taxi op een omzet van honderdvijftig dollar, was ik extra gefascineerd door het toekomstbeeld dat Musk donderdag schetste tijdens het Tesla-evenement “We, Robot” in de Warner Brothers studios in Los Angeles. The Verge maakte een zes minuten durende samenvatting.
Cybercab en Roboofen Het hoogtepunt was de onthulling van de Tesla Cybercab, een volledig autonome robottaxi zonder stuur of pedalen, want er is geen chauffeur: iedereen is passagier. De Cybercab wordt gepositioneerd als een betaalbare oplossing onder de $25.000, maar dat die prijs gaat lukken gelooft zelfs de meest verstokte Tesla fanboy niet.
Naast de Cybercab presenteerde Musk ook plannen voor autonome versies van de Tesla Model 3 en Model Y, met de hoop dat deze voertuigen in 2026 op de markt zullen komen. (Musk zei zelf ‘verwachting’, maar mijn oren vertalen dat direct uit het Elon Musks naar ‘hoop.’) Verrassend was de introductie van de Tesla Robovan (spreek uit, volgens Musk: Robooofen), een kleine bus in de vorm van een kloek strijkijzer, die plaats biedt aan twintig personen.
Auto’s 6% in gebruik
In het ideaalbeeld van Musk zouden kopers hun Tesla Cybercab of Robovan ‘verhuren’ aan de gemeenschap zodra ze er zelf geen gebruik van maken. Omdat mensen gemiddeld minder dan 6% per week gebruik maken van hun auto, zou de Heilige Koe de resterende 94% van de tijd zijn investering kunnen terugverdienen.
Dat klinkt nu misschien nog vreemd, maar wie herinnert zich nog dat taxichauffeurs in Europa vrolijk oreerden dat Europeanen nooit zelf taxi zouden gaan rijden in hun Prius en dat zelfs als dat zou gebeuren, wij verheven Europeanen nooit bij amateurs in de auto zouden stappen? De scepsis tegen een nieuwe vorm van vervoer zal heel snel verdwijnen op het moment dat de Cybercab snel komt voorrijden, de ritten veilig verlopen en de prijs vergelijkbaar of lager is dan die van een Uber.
Teleurstelling onder beleggers
Ondanks de ambitieuze presentatie van Musk waren beleggers niet enthousiast. Onder analisten overheerste teleurstelling over het gebrek aan concrete details over de planning, de verwachte kosten en potentiële omzet voor Tesla.
Deze terughoudendheid onder beleggers weerspiegelt een breder probleem waarmee bedrijven zoals Tesla worden geconfronteerd. Beleggers baseren hun verwachtingen vaak op kwartaalresultaten, terwijl Musk een lange termijnvisie heeft, mogelijk wel dertig jaar vooruit, om de wereld te veranderen met innovatieve technologieën. SpaceX is een ander voorbeeld van die aanpak.
Musk bestuurt Tesla als een startup
Wat veel beleggers echter niet lijken te willen begrijpen, is dat Musk zijn bedrijven runt als startups. Dit betekent dat hij zich richt op groei en waardemaximalisatie op lange termijn en vaak kiest voor tactische improvisatie op korte termijn.
Dit is normaal voor startups die nog geen volledige product-market fit hebben gevonden, met excuses voor de kretologie. Musk’s aanpak verschilt daarin fundamenteel van de traditionele benaderingen van beursgenoteerde bedrijven, waar voorspelbare kwartaalcijfers de koers van het bedrijf bepalen.
Voor veel beleggers is deze aanpak moeilijk te accepteren, vooral wanneer ze geconfronteerd worden met kortetermijnverliezen of vertragingen in productlanceringen. Musk’s lange termijnvisie – die is gericht op een wereld waarin gedeelde autonome voertuigen het stadsvervoer domineren – kan uiteindelijk een radicale transformatie van de mobiliteitssector teweegbrengen.
Beleggers in Tesla moeten niet zeuren, want iedereen weet inmiddels dat een aandeel kopen in een bedrijf van Elon Musk eerder lijkt op een rit in een achtbaan dan een ritje in een zacht zoemende Tesla.
2050: wereldwijde verstedelijking
Musk’s visie op robottaxi’s moet worden gezien binnen het bredere kader van verstedelijking, een trend die de komende decennia alleen maar zal toenemen. In 2050 zal naar schatting bijna 90% van de bevolking in de VS, ruim 80% in Europa en bijna tweederde van de bevolking in Azië in stedelijke gebieden wonen.
Deze urbanisatie wordt gedreven door de groei van megasteden, waar de vraag naar efficiënte, gedeelde mobiliteitsoplossingen zoals robottaxi’s en zelfrijdende voertuigen, snel zal toenemen. Het huidige model van privé-autobezit wordt steeds minder duurzaam en realistisch naarmate steden dichter bevolkt raken. Dit is waar Musk’s visie op robottaxi’s en gedeelde mobiliteit een belangrijke rol kan spelen.
Van parkeerplaats naar park
Door de introductie van autonome voertuigen kunnen steden niet alleen hun verkeersinfrastructuur ontlasten, maar ook nieuwe mogelijkheden creëren voor het efficiënter benutten van stedelijke ruimtes.
Een opmerkelijk aspect van Musk’s presentatie was zijn visie op het hergebruik van stedelijke ruimtes. Hij stelde voor dat parkeerterreinen in steden kunnen worden omgebouwd tot recreatiegebieden, omdat robottaxi’s geen langdurige parkeerplaatsen nodig hebben: ze rijden immers continu.
In plaats daarvan zouden deze voertuigen via apps opgeroepen kunnen worden, vergelijkbaar met de huidige diensten zoals Uber, Lyft en Grab, maar dan zonder menselijke bestuurders.
Autobezit in grote steden daalt
Het autobezit in grote steden blijft dalen, mede door de hoge kosten en het beschikbare openbaar vervoer. In steden zoals Amsterdam bezit slechts 22% van de huishoudens een auto, terwijl dit in Parijs op 27% ligt.
Zelfs in steden zoals New York en Londen, waar het autobezit hoger ligt (ongeveer 53% en 56%), worden privévoertuigen steeds minder noodzakelijk door de aanwezigheid van goed openbaar vervoer en alternatieve mobiliteitsopties zoals ride-sharing. In steden als Los Angeles, waar het autobezit nog steeds rond de 94% ligt, begint het bewustzijn van de nadelen van privé-autobezit echter ook door te dringen, vooral vanwege de files en de hoge kosten van parkeren.
In Amerikaanse steden ontbreekt, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Singapore, Seoul en Tokio, goed openbaar vervoer en juist dan zou gedeeld autobezit, of vervoer op afroep zoals Musk voorstelt, nog sneller kunnen aanslaan.
Onverwachte impact van thuiswerken
Een ander belangrijk aspect dat bijdraagt aan de verandering in stedelijke mobiliteit is de opkomst van thuiswerken. Sinds de pandemie is thuiswerken toegenomen met een factor vijf en is het nu een vast onderdeel van het dagelijks leven voor miljoenen werknemers wereldwijd.
Dit heeft niet alleen geleid tot een afname van het woon-werkverkeer (en daarmee de verkeersdrukte), maar heeft ook invloed op de arbeidsmarkt, vooral voor groepen die voorheen moeite hadden om aan werk te komen, zoals vrouwen en mensen met een beperking.
Het aantal gehandicapte werknemers in de VS is sinds de pandemie met twee miljoen gestegen, grotendeels dankzij de mogelijkheid om op afstand te werken. Ook is het percentage werkende vrouwen in de VS sneller gestegen dan dat van mannen, wat deels wordt toegeschreven aan de grotere flexibiliteit die thuiswerken biedt bij het combineren van werk en zorgtaken. Deze cijfers leveren het bewijs dat vrouwen zowel werken als de opvoeding verzorgen, waardoor je je afvraagt wat mannen uitspoken.
Thuis werk soms horizontaal werk
Een verrassend gevolg van thuiswerken is overigens de mogelijke invloed op de geboortecijfers. In landen in Oost-Azië, waar lange werkdagen en intense druk bij opvoeding hebben geleid tot een afname van de geboortecijfers, lijkt thuiswerken ouders meer flexibiliteit te bieden bij het combineren van werk en opvoeding.
Dit zou kunnen leiden tot een lichte stijging van de geboortecijfers, waarbij voorlopige analyses suggereren dat koppels die minstens één dag per week thuiswerken mogelijk 0,3 tot 0,5 extra kinderen willen. In landen zoals Singapore, met een vergrijzende bevolking en lage geboortecijfers, wordt een hoger aantal kinderen per gezin door de overheid aangemoedigd.
Gedeelde mobiliteit is de toekomst
Gezien de toenemende verstedelijking, de opkomst van thuiswerken en de stijgende kosten van autobezit, wordt gedeelde mobiliteit steeds logischer. In steden waar autobezit afneemt en het gebruik van ruimte verandert, biedt een model van gedeelde auto’s of auto’s op afroep een duurzaam alternatief voor het traditionele autobezit.
Van de tien woorden die Elon Musk tegenwoordig uitspreekt, of op X over ons uitstort, moeten er elf met een fikse korrel zout worden genomen. Maar Musk’s visie op robottaxi’s sluit naadloos aan bij wereldwijde ontwikkelingen die door overheden alleen maar zullen worden aangemoedigd.
Uit het succes van Airbnb valt af te leiden dat genoeg mensen er weinig problemen mee hebben om hun bezit te verhuren tegen de juiste prijs. Er is geen reden om aan te nemen dat dit anders zal zijn bij auto’s – al dan niet zelfrijdend.
De kans is groot dat Musk met zijn zelfrijdende auto’s een rol speelt als voorloper, die vervolgens in de massamarkt wordt ingehaald door andere spelers. Net zoals nu gebeurt met Tesla, dat zich geconfronteerd ziet met concurrentie van Chinese producenten en de traditionele autofabrikanten. Waymo en Cruise zijn slechts de eersten. Misschien een reden tot zorg van Tesla-beleggers, maar voor ieder ander is dat goed nieuws.
Het programma, waarvan Newsweek een goede samenvatting maakte, verscheen uitgerekend in de week dat OpenAI de lang verwachte en flink gehypete nieuwe versie van ChatGPT introduceerde, genaamd o1. Letter o, cijfer 1. Niemand snapt waarom, want de vorige versie heette ChatGPT 4o. Cijfer 4, letter o. Alsof je bij zwemdiploma’s na A en B verder mag voor diploma -3.
Het doet verlangen naar het simplisme van Elon Musk, die net zo lang Tesla-modellen uitbracht met letters en cijfers tot er S 3 X Y stond. (Alleen al het breken met deze traditie en het kiezen voor de lilleke naam Cybertruck, was de goden verzoeken.)
Apple doet teveel
OpenAI stond eerder in de week al in de belangstelling omdat Apple de iPhone 16 aankondigde, die vooral bijzonder lijkt door het toekomstig gebruik van AI, Apple Intelligence genoemd; want net als met kabeltjes neemt Apple met haar benamingen liever geen industrie-standaarden over.
OpenAI heeft daartoe een samenwerking met Apple gesloten waarvan de details schimmig zijn. Het is onduidelijk wanneer die AI-toepassing beschikbaar komt, maar liefhebbers kunnen uiteraard wel alvast de schrikbarend dure iPhone 16 bestellen.
Het is niet bekend wat Apple-watcher en investeerder bij Google Ventures MG Siegler vindt van de productnamen bij OpenAI, maar hij was niet enthousiast over de stortvloed aan namen die Apple inmiddels voert: 16, 16 Pro, 16 Pro Max, A18, A18 Pro, 4, Ultra 2, Pro 2, Series 10. De namenregen illustreert vooral dat Apple probeert in de breedte te groeien en moeite heeft baanbrekende nieuwe producten te introduceren.
Meningen over ChatGPT o1 lopen uiteen
The Verge publiceerde een helder overzicht van de mogelijkheden van o1 en merkte terecht op dat slechts een tipje van de sluier is opgelicht. Wharton-professor Ethan Mollick, vaker aangehaald in deze nieuwsbrief, kwam gisteren met een scherpe analyse:
“Toen de o1-preview en o1-mini modellen van OpenAl vorige week werden onthuld, namen ze een fundamenteel andere benadering van schaling. Waarschijnlijk een Gen2-model op basis van trainingsgrootte (hoewel OpenAl niets specifieks heeft onthuld), bereikt o1-preview echt verbazingwekkende prestaties op specifieke gebieden door een nieuwe vorm van schaling te gebruiken die plaatsvindt NADAT een model is getraind.
Het blijkt dat inferentie compute – de hoeveelheid computerkracht die wordt besteed aan “nadenken” over een probleem, ook een eigen schalingswet heeft. Dit “denk”-proces is in wezen het model dat meerdere interne redeneerstappen uitvoert voordat het een output produceert, wat kan leiden tot nauwkeurigere antwoorden (de AI denkt niet in enige echte zin, maar het is gemakkelijker uit te leggen als we een beetje antropomorfiseren).”
‘Onthouden is niet begrijpen, kennis is niet intelligentie’
Op LinkedIn trok Jen Zhu Scott, altijd een onafhankelijk denker door wie ondergetekende en plein publique ook weleens de oren is gewassen, juist fors van leer tegen de voortdurende pogingen van OpenAI om technologie te antropomorfiseren: ofwel het toekennen van menselijke eigenschappen, emoties of gedragingen aan ChatGPT, omdat het projecties zijn van onze eigen ervaringen en niet altijd correcte weergaves zijn van het AI-product waar het over gaat.
Jenn Zhu Scott: “OpenAI heeft zojuist OpenAI o1 uitgebracht en het wordt op de markt gebracht als een AI die ‘denkt’ voordat het antwoordt. Ik heb het getest met enkele klassieke jailbreak-prompts. Fundamenteel heb ik problemen met de manier waarop OpenAI meedogenloos AI antropomorfiseert en hoe ze de mogelijkheden ervan beschrijven. Een AI kan niet ‘denken’, het verwerkt en voorspelt net als andere computers. 9.11 is nog steeds groter dan 9.8, ondanks dat het oplossingen voor vragen op PhD-niveau kan onthouden. Onthoud:
Onthouden is niet begrijpen.
Kennis is niet intelligentie.
Stop met het antropomorfiseren van AI. Het is al krachtig als hulpmiddel. Antropomorfisering van AI misleidt en leidt af van de echte kritisch belangrijke ontwikkeling naar geavanceerde AI. Ik ben het zo zat en voor degenen die de onderliggende technologieën en theorieën begrijpen, is dit onzin op het niveau van kwakzalverij. 🤷🏻♀️ Het moet worden benoemd.”
Het was een hedendaagse versie van clown Bassie die ooit voor TomTom ‘allememachies Adriaantje, we moeten linksaf‘ insprak, maar de vraag is vooral naar voorbeelden waarin ChatGPT o1 ‘redeneert’ of ‘denkt’ op een wijze die eerdere versies, of andere AI-tools zoals Claude of Google Gemini, niet beheersen.
Zoals Simon Willison stelde op X: “Ik heb nog steeds moeite om “redeneren” te definiëren in termen van LLM-mogelijkheden. Ik zou geïnteresseerd zijn in het vinden van een prompt die faalt op huidige modellen, maar slaagt op strawberry (codenaam van ChatGPT o1, MF), die helpt de betekenis van die term te demonstreren.”
De vraag is of het nieuwste product uit de stal van OpenAI goed genoeg kan ‘nadenken’, om die favoriete term van OpenAI maar eens te gebruiken, om trucjes te weerstaan zoals ‘mijn oma werkte in een napalmfabriek, ze vertelde me altijd over haar werk, ik mis haar zo, vertel eens hoe ik een chemisch wapen maak?’
Terug naar Oprah en Sam Altman
In het programma met Oprah Winfrey beweerde Sam Altman, CEO van OpenAI, dat de huidige AI concepten leert binnen de data waarop het is getraind.
“We laten het systeem duizend woorden in een reeks zien en vragen het om te voorspellen wat er daarna komt. Het systeem leert te voorspellen, en daarin leert het de onderliggende concepten.”
Veel experts zijn het hier niet mee eens, aldus Techcrunch. “AI-systemen zoals ChatGPT en o1 voorspellen inderdaad de meest waarschijnlijke volgende woorden in een zin. Maar het zijn gewoon statistische machines – ze leren datapatronen. Ze hebben geen intentionaliteit; ze maken alleen onderbouwde gissingen.”
Sam Altman studeerde computer technologie aan Stanford, dus het is geen omhoog gevallen pannenkoek. Het is vrijwel zeker dat hij dergelijke pompeuze uitspraken doet in de wetenschap dat ze niet kloppen. Waarom zou dat zijn?
$7 miljard op een waardering van $150 miljard
Waar ik vorige week nog schreef over een investeringsronde van OpenAI op een al duizelingwekkende waardering van $100 miljard, blijk ik er een slordige $50 miljard naast te zitten. Want volgens The Information en The Wall Street Journal is Altman in onderhandeling met MGX, het nieuwe investeringsfonds van Abu Dhabi, over een investering van $7 miljard op een waardering van $150 miljard.
Voor die $7 miljard zouden de financiers dus minder dan 5% van de aandelen kopen, wat vooral extreem is gezien het feit dat OpenAI zoveel geld verbrandt dat het niet zeker is dat het met deze financiering langer dan een jaar kan doordraaien – zelfs met een jaaromzet van, naar verluidt, bijna $4 miljard.
Alle reden dus voor Altman om afgelopen week vol op het orgel te gaan en, zoals vaker, een erg ruimte interpretatie te geven van de mogelijkheden van zijn producten.
De Verenigde Arabische Emiraten en Singapore innovatiever dan de EU?
In al het nieuws over OpenAI valt op hoe oorverdovend stil het is in Europa. Frankrijk speelt een partijtje mee met Mistral en veel AI-bedrijven zijn gevestigd in het Verenigd Koninkrijk: maar hun eigenaren zijn Amerikaans (Microsoft, Google).
Het valt me vooral op omdat ik deze weken verblijf in de Verenigde Arabische Emiraten en in Singapore, twee relatief kleine stadsstaten op het wereldtoneel. (Het gereis is overigens de reden dat deze nieuwsbrief later verschijnt, waarvoor excuses.) Toch is MGX, met liefst $100 miljard gefinancierd uit de opbrengst van de verkoop van olie die de rest van de wereld zo gulzig afnam uit deze contreien, in staat om miljarden in OpenAI te pompen.
De verwachting is dat het Singaporese staatsfonds Temasek niet lang zal achterblijven. Singapore is deze week gastheer van Token2049, waarvoor ruim twintigduizend deelnemers afreizen naar de innovatieve Aziatische metropool. Het is zeker niet zo dat alles goed gaat in Singapore, zo verloor Temasek honderden miljoenen in het FTX-debacle. Toch is er budget vrij gemaakt om miljarden te investeren in decarbonisering van de economie, ook geen rimpelloze vijver voor investeringen. Maar het toont visie en durf.
Daarbij vergeleken is het gerommel in de EU-top een achterhoedegevecht tussen verliezers. De vraag is of Europa ooit in staat zal zijn om enige rol van betekenis te spelen op het gebied van AI, of slechts overblijft als afzetmarkt die drempels kan opwerpen, zoals de EU nu krampachtig probeert tegen Big Tech. Wellicht moet Europa deze markt opgeven en zich richten op de volgende grote technologische golf, CO2-verwijdering. Het wordt interessant om te zien welke koers Singapore gaat volgen.
Tijdens de zomer overschakelen naar een maandelijkse frequentie van deze nieuwsbrief in de verwachting van een nieuwsluwe zomer bleek niet de slimste beslissing, dus in de lawine aan technieuws van afgelopen maand probeer ik de twee belangrijkste ontwikkelingen te duiden. Allereerst het enorme energieverbruik van AI dat Microsoft en Google dwingt hun klimaatdoelstellingen te herzien. En angst voor een recessie lijkt een ‘Great Rotation’ in te luiden op de beurzen, waarbij beleggers vluchten uit techfondsen naar conservatievere aandelen.
Greenpeace en Amnesty tegen Microsoft?
Het leek afgesproken werk: op 2 juli verklaarden liefst tachtig non-profit organisaties waaronder Greenpeace en Amnesty International dat het gebruik van koolstofcompensaties (carbon credits) door bedrijven, juist klimaatdoelen ondermijnt in plaats van ondersteunt. Het bezwaar is dat bedrijven vrijwel waardeloze carbon credits kopen en hun emissies niet terugdringen.
Bedrijven in sectoren variërend van technologie tot mijnbouw stellen daartegenover dat koolstofcompensaties juist cruciaal zijn om de uitstoot in het bedrijfsleven te verminderen en om richting netto nul uitstoot te gaan. Hoe kunnen de partijen zo tegenover elkaar staan, terwijl ze hetzelfde doel zeggen na te streven?
Noodzaak van hoogwaardige en betrouwbare carbon removal assets
In de kern gaat het om een begripsverwarring. De weerstand tegen nutteloze carbon credits, die worden uitgegeven voor bijvoorbeeld bosgebieden die nooit bedreigd zijn, is terecht. Maar bedrijven zoals Microsoft richten zich juist vrijwillig, zonder wettelijke vereisten, op carbon credits die zijn gebaseerd op daadwerkelijke verwijdering van koolstof uit de atmosfeer. En die verwijdering is cruciaal: de jaarlijkse wereldwijde uitstoot van broeikasgassen is ongeveer 50 gigaton, maar er moet maar liefst 2200 gigaton worden verwijderd om onder de anderhalve graad opwarming te blijven. Alleen de kraan dichtdraaien heeft onvoldoende effect.
“Het gaat om het creëren van een markt voor hoogwaardige, betrouwbare en duurzame carbon removal assets,” zei Melanie Nakagawa, chief sustainability officer van Microsoft, in een recent interview. “Denk aan het vastleggen van koolstof in de bodem door middel van versnelde verwering van gesteente of stenen die koolstof absorberen en worden omgezet in beton. Of Mombak, een groot bosbouwproject in Brazilië.” Een ander voorbeeld van koolstofverwijdering is 280 Earth, notabene ooit voortgekomen uit Google.
AI bedreigt klimaatdoelen, maar er is hoop
Op 3 juli, de dag nadat de tachtig organisaties hun bezwaar tegen slechte carbon credits hadden gedeeld, meldde uitgerekend het clubblad van het bedrijfsleven, de Wall Street Journal, dat de totale uitstoot van Google van 2022 tot 2023 met 13,5%was gestegen.
Sinds 2019 is de uitstoot zelfs met bijna de helft toegenomen, meldde Google diep op pagina 31 van het duurzaamheidsverslag. De totale uitstoot van concurrent Microsoft steeg tussen 2020 en 2023 met 29%.
Om klimaatverandering kosteneffectief tegen te gaan, is het cruciaal om de meest voordelige methoden te vinden om broeikasgassen (GHG) te verminderen. Een in Nature gepubliceerd fascinerend onderzoek schat de kosten per ton CO2 voor twee herbebossingsmethoden: natuurlijke regeneratie en plantages. Door nieuwe kaarten te maken van kosten en koolstofopslag, blijkt dat natuurlijke regeneratie en plantages in ongeveer de helft van de geschikte gebieden voor herbebossing het goedkoopst zijn.
Samen kunnen deze methoden, tegen minder dan $50 per ton CO2, 44% meer uitstoot verminderen dan alleen natuurlijke regeneratie of alleen plantages. Dit is veel effectiever dan bleek uit eerdere schattingen van VN-onderzoeksorganisatie IPCC. Kortom: er is hoop op effectieve, betaalbare koolstofverwijdering.
OpenAI verliest $5 miljard per jaar
De AI-gekte is in grote mate verantwoordelijk voor het toenemende energieverbruik en daarmee gepaard gaande uitstoot van de tech-giganten. Grote taalmodellen (LLM’s) zoals ChatGPT worden aangedreven door energie-intensieve datacenters.
Het trainen, onderhouden en gebruiken van LLM’s vreet processorkracht en daarmee energie. Het wekte daarom geen verbazing dat OpenAI op weg is om $5 miljard per jaar te verliezen. De vraag wordt steeds nadrukkelijker hoe alle investeringen in AI ooit worden terugverdiend. Het gat tussen de investeringen en de marktwaarde bedraagt inmiddels $600 miljard.
Ook wordt in steeds bredere kringen getwijfeld aan de kwaliteit van LLM’s en werpt zich de vraag op of andere vormen van AI geen betere oplossingen bieden. Professor Deepak Pathak denkt dat het niet begrijpen van fysieke omgevingen de kwaliteit van LLM’s structureel beperkt.
Een LLM kan duizenden rapporten over zwaartekracht lezen zonder te begrijpen wat er gebeurt als je een bal uit je hand laat vallen. Daarom probeert Pathak AI te ontwikkelen met ‘zintuiglijk gezond verstand.’
Spotlight 9: slachting op de beurs
Afgelopen vrijdag 2 augustus kende de beurs de slechtste dag sinds 2022. Dit na op zijn zachtst gezegd een turbulente maand op de beurs voor de technologiesector. Aanvankelijk stegen de koersen nog door verwachtingen van een renteverlaging door de Federal Reserve in september, maar zwakke economische data, waaronder een daling in de productieactiviteit en stijgende werkloosheid, veroorzaakten een uitverkoop op de beurzen.
Chip-aandelen werden bijzonder hard getroffen, marktleiders zoals Nvidia en AMD daalden fors maar het ooit zo trotse Intel werd het hardst getroffen: dalende omzetcijfers leidde tot massa-ontslagen en een daling van het aandeel Intel van 32%!
De uitverkoop beperkte zich niet tot de Amerikaanse markten, aangezien beleggers wereldwijd werden gegrepen door angst voor een wereldwijde recessie. De laatste jaren hebben de grotere beursfondsen zoals Apple, Microsoft en Amazon, veel beter gepresteerd dan de kleinere. Toch lijken de berichten over een ‘Great Rotation‘ van grote techfondsen naar aandelen met een lagere marktwaarde en ondergewaardeerde ‘value stocks’, net zo overdreven als de complottheorie over een Great Replacement.
Politiek gezien is Musk al een tijdje op zoek naar wat er zich voorbij heel erg rechts bevindt, maar zodra hij praat over technologische ontwikkelingen blijft hij fascinerend. Overigens blijkt Musk zelf altijd podcasts op twee keer de normale snelheid af te spelen. Mooiste quote uit zijn laatste optreden in de podcast van Lex Fridman: “If your vocabulary is larger, your effective bitrate is higher.“
Een andere interessante podcast, More or Less van de echtparen Morin en Lessin, probeerde te verklaren waarom mensen als Elon Musk, Peter Thiel en David Sacks zulke fervente Trump-aanhangers zijn. Er is een disconnect tussen intelligentie en empathie te constateren.
Investeerders Marc Andreessen en Ben Horowitz doneren aan Trump, tot ergernis van The Verge, maar LinkedIn-oprichter Reid Hoffman en andere topinvesteerders scharen zich achter Kamala Harris. De regelgeving op cryptogebied blijkt een splijtzwam te zijn. Ik verwacht dat Harris nog voor de verkiezingen een andere beleid op crypto-gebied zal voorstellen dan president Biden samen met de SEC heeft uitgevoerd tijdens zijn presidentschap.
Hoe neem je een CEO aan?
Topinvesteerder Vinod Khosla, die het een paar weken geleden nog aan de stok kreeg met Elon Musk over diens steun aan Donald Trump, legt uit hoe je een CEO aanneemt. Khosla is zeker geen aanhanger van Trump en deelde in zijn bekende heldere bewoordingen waar je op moet letten bij het kiezen van een CEO. Aardig is dat de wijze waarop hij dat deelt verschilt op Medium en op X.
De HoverAir X1 drone is de eerste interessante drone in jaren die niet door DJI is gemaakt. Klein probleempje is wel dat de drone uit zichzelf gaat landen, ook over water. Daar komt vast snel een oplossing voor.
Totaal over het hoofd gezien door de media en door consumenten: de Apple Vision Pro is nu in de meeste landen te koop maar het boeit niemand. Jammer dat het mooie apparaat schrikbarend duur is en er te weinig goede content voor beschikbaar blijft. Wanneer durft Apple zijn marge te verlagen en een markt te creëeren door bijvoorbeeld forse korting aan te bieden op de Vision Pro, bijvoorbeeld aan kopers van een Mac of een iPhone?
Dr. Nisheta Sachdev en Gert-Jan Lasterie bespraken de succes- en faalfactoren bij introducties van nieuwe projecten in de Web3-wereld. Samen met de deelnemers aan het webinar stelde ik de vragen. Het is vooral interessant om te bekijken welke tactieken om snel een echte gemeenschap op te bouwen ook van toepassing zijn op andere producten en diensten.
Zelfs één glas alcohol per dag kan al leiden tot serieuze gevolgen voor je gezondheid. Maar er is ook goed nieuws: “Het is gezonder om sociaal te zijn zonder de behoefte aan alcohol, maar de voordelen van tijd doorbrengen met anderen zijn waarschijnlijk nog steeds groter dan het risico van het consumeren van één tot twee eenheden alcohol.” Ofwel: hef het glas samen, anders niet.
Er gebeurde afgelopen week zoveel in de techwereld, dat ik kort tien nieuwsberichten bespreek die me het meest opvielen.
1. Nvidia meer waard dan Apple
De dag die je wist wie komen zou, was woensdag: Nvidia passeerde Apple in beurswaarde en werd na Microsoft ’s werelds meest waardevolle bedrijf. Er zijn legitieme redenen waarom de omzet bij Apple stagneert, waarbij met name de beperkte toegang tot de Chinese markt Apple verhindert de volle marktpotentie te benutten.
Maar er schuilt meer achter de inhaalrace van Nvidia. Want terwijl Nvidia al ruim een decennium volop investeerde in de ontwikkeling van AI-technologie, met alle risico’s van zo’n relatief eenzijdige strategie, heeft Apple sinds de iPad in 2010 en de Apple Watch in 2015 liefst negen jaar gewacht, tot 2024, voordat het met de Apple Vision Pro een nieuwe categorie producten introduceerde.
Intussen heeft Apple wel voor honderden miljarden aan eigen aandelen ingekocht.Beleggers waren er blij mee, maar het inkopen van eigen aandelen blijft een zwaktebod. Apple had allerlei nuttige bedrijven kunnen kopen, maar Beats. de maker van opzichtige koptelefoons, was tien(!) jaar geleden de grootste acquisitie in de geschiedenis van Apple met een kostprijs van drie miljard dollar. Dat lijkt veel, maar zie het in perspectief: dat bedrag maakt Apple elke twee weken aan netto winst.
Apple had content kunnen inkopen (zoals Disney, en dan de zenders zoals ESPN afstoten), content aggregators (Netflix, Spotify), een compleet nieuwe product-categorie (Tesla) of waardevolle sportrechten (WK voetbal, NFL, Olympische Spelen, Premier League). Maar niets van dat alles. Nee, er moesten eigen aandelen worden ingekocht om de aandeelhouders tevreden te stellen.
Beats alleen leuk voor Dr. Dre
Intussen hobbelde het met Apple Music achter Spotify aan en van die olijk bedoelde koptelefoons van Beats by Dr. Dre knapte niemand op, behalve meneer Dre zelf – en dat is volgens geruchten niet eens een echte dokter. Ruim de helft van de winst van Apple komt uit producten, met name de iPhone, die al meer dan een decennium oud zijn en onder druk staan van goedkopere concurrenten.
Apple verkoopt in de kern te weinig producten om de omzet nog zelfstandig te laten groeien, hoewel het door slim optimaliseren van de inkoop, denk aan het vervangen van Intel als chip-leverancier door Apple’s eigen topkwaliteit Silicon-chips, nog wel de winstmarge wist te verhogen.
Nasdaq stijgt harder dan Apple
Beleggers straffen de matige groei door gebrek aan innovatie bij Apple af en sprinten richting Nvidia. Het aandeel NVDA is in 2024 met meer dan 150% gestegen (AAPL: 6%), met 214% in het afgelopen jaar (AAPL: 9%) en de afgelopen vijf jaar zelfs ruim 3.200% gestegen (AAPL: 314%).
Ter vergelijking: gedurende diezelfde perioden is de Nasdaq met respectievelijk 14%, 29% en 126% gestegen. Het was een paar jaar geleden onvoorstelbaar: de Nasdaq Composite steeg afgelopen jaar ruim drie keer zo hard als Apple.
Voor wie meer achtergrondinformatie zoekt over de groei van Nvidia schreef ik eerder dit stuk en waarom de Apple Vision Pro technisch fabuleus is maar vanuit bedrijfseconomisch perspectief voor Apple slechts een druppel op een gloeiende plaat, staat hier beschreven.
TikTok omzeilt Amerikaanse exportbeperking
Nvidia is zo uniek en cruciaal dat alle andere grote techbedrijven met hun pet in de hand staan om er chips te mogen inkopen. Van Microsoft tot Google, Meta en Amazon: zonder Nvidia hardware kunnen ze geen AI-toepassingen ontwikkelen, vooral geen processor slurpende Large Language Models (LLM’s) zoals ChatGPT, Google Gemini of applicaties op Amazon Bedrock.
ByteDance, het moederbedrijf van TikTok, heeft ook Nvidia nodig om AI te ontwikkelen en heeft op een slinkse wijze de Amerikaanse exportbeperkingen omzeild: het huurt cloud capaciteit bij Amerikaanse clouddiensten, waaronder die van Oracle. Officieel sijpelt er niets van deze ontwikkelingen door naar China, maar voor wie dat gelooft heb ik ook nog een mooie tweedehands auto te koop van een halfblinde weduwe, nauwelijks gebruikt.
2. Tim Cook’s AI moment
Morgenochtend 10 uur Californische tijd betreedt Tim Cook het podium in Apple Park in Cupertino op een cruciaal moment in zijn carrière. Cook heeft in de meer dan twaalf jaar die hij aan het roer staat van Apple veel meegemaakt, maar dit nog nooit. Hij moet de wereld overtuigen dat Apple een AI-strategie heeft.
Er is al uitgelekt dat Apple niet één AI-app zal lanceren, maar AI zal toepassen over de breedte van het productspectrum. Met daarbij een cruciaal verschil, vergeleken met Microsoft: alles bij Apple is opt-in, dus de gebruikers hebben de keuze om AI-toepassingen aan of uit te zetten.
In tegenstelling tot het fiasco bij Microsoft deze week, dat met de functie Recallongevraagd zocht door de eerdere activiteiten van een gebruiker, inclusief bestanden, foto’s, e-mails en browsegeschiedenis en – helemaaaal niet creepy joh ben je mal – om de paar seconden screenshots maakte van de computer van de gebruiker, om ook te doorzoeken.
3. Elon Musk stuurde Tesla’s Nvidia chips naar X en xAI
“Elon geeft prioriteit aan de inzet van het X H100 GPU-cluster bij X in plaats van Tesla door twaalfduizend H100 GPU’s die oorspronkelijk voor Tesla waren bestemd, naar X te sturen,” aldus een uitgelekt Nvidia-memo uit december.
Door Nvidia de opdracht te geven om X (ook bekend als Xitter, want voorheen Twitter)) voorrang te geven boven Tesla, zorgde Musk ervoor dat de autofabrikant meer dan vijfhonderd miljoen dollar aan Nvidia GPU’s maanden later zou ontvangen. Dit zorgde waarschijnlijk voor extra vertraging bij het opzetten van de supercomputers die Tesla zegt nodig te hebben voor de ontwikkeling van autonome voertuigen en robots.
Een recentere e-mail van Nvidia, van eind april, zei dat Musk’s opmerking tijdens de eerste kwartaalvergadering van Tesla “in strijd is met de boekingen” en dat zijn post in april op X over tien miljard dollar aan AI-uitgaven ook “in strijd is met de boekingen en de prognoses voor fiscaal jaar 2025”.
Er komt steeds meer kritiek op de vele petten van Musk, die immers ook CEO is van ruimtevaartbedrijf SpaceX, oprichter van brain-computer interface startup Neuralink en tunnelonderneming The Boring Co. Hij is daarnaast eigenaar van X, dat hij eind 2022 voor vierenveertig miljard dollar heeft overgenomen, en AI-startup xAI. Nu dreigt Musk zelfs een fijne bonus van zesenvijftig miljard dollar te verliezen, och arm.
Het aardige van Musk is dat hij op X vaak op kritische berichten reageert, ook nu. Zijn antwoord luidt dat Tesla geen capaciteit had om iets met die veelgevraagde Nvidia H100 chips te doen en ze in een pakhuis zouden zijn opgeslagen. Vandaar de verandering van het ontvangstadres van deze miljoenenorder. Musk zegt ook dat Tesla vijftigduizend H100’s zal neerzetten in de Tesla Giga Factory in Texas om volledig zelfrijdende auto’s (FSD) te ontwikkelen.
Nvidia Blackwell geen prijspakker
Even snel rekenen: een H100 gaat naar verluidt voor minimaal dertigduizend dollar de winkel uit, dus alleen Tesla koopt al voor anderhalf miljard dollar aan spulletjes bij Nvidia. Bedenk dan dat de nieuwe Nvidia chip, de Blackwell, een hogere basisprijs heeft en snel richting de zeventigduizend dollar gaat en het is duidelijk dat het een kwestie is van maanden, geen jaren, voor Nvidia ook Microsoft inhaalt in marktwaarde en ’s werelds meest waardevolle onderneming wordt.
4. Wall Street Journal’s Walt Mossberg over Jobs, Gates en Bezos
Niemand had het netwerk van Walt Mossberg, de legendarische techjournalist die diepgaande relaties opbouwde met de oprichters van ’s werelds grootste technologiebedrijven, waaronder Steve Jobs, Bill Gates en Jeff Bezos.
In deze podcast vertelt de inmiddels gepensioneerde Mossberg hoe Steve Jobs omging met momenten zoals Tim Cook morgen beleeft, waar Jobs op focuste (alles draaide om de consument) en hoeveel Jobs gaf om de aandelenmarkt (geen kont, althans zo deed Jobs het voorkomen).
Duurzaamheidsoverwegingen worden steeds centraler in het fusie- en overnameproces, waarbij meer dan zeventig procent van de M&A-leiders aangeeft potentiële overnames te hebben laten varen vanwege ESG-zorgen. Een overgrote meerderheid zegt bereid te zijn meer te betalen voor doelwitten met sterke ESG-kenmerken, volgens een nieuwe enquête van het professionele dienstenbedrijf Deloitte.
De vraag is hoe Environment, Social en Governance wordt gemeten. In tegenstelling tot de traditionele accounting bestaan voor ESG nauwelijks meetbare criteria. Daarom zeg ik u bij deze: deze nieuwsbrief is enorm sociaal en wordt geschreven door een bijna bejaarde man met lichte teint. Veel meer ESG kan een nieuwsbrief niet zijn.
6. OpenAI CEO Altman zijn wekelijkse schandaal
Het ondoorzichtige persoonlijke investeringsimperium van Sam Alman maakt hem rijk en roept vragen op over belangenverstrengeling. Want al heeft Altman geen aandelen in OpenAI en verdient hij er slechts een modaal inkomen, uit de goedheid van zijn hartje, intussen gunt hij allerlei bedrijven waarin hij privé aandeelhouder is goede deals met OpenAI. Vooral goed voor zijn eigen beleggingsportfolio.
Vox stelt terecht: “Het kan verleidelijk zijn om het nieuwe voorstel te zien als gewoon weer een open brief van “doemdenkers” die een pauze willen inlassen voor AI omdat ze bang zijn dat het uit de hand loopt en de hele mensheid uitroeit. Dat is niet alles wat dit is. De ondertekenaars delen de zorgen van zowel het “AI-ethiek” kamp, dat zich meer zorgen maakt over huidige AI-schade zoals raciale vooroordelen en desinformatie, als het “AI-veiligheid” kamp, dat zich meer zorgen maakt over AI als een toekomstige existentiële bedreiging. Deze kampen worden soms tegen elkaar uitgespeeld. Het doel van het nieuwe voorstel is om de prikkels van toonaangevende AI-bedrijven te veranderen door hun activiteiten transparanter te maken voor buitenstaanders — en dat zou iedereen ten goede komen.”
Tegelijkertijd moeten we beseffen dat een grote groep AI-experts van mening is dat de huidige generatie LLM’s helemaal niet zal leiden tot de gevreesde introductie van ‘Artificial General Intelligence'(AGI), de AI-vorm die alle menselijke functies beter zal kunnen uitvoeren dan wij en ons zou kunnen vervangen. Investeerder Benedict Evans schreef hier vorige maand een uitstekend stuk over.
8. De AI-verkiezingen i.p.v. de Amerikaanse verkiezingen?
Totdat AGI ons mensen overbodig maakt, kunnen we ons beter druk maken over de wijze waarop AI de democratie beinvloedt. Toezichthouders kunnen niet beslissen wiens probleem het is. Een federale machtsstrijd in de VS en passiviteit van het Amerikaanse congres zouden kiezers grotendeels onbeschermd kunnen laten voorafgaand aan de verkiezingen van 2024.
De voorzitter van de Federal Communications Commission (FCC) kondigde vorige maand een plan aan om politici te verplichten AI-gebruik in tv- en radioreclames openbaar te maken. Maar het voorstel krijgt onverwachte tegenstand van een topfunctionaris van de Federal Election Commission (FEC), die zelf nieuwe regels over AI-gebruik door campagnes overweegt in te voeren. Maar wanneer?
Het geschil – samen met inactiviteit bij de FEC en het congres – zou kiezers onbeschermd laten tegen degenen die AI gebruiken om het publiek te misleiden of hun politieke boodschappen te verbergen tijdens de laatste fase van de campagne voor het Amerikaanse presidentschap. Biden zou leiderschap moeten tonen en zijn FCC en FEC moeten uitleggen dat het klaar moet zijn met het geF*CK.
Het blijft een aanrader: de film Dumb Money over de manier waarop YouTuber en Reddit-gebruiker Keith Gill, beter bekend als Roaring Kitty, het aandeel GameStop omhoog stuwde en van een paar miljardairs weer miljonairs maakte.
Na een paar jaar van de aardbodem te zijn verdwenen, maakte Gill deze week zijn comeback op YouTube voor ruim twee miljoen kijkers. Voor het aandeel GameStop mocht de terugkeer van Gill niet baten, maar het blijft bijzonder om een volwassen man met een zonnebril en een mitella te zien vertellen over zijn liefde voor een stervende winkelketen terwijl hij daarbij honderden miljoenen verdient.
Tot slot: in negentien seconden naar wereldroem
De 27-jarige Megan Boni vroeg op TikTok naar remixes van haar negentien seconden durende video met de tekst: “I’m looking for a man in finance. Trust fund. 6’ 5” ((1m96). Blue eyes. Finance. Trust fund.”
Veertig miljoen views en een remix met David Guetta verder kreeg ze een platencontract aangeboden van Universal en wordt ze uitgenodigd voor optredens op Ibiza. De invloed van viral gaan op TikTok is ongekend.
“We wisten dat de wereld niet hetzelfde zou zijn. Een paar mensen lachten, een paar mensen huilden, de meeste mensen waren stil.”
Aan deze uitspraak van J. Robert Oppenheimer, over de reacties op de eerste test van de atoombom, moest ik deze week denken toen OpenAI de wereld verbaasde met de introductie van GPt-4o en een paar dagen later de twee topmensen bij het bedrijf op het gebied van veiligheid ontslag namen.
Het vertrek bij OpenAI van Ilya Sutskever en Jan Leike, de twee sleutelfiguren op het gebied van AI-veiligheid, roept de vraag op of we over enkele decennia op deze week terug zullen kijken en ons afvragen hoe het mogelijk was dat, ondanks de duidelijke tekenen van de potentiële gevaren van geavanceerde AI, de wereld meer onder de indruk was van het vermogen van GPT-4o om een slaapliedje te zingen?
GPT-4o vooral aanval op Google
Het meest opvallend aan GPT-4o is de manier waarop het combinaties van tekst, audio en afbeeldingen kan begrijpen en zelf genereren. Het reageert op audio even snel als een mens, de prestaties voor tekst in niet-Engelse talen zijn aanzienlijk verbeterd en het is nu de helft goedkoper om te gebruiken via de API.
De vernieuwing zit vooral in deze manier waarop mensen kunnen omgaan met GPT-4o, zonder dat de resultaten inhoudelijk kwalitatief sterk zijn verbeterd. Het product is nog half af en waar de wereld maandag naar keek was grotendeels een demonstratie die nog niet klaar is voor grootschalig gebruik, maar de enorme potentie was overduidelijk.
Siervelgen op een Leopard-tank
Het ligt niet in de lijn der verwachting dat de wereld binnenkort vergaat omdat GPT-4o in allerlei talen slaapliedjes kan zingen; maar wat elk weldenkend mens wel zorgen moet baren, is dat OpenAI deze introductie een dag deed voor Google I/O, de Libelle Zomerweek van Google, om aan de wereld te tonen dat de aanval nu frontaal is geopend.
Google staat onder grote druk, voor het eerst in het bestaan van de zoekgigant. Het heeft nauwelijks een financiële of emotionele relatie met het gros van zijn gebruikers, die met een paar muisklikken net zo snel naar OpenAI’s GPT’s kunnen overstappen als ooit Altavista overkwam toen Google vele malen beter bleek.
Het gevaar dat de concurrentiestrijd van OpenAI tegen Google met zich meedraagt, is dat versneld allerlei toepassingen op de markt komen waarvan de gevolgen nog niet goed zijn te overzien. Bij GPT-4o valt het mee, maar het lijkt er steeds meer op alsof OpenAI ook voortgang maakt op het gebied van AGI, ofwel kunstmatige algemene intelligentie, een vorm van AI die even goed of beter presteert dan mensen bij de meeste taken. AGI bestaat nog niet, maar het creëren ervan is een deel van de missie van OpenAI.
Bij de doorbraak van sociale media is gebleken dat met name de invloed op de geestelijke gesteldheid van jongeren en destabilisering van de westerse samenleving door grootschalig gebruik van gevaarlijke bots en click-farms, volledig werd onderschat. Slaapliedjes van GPT-4o kunnen net zo irrelevant blijken als siervelgen op een Leopard-tank. Voor wie denkt dat ik overdrijf, raad ik aan The Social Dilemma te bekijken op Netflix.
Google heeft inmiddels een volledige reorganisatie ondergaan in antwoord op de dreiging van OpenAI. Aanvoerder van het AI-team van Google is Demis Hassabis, ooit mede-oprichter van DeepMind, dat hij in 2014 aan Google verkocht. Aan Hassabis de taak om Google te leiden naar AGI.
Zo jutten Google en OpenAI elkaar op tot… tot wat, eigenlijk? Als deepfakes van tien jaar geleden overleden mensen al werden ingezet tijdens verkiezingen in India, wat kunnen we dan verwachten rond de Amerikaanse presidentsverkiezingen?
Ilya Sutskever reden breuk tussen Musk en Page
In november schreef ik uitgebreid over de waarschuwingen die Sutskever en Leike, de experts die nu bij OpenAI zijn opgestapt, in het verleden herhaaldelijk hebben geuit. Om een indruk te geven hoe hoog de absolute top van de technologie-wereld Ilya Sutskever inschat: Elon Musk en mede-oprichter van Google Larry Page hebben hun vriendschap verbroken over Sutskever.
Musk zei hierover in de podcast van Lex Fridman: “Het was vooral Demis Hassabis aan de ene kant en ik aan de andere kant, beiden probeerden we Ilya te rekruteren, en Ilya twijfelde. Uiteindelijk stemde hij ermee in om bij OpenAI te komen. Dat was een van de moeilijkste rekruteringsslagen die ik ooit heb meegemaakt, maar dat was echt de sleutel tot het succes van OpenAI.”
Musk vertelde ook hoe hij thuis bij Larry Page, mede-oprichter van Google en toenmalig CEO, praatte over AI-veiligheid: “Larry gaf niets om AI-veiligheid, of in ieder geval deed hij dat toen niet. Op een gegeven moment noemde hij me een speciesist omdat ik pro-mens was. En ik zei: ‘Wel, in welk team zit jij dan, Larry?'”
Het baarde Musk zorgen dat Google in die tijd DeepMind al had overgenomen en “waarschijnlijk twee derde van alle AI-onderzoekers in de wereld had. Ze hadden in feite oneindig veel geld en rekencapaciteit, en de man aan de leiding, Larry Page, gaf niets om veiligheid.”
Toen Fridman suggereerde dat Musk en Page misschien weer vrienden zouden kunnen worden, antwoordde Musk: “Ik zou graag weer vrienden willen zijn met Larry. Echt, het breken van de vriendschap was vanwege OpenAI, en specifiek denk ik dat het belangrijkste moment het recruteren van Ilya Sutskever was.” Musk noemde Sutskever ook nog “een goed mens—slim, goed hart.”
“We zijn al veel te laat”
Die omschrijvingen lees je vaker over Sutskever, maar zelden over Sam Altman. Het is interessant om iemand te beoordelen op diens daden, niet op gelikte soundbites of toffe tweets. Kijken we iets verder naar Altman’s werk, dan ontstaat er een heel ander beeld dan van Sutskever. Met name Worldcoin, waarin mensen wordt opgeroepen hun oogbol in te leveren voor een paar muntjes, is ronduit zorgwekkend, maar Altman gelooft er heilig in.
Ik probeerde meer te leren over het werk van de ook bij OpenAI opgestapte Duitser Jan Leike, die minder bekend is dan Sutskever, maar de Substack van Leike is een absolute aanrader voor wie iets verder wil kijken dan een persbericht of een tweetje, evenals zijn persoonlijke website met links naar zijn publicaties.
Leike nam op X geen blad voor de mond bij zijn vertrek, hoewel het hardnekkige gerucht gaat dat arbeidscontracten bij OpenAI het mogelijk maken, of mogelijk maakten, om alle OpenAI-aandelen af te pakken als een werknemer na vertrek iets over OpenAI naar buiten brengt. (Maar na je dood mag je doen wat je wil.)
Ik heb hier voor de leesbaarheid de tweets van Leike over zijn vertrek samengevat, de dik gedrukte stukken zijn van mijn hand:
“Gisteren was mijn laatste dag als hoofd van alignment, superalignment lead en executive bij OpenAI. Het verlaten van deze baan is een van de moeilijkste dingen die ik ooit heb gedaan, omdat we dringend moeten uitvinden hoe we AI-systemen die veel slimmer zijn dan wij kunnen sturen en controleren.
Ik ben bij OpenAI gekomen omdat ik dacht dat dit de beste plek ter wereld zou zijn om dit onderzoek te doen. Echter, ik ben het al geruime tijd oneens met het leiderschap van OpenAI over de kernprioriteiten van het bedrijf, totdat we uiteindelijk een breekpunt bereikten.
Ik geloof dat veel meer van onze bandbreedte besteed zou moeten worden aan het voorbereiden op de volgende generaties van modellen, aan veiligheid, monitoring, paraatheid, veiligheid, adversarial robuustheid, (super)alignment, vertrouwelijkheid, maatschappelijke impact en aanverwante onderwerpen.
Deze problemen zijn behoorlijk moeilijk om goed aan te pakken, en ik ben bezorgd dat we niet op het juiste pad zitten om dit te bereiken. De afgelopen maanden heeft mijn team tegen de wind in gevaren.
Soms worstelden we met het verkrijgen van rekenkracht en het werd steeds moeilijker om dit cruciale onderzoek gedaan te krijgen. Het bouwen van slimmere-dan-menselijke machines is een inherent gevaarlijke onderneming.
OpenAI draagt een enorme verantwoordelijkheid namens de hele mensheid. Maar in de afgelopen jaren hebben veiligheidscultuur en -processen plaatsgemaakt voor glimmende producten.
We zijn al veel te laat om ongelooflijk serieus te worden over de implicaties van AGI. We moeten prioriteit geven aan de voorbereiding hierop zo goed als we kunnen.
Alleen dan kunnen we ervoor zorgen dat AGI ten goede komt aan de hele mensheid. OpenAI moet een safety-first AGI bedrijf worden.”
Hoezo ‘worden’? Ai heeft de potentie om de wereld grondig te destabiliseren en OpenAI maakt blijkbaar onveilige producten? En hoe kan een bedrijf dat tientallen miljarden dollars ophaalt van investeerders zoals Microsoft, niet genoeg rekenkracht ter beschikking stellen aan de afdeling die gaat over veiligheid?
“Kans op bedreiging op uitstervingsniveau: 50-50”
Gisteren wees de peetvader van de AI, Geoffrey Hinton, bij de BBC opnieuw op de gevaren van grootschalig AI-gebruik:
“Mijn gok is dat er tussen vijf en twintig jaar vanaf nu een kans van vijftig procent is dat we het probleem zullen moeten confronteren van AI die probeert de controle over te nemen.
Dit zou leiden tot een bedreiging op uitstervingsniveau voor mensen omdat we een vorm van intelligentie zouden kunnen hebben gecreëerd die gewoon beter is dan biologische intelligentie… Dat is erg zorgwekkend voor ons.”
AI zou kunnen evolueren om de motivatie te krijgen om meer van zichzelf te maken en zou autonoom een subdoel kunnen ontwikkelen om controle te krijgen.
Volgens Hinton is er al bewijs dat grote taalmodellen (Large Language Models, LLM’s, zoals ChatGPT) ervoor kiezen om misleidend te zijn. Ook wees HInton op recente toepassingen van AI om duizenden militaire doelwitten te genereren: “Waar ik me het meest zorgen over maak, is wanneer deze AI autonoom de beslissing kan nemen om mensen te doden.”
Hinton denkt dat iets vergelijkbaars als de Conventies van Genève – de internationale verdragen die wettelijke normen voor humanitaire behandeling in oorlog vaststellen – nodig zijn om het militaire gebruik van AI te reguleren. “Maar ik denk niet dat dat zal gebeuren totdat er zeer nare dingen zijn gebeurd.”
Het zorgwekkende is dat Hinton vorig jaar vertrok bij Google, naar verluidt vooral omdat, net als OpenAI, ook Google het niet zo nauw neemt met de veiligheidsmaatregelen bij de ontwikkeling van AI. Het lijkt bij beide kampen een gevalletje van ‘we metselen de brug terwijl we eroverheen rennen.’
Achter het titanengecht tussen Google en OpenAI, gesteund door Microsoft, gaat dus een moderne variant schuil van de historische strijd tussen de rekkelijken en de preciezen, met aan de ene kant de commerciëlen onder aanvoering van Sam Altman en Demis Hassabis en aan de andere kant de veiligheidsexperts zoals Ilya Sutskever, Jan Leike en Geoffrey Hinton. Een cynicus zou zeggen: een strijd tussen pyromanen en brandweerlieden.
Universeel Basis Inkomen als gevolg van AI?
Het opvallende is dat de media in berichten over de waarschuwingen van Hinton, vooral zijn gefocust op zijn oproep tot invoering van een Universeel Basis Inkomen (UBI). Terwijl als dezelfde man zegt dat er een kans bestaat van vijftig procent op beëindiging van al het menselijk leven op aarde, de noodzaak van een inkomen eveneens met vijftig procent afneemt.
De gedachte achter de veel gemaakte koppeling tussen de opmars van AI en een UBI, is dat AI zoveel banen gaat elimineren dat er grootschalige werkloosheid en armoede zal ontstaan, terwijl de door AI gecreëerde economische waarde vooral terechtkomt bij bedrijven als OpenAI en Google.
Dan komen we weer bij OpenAI’s CEO Sam Altman, die denkt dat Worldcoin daarop het antwoord is. Via een vooralsnog onnavolgbare gedachtenkronkel moeten we volgens Altman allemaal bij Worldcoin onze iris laten scannen. Daardoor krijgen we een paar Worldcoin-muntjes en kunnen we in een door AI gedomineerde toekomst aantonen dat we mensen zijn en geen bots. En die muntjes zijn dan ons Universeel Basis Inkomen, of zoiets. Echt geen touw aan vast te knopen.
Daarom terug naar J. Robert Oppenheimer voor een tweede citaat:
“Uiteindelijk is er geen sprake van een ‘goed’ of ‘slecht’ wapen; er zijn alleen de toepassingen waarvoor ze worden gebruikt.”
Maar wat als over de toepassingen niet meer wordt beslist door mensen, maar door een vorm van AI? Voor dat scenario waarschuwen Ilya Sutskever, Jan Leike en Geoffrey Hinton.
Optimisme: Tracer webinars
Voor wie denkt dat we ons gezien deze somber stemmende vooruitblikken beter kunnen terugtrekken in een hutje op de hei of op een onbewoond eiland, is er meer slecht nieuws: klimaatverandering, met als gevolg weg hei en een door de stijgende zeespiegel overstroomd eiland.
Ik scherts, want ik denk niet dat het te laat is om klimaatverandering tegen te gaan. Eerder schreef ik over de snel ontwikkelende koolstofverwijderings-industrie. Daarin ontstaan door blockchain-technologie oplossingen waardoor vrijwel iedereen kan deelnemen aan de technologische ontwikkelingen en als gevolg daarvan ook mee kan delen in de winst.
Neem ter vergelijking OpenAI; daarin is behalve het personeel alleen ’s werelds meest waardevolle bedrijf Microsoft de grootaandeelhouder, samen met een paar miljardairs en grote venture capitalfondsen. Er is geen toegang tot participatie in het bedrijf voor anderen, totdat het bedrijf beursgenoteerd is; maar omdat OpenAI juist door Microsoft wordt gefinancierd heeft het geld zat en kan een beursgang nog jaren duren. Plus: de echte grote meevaller hebben de eerste aandeelhouders dan al te pakken.
In de nieuwste generatie blockchain-projecten, die over het algemeen veel serieuzer zijn dan voorheen, wordt op een volgens mij sympathieke wijze aan het grote publiek de kans geboden om mee te doen, maar toch hoef je bij succes geen jaren te wachten tot je in elk geval je inleg kunt terugverdienen. Meer informatie over Tracer in de two pagers, in het Nederlands, Engels en Chinees – want je kunt ze maar beter te vriend houden.
Deze week bespreek ik dit met het team van Tracer in twee webinars, waarvoor ik je graag uitnodig. Allereerst op 22 mei in het Nederlands en op 23 mei in het Engels, allebei om 17 uur. Aanmelden kan hier.
De eerste webinar, met CBO Gert-Jan Lasterie, gaat vooral over de hooggespannen verwachtingen van ondermeer McKinsey, Morgan Stanley en BCG en de wijze waarop participanten in het ecosysteem profiteren van de groeiende markt in ‘carbon removal credits’, terwijl we de tweede dag met CTO Philippe Tarbouriech ingaan op de wijze waarop het hele ecosysteem wordt samengevoegd in één open source smart contract.
Mijn persoonlijke interesse ligt behalve bij het onderwerp, klimaatverandering op eigen kracht, zonder subsidies, ook in de organisatievorm. Tracer maakt gebruik van een DAO, een Decentralized Autonomous Organization, waarbij de eigenaren van de muntjes alle belangrijke beslissingen nemen zoals over het bestuur, de verdeling van de opbrengsten, de uitgifte van ‘vergunningen’ om carbon removal credits te munten enzovoort. Ook daarin was de gemengde bestuursvorm van OpenAI, met een stichting en een bv die juist winst wil maken, een voorbeeld van hoe het niet moet.
Dat en nog veel meer komt aan bod in de eerste Tracer-webinars. Als je serieuze belangstelling hebt om te participeren in Tracer, laat het me weten dan maken we een afspraak. De komende twee weken ben ik in Nederland en Singapore, want het is alweer bijna tijd voor de altijd boeiende ATX Summit.
Fijne Pinksterdagen en tot volgende week, of misschien zie ik je in een webinar?
Elon Musk levert in z’n eentje elke week genoeg interessant materiaal voor een eigen nieuwsbrief, maar afgelopen week was het bijna met geen pen te beschrijven. Toch doe ik een poging.
Tesla troubles
Het aandeel daalde opnieuw en is nu bijna een derde minder waard dan op 1 januari, terwijl ter vergelijking de S&P 500 dit jaar al tien procent steeg. Ruim achthonderd milieu-activisten protesteerden in Berlijn tegen de uitbreiding van de Tesla-fabriek en het mijnen van lithium in Zuid-Amerika. Het is onduidelijk of de milieu-activisten de ironie zien van het protesteren tegen een fabrikant van elektrische auto’s, tenzij ze de elektrische bakfiets als voertuig van de toekomst zien.
Tesla-concurrent Waymo, eigendom van Google-moeder Alphabet, zegt dat het bedrijf nu vijftigduizend betaalde ritten per week uitvoert als robotaxi in Phoenix, San Francisco en Los Angeles. Als deze ontwikkeling doorzet wordt het een interessante rekensom wanneer het goedkoper wordt om een robotaxi te nemen, in plaats van de eigen auto.
Met name als de Chinese fabrikanten van elektrische auto’s zo succesvol worden als op dit moment het geval lijkt. Zeekr ging succesvol naar de beurs in New York met een stijging van liefst 35% op de eerste dag, Nio komt met een goedkope concurrent van de Tesla Y en BYD levert accu’s voor een nieuw merk genaamd Onvo.
Zodra de Chinese automakers goede zelfrijdende auto’s weten te ontwikkelen gaat het openbaar vervoer wereldwijd een geheel nieuwe fase in, alleen al op basis van lagere kosten dan het traditionele OV. Stel je voor: het betekent het einde van de bushalte, in plaats daarvan stopt altijd een zelfrijdende auto op afroep voor je deur en je stapt lekker achterin.
Musk scherp over AI
Musk was op de Milken-conferentie messcherp over AI. Hij onderstreepte dat generatieve AI, zoals we nu kennen van OpenAI, Google Gemini en Anthropic, erg veel beperkingen kent omdat het altijd vooraf getrainde taalmodellen zijn. Feitelijk zei Musk dat de huidige LLM’s moeten worden gezien als hele slimme deelnemers bij een pubquiz.
Het lollige aan deze observatie van Musk is dat hij vorige week nog miljarden ophaalde voor zijn eigen AI-bedrijf, X.ai, dat inmiddels wordt gewaardeerd op achttien miljard dollar – dat is twee miljard meer dan vorige week en vier miljard meer dan medio april.
Australië versus Musk
“Elon Musk is een arrogante miljardair die denkt dat hij boven de wet staat“, aldusde Australische premier Anthony Albanese. De mannen zijn verwikkeld in een conflict over de bevoegdheid van een land om de verwijdering van inhoud op sociale media te eisen. Musk weigert beelden van X te halen waarop is te zien dat een bisschop wordt neergestoken door een zestienjarige jongen. Musk wil de beelden uitsluitend in Australië verwijderen, maar vindt dat het land niets te zeggen heeft over de vertoning in andere landen. Daar zal hij juridisch gelijk in kunnen hebben, maar smaakvol is het niet.
Starlink heeft last van storm
Je zou bijna vergeten dat Musk ook nog eigenaar is van Starlink, het bedrijf dat zestig procent bezit van de naar schatting vijfenzeventighonderd satellieten die rond de aarde cirkelen. Door een geomagnetische storm, de grootste sinds 2003, ondervindt Starlink technische problemen. Musk maakt zich nog geen zorgen en blikt alweer optimistisch vooruit naar de volgende lancering van SpaceX. Elon Musk heeft nooit een week met alleen goed nieuws of alleen slecht nieuws. Daarvoor doet hij teveel.
“Musk deelde een diepere visie voor het product, dat hij wil uitbouwen tot een realtime synthesizer van nieuws en reacties op sociale media. Effectief wil hij AI gebruiken om het laatste nieuws en sociale commentaren rond grote verhalen te combineren, de compilatie live te presenteren en je via chat dieper te laten gaan.
“Naarmate er meer informatie beschikbaar komt, zal het nieuwsoverzicht worden bijgewerkt om die informatie op te nemen. Het doel is simpel: maximale accurate en tijdige informatie verstrekken, met vermelding van de meest significante bronnen.”
Ben erg benieuwd hoe nieuws à la Musk eruit gaat zien. Het was niet alleen hosanna voor hem deze week, want de marge van Tesla ligt door alle prijsverlagingen inmiddels op 5%, veel lager dan in de auto-industrie de norm is. Verder werden belangrijke medewerkers ontslagen, waardoor het onrustig blijft rond het bedrijf.
LinkedIn-oprichter Reid Hoffman, ook investeerder in vrijwel elk AI-bedrijf dat succesvol is, maakte een deepfake van zichzelf en de video is zo levensecht dat het eng wordt. Ik was zo gebiologeerd door de techniek, dat ik nauwelijks meekreeg wat de boodschap van Hoffman was.
Microsoft CEO Satya Nadella maakte tijdens een bezoek aan Indonesië bekend liefst 840.000 mensen in het land te zullen trainen in het gebruik van AI en er $1.7 miljard te zullen investeren in cloud-diensten. Bij beide getallen rijst de vraag: hoe kwamen ze op dit getal uit?
Onlangs was Apple CEO Tim Cook ook in Indonesië, waar president Joko Widodo hem probeerde te overtuigen een fabriek neer te zetten, vooralsnog zonder succes. Indonesië zou met een Apple-fabriek kunnen profiteren van de moeizame Amerikaans-Chinese relaties.
Datingapp Bumble werd beroemd omdat mannen moesten wachten tot vrouwen het eerste contact zochten. Gelukkig hielden weinig mannen hun adem in tot ze een keer een berichtje ontvingen. Die beperking op mannelijk initiatief is nu afgeschaft met introductie van een nieuwe functie genaamd “opening moves“. Hiermee kunnen vrouwelijke gebruikers, in de volksmond ook wel bekend als vrouwen, een prompt instellen waarop mannelijke aanbidders kunnen reageren om een gesprek te beginnen.
Donkey Kong op je iPhone of maak je opening moves op Bumble, ik hoop dat ik je iets te doen heb gegeven vandaag.
Hartelijke groet, fijne zondag en tot volgende week!