Categories
AI invest crypto technology

De grote trends van 2024: AI, crypto en koolstofverwijdering

Er zijn op dit moment drie grote trends in technologie die zowel worden gedreven door technologische, als door sociologische en politieke stromingen: AI, crypto en carbon removal (koolstofverwijdering). Deze baanbrekende ontwikkelingen worden zoals elke grote innovatie met scepsis ontvangen, een patroon dat al decennia zichtbaar is.

PC: “te duur en nutteloos”

In de jaren tachtig, toen de personal computer opkwam, werden pc’s vooral gezien als te duur voor een apparaat zonder veel relevante toepassingen. Dat veranderde snel dankzij prijsdalingen en standaardisatie van software, nadat MS-DOS dankzij een uitgenast licentiemodel van Microsoft uitgroeide tot wereldstandaard. De tekstverwerker en het spreadsheet maakten de PC snel onmisbaar op kantoor.

Internet: “te moeilijk en gevaarlijk”

In de jaren negentig herhaalde dit patroon zich met internet. De pc werd gezien als een werkinstrument, niet als een potentieel massamedium. Bill Gates verklaarde zelfs dat internet gebukt ging onder gebrek aan standaarden, het was onveilig en veel te ingewikkeld, reden waarom hij in zijn boek The Road Ahead het woord internet nog geen tien keer gebruikte.

Bill repte liever over de information super highway, die hij zelf wel effe ging aanleggen met het gesloten MSN, waar we verder nooit meer iets over hebben gehoord. Toch maakten email, de web-browser en toepassingen zoals eBay, Amazon en Google internet binnen een paar jaar toegankelijk voor consumenten.

In Nederland duurde het tot eind 1996 voordat het NOS Journaal begreep dat internet een serieus massamedium ging worden, al werd de penetratie van de computer door Joop van Zijl nog wel vergeleken met die van de magnetron.

Smartphones: “alleen voor vertegenwoordigers”

Toen de iPhone in 2007 op de markt kwam heerste de Blackberry in de zakelijke markt. Hoewel het grootste deel van de bevolking in ontwikkelde landen al een mobiele telefoon had, vaak een Nokia, was de kritiek op de iPhone niet mals. “Te duur, alleen handig voor vertegenwoordigers”, zo oordeelde een vriend uit notabene de IT-wereld. Overigens dezelfde knakker die tien jaar eerder over de mobiele telefoon oordeelde als ‘alleen handig voor drugsdealers‘, een veel gehoord sentiment.

Microsoft-CEO Steve Ballmer lachte de iPhone weg in een video waarin hij, zoals hem was aangeleerd door PR-mensen, snel overstapte op het promoten van het eigen Windows Mobile waar we verder ook nooit meer iets over hebben gehoord. Het maakt de prestatie van CEO Satya Nadella om Microsoft na Ballmer compleet nieuw leven in te blazen des te knapper, maar daarover een andere keer.

AI, crypto en koolstofverwijdering aan de beurt

Op dit moment zien we exact dezelfde patronen als voorheen, maar nu over AI, crypto en koolstofverwijdering:

  • AI wordt vaak afgedaan als nuttig voor werk, maar zonder nuttige toepassingen voor consumenten.
  • Crypto wordt bekritiseerd met opmerkingen als: “Noem een toepassing.” Intussen ligt de eerste toepassing in iets elementairs als het herontwerpen van het bancaire systeem, waarbij elke gebruiker zijn eigen rekening beheert en banken overbodig maakt. Blijkbaar wordt de significantie hiervan door velen gemist. Tip: ga nooit in discussie met mensen die te lui waren om het Bitcoin whitepaper te lezen, maar wel een mening hebben.
  • Koolfstofverwijdering wordt vaak getypeerd als fraude, waarbij wordt verwezen naar bekende voorbeelden zoals inefficiënte kookovens, zonder de complexiteit en potentie te kennen of te begrijpen van projecten die wel daadwerkelijk koolstof verwijderen uit de atmosfeer, zoals ocean fertilization. Dit soort verwijdering van koolstof uit de atmosfeer is de grootste opgave die de wereld te wachten staat in de komende decennia. Tip: ga nooit in discussie over klimaatverandering met mensen die te lui waren om de samenvatting te lezen van recente IPCC-rapporten.

Toegegeven: ik heb een persoonlijke fascinatie voor de wijze waarop innovaties doorbreken of mislukken. Daarom heette zowel mijn afstudeerscriptie in 1993 als mijn boek uit 2001 allebei “Op zoek naar de Heilige Graal,” hoewel een of andere mafkees de omslag heeft gefotoshopt van mijn boek dat overigens nog steeds in grote aantallen te koop is. En niet vanwege het grote succes.

Ik leerde meer van Megamistakes dan van Megatrends. Iedereen kent de adoptiecurve van Rodgers, maar het blijft mysterieus waarom de ene innovatie wel aanslaat en de andere genadeloos flopt. Voor koolstofverwijdering, crypto en AI zijn er verschillende belangrijke succesfactoren, waarvan ik er een aantal wil belichten.

CO2-succes was niet tijdens COP29

Voor de doorbraak van koolstofverwijdering is politieke bereidheid een vereiste. Alle media waren gericht op de klimaattop COP29 in Bakoe, maar intussen werden er in Brussel en Washington successen geboekt in de strijd tegen klimaatverandering.

In Brussel keurde de Europese Raad de oprichting goed van het eerste EU-brede certificeringskader voor permanente koolstofverwijdering, koolstoflandbouw en koolstofopslag in producten. Dit vrijwillige kader is bedoeld om een certificeringssysteem te creëren waarmee koolstofverwijdering kan worden gekwantificeerd, gemonitord en geverifieerd en om greenwashing tegen te gaan; koolfstofhuichelen. De goedkeuring van de nieuwe regels door de EU markeert de laatste grote wetgevende stap om groen licht te geven voor de oprichting van het nieuwe certificeringskader voor koolstofverwijdering.

Dan nu in het Nederlands: er worden standaarden ingevoerd waardoor bedrijven en burgers daadwerkelijk hun koolstof-uitstoot kunnen compenseren en dan niet door flutbossen te planten of te behouden, maar door CO2-uitstoot meetbaar tegen te gaan of nog beter, CO2 uit de atmosfeer te verwijderen.

Democraten en Republikeinen samen voor koolstofverwijdering

In de Verenigde Staten werd een wetsvoorstel ingediend door senatoren Lisa Murkowski (Republikeins, Alaska) en Michael Bennet (Democraat, Colorado) met als doel subsidies voor koolstofverwijdering uit te breiden voor een breed scala aan technologieën die bedoeld zijn om koolstofdioxide permanent uit de lucht en zeeën te verwijderen.

De wet zal waarschijnlijk nog niet worden aangenomen door het huidige congres wegens tijdsgebrek, maar de introductie ervan wijst erop dat subsidies voor koolstofverwijdering ook onder president Trump zullen worden uitgebreid. Het feit dat de wet werd ingediend door senatoren uit beide partijen, een zeldzaamheid tegenwoordig, stemt hoopvol.

AMC’s voor CO2

Let komende jaren op de term Advanced Market Commitment (AMC), hier toegelicht door de Economist: ongeacht hoe de politieke wind waait, is de druk uit de samenleving op decarbonisering zo groot dat slimmere bedrijven zelfstandig proberen om hun eigen koolstofafdruk te verwijderen of minimaal te compenseren, door het financieren van technieken die koolstof verwijderen voor lange termijn; liefst voor altijd. Salesforce, Google, Meta en Microsoft zijn slechts de eersten uit een lange lijst bedrijven die AMCs zullen financieren.

Een ander voorbeeld: vorige week werd bekend dat Planetary Technologies 138 ton CO2 heeft verwijderd via ‘Ocean Alkalanity Enhancement (OAE)’, waarbij door het toevoegen van mineralen of stoffen de alkaliniteit, de capaciteit van de oceaan om CO2e te absorberen, wordt verhoogd met als doel CO₂ vast te leggen en  klimaatverandering tegen te gaan. Kopers van de bijbehorende carbon removal credits waren Shopify (96 ton) en Stripe (42 ton) op basis van een ‘vooraankoopovereenkomst‘. Bij Scrabble leg je hem niet snel, maar het bestaat echt en zal veel worden gebruikt.

Old school tech vergeleken met AI en crypto

Beurswaarderingen zijn een weerspiegeling van marktverwachtingen en het enthousiasme rond AI en crypto toont aan dat investeerders vertrouwen hebben in hun potentieel op langere termijn. Ik heb vier virtuele ‘mandjes’ aangemaakt waarover ik vaker heb bericht:

  • ‘MANAAM’: de old school techbedrijven
  • Spotlight 9: de negen m.i. toonaangevende tech-beleggingen
  • AI Spotlight 9: negen bedrijven die profiteren van AI
  • Crypto Spotlight 9: de grootste negen crypto’s gemeten in marktwaarde

Old school tech MANAAM: +36%

In de bredere techsector blijven gevestigde spelers domineren. Ooit waren beleggers fan van de term FANG (voor Facebook, Apple, Netflix en Google, alsof Microsoft niets voorstelde), maar laten we het groepje ‘MANAAM’ nemen, bestaande uit Meta (voorheen Facebook), Apple, Microsoft, Amazon, Alphabet (voorheen Google) en Netflix. De gemiddelde stijging van de aandelen van dit inmiddels klassieke clubje bedraagt dit jaar liefst 35.9%. Dat is vanuit beleggingsperspectief fenomenaal, tot je bedenkt dat de S&P 500 dit jaar ook al 27.19% in de plus staat.

Spotlight 9: +63%

Microsoft (14%), Alphabet (22.28%) en Apple (27.84%) doen het niet eens beter dan de index. Terwijl beleggers tech-aandelen kopen voor de hogere koersstijgingen, als compensatie voor het hogere risico.

Geen koopadvies, maar indicatief: de Spotlight 9 is +63%

Wie echter de Spotlight 9 had gekocht, die bestaat uit de belangrijkste techbedrijven en de twee grootste crypto’s Bitcoin (+119%) en Ethereum (+57%), zou de beleggingsportefeuille dit jaar al 63.37% hebben zien stijgen. Vergeleken met de MANAAM ontbreekt Netflix in de Spotlight 9, terwijl Nvidia (+187%) uiteraard is toegevoegd als ’s werelds meest waardevolle technologiebedrijf.

AI Spotlight 9: +76%

De waardering van AI-gedreven bedrijven zoals Nvidia, die een sleutelrol spelen in de ontwikkeling van AI-infrastructuur, heeft recordhoogtes bereikt. Dit laat zien dat de markt de snelheid erkent waarmee deze door AI opgestuwde bedrijven hun resultaten zien stijgen.

Ondanks AMD, Gigabyte en Super Micro doet de AI Spotlight 9 liefst + 76%

Omdat Nvidia al is opgenomen in de Spotlight 9 heb ik de marktleider buiten beschouwing gelaten in mijn eveneens compleet arbitraire ‘AI Spotlight 9’, bestaande uit negen bedrijven waarvan ik het vermoeden heb dat ze door AI sneller zullen kunnen groeien dan de toonaangevende grote techbedrijven (de MANAAM-groep) en wellicht zelfs sneller dan de Spotlight 9.

Met een groei van 76.11% is dat dit jaar zeker het geval, waarbij het helemaal opvallend is dat deze stijging tot stand komt ondanks Super Micro (dat de accountant het hazenpad zag kiezen), AMD (-1%) en Gigabyte, hardware-partijen die de groei van de rest niet bijbeenden. Softwarebedrijf Palantir (+305%), waarover ik begin november schreef, maakt het verschil meer dan goed.

Crypto Spotlight 9: +191%

Sinds de goedkeuring eerder dit jaar van Bitcoin ETFs, stroomden al tientallen miljarden vanuit de traditionele beleggingswereld richting crypto. Het wachten was op het moment dat de ‘alt rotation‘ zou beginnen, het moment waarop er meer geld naar andere cryptovaluta vloeit dan naar Bitcoin, wat geldt als het onofficiële startschot van ‘altcoin season.‘ Dat moment vond gisteren plaats, toen de Ethereum Spot ETF netto instroom, die naar Bitcoin oversteeg.

Crypto Spotlight 9: +191% en hier zit geen memecoin tussen.

De echte durfal stapt daarom nu groot in de meest malle muntjes die vaak geen enkele onderliggende waarde bevatten, maar dat is even risicovol als in een casino alles op rood of zwart zetten. Een minder risicovolle strategie, voorzover dat mogelijk is in crypto, is om te spreiden in de grootste cryptovaluta en te profiteren van het algehele sentiment.

De ‘Crypto Spotlight 9’ bestaat uit de grootste cryptovaluta gemeten naar marktwaarde, waarbij stable coins, memecoins (crypto-gebbetjes) en tokens die gekoppeld zijn aan cryptobeurzen zoals BNB, buiten beschouwing worden gelaten.

Dat groepje, alfabetisch gerangschikt als Avalanche, Bitcoin, Cardano, Ethereum, Solana, Stellar, Toncoin, TRON en XRP, behaalde dit jaar tot nu toe een stijging van 191%. Is dit dan een koopadvies? Absoluut niet.

Wat ik wel iedereen aanraad die actief is op het gebied van technologie en innovatie, is om zich te verdiepen in AI, koolstofverwijderings-technologie, blockchain en cryptovaluta. Net zoals in de jaren tachtig met de pc, internet in de jaren negentig en de smartphone vijftien jaar geleden, zijn dit ontwikkelingen die wereldwijd onstuitbaar zijn.

Een praktische manier om op de hoogte te blijven is om dan een beetje te investeren in die sectoren, waarbij ik aanraad om dit alleen te doen met geld dat je niet nodig hebt voor de huur, hypotheek of andere dagelijkse beslommeringen. Ook binnen technologie en crypto loont het zeker om goed te kijken naar wat de beoogde beleggingen daadwerkelijk behelsen; wat doet Palantir eigenlijk, wordt Ethereum bedreigd door Solana en SUI; en is het niet grappig om toch een klein gokje op memecoins te wagen?

Wie er wat geld instopt, gaat zich vanzelf informeren. Het alternatief is een wekelijkse nieuwsbrief schrijven over tech en innovaties, maar dat vereist ook een enorm ego.

Hartelijke groet, dank voor de belangstelling en tot volgende week!

Categories
invest technology

Goed en slecht akkoord in Bakoe, Bitcoin naar $100.000 en Nvidia boekt recordwinst

Een dystopisch wereldbeeld van tropische bomen en machines ter verwijdering van koolstof op de poolkap. Beeld gemaakt met Midjourney.

Terwijl Bitcoin de grens van honderdduizend dollar nadert en Nvidia recordwinsten behaalt, verdient een ander onderwerp deze week de aandacht: COP29, de VN-klimaatconferentie in Bakoe. In de technologie- en cryptowereld wordt de klimaatdiscussie vaak gezien als een onderwerp dat zich afspeelt in een alternatief universum van koppige schoolweigeraars en shagrokende hippies op leren sandalen in hennepbroeken. Toch speelt daar de grootste technologische uitdaging van onze tijd: hoe verwijdert de mensheid de reeds aanwezige CO₂ in de atmosfeer?

Daags nadat COP29 zou eindigen, zijn in de verlenging twee overeenkomsten gesloten: een akkoord over een veel te laag bedrag dat rijke landen gaan betalen aan arme landen voor compensatie van de geleden schade ($300 miljard lijkt veel, maar is veel te weinig voor dit probleem) en een akkoord over de algemene regels voor de lancering van koolstofhandelmarkten, beter bekend als carbon credits, bijna tien jaar nadat het idee voor het eerst werd voorgesteld.

Het akkoord maakt het landen en bedrijven mogelijk om credits te verhandelen voor het reduceren van koolstofemissies, om zo hun koolstofvoetafdruk te compenseren.

Het mechanisme voor koolstofhandel werd voor het eerst formeel beschreven in het COP21 klimaatakkoord van Parijs in 2015, als een manier voor vervuilers om andere landen te betalen voor het verminderen van emissies namens hen. Maar het is omstreden gebleken vanwege zorgen dat het niet zal resulteren in de beloofde verwijdering van koolstof uit de atmosfeer.

Rijke landen verantwoordelijk

Arme landen hebben gelijk wanneer zij rijke landen beschuldigen van het onvoldoende dragen van hun verantwoordelijkheid. Sinds de industriële revolutie hebben voornamelijk westerse economieën bijgedragen aan de uitstoot van ruim 2.200 gigaton CO₂, wat de opwarming van de aarde in gang heeft gezet.

Tegelijkertijd dragen armere landen, vaak gelegen rond de evenaar, de zwaarste lasten van de klimaatverandering. Extreme hittegolven, droogte, overstromingen en krachtigere orkanen veroorzaken sterfte, hongersnoden en verwoeste infrastructuur, vooral in kwetsbare landen. Het was daarom te verwachten dat een groep armere landen de klimaatconferentie woedend zou verlaten, zoals gisteren gebeurde.

Rijke landen zijn daarom verplicht om zowel de opwarming tegen te gaan als compensatie te bieden voor de schade die arme landen ondervinden. Dat leidt tot de vragen hoeveel moet worden betaald, enerzijds aan compensatie en anderzijds aan het investeren in oplossingen die klimaatopwarming verhinderen.

Klimaatactivisten hebben deels gelijk

Klimaatactivisten stellen dat de enige oplossing is om onmiddellijk te stoppen met het gebruik van fossiele brandstoffen, de grootste bron van CO₂-uitstoot, en dat het beperken hiervan cruciaal is om verdere opwarming te voorkomen.

Bovendien benadrukken ze dat investeren in hernieuwbare energie op de lange termijn goedkoper is dan het herstellen van de schade die klimaatverandering veroorzaakt. Stoppen met fossiele brandstoffen biedt daarnaast belangrijke gezondheidsvoordelen, zoals minder luchtvervuiling en lagere medische kosten. Volgens klimaatactivisten is onmiddelijke actie essentieel, omdat elke vermeden ton CO₂ de kans verkleint dat de temperatuurstijging boven de kritieke grens van 1,5 graden uitkomt.

Deze eisen zijn logisch en te billijken, maar gaan volledig voorbij aan het feit dat een onmiddellijke transitie naar een volledig fossielvrije wereld niet realistisch is. Uiteraard is het zo snel mogelijk stoppen van CO₂-uitstoot van eminent belang, net zoals het stoppen van de kraan handig is als je een zwembad wilt laten leeglopen.

Maar zelfs als de mensheid vanaf morgenochtend alle CO₂-uitstoot zou stoppen, betekent het ‘slechts’ dat er jaarlijks geen vijftig gigaton CO₂-uitstoot bijkomt; maar dan nog blijft de historische last van 2.200 gigaton in de atmosfeer onveranderd. Zonder verwijdering van die CO₂ blijft de opwarming de grens van 1,5 graden overschrijden, met alle gevolgen vandien.

De jaarlijkse CO2-uitstoot vergeleken met de reeds in de atmosfeer aanwezige CO2. Bron: Tracer

Ik ben nu bijna tien jaar actief op het kruispunt van duurzaamheid en technologie en zoek nog steeds naar het eerste zinvolle plan van een milieu- of klimaatactivist, waaruit een plan van aanpak blijkt voor de verwijdering van die 2200 Gigaton. Het enige repeterende geluid is: ‘stop met uitstoot en plant bossen.’ Maar dat is niet realistisch en het schiet niet genoeg op.

Fossiele brandstoffen nog noodzakelijk

Zowel economisch als technisch is het onmogelijk om binnen enkele jaren een volledig CO₂-neutrale wereld te realiseren. Fossiele brandstoffen vormen de ruggengraat van de wereldeconomie en zijn helaas nog onmisbaar.

Hernieuwbare energie groeit snel, maar kan de huidige wereldwijde energievraag nog niet volledig dekken. Daarnaast blijven transportmiddelen zoals vliegtuigen, schepen en vrachtwagens grotendeels afhankelijk van fossiele brandstoffen.

Lage-inkomenslanden steunen op op goedkope energiebronnen zoals steenkool om hun economische groei mogelijk te maken, waardoor een plotselinge overgang naar hernieuwbare energie voor hen extra complex is.

Bovendien is de infrastructuur voor hernieuwbare energie in veel regio’s nog niet voldoende ontwikkeld om op grote schaal ingezet te worden. Abrupt stoppen met fossiele brandstoffen zou daarom leiden tot economische instabiliteit, massale werkloosheid en energiearmoede, vooral in de kwetsbare landen die het meest onder druk staan.

In Azië wordt bijvoorbeeld met verbijstering gereageerd op argumenten van vooral Europeanen, die de trein heilig verklaren als mobiliteitsoplossing: uiteraard is dat een prima alternatief voor de luchtvaart binnen Europa, maar hoe neem je de trein tussen de duizenden eilanden in Indonesië en de Filippijnen? Om nog maar te zwijgen van een boemeltje tussen pakweg Sydney en Hong Kong.

Vijf miljard Aziaten willen geen bakfiets

Het wordt in het westen vaak vergeten, maar Azië telt bijna vijf miljard inwoners tegen ongeveer zevenhonderdvijftig miljoen Europeanen en nog geen vierhonderd miljoen inwoners van Noord-Amerika. Je gunt je grootste vijand toch nog geen rit per bakfiets over een glooiend rijstveld bij veertig graden en tachtig procent luchtvochtigheid?

Tijdens de eerste dag van COP29 werd een belangrijke doorbraak aangekondigd op het gebied van carbon credits, de gangbare term voor koolfstofkredieten waarbij een carbon credit gelijk staat aan een duizend kilo CO₂ -uitstoot. Dit systeem stelt bedrijven, maar ook landen, zoals Singapore en Peru, in staat om te betalen voor projecten die uitstoot vermijden, verminderen of verwijderen.

In Bakoe is voor het eerst overeenstemming bereikt over een zeer vage standaardisering van deze credits, door de Financial Times omschreven als een kick-start voor de carbon credit markt, waardoor transparantie en betrouwbaarheid worden vergroot. Maar er is nog jaren aan nadere detaillering (lees: onderhandeling) vereist voor er een wereldwijd goed werkend systeem kan ontstaan.

Verschillen tussen carbon credits cruciaal

Zonder betere standaardisering en kwaliteitscontrole van carbon credits blijven allerlei frauduleuze projecten en rommel-credits in omloop. Want er zijn drie totaal verschillende soorten carbon credits die goed van elkaar moeten worden onderscheiden:

  • Avoidance Credits: deze worden uitgegeven voor het voorkomen van CO₂ -emissies, zoals door ontbossing te stoppen of stenen oventjes in Afrika uit te delen. Vaak blijken deze projecten totaal nutteloos.
  • Reduction Credits: deze verminderen CO₂ -emissies, zoals door efficiëntere technologieën te implementeren. Denk aan zonnepanelen of windmolens. Prima om te doen, maar waarom verdient het uitstoten van minder CO₂ een bonus in de vorm van carbon credits?
  • Removal Credits: dit zijn credits die worden uitgegeven voor het daadwerkelijk verwijderen van CO₂ uit de atmosfeer. Dit is de noodzakelijke Heilige Graal.

Direct Air Capture gebruikt bijvoorbeeld machines om CO₂ rechtstreeks uit de lucht te halen en op te slaan. Deze oplossing is nog erg kapitaalintensief en de vraag is of het de meest efficiente techniek is, gemeten naar energieverbruik en benodigd kapitaal.

Herbebossing biedt natuurlijke opname van CO₂, hoewel dit gepaard gaat met risico’s zoals ontbossing. Zo is er nog al eens een bosbrand, juist door klimaatopwarming, en blijken niet alle bossen conform verwachting te worden geplant. Daarnaast blijken ze vaak minder effectief dan gehoopt en verwacht.

Met biochar wordt biomassa omgezet in stabiele koolstof die eeuwenlang kan worden opgeslagen, terwijl Ocean Alkalinity Enhancement oceanen behandelt zodat ze meer CO₂ kunnen absorberen. Het grootste potentieel zit hoogstwaarschijnlijk in dit soort methodes die de oceanen gebruiken, zoals die van het Nederlandse SEA02.

Overzicht van carbon dioxide removal (CDR)-technologie. Bron: Tracer

Carbon removal credits financieren cruciale technologie

Want hoewel klimaatactivisten alle carbon credits beschouwen als een vrijbrief voor bedrijven om hun uitstoot voort te zetten, is de rol van removal credits van onschatbare waarde. Deze credits maken het financieel mogelijk om bovengenoemde technologieën te ontwikkelen, zie het voorbeeld van Microsoft en Royal Bank of Canada, zodat die 2200 Gigaton CO₂ daadwerkelijk uit de atmosfeer kan worden verwijderd.

Milieubewegingen zijn gericht op ethiek en activisme en ontberen het vermogen om technologische innovaties te beoordelen, laat staan de economische schaalbaarheid van die oplossingen. Een treffend voorbeeld hiervan is de opkomst van Tesla en de wereldwijde transitie naar elektrische voertuigen die door het succes van Tesla werd ingezet.

Voorbeeld: Tesla

In 2010 zou geen enkele prominente milieu-activist hebben voorspeld dat Tesla de aanjager zou worden van een massale verschuiving naar elektrische mobiliteit. Tesla verkocht toen nog geen duizend auto’s per jaar.

Dan kijken we naar afgelopen maand: in oktober werden alleen al in China 1,43 miljoen zogeheten ‘nieuwe-energievoertuigen’ (NEV’s) verkocht, een stijging van 50% procent op jaarbasis, waarmee een nieuw verkooprecord voor één maand werd gevestigd. Dit jaar werden er in China al bijna tien miljoen NEV’s verkocht, een stijging van 34% procent ten opzichte van 2023.

Van deze tien miljoen voertuigen had ongeveer 60% volledig elektrische aandrijving, of een brandstofcel: het gaat om zes miljoen nieuwe auto’s die rondrijden zonder CO₂-uitstoot. Deze ongekende transitie werd gedreven door marktwerking, technologische innovatie en strategische overheidsinvesteringen (ja, ook Tesla) waaronder belastingvoordelen; niet door activistische voorspellingen.

De laatste vijf jaar steeg het aandeel Tesla bijna 1500%. Daaruit blijkt dat er een investeringsmodel is voor innovatieve technologie. De beoordeling van de mogelijke oplossingen om CO₂ uit de atmosfeer te verwijderen moet net zo min worden overgelaten aan klimaatactivisten, als aan politici die bezig zijn om stemmen te winnen of bestuurders van olie- en gasbedrijven die ’s nachts dromen van hun bonus, in plaats van een leefbare wereld.

In de academische wereld en de venture capital-sector, vooral het segment dat zich bezighoudt met de financiering van technologische innovaties, zijn de specialisten te vinden voor het maken van de juiste afwegingen. Maar waar moet het geld vandaan komen voor deze investeringen?

CO-belasting mogelijke oplossing

Invoer van een jaarlijks geleidelijk oplopende belasting op CO₂-uitstoot kan leiden tot een structurele oplossing, mits de opbrengsten van een ‘koolstof-tax’ kunnen worden gebruikt om in CO₂-verwijderingstechnologie te investeren en een compensatiefonds te financieren voor de armere, zwaarst getroffen landen.

De klimaatcrisis vereist actie op alle fronten. Het is tijd voor rijke landen, bedrijven en activisten om samen te werken aan een realistisch en allesomvattend plan dat zowel uitstoot stopt als historische schade herstelt.

Voor iedereen die interesse heeft in dit complexe onderwerp brengt Tracer een gratis wekelijkse nieuwsbrief uit op LinkedIn, waarbij de eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat ik er ook aan meeschrijf.

Categories
investing crypto technology

De week van Elon Musk, Netflix en Dogecoin

De winnaar van de week: Elon Musk. Beeld gemaakt met Midjourney.

Er wordt al zoveel over politiek bericht dat het doorgaans eenvoudig is om het onderwerp hier te vermijden. Alleen Elon Musk is onvermijdelijk, ook afgelopen week. Eerst stelde Donald Trump zijn nieuwe beste vriend Musk en mede-querulant Vivek Ramaswamy aan om leiding te geven aan een op te richten Department of Government Efficiency (DOGE), een initiatief gericht op het verminderen van “bureaucratische uitgaven”. Klinkt als een Amerikaanse variant op de Ministry of Magic uit Harry Potter, in een wereldwijd politiek klimaat waar wensdenken aan beide zijden van het centrum tot norm is verheven.

DOGE is S3XY

Niet toevallig komt het acroniem DOGE overeen met de populaire cryptocurrency Dogecoin, die Musk eerder heeft ondersteund. Dogecoin, gemeten naar marktwaarde de zevende cryptovaluta ter wereld, steeg de afgelopen week liefst 83%. Fans van Musk herkenden in het acroniem Doge dezelfde grap als Musk eerder uithaalde met de benaming van de Tesla-modellen die chronologisch verschenen als S, X, 3 en Y, maar samen S3XY spellen.

Bitcoin bereikte een nieuw ‘all time high’ maar Dogecoin steeg deze week vier keer zo snel.

SpaceX en xAI halen miljarden op

De duivel sch33t afgelopen week op de grote hoop. want Musk’s bedrijven xAI en SpaceX haalden indrukwekkende financieringen op, met waarderingen van respectievelijk $45 miljard en ruim $250 miljard.

SpaceX, het grootste particuliere bedrijf in de VS, bereidt zich volgens ingewijden voor op een tenderaanbod in december waarbij bestaande aandelen in het bedrijf verkocht zullen worden voor ongeveer $135 per stuk. Dit zou de raketbouwer waarderen op meer dan $250 miljard, een stijging van $40 miljard – ruim anderhalve keer de waarde van Philips, om het in perspectief te plaatsen – ten opzichte van de $210 miljard tijdens een vergelijkbare deal eerder dit jaar.

Daarnaast heeft Musk’s AI start-up xAI $5 miljard opgehaald op een waardering van $45 miljard, bijna het dubbele van de waardering van een paar maanden geleden. Ondertussen schrikte de razendsnelle bouw van een supercomputer op Nvidia-technologie door Musk’s team de concurrentie zodanig wakker, dat een rivaliserend bedrijf zelfs over Musk’s datacenter in Texas vloog om te onderzoeken wat er gaande was.

Tot slot sloot Tesla vrijdag een beursweek vol dalingen van het aandeel af met 3% stijging; in totaal steeg het aandeel TSLA afgelopen maand 45%. We kunnen concluderen dat afgelopen week, zowel politiek als bedrijfsmatig, links niet aan de winnende hand was.

Netflix live met UFC?

De bokswedstrijd tussen Mike Tyson en Jake Paul, live gestreamd op Netflix, markeerde gisteren het debuut van het streamingplatform in live sportuitzendingen. De partij trok een dusdanig groot simultaan kijkend wereldwijd publiek dat Netflix werd geplaagd door aanhoudende streaming-problemen.

Ongetwijfeld leert Netflix hiervan en het is ook niet te verwachten dat er ooit nog een bokspartij komt, die zoveel kijkers trekt als een gevecht tussen de bejaarde beste bokser aller tijden en meneer Leerdam. Zelfs niet als, zoals de geruchten doen vermoeden, Netflix een overeenkomst sluit met de UFC om de MMA-gevechten de komende jaren live uit te zenden. De vraag is of Apple naast de Amerikaanse MLS-wedstrijden (vooral vanwege Messi) zich meer met live sport gaat bemoeien.

AI en Augmented Reality (AR) in je oren

Het nieuwe bedrijf Hopscotch Labs van Foursquare-oprichter Dennis Crowley ontwikkelt een dienst die gebruikmaakt van data in grote AI-systemen en de tegenwoordig alomtegenwoordige AirPods. Vervolgens voegt het de functionaliteiten van een smartphone toe om relevante lokale informatie te geven wanneer iemand langs een bepaalde locatie loopt, zoals een restaurant, een cocktailbar of zelfs een straathoek.

Zoals auteur van het artikel over Hopscotch, de onvolprezen Om Malik stelt: “Het voelt als een wondermiddel tegen informatie-overload. In plaats van in een browser te kijken of constant op een telefoon te gluren, komt de informatie via onze oren of andere apparaten, zoals een bril.”

Ik blijf niet geloven dat veel mensen vrijwillig een bril gaan dragen, maar de keuze voor AirPods is een hele interessante variant voor informatie-overdracht en Crowley ontwikkelt altijd hele leuke producten. Hopscotch is een startup om te volgen.

Microsoft organiseert “bake-off” voor CO2-verwijdering 

Microsoft staat voor een uitdaging om het doel om tegen 2030 koolstofnegatief te worden te behalen, aangezien het bedrijf de CO₂ -uitstoot met meer dan 40% zag stijgen sinds 2020, mede door de groei van de AI-activiteiten. Microsoft investeerde daarom al in Direct Air Capture (DAC), waarbij het startups financiert en vooraf koolstofkredieten aankoopt. DAC is echter nog in ontwikkeling en de carbon credits uit DAC kunnen snel een veelvoud kosten van andere soorten carbon removal credits.

Microsoft en de Royal Bank of Canada hebben zich nu gecommitteerd om in tien jaar 10.000 metrische ton CO₂ aan te kopen van Deep Sky, een DAC-project in Alberta, Canada. Deep Sky organiseert voor Microsoft een “bake-off” en nodigt acht startups uit om hun koolstofverwijderingstechnologieën op locatie te testen. In de week waarin COP29 in Bakoe wordt gedomineerd door niet verschenen politici, is het opvallend dat het bedrijfsleven het voortouw neemt om CO₂ uit de atmosfeer te verwijderen.

“Bitcoin kan naar $800.000”

“Er is veel minder verkoopdruk. De realiteit is dat, hoewel mensen zeggen dat ze gaan verkopen bij $100.000 of $125.000, als Bitcoin op gelijke waarde met goud komt, dat $800.000 per Bitcoin betekent. Dus ik denk dat veel Bitcoin-houders op de lange termijn zullen blijven vasthouden, en dat zien we terug in de grafieken. Grote ‘whales’ met meer dan duizend munten hebben dit jaar nauwelijks coins naar beurzen verplaatst.” Aldus crypto-goeroe Meltem Demirors bij CNBC.

De vraag is wanneer de totale marktwaarde van Bitcoin gelijk komt met de grootte van de goudmarkt, maar de grootste cryptovaluta is op weg. Volgens Demirors zal op het moment dat de marktgrootte van Bitcoin die van goud evenaart, de prijs per Bitcoin $800.000 bedragen. Klinkt astronomisch hoog, maar dat leek $93.000 deze zomer ook en die hoogste prijs ooit werd deze week vlot bereikt.

2024 is een bizar beursjaar: de S&P 500 stijgt harder dan Apple en ondanks alle hype is Bitcoin minder hard gestegen dan Nvidia en Palantir.

Cryptomarkt klaar voor een bull run

Bij topinvesteerder Andreessen Horowitz ging de vlag uit na de verkiezing van Donald Trump en wordt likkebaardend uitgekeken naar nieuwe cryptowetgeving:

“Dit zal een toekomst mogelijk maken waarin we de vele consumentenvoordelen kunnen realiseren waar we enthousiast over zijn: mensen eigenaarschap geven over hun digitale identiteiten, nieuwe verdienmodellen voor creatieve makers, grensoverschrijdende transacties met stable coins tegen lage tot geen kosten, nieuwe manieren voor kleine bedrijven zoals restaurants om met hun klanten in contact te komen, de opkomst van gedecentraliseerde sociale netwerken, de ontwikkeling van fysieke infrastructuur zoals energienetten, en blockchains die AI en games democratiseren – en nog veel meer wat we ons nu niet eens kunnen voorstellen.”

Klinkt nog steeds niet fascinerend, maar misschien komt het enthousiasme wel als die blockchain gebaseerde producten op de markt komen. Andreessen Horowitz spoort crypto-ondernemers aan om alvast te beginnen. Onder president Biden werd alle crypto over een kam werd geschoren terwijl notoire oplichters als Sam Bankman-Fried van FTX geen strobreed in de weg werd gelegd. Heldere regelgeving zal moeten leiden tot nieuwe, betere crypto-projecten.

Privé-koks in Silicon Valley klappen uit de school

Klanten die alleen het eerste slokje van een blikje cola drinken, of thee die in drie fases moet worden gekookt en afgekoeld en vervolgens half lauw wordt gedronken: de privé-koks in Silicon Valley maken de gekste dingen mee bij klanten die het verschil niet kennen tussen een truffel en een appeltaart – als het maar duur en lastig is.

Categories
AI invest crypto technology

Geheimzinnig databedrijf Palantir is de winnaar van de week

Het was een opvallende week in de techwereld. Door de Amerikaanse presidentsverkiezingen bleven techbedrijven stil op het PR-front, terwijl de overwinning van Trump voor speculatie zorgde over wat dit betekent voor technologie- en innovatiebeleid. Eén ding is duidelijk: Elon Musk heeft een nieuwe rol als tech-souffleur van president Trump.

In deze editie deel ik de nieuwsberichten die eruit sprongen: van space cowboys en crypto tot AI en een bijzonder verhaal over zelfbehandeling tegen kanker. Maar bovenal: veel over Palantir, de absolute winnaar van de week.

Is Trump voor datacenters op kernenergie, crypto en AI?

Uit redelijk onverwachte hoek, want voor een bredere visie moeten we doorgaans niet in de conservatieve datacentersector zijn, kwam deze uitstekende analyse van Data Center Dynamics over wat de tech- en innovatie-sector kan verwachten onder Trump. Van AI tot crypto, chips en ruimtevaart; vrijwel alles komt aan bod.

Trump leidt tot 4 miljard ton extra CO2 emissies

Tel de jaarlijkse uitstoot van de EU en Japan bij elkaar op, of neem alle uitstoot van de honderdveertig minst uitstotende landen ter wereld en je hebt de extra uitstoot die de VS in 2030 zal veroorzaken door de verkiezing van Trump, zo berekende Carbon Brief al eerder dit jaar. Het is twee keer zoveel uitstoot als alle besparingen die duurzame energie wereldwijd hebben opgeleverd in de laatste vijf jaar.

Wetenschapsredacteur bij de Volkskrant Maarten Keulemans hoopt desondanks op een alternatieve klimaatkoers die niet is gebaseerd op het Parijse klimaatakkoord, bijvoorbeeld door initiatieven die niet vanuit de overheid komen. Dat is een interessante gedachte die ook wordt aangehangen door Blue City Solutions, de onafhankelijke groep vrijdenkers die ik ondersteun bij de ontwikkeling van private initiatieven tegen klimaatverandering.

“Saddle up, space cowboys” 

De kans bestaat dat Elon Musk bij zijn grote tegenstander NASA grote reorganisaties en bezuinigingen gaat doorvoeren, in zijn rol als presidentieel adviseur. Dat zijn bedrijf Space X hierbij garen spint is uiteraard geheel toevallig.

OpenAI heeft een hardware-bazin

Caitlin Kalinowski is het voormalig hoofd van de augmented reality-brilprojecten van Meta. Maandag meldde Kalinowski, CK voor intimi, in een bericht op LinkedIn dat zij bij OpenAI leiding gaat geven aan robotica en consumentenelektronica.

Eind september liet OpenAI uitlekken dat CEO Sam Altman met Apple-legende Jony Ive zou werken aan een ‘iPhone voor AI’, wat dat ook moge zijn. Nu Kalinowski bij OpenAI begint is de vraag hoe haar werk zich zal verhouden tot het project van OpenAI met Ive. Kalinowski en Ive kennen elkaar goed, want eerder werkte ze bij Apple aan de hardware van de Macbooks in de periode dat Ive er Chief Design Officer was onder Steve Jobs. Komt OpenAI met een bril, een mobiel apparaat of iets geheel nieuws?

Palantir verslaat Nvidia

Bijna geruisloos sloop Palantir vorige maand de S&P 500 in. Het softwarebedrijf van Peter Thiel en Alex Karp, dat altijd werd omringd door een mist van geheimzinnigheid, steeg dit jaar op Wall Street liefst 252%, nog meer dan Nvidia. 

Nabeel Qureshi, voormalig ontwikkelaar bij Palantir, schreef een fascinerend verhaal over zijn tijd bij het data-analysebedrijf. Voor iedereen die werkzaam is op het gebied van innovatie is het een absolute aanrader. Het begint gelijk goed, wanneer Qureshi een interview met CEO Karp citeert over diens unieke aanpak bij sollicitatiegesprekken:

“Ik ontmoet graag kandidaten zonder enige informatie over hen: geen cv, geen voorbereidende gesprekken of functiebeschrijving, alleen de kandidaat en ik in een kamer. Ik stel een vrij willekeurige vraag, iets dat niets te maken heeft met wat ze bij Palantir zouden doen. Vervolgens kijk ik hoe ze de vraag ontleden en of ze inzien hoeveel verschillende manieren er zijn om hetzelfde te bekijken. Ik houd interviews graag kort, ongeveer tien minuten. Anders gaan mensen over op hun aangeleerde antwoorden en krijg je geen goed beeld van wie ze werkelijk zijn.”

In tien minuten zul je niet de diepte ingaan over je tijd als praeses bij het corps, je gezinsleven of je hobbies, dus dat geeft al een aardige indicatie over de sfeer en focus bij Palantir.

Geen FTE maar FDE

Opvallend is dat Palantir volgens Qureshi is georganiseerd rond twee typen ontwikkelaars:

  • ontwikkelaars die met klanten werken, ook wel bekend als FDE’s, forward deployed engineers.
  • ontwikkelaars die werken in het kernproductteam aan productontwikkeling, PD-ers, en die zelden klanten bezoeken.

FDE’s werken ‘onsite’ bij de klant, drie tot vier dagen per week, wat resulteert in een enorme hoeveelheid reizen, zeer ongebruikelijk voor software-ontwikkelaars bij een bedrijf uit Silicon Valley.

Doel van deze aanpak is diepgaande kennis op te doen van bedrijfsprocessen in complexe sectoren (zoals gezondheidszorg, inlichtingendiensten, ruimtevaart, enz.) en die kennis vervolgens te gebruiken om software te ontwerpen die daadwerkelijk het probleem oplost.

De PD-ontwikkelaars ‘productiseren’ wat de FDE’s bouwen. Ofwel: ze zetten het maatwerk van de FDE’s om in standaard-producten en ontwikkelen zo de software die de FDE’s bij volgende projecten in dezelfde sector weer helpt om hun werk beter en sneller te doen. Qureshi bracht bijna een jaar door in Frankrijk bij Airbus, zodat Palantir leerde wat voor soort producten de luchtvaart-industrie nodig heeft.

Het is een originele aanpak die het midden houdt tussen het maatwerk dat de grote IT-consultancybedrijven zeggen te leveren (kuch) en de ‘one size fits all’-aanpak van traditionele ERP-bedrijven.

‘Whatever you want Ben’

Een stukje durfkapitalisme naar de mensen toe: topinvesteerder Ben Horowitz doneerde geld aan de politie van Las Vegas, dat daar op zijn verzoek drones mee kocht van een leverancier waarin zijn bedrijf investeerde. De fabrikant maakte uiteraard goede sier met deze order, in een moderne variant van vestzak-broekzak-via-politie-borstzak.

Bedrijven willen werknemers terug op kantoor. Wat speelt er echt?

In een podcast bespreekt The Verge met twee experts wat de ware redenen zijn waarom veel bedrijven hun werknemers terug op kantoor willen. Het zijn niet alleen verkapte bezuinigingen, hopend dat mensen ontslag zullen nemen. Veel bedrijven hechten toch aan teambuilding en verwachten op kantoor hogere productiviteit.

Nvidia passeert grens van $3.6 biljoen marktwaarde

Wall Street verwacht dat Trump de beperkingen voor AI-ontwikkeling van de regering-Biden terugschroeft en daardoor haalde Nvidia via rechts Apple in als ’s werelds meest waardevolle bedrijf.

Nvidia voorbij Microsoft en Apple; voor hoe lang?

De marktwaardes van de top drie zijn nu als volgt:

  • Microsoft: $3.14 biljoen
  • Apple: $3.43 biljoen
  • Nvidia: $3.62 biljoen

Het aandeel NVDA steeg dit jaar 206%. Het is geen PLTR, maar blijft hoogst uitzonderlijk voor een bedrijf van deze omvang. De laatste vijf dagen stegen Microsoft, Apple en Nvidia respectievelijk 3.1%, 2.6% en 7.6% tegen een stijging van 41.8% voor Palantir. Daarmee steeg Palantir zelfs veel harder dan de crypto’s, waarvan zoveel werd verwacht door beleggers en speculanten.

Aanleiding waren de uitstekende kwartaalcijfers, waaruit bleek dat de omzet van Palantir vergeleken met hetzelfde kwartaal vorig jaar met 30% was toegenomen. De winst steeg zelfs met 101%. Palantir behaalt een operationele winst van bijna 20%, vergeleken met bijvoorbeeld 15% bij Salesforce, waarvan de omzet met slechts 8% groeide.

De negen grootste cryptovaluta naar marktwaarde stegen na de Amerikaanse verkiezingen

Waar verwacht werd dat de cryptovaluta door het dak zouden gaan na de overwinning van Trump, bleef de stijging voor de volatiele cryptowereld nog relatief bescheiden. Bitcoin vestigde een nieuw hoogtepunt maar stabiliseerde redelijk.

In deze grafiek valt de stijging van Cardano op, maar die is bedrieglijk: de koers van ADA steeg het laatste jaar ‘slechts’ 28% dus dit was eerder een correctie dan een doorbraak. Gemiddeld stegen de grootste crypto’s afgelopen week met 16%.

Er is gerechtigheid: memecoins deden het slechter dan een echt bedrijf als Palantir

Zat de grootste winst dan bij die malle speculatieve muntjes van honden (al dan niet met hoed), of kikkers en andere gekkigheid? Nee, want de grootste memecoins stegen afgelopen week ‘slechts’ 12%.

Wie deze zondag onverhoopt belandt op een kringverjaardag of in een voetbalkantine met blaatapen die oreren over bizarre koerswinsten op memecoins, kan zich wapenen met de wetenschap dat de grootste memecoin, Dogecoin, afgelopen jaar 198% steeg.

Leuk en aardig, maar het meest waardevolle technologiebedrijf ter wereld, Nvidia, dat in tegenstelling tot memecoins daadwerkelijk unieke technologie ontwikkelt en daardoor veel minder gevoelig is voor speculatie, steeg in het laatste jaar met 214%. Sta je daar, met je roze koek of je kaasdobbelsteentjes in je hand op te scheppen over Dogecoin.

Palantir is met 252% stijging dit jaar aan een enorme opmars bezig; van $15 begin dit jaar steeg de koers naar $58 afgelopen vrijdag. Hierbij rijst uiteraard de vraag of het bedrijf met een stratosferische koers-winstverhouding van 295 deze waardering weet vast te houden.

Peter Thiel, mede-oprichter van Palantir, zou daarbij wat hulp kunnen gebruiken van zijn vrienden in het Witte Huis; want Thiel is zo uitgenast geweest om niet alleen al vroeg het spoor van Trump te kiezen, hij is ook mentor en vriend van de nieuwe vice-president JD Vance.

Wetenschapper behandelde haar kanker met virussen die ze zelf ontwikkelde

Graag sluit ik de nieuwsbrief deze week positief af, met de bijzondere prestatie van iemand die dit geheel op eigen kracht deed: virologe Beata Halassy zegt in Nature dat zelfbehandeling werkte en een positieve ervaring was — maar onderzoekers waarschuwen dat dit niet iets is dat anderen zouden moeten proberen.

Halassy, een virologe aan de Universiteit van Zagreb, behandelde met succes haar eigen borstkanker door de tumor te injecteren met in het laboratorium gekweekte virussen, waarmee ze een discussie op gang bracht over de ethiek van zelf-experimentatie.

Halassy ontdekte in 2020, op 49-jarige leeftijd, dat ze borstkanker had op de plaats van een eerdere mastectomie. Het was de tweede terugkeer op die plek sinds haar linkerborst was verwijderd en ze wilde onder geen beding een nieuwe chemokuur  ondergaan.

Na een uitgebreide literatuurstudie verkoos Halassy een onbewezen behandeling en diende zichzelf een behandeling genaamd oncolytische virotherapie (OVT) toe om haar eigen stadium 3-kanker te behandelen. Ze is nu vier jaar kankervrij.

Thanks for the interest and see you next week!

Michiel Frackers

De Engelse versie van deze nieuwsbrief verschijnt hier op LinkedIn.

Deze nieuwsbrief bevat geen beleggingsadvies maar slechts een op kennis, ervaring en zelfoverschatting gebaseerde persoonlijke mening.

Het overzicht met eerdere nieuwsbrieven staat op Frackers.com.

Volg me op LinkedInXInstagram of TikTok.

Categories
AI invest technology

Energieverbruik van AI helpt climate tech aan definitieve doorbraak

De afgelopen week kwamen een tweetal ontwikkelingen samen die de komende jaren het wereldwijde technologiebeeld zullen bepalen. Allereerst lanceerde OpenAI nieuwe producten waarmee het Google en Microsoft frontaal aanvalt. De AI-markt explodeert zowel voor consumenten als voor zakelijk gebruik, met als nadelig gevolg dat het energieverbruik en de CO₂-uitstoot navenant stijgen.

Misschien juist door die stijgende CO₂-uitstoot lijken de ontwikkelingen in ‘Climate Tech’, het containerbegrip voor alle technologie die klimaatverandering tegengaat, ook te versnellen. Bill Gates noemt 2024 zelfs het jaar waarin climate tech definitief is doorgebroken.

OpenAI nu directe concurrent van Google

OpenAI heeft afgelopen week ‘ChatGPT met Zoeken‘ gelanceerd, een functie waarmee gebruikers in realtime actuele informatie direct in hun gesprekken kunnen opvragen. Deze zoekfunctionaliteit, geïntegreerd in de bestaande ChatGPT-interface, is momenteel beschikbaar voor betalende gebruikers en zal binnenkort voor iedereen beschikbaar zijn.

In plaats van een afzonderlijk product zoals in een aparte app of aparte webpagina, maakt de zoekfunctie in bijvoorbeeld de Chrome-browser het mogelijk dat ChatGPT automatisch webbronnen raadpleegt wanneer dat relevant is voor de gestelde vraag. Gebruikers kunnen ook zelf zoeken handmatig activeren om specifieke informatie te vinden.

De zoekfunctie van ChatGPT biedt extra interactieve mogelijkheden, zoals het weergeven van kaarten met plaatsmarkeringen voor aanbevolen locaties en het tonen van actuele aandelenkoersen en nieuwsartikelen. Bij elke zoekopdracht kunnen gebruikers een zijbalk openen met klikbare bronnen, zodat ze de originele artikelen of gegevens kunnen raadplegen.

OpenAI stelt dat samenwerking met Microsoft Bing en mediapartners als Associated Press en Reuters ervoor zorgt dat de verstrekte informatie nauwkeurig en betrouwbaar is. Deze samenwerkingen beperken ook juridische vraagstukken rondom ‘gegevensscraping’, aangezien OpenAI via deze partners geautoriseerde toegang krijgt tot data.

Nieuw: reclamevrije actuele informatie 

Dit nieuwe zoekaanbod helpt OpenAI met een nieuwe focus op betrouwbare actuele informatie, wat vooral belangrijk is bij gevoelige onderwerpen zoals verkiezingen, waarbij betrouwbare informatie essentieel is. Daarbij vermijdt ChatGPT het gebruik van advertenties of gesponsorde links, een groot verschil met Google Search, dat juist het merendeel van de omzet genereert via advertenties.

In plaats daarvan richt OpenAI zich op het verstrekken van een onafhankelijke gebruikerservaring die gefinancierd zal moeten worden uit abonnementen. Hoewel het voor gratis gebruikers mogelijk zal blijven om van de zoekfunctie gebruik te maken, kunnen we limieten verwachten op het aantal gratis zoekopdrachten.

Voor meer details en achtergronden over de laatste ontwikkelingen op het gebied van AI, raad ik de wekelijkse nieuwsbrief aan van Michiel Schoonhoven van contentmarketingspecialist NXTLI. Op LinkedIn heeft Michiel meer details gedeeldover de laatste updates van ChatGPT.

Gates: 2024 doorbraak van ‘climate tech’

In mei schatte Goldman Sachs, toch niet bekend als klimaatactivisten die wekelijks op de A12 liggen, dat de groei van AI leidt tot een toename van energieverbruik door datacenters van 160% in 2030. Alleen al in Europa schat de moderne generatie bankiers, gehuld in het nieuwe uniform van mouwloze bodywarmers, dat er 800 miljard Euro zal worden geïnvesteerd in verbetering van het elektriciteitsnetwerk.

Bill Gates kopte daarom enthousiast in het jaarverslag van zijn investeringsmaatschappij BreakThrough Energy: ‘The State of the Transition. Climate tech has arrived.’ Volgens Gates zal 2024 achteraf een cruciaal moment blijken in de strijd tegen klimaatverandering, dat hem doet denken aan de periode rond 2000 toen op grote schaal werd besloten kindersterfte te bestrijden.

Destijds stierven jaarlijks miljoenen kinderen in Zuid-Azië en Sub-Sahara Afrika door te voorkomen ziektes, ondanks dat vaccins en medicijnen vaak al bestonden. Deze middelen waren echter moeilijk bereikbaar voor arme landen, hoewel ze in rijkere landen op voorraad lagen. Door de inzet van een wereldwijd gezondheidsnetwerk, dat vaccins en medicijnen produceerde en beschikbaar stelde, daalde de kindersterfte binnen twintig jaar met 50%. Deze vooruitgang was mogelijk door bestaande innovaties op te schalen en nieuwe methoden te ontwikkelen, bijvoorbeeld in de bestrijding van HIV en malaria.

Inmiddels worden er steeds meer technologieën ontwikkeld die effectief zijn in het verminderen van broeikasgassen. De volgende grote uitdaging ligt volgens Gates echter in de implementatie: het opschalen van deze technologieën binnen de economie. Hoewel grote bedrijven deze schaalgrootte goed beheersen, waren ze tot nu toe vaak terughoudend om te investeren in schone technologieën. Ze zagen deze voornamelijk als manieren om hun ecologische voetafdruk te verkleinen en bij te dragen aan het milieu, zonder ze als een bron van waarde voor hun eigen bedrijfsvoering te beschouwen. Kortom: focus op duurzaamheid leidde niet tot hogere winsten. 

Volgens Gates begint dit sinds 2024 echter te veranderen en is er een belangrijke verschuiving gaande in het perspectief van investeerders en bedrijven. Grote wereldwijde investeerders—zoals stichtingen, staatsinvesteringsfondsen en infrastructuurinvesteerders— gaan eindelijk serieus investeren in klimaattechnologie. Ook topmensen in het bedrijfsleven begrijpen steeds beter dat climate tech meer biedt dan alleen milieuwinst; het kan hun bedrijven versterken en hun kapitaal efficiënter benutten. Laten we hopen dat Gates gelijk heeft.

200 gram geel poeder even effectief als een boom

Een halve pond van dit gele poeder verwijdert evenveel koolstofdioxide uit de atmosfeer als een boom in een jaar. Bron foto: Zihui Zhou, UC Berkeley.

Gates genoemde wereldwijde strijd tegen door de mens veroorzaakte klimaatverandering. Alleen al Californië zal jaarlijks ongeveer 100 miljoen ton koolstofdioxide moeten afvangen of verwijderen — ongeveer gelijk aan de vervuiling van 250 gascentrales — om zijn ambitieuze klimaatdoelen te halen, waaronder het bereiken van koolstofneutraliteit in 2045.

Het lijkt alsof er inmiddels wekelijks innovatieve technieken bekend worden voor deze verwijdering van koolstofdioxide. Zo hebben onderzoekers aan de Universiteit van Californië in Berkeley, een nieuw covalent organisch raamwerk (COF) ontwikkeld dat de directe luchtvangst (Direct Air Capture, DAC) van koolstofdioxide aanzienlijk verbetert.

Dit materiaal, een diepgeel poeder, absorbeert efficiënt CO₂ uit de omgevingslucht zonder afbraak door water of andere verontreinigingen, een veelvoorkomend probleem bij bestaande DAC-technologieën. Het COF functioneert als een soort spons die CO₂ opvangt, totdat het verzadigd is.

Het kan vervolgens worden geregenereerd door verhitting, waarbij de CO₂ vrijkomt voor opslag of hergebruik, en daarna opnieuw worden ingezet voor verdere opvangcycli. Opmerkelijk is dat 200 gram van dit materiaal ongeveer 20 kilogram CO₂ per jaar kan verwijderen, vergelijkbaar met de absorptiecapaciteit van een volgroeide boom!

Technologische hulpmiddelen kunnen uitstoot van CO₂ beperken en zelfs bestaande emissies uit de atmosfeer verwijderen. Bron: beeld gemaakt met Midjourney.

Dit soort innovatieve technieken zijn vele malen effectiever dan het planten van bomen, wat sympathiek overkomt en begrijpelijker is voor de leek. De grote vraag is of de door Gates voorspelde groei in investeringen in climate tech nog op tijd komt om versnelde klimaatverandering tegen te gaan, zoals onlangs door de VN werd voorspeld.

Investeren in AI of climate tech?

Er ontstaat dus een vreemde paradox: hoe verhoudt investeren in climate tech zich met investeren in AI? Het is evident dat de financiële resultaten van investeren in climate tech minstens vijf tot tien jaar op zich zullen laten wachten. Alleen bedrijven waarvan de CEO’s langer vooruit kijken dan hun eigen jaarbonus, zullen structureel proberen CO₂-neutraal of zelfs CO₂-negatief te worden, zoals Microsoft.

De gemiddelde stijging dit jaar van deze door AI omhoog gestuwde bedrijven bedraagt liefst 119%. Zelfs het accountant-loze Super Micro is slechts 9% gedaald. 
Bron: Google Finance

lucratief. Zie mijn compleet arbitrair en subjectief samengestelde AI Spotlight 9, die geen financieel advies is, maar probeert een meetbaar beeld te schetsen van een zichtbare tendens.

De gemiddelde koersstijging dit jaar van deze door AI omhoog gestuwde bedrijven bedraagt liefst 119%. Opvallend is dat softwarebedrijf Palantir een hogere koersstijging beleeft dan de chipmakers zoals AMD, Arm en Broadcom. Maar let op: marktleider Nvidia is niet opgenomen in deze lijst, omdat Nvidia al is opgenomen in de algemene tech-graadmeter Spotlight 9. Ter vergelijking: het aandeel Nvidia steeg dit jaar al 181%, tegen Palantir 153%.

Op korte termijn zijn alleen memecoins lucratiever dan AI-aandelen. Het is voor de wereld te hopen dat Bill Gates gelijk heeft en dat er genoeg investeerders zijn die iets verder kijken dan rendement op korte termijn. Zelf ben ik de komende dagen op het bijzonder interessante Business & Philanthropy Forum in Singapore, waar juist wordt gepoogd om investeren met winstoogmerk te combineren met het streven naar een betere wereld. Hopelijk kan ik volgende week positief nieuws delen. 

Categories
AI technology

Sam Altman (OpenAI) kan niet in de schaduw staan van Elon Musk

Juist omdat het de laatste weken zo vaak ging over Sam Altman van OpenAI en Elon Musk van Donald Trump, was ik bezig aan een nieuwsbrief met totaal andere onderwerpen. Maar toen gebeurde er in een paar dagen zoveel bijzonders dat ik toch moet concluderen dat Elon Musk wordt onderschat en Sam Altman wordt overschat.

Temidden van al het mediageweld over de haantjes van de techwereld zouden we bijna vergeten dat twee mensen die ook regelmatig aan bod komen in deze nieuwsbrief, George Hinton en Demis Hassabis, beiden een Nobelprijs hebben gewonnen. Toch, ook hier, nu eerst de focus op Musk en Altman.

Musk en Altman tegenpolen

Het vreemde is dat elke vermelding van Musk scherpe reacties oproept, waarbij de helft het principieel met me oneens is omdat Musk een reactionaire racist zou zijn, terwijl de andere helft de prestaties van zijn bedrijven juist ondergewaardeerd vindt: of je haat de persoon, of je houdt van diens prestaties. Wat je ook van de persoon vindt; afgelopen week werd opnieuw duidelijk dat Elon Musk als innovator op eenzame hoogte staat. 

OpenAI wordt door de meeste mensen, die ik gemakshalve omschrijf als leken, gezien als een uniek innovatief bedrijf geleid door een mysterieus genie in de persoon van Sam Altman. Maar juist vorige week bleek dat OpenAI is gebouwd op een wankel fundament, omdat niet alleen financieel de positie zo zwak is dat er over een paar maanden opnieuw miljarden moeten worden opgehaald op de kapitaalmarkt, maar de omzet en eventuele toekomstige winst van OpenAI vooral verdwijnt in de zakken van een vrolijk toekijkend Microsoft.

Musk en Altman zijn tegenpolen. Altman doet er alles aan om serieus te worden genomen door het establishment; vraag zijn eigen ChatGPT maar iets over Altman en je wordt overspoeld met een bloemlezing die nauwelijks op feiten is gebaseerd. Volgens ChatGPT loopt Altman nog net niet over water, maar het scheelt niet veel en dat het nog niet lukt, ligt vooral aan het water.

Musk doet er de laatste tijd alles aan om zichzelf belachelijk te maken; van het willekeurig weggeven van een miljoen dollar per dag aan iemand die zijn petitie ondertekent en het spuien van onzinnige samenzweringstheorieën, tot zogenaamd autonome robots die cocktails inschenken. Zie wat Marques Brownlee van de Tesla-robots observeerde en op gortdroge manier afbrandde.

Het is de reden dat ik vorige week bewust niets meldde over de robots, omdat duidelijk was deze suffe gimmick diende om meer publiciteit voor Tesla te krijgen. Allemaal gekkigheid van Musk die afleidt van daadwerkelijk bijzondere prestaties van zijn bedrijven. En die prestaties zijn er genoeg.

Een gigantisch apparaat, gevangen tussen twee Mikado-stokjes.  
Bron: BBC

Herbruikbaar Starship 

Want wat bijna ondersneeuwt is dat, hoewel er nu andere spelers in de ruimtevaart zijn zoals Blue Origin en Rocket Lab, niets in de buurt komt van wat SpaceX bereikt heeft op het gebied van herbruikbare ruimtevaarttechnologie. De BBC legt in deze video uit waarom het hergebruik van de Starship-raket zo belangrijk is.

De kern is dat hergebruik de kosten van ruimtevaart sterk reduceert, maar juist het ontwikkelen van herbruikbare raketten is bijzonder complex. Daarom is het geen andere partij nog gelukt. Op beelden lijkt de SpaceX Starship niet zo imposant, maar de raket woog bij landing 3.5 miljoen kilo, acht keer zoveel als een volle Boeing 747. De Starship is op zes meter na ook even hoog als zo’n 747 lang is. Kortom, er werd bij de allereerste poging een enorm gevaarte gevangen tussen twee Mikado-stokjes.

Het is daarom logisch dat SpaceX vrijdag een contract van acht lanceringen ter waarde van $733 miljoen kreeg toegekend door de Amerikaanse Space Force, als onderdeel van een programma dat bedoeld is om concurrentie tussen lanceeraanbieders te bevorderen.

Super datacenter in negentien dagen

Dan een ander megasucces voor Musk dat onderbelicht bleef. Als er iemand verstand heeft van AI en datacenters is het Jensen Huang, CEO van Nvidia, dat dinsdag $3.4 biljoen waard werd. Het is na Apple ’s ($3.57 biljoen) werelds meest waardevolle onderneming en, ik blijf het herhalen, het is een kwestie van maanden, niet jaren, tot Nvidia ’s werelds meest waardevolle bedrijf wordt. Afgelopen week zei Huang dit over wat het team van Musk in negentien dagen voor elkaar kreeg:

“En allereerst, erkenning van prestaties waar dat verdiend is. Vanaf het moment van concept tot een datacenter dat klaar is voor NVIDIA om onze apparatuur daar te hebben, tot het moment dat we het aanzetten, alles hadden aangesloten en het zijn eerste training deed. Dus dat eerste deel, alleen al het bouwen van een enorme fabriek, vloeistofgekoeld, van stroom voorzien, in de korte tijd dat het gedaan is, ik bedoel, dat is als bovenmenselijk. 

Ja, en voor zover ik weet, is er maar één persoon in de wereld die dat zou kunnen doen. Elon is uniek in zijn begrip van techniek, constructie en grote systemen, en het mobiliseren van middelen. Het is ongelofelijk. Natuurlijk is zijn team ingenieurs buitengewoon. Het softwareteam is geweldig. Het netwerkteam is geweldig. Het infrastructuurteam is geweldig. 

Elon begrijpt dit diepgaand. En vanaf het moment dat we besloten om te beginnen, de planning met ons engineeringteam, ons netwerkteam, ons infrastructuur- en computingteam, het softwareteam, al het voorbereidende werk, vervolgens al de infrastructuur, alle logistiek en de hoeveelheid technologie en apparatuur die die dag arriveerde, en de infrastructuur en computerinfrastructuur van NVIDIA en al die technologie, tot de training: in 19 dagen.”

Huang gaat hier vol op het orgel over een grote klant, laat dat duidelijk zijn. Toch moeten we dat ook in het juiste perspectief plaatsen: de totale orderwaarde van wat Musks bedrijven X en Tesla bij Nvidia hebben besteld, wordt geschat tussen de $4 en $5 miljard. Een enorm bedrag, maar Nvidia draaide in het laatste kwartaal gemiddeld $326 miljoen omzet per dag, dus het gaat om pakweg tien dagen tot twee weken omzet. Er zijn grotere klanten die Huang niet zo ophemelt en zijn respect voor Musk is gemeend.

Klimaat en gezondheidszorg hebben Musk nodig

Starship en het nieuwe datacenter zijn twee voorbeelden van de unieke talenten van Musk. Ik heb het vaker geschreven: juist omdat Musk op zo’n unieke wijze in staat is om enorme projecten succesvol te krijgen die werktuigbouwkunde combineren met software-ontwikkeling, zou het fantastisch zijn als hij zijn talenten en zijn vermogen zou inzetten om klimaatopwarming tegen te gaan.

Technologie ontwikkelen om CO2 uit de atmosfeer te halen is complex en duur; twee bijvoeglijke naamwoorden waar Musk wel raad mee weet. In plaats van zijn talenten besteden aan het gereedmaken van een andere planeet, is zijn aandacht gewenst om onze huidige planeet te redden. Die malle tweets nemen we wel op de koop toe.

Vier waarheden over OpenAI

Tegenover deze successen van Musk verbleekt de situatie van OpenAI. Begin deze maand is de onstilbare kapitaalhonger van OpenAI al aan bod gekomen (zie: $10 miljard voor OpenAI), maar donderdag kwam de New York Times ook nog met het bericht dat het aan alle kanten rommelt in de relatie tussen OpenAI en Microsoft:

” De nauwe samenwerking tussen Microsoft en OpenAI vertoont tekenen van slijtage. De “beste bromance in de techwereld” heeft een realiteitscheck ondergaan nu OpenAI heeft geprobeerd zijn overeenkomst met Microsoft te wijzigen en de softwaremaker zijn afhankelijkheid van de start-up probeert te verminderen.”

Alex Kantrowitz zag in het artikel aanleiding tot nadere analyse en kwam tot vier zorgwekkende conclusies over OpenAI:

  1. Onvoorspelbare trainingskosten: OpenAI benadrukte dat de trainingskosten niet vastliggen en dat ze in de toekomst kunnen worden aangepast. Het bedrijf besteedt ongeveer $3 miljard per jaar aan training, maar sluit deze kosten uit bij het presenteren van de winstgevendheid, wat vragen oproept. De manier waarop de nieuwere modellen van OpenAI werken, kan een deel van de traditionele trainingslast verschuiven naar inferentie, waardoor de toekomstige trainingskosten moeilijk te voorspellen zijn. Ondanks mogelijke kostenbesparingstechnieken, zal de focus van OpenAI op het ontwikkelen van grotere modellen waarschijnlijk hoge trainingskosten met zich meebrengen.
  2. ChatGPT als inkomstenbron: In tegenstelling tot de verwachting dat de API van OpenAI de meeste inkomsten zou genereren, verwacht het bedrijf dat ChatGPT tot minstens 2029 de belangrijkste inkomstenbron zal zijn. OpenAI gokt op de voortdurende groei van conversatie-AI en biedt verschillende versies van ChatGPT aan voor verschillende markten, zoals het bedrijfsleven en het onderwijs. Het succes van ChatGPT op lange termijn hangt echter af van de mate waarin de interesse van gebruikers in AI-interacties toeneemt.
  3. Significante betalingen aan Microsoft: OpenAI betaalt Microsoft al grote bedragen uit de inkomsten, ondanks dat het nog geen winst maakt. Een verwachte uitbetaling van $ 700 miljoen aan Microsoft in 2024 benadrukt de financiële last van de samenwerking, bovenop de toch al hoge kosten voor AI-ontwikkeling.
  4. Toekomstige financieringsbehoeften: Ondanks het ophalen van $6,6 miljard, wijzen de verwachte verliezen van $5 miljard in 2024, en mogelijk $14 miljard in 2026, erop dat OpenAI waarschijnlijk snel weer kapitaal moet aantrekken. Dit roept vragen op over de duurzaamheid van het bedrijfsmodel en of investeerders bereid zullen blijven zulke hoge uitgaven te ondersteunen.
Geoffrey Hinton is één van de voornaamste denkers en critici van AI.
Bron: Nobelprijzen.

Nobelprijswinnaars Hinton en Hassabis vs. OpenAI

Het zal je toch gebeuren dat je grootste concurrent en je grootste criticaster in hetzelfde jaar een Nobelprijs winnen. Het overkwam Sam Altman van OpenAI toen Demis Hassabis en George Hinton allebei een Nobelprijs wonnen, Hassabis voor scheikunde en Hinton voor natuurkunde. In een interview met de website van de Nobelprijs maakte Hinton een vergelijking tussen de strijd tegen klimaatopwarming en de regulering van AI.

“Ik denk dat het nogal verschilt van klimaatverandering. Bij klimaatverandering weet iedereen wat er moet gebeuren. We moeten stoppen met het verbranden van koolstof. Het is alleen een kwestie van de politieke wil om dat te doen. En grote bedrijven die grote winsten maken, willen dat niet doen. Maar het is duidelijk wat er gedaan moet worden.

Hier (bij AI, MF) hebben we te maken met iets waarbij we veel minder een idee hebben van wat er gaat gebeuren en wat we eraan moeten doen. Ik zou willen dat ik een simpele oplossing had, dat als je dit doet, alles goed komt. Maar dat heb ik niet. Vooral met betrekking tot de existentiële dreiging dat deze dingen uit de hand lopen en de controle overnemen, denk ik dat we op een soort keerpunt in de geschiedenis staan, waar we in de komende jaren moeten uitzoeken of er een manier is om met die dreiging om te gaan.

Ik denk dat het nu heel belangrijk is dat mensen werken aan de kwestie hoe we de controle behouden. We moeten daar veel onderzoek naar doen. Ik denk dat een van de dingen die overheden kunnen doen, is de grote bedrijven dwingen om veel meer van hun middelen in veiligheidsonderzoek te steken. Zodat, bijvoorbeeld, bedrijven zoals OpenAI veiligheidsonderzoek niet zomaar op een laag pitje kunnen zetten.”

Hassabis was oprichter van DeepMind (verkocht aan Google)
Bron: Nobelprijzen.

Hinton had vorige week ook al uitgehaald naar OpenAI, toen hij zei trots te zijn op het feit dat zijn voormalige student Ilya Sutskever vorig jaar Sam Altman had ontslagen als CEO van OpenAI. Overigens een kortstondige overwinning, want een paar dagen later keerde Altman terug en Sutskever is inmiddels zelf vertrokken bij OpenAI en begonnen met een nieuwe startup, waarvoor hij binnen drie maanden al een miljard dollar ophaalde op een waardering van $5 miljard.

Naast de uithalen van Hinton en de vrij dodelijke analyse van Kantrowitz, kwam er voor Altman ook nog eens het nieuws bij dat voormalig OpenAI CTO Mira Murati bezig lijkt aan een eigen startup, waarvoor ze talent weghaalt bij OpenAI.

Innovatie duiden blijft lastig

Bij analyse van alle recente ontwikkelingen blijkt dat het veelbejubelde OpenAI in steeds lastiger vaarwater komt. De frictie met Microsoft haalt bijna dagelijks de publiciteit. Te midden van al zijn potsenmakerij is Elon Musk intussen bezig om infrastructuur te bouwen waarvan hij jarenlang plezier kan hebben, zowel bij SpaceX met de herbruikbare Starship als met X en Tesla in het nieuwe super datacenter. Ik wed niet, maar als ik het zou doen, zou ik nooit tegen Elon Musk wedden. 

Dank voor de belangstelling en tot zondag!

Categories
AI technology

$10 billion for OpenAI: $6.6 vc funding and $4 billion from banks

The announcement of a major funding round in the tech world is often accompanied by a clichéd photo of a group of men in light blue shirts and the occasional rebel in a black t-shirt, trying to look tough into the camera. OpenAI, in announcing its new funding round of no less than $6.6 billion, out of a $157 billion valuation, posted an abstract image without a source; probably because there is no management left except CEO Sam Altman himself.

The text was also dry by Altman standards: "This funding allows us to strengthen our leadership in AI research, increase our computing power and build tools that help people solve complex problems."

"The dawn, blah blah blah chocolate custard"

This is less prosaic than the Bouquet Series lyrics Altman recently posted on his own blog:

"We must act wisely, but with conviction. The dawn of the Intelligence Age is a profound development with very complex and extremely risky challenges. It will not be an entirely positive story, but the benefits are so enormous that we owe it to ourselves, and to the future, to figure out how to navigate the risks that lie ahead."

This almost seems like one from the oeuvre of the unsurpassed Kees van Kooten: "but enough about myself, what do you think of my hair?" Because here Altman is unabashedly trying to attach half of his own company name to a term that is supposed to mark the period after our current post-industrial era. It is, of course, rather the dawn of the TikTok era, but TikTok is not as good at PR.

OpenAI now bronze, after SpaceX and ByteDance (TikTok)

The funding round increases the pressure on Altman to live up to this high price tag, normally via an IPO. OpenAI is now worth far more than any other venture-backed company ever before at the time of their IPO, including Meta, Uber, Rivian, and Coinbase, according to a PitchBook analysis.

Funding for OpenAI only just fits the chart. Source: Pitchbook.

OpenAI is now the third most valuable venture-backed company in the world. Only Elon Musk's SpaceX, valued at $180 billion, and ByteDance, the owner of TikTok valued at $220 billion, are worth more.

Is there any competition for OpenAI?

To put it in Dutch perspective: OpenAI is worth five times as much as Philips, as much as Unilever and still only 20% less than Shell. OpenAI's competitors must look at the new funding with horror. xAI, founded by Musk, raised more than $6 billion earlier this year, but with a valuation of "only" $24 billion. OpenAI's nearest competitor, Anthropic, was valued at $19.35 billion as recently as January.

A few days ago there was brief enthusiasm in the market when Nvidia, nota bene the party that is going to earn the most from OpenAI's new funding because it supplies all the hardware under the hood of ChatGPT, introduced a proprietary Large Language Model that seemed open source, called NVLM. Unfortunately, the technology is not allowed to be used in commercial applications, making Google with Gemini the only real remaining competitor to OpenAI. Or Anthropic needs to find funders who dare to throw billions at it.

$4 billion credit facility for OpenAI

Early investors in OpenAI are obviously in jubilant spirits, including the legendary Vinod Khosla, who in this interview with Bloomberg almost even seemed to be caught smiling. Khosla: "It is the most important tool we have ever had in human history to create abundance and realize a fairer, more equitable, prosperous society."

Khosla also reported that he has used ChatGPT for more mundane tasks - from quickly learning complex material to designing his garden. The latter is especially impressive, as Khosla's garden has a mile-long beach that has been the subject of lawsuits for years.

On Thursday, it emerged that in addition to its $6.6 billion investment round, OpenAI also managed to secure a $4 billion credit facility from a number of banks. With over $10 billion, the company can go on for a while, although the question remains how far this pole reaches for the company that loses millions every day.

Mozart of mathematics

Anyone who throws around bombastic cries about AI being the savior of humanity brings criticism upon themselves. These range from substantive criticism of the quality of the technology developed by OpenAI, to the way Altman runs the company.

More and more is leaking out about how OpenAI is rushing, especially under pressure from competition from Google, to release products that are far from ready and insufficiently tested. Even before Mira Murati's unexpected departure from OpenAI, staff complained that the o1 model was released too early.

The Atlantic advocates putting aside Altman's turgid rhetoric and looking primarily at what OpenAI's products are currently capable of:

"Altman insists that the deep-learning technology that powers ChatGPT can in principle solve any problem, at any scale, as long as it has sufficient energy, computing power and data. However, many computer scientists are skeptical of this claim and argue that several more major scientific breakthroughs are needed before we reach artificial general intelligence."

Terence Tao, a mathematics professor at UCLA, is "a real-life superintelligence, the Mozart of Mathematics," according to The Atlantic. Tao has won numerous awards, including the equivalent of a Nobel Prize in mathematics, and analyzed the performance of the OpenAI-hyped o1.

Tao's conclusions are not positive for o1's math ability and even led Tao to apologize for comparing o1's performance to that of a doctoral student.

A broader analysis appeared In the book "AI Snake Oil: What Artificial Intelligence Can Do, What It Can't, and How You Can Recognize the Difference. "In it, the authors explain why organizations are falling into the trap of AI snake oil (worthless solutions), why AI can't fix social media, why AI is not an existential threat, and why we should be much more concerned about what people will do with AI than about what AI would do on its own. I haven't read the book but the reviews are positive.

Investors lining up for AI companies

Despite all the criticism, investors are eager to invest billions in AI companies.

OpenAI has raised almost as much funding, as the competition combined. 

Reuters made this overview of funding in 2024. Adding up to over $10 billion, it especially underscores how well-funded OpenAI is, which has such an amount at its disposal due to the investment round and the banks' own credit facility.

Categories
investing crypto technology

Token2049 Singapore proves: Web3 alive and kicking

I am sending this newsletter from Singapore, where the area around Marina Bay has been dominated for the past week by over twenty thousand visitors to Token2049, the largest Web3 event in the world. Although the conference officially ended on Thursday, some of  the more than 800(!) side events are still going on. Solana even held its own event Solana Breakpoint on Friday and Saturday, when the Formula 1 weekend was already in full swing.

'Hate the game, don't hate the players.' Some pre-war marketing tactics are still current in the Web3 world

Vitalik Buterin star of Token2049 

Amid the usual self-promotional talk and non-discussion, one speaker stood out: Vitalik Buterin, co-founder of Ethereum. Buterin emphasized that Ethereum, once plagued by slow and expensive transactions that prevented mass adoption, can now perform large numbers of transactions quickly and cheaply.

Buterin then overshadowed the content of his own speech by breaking into a song. Still, it was an engaging and rare human moment at an otherwise marketing-dominated event.

It remains painful to see top athletes such as Lando Norris and Max Verstappen sit on panels with their crypto sponsors. McLaren is sponsored by crypto exchange OKX while rival exchange Bybit is a major contributor to Red Bull Racing's immense budget.

Verstappen and Norris had to answer hard hitting questions such as "is teamwork in Formula 1 as important as in business". It would be nice if for once Verstappen would answer: 'how nice that you asked, those other 900 employees of the team are just goofing around and I actually do everything myself; I put the stickers on the car myself the night before a race, pump up the tires in the morning and refuel the car neatly after the race as well'.

It remains unclear whether, apart from the ego of the proud sponsor parading next to "his" driver on the podium, anyone is any the wiser from such a kind of obligatory freestyle. Other crypto-sponsors in Formula One such as Stake (Alfa Romeo), Tezos (Red Bull), Kraken (Williams) and Fantom (Alpine) were less visible. 

Buterin's presentation made one curious about the film that has been released about him. Investor Fred Wilson said:

"This film is about the Ethereum blockchain and the developer ecosystem. But in reality, it's a chance to spend just under ninety minutes with Vitalik, where you learn more about him, how he lives, thinks and how he became who he is today.
I've been in the blockchain business for almost 15 years. I am a fan and holder of Bitcoin. I am a fan and holder of Solana. I am a fan and holder of Ethereum. I am a fan and holder of many other protocols, tokens and communities. I am fully into all of these.
But I must say that Vitalik has a special place in my mind and heart. He doesn't just talk pretty words; he lives by his beliefs and leads from those principles. He is a very special human being. And this film manages to show that in a great way."

Hopefully the film will soon be available to the general public, as at the moment it can only be seen through a complicated streaming service - which is onchain, of course.

Solana with its own phone

Token2049 covered four floors of booths and stages in the immense Marina Bay Sands convention center, but the main networking took place during the side events. For days, it was virtually impossible to eat or drink anything in the dozens of restaurants around Marina Bay, as all the hospitality venues had been rented out by companies for private events.

Although Token2049 officially ended on Thursday, Solana took over with the Solana Breakpoint conference on Friday and Saturday. Here it introduced the Seeker, a cell phone integrated with the Solana ecosystem. Linking a proprietary hardware device like a phone to a crypto ecosystem offers a new dimension to the growing diversity of Web3 applications, and in a market dominated by Apple, Samsung and Chinese phone makers, it is a very brave move. Whether it becomes successful is a question for another day.

Another theme that kept popping up during Token2049 was the increasing integration of the Web3 industry with the traditional financial sector, or TradFi. Still, the future of this arranged marriage remains unclear for now, at least until after the U.S. presidential election.

The Web3 world is openly hoping for a victory for Trump, who is more crypto-friendly than Harris. Or as one Indian-American Web3 insider said, ''I am brown and I know Trump doesn't like brown people; but he is pro-business and pro-crypto. So if he wins and helps our business grow, I'll make sure I help myself. Then we won't need Kamala." This rather cynical sentiment was quite prevalent this week.

Spotlight 9: Nvidia remains in the lead

Following the interest rate cut announced by the Fed, the stock market closed at record highs and the U.S. jobs market also did extremely well. It is interesting to end the third quarter by looking back at the performance of tech stocks in this calendar year so far.

At three quarters of 2024, the bottom line: Nvidia is not a one-day wonder

The clear winner this year is without a doubt Nvidia, up over 140%. If we look back a little further at what buying Nvidia shares would have yielded exactly one year ago, the chipmaker's success is even more eclatant. A $4,351 investment in 100 shares of Nvidia a year ago would be worth $11,338.71 today, which is an incredible gain of $6,987.71.

Again, I repeat it almost every week, I don't give financial advice, but I also don't want to shy away from what I think is an inescapable conclusion: Nvidia can hardly go wrong in the coming years because the demand for its products will remain high as long as the AI hype among the big players like Microsoft, Google, Meta, Amazon and Oracle continues.

Only when the world's biggest tech companies begin to doubt the return on their investments in AI, will Nvidia have a harder time growing in revenue and profits. Until then, it is an industry leader with no direct competitor.

Meta's more than 60% increase this year should not go unmentioned. Although that is partly explained by the sharp correction last year, the ad-driven network's margins remain as high as ever.

TON fastest riser in crypto

Despite the arrest of Telegram founder Pavel Durov, Telegram-affiliated TON has been a phenomenon this year, with 144% increase

Bitcoin (BTC) has outperformed stocks following the Federal Reserve's decision to cut interest rates by 50 basis points on Wednesday, but the real winners in the crypto world are the altcoins.

Total3, an index that tracks the market capitalization of the top 125 cryptocurrencies, excluding Bitcoin and ether (ETH), was up 5.68% since the announcement of the rate cut. In contrast, Bitcoin's market capitalization rose only 4.4%.

The success of TON, which today stands for The Open Network but evolved from Telegram Open Network, continues to be linked to the growth of Telegram. A whole ecosystem of "Telegram Mini Apps"(TMA) is now emerging around Telegram that enable all sorts of applications, from gaming to fund raising, from which the TONcoin benefits.

Today the exciting week in Singapore concluded with the always spectacular Formula One Grand Prix at the Marina Bay circuit. As an opening act for Lando Norris and Max Verstappen, 30 Seconds to Mars (with multi-talented Jared Leto) and Kylie Minogue performed, while after the race Lenny Kravitz demonstrated how to stay cool in leather pants in 90 degrees and almost 90% humidity. All in all, it was a fantastic week.

Thanks for the interest and see you next week!

Categories
AI invest technology

Apple, Microsoft and Nvidia invest in OpenAI despite $158 loss: per second

Summer is over so starting next weekend, this newsletter will again be weekly instead of monthly. With apologies for the late mailing, herewith the most notable recent topics covered in this newsletter:

  • OpenAI loses $158 per second yet is worth $100 billion
  • Nvidia breaks revenue records but is very silent on customer success
  • Shares of AI-driven companies rose sharply in August
  • Energy consumption of AI threatens climate goals of Big Tech companies, appear to try to change the rules of the game 
  • Telegram and other social media are obviously being targeted by governments
  • podcast of Taylor Swift's boyfriend, and his brother, to Amazon for $100 million
  • Midjourney will make hardware

OpenAI loses $158 per second but is worth $100 billion

According to The Information, OpenAI, maker of ChatGPT, is fast heading for a $5 billion loss this year, or: $158 per second. This is a negligible run-up loss in the eyes of CEO Sam Altman and his supporters, as he appears to be successfully raising new funding at a valuation of $100 billion. That compares to the value Facebook had at the time of its IPO in 2012, but Zuckerberg did make $1 billion in profit!

Interestingly, the three most valuable companies in the world, Apple, Microsoft and Nvidia, apparently consider participating in this investment round. Thrive Capital as lead investor is doing $1 billion and Nvidia $100 million. That's a hefty sum, but how far does that take OpenAI?

How well is Nvidia doing?

At an annualized loss of $5 billion, OpenAI can go on for a scant week with that $100 million from Nvidia, which itself posted second-quarter revenue of $30 billion with a net profit of $16.6 billion. So it only takes the chipmaker thirteen hours (!) to earn the $100 million it invested in OpenAI. A nice tip for keeping a big customer happy.

Is Nvidia doing well or badly? Opinions vary.

Nvidia's performance is being interpreted in different ways. People from outside the tech industry, such as financial analysts, do not seem to understand that the manufacturing problems Nvidia is experiencing in producing the new Blackwell chip are temporary.

A company's performance is determined by a combination of revenue, growth and profit. Nvidia's sales will be fine for the next few years, due to a lack of competition and the huge demand from the Big Tech companies that develop AI applications or provide platforms for AI developers: Microsoft, Amazon, Google, Oracle and Salesforce are just a few of the customers who cannot drive their AI efforts without Nvidia. So aside from revenue, Nvidia's profit margin is in good shape for now.

A bigger problem for Nvidia is the growing doubt that all those customers can make healthy profit margins on their AI investments. So far, those hoped-for profits are failing to materialize, and that does represent a long-term concern at Nvidia. Top executive Jensen Huang is very quiet when asked about his customers' return on their AI spending at Nvidia. The question becomes how long for Huang silence is golden.

August was a fine month for AI companies.

AI Spotlight 9 rose sharply in August

While NVDA shares rose over 11% last month, it was also a fine month for many other companies benefiting from the rise of AI. Super Micro took a huge hit after it failed to produce its annual results on time.

My totally subjective AI Spotlight 9 has been updated and I have added Arm (chips), Arista (networking) and Marvell (chips). After all, Nvidia, Google and Microsoft are already in the "regular" Spotlight 9 of leading tech investments.

The S&P 500 closed very close to its all time high on Friday August 30th. Shares rose in the last 10 minutes of trading on Wall Street, with the S&P 500 up 1% and all major sectors on the rise. But the outlook for September is less bright.

Since 1950, the S&P 500 has generated an average loss of 0.7% in September and finished higher only 43% of the time, making September the worst month for stocks based on average return and positivity percentage. The past four September months have also been remarkably weak, with respective declines of 4.9%, 9.3%, 4.8% and 3.9% for the index. It will be interesting to see how tech stocks and especially AI companies do in the coming weeks.

AI versus climate

Due to the huge growth in data center energy consumption in pumping AI applications like ChatGPT and Google Gemini, tech giants risk missing their climate goals, usually ambitiously defined as "net zero," or carbon-free operations. There is great concern that smart techbros like Bezos are indirectly manipulating the definition of zero emissions

The Financial Times is particularly concerned about the influence of Amazon and Jeff Bezos's $10 billion Bezos Earth Fund on the carbon credits market, especially through its funding of the Science Based Targets Initiative (SBTi). The SBTi sets standards for corporate climate goals, but experts worry about potential conflicts of interest as large technology companies, including Amazon, want more flexibility in using carbon credits to achieve net zero targets.

This influence could change the way climate standards are set, potentially favoring cheaper carbon credits over actual emission reductions. Compare it to a penalty taker in soccer who often misses, upon which he decides to make the opponent's goal thirty feet wider and higher. And as a goalkeeper a garden gnome.

Telegram and X crackdown

Once upon a time, the credo of telecom operators was "we have zero responsibility about our customers' messages". For Internet service providers, I unfortunately know from experience, this was not such a simple matter. I wrote about that earlier. For social media, it is even clearer that they should intervene whenever possible if their networks are being used for criminal activity. The Washington Post explains it clearly:

"Global Internet regulators are no longer playing around. Two days after France sued Telegram CEO Pavel Durov on several charges, Brazil on Friday ordered the suspension of Elon Musk's X after it ignored an order to appoint a legal representative in the country. While the details differ in important ways, both cases involve democratic governments losing patience with cyberlibertarian tech magnates who perhaps turned their noses up at authorities a little too often.

The crackdown, which comes months after the passage of a law in the United States that could lead to the banning of TikTok, heralds the end of an era. Not the era of social media, which is still going strong. But the era when tech giants had free rein to shape the online world - and enjoyed a presumption of immunity from real-world consequences.

Although unfettered Internet companies have long clashed with authoritarian regimes - Google in China, Facebook in Russia or pre-Musk Twitter in Turkey - Western governments did not, until recently, consider social media and the vision of free speech they promoted to be fundamentally at odds with democracy. Politicians and regulators recognized that there were bad things on the Internet, condemned it and sought ways to limit it. But banning entire social networks or arresting their executives was simply something liberal democracies did not do. Now, for better or worse, they do."

The arrest of Durov in France is akin to firing a gun at a gnat. But until the full charges are revealed and it is clear what crimes Durov is accused of, it also remains difficult to vouch for his innocence. If Telegram is actually being used for pernicious activities and could well have intervened, appropriate punishment is warranted.

Friend of Taylow Swift and his brother podcast for $100 million 

The Kelce brothers make a nice podcast, and the fact that the youngest brother is Taylor Swift's bearded arm candy also won't have deterred them from striking a $100 million deal with Amazon, which is trying to bring in more ad revenue. Actors Jason Bateman, Will Arnett and Sean Hayes struck a similar deal with satellite radio station SiriusXM early this year for their podcast, also for $100 million.

But Alexandra Cooper's podcast is the clear winner with the very well chosen name for her podcast Call Her Daddy, Cooper is reportedly getting $125 million from SiriusXM over three years.

According to Midjourney, I am more handsome than my reflection and I was typing this newsletter laughing on a beach. Then it must be true.

Battle over AI photos enters new era

While Elon Musk's picture maker Grok seems to know no limitations, spitting out everything from famous singers in lingerie to Kamala Harris with a firearm, the launch of the web version of Midjourney has been much less in the news.

That's a shame, because Midjourney is a fantastic tool that was previously only available via the cumbersome Discord. Fascinatingly, Midjourney also plans to get into hardware. Since hardware head (his real title) Ahmad Abbas previously worked on the Apple Vision Pro, some think it will be "smart glasses" but Midjourney CEO David Holz is far too smart for that. Everyone knows that if you want to make money in the smart glasses business, you might as well get in the shower, light up a cigar and burn thousand-dollar bills with it.

The question is, and all suggestions are welcome: what hardware is Midjourney going to make?

Thanks for the interest and see you next weekend, then hopefully just again on Sunday!

Categories
AI invest crypto technology

AI forces Microsoft and Google to revise climate goals and stock market in Great Rotation?

Switching to a monthly frequency of this newsletter over the summer in anticipation of a newsless summer did not prove to be the smartest decision, so in last month's avalanche of tech news, I try to make sense of the two most important developments. First, the massive energy consumption of AI forcing Microsoft and Google to rethink their climate goals. And fears of recession seem to be ushering in a "Great Rotation" in stock markets, with investors fleeing tech funds into more conservative stocks.

Greenpeace and Amnesty against Microsoft?

It seemed like agreed-upon work: on July 2, as many as eighty nonprofit organizations including Greenpeace and Amnesty International declared that the use of carbon offsets (carbon credits) by companies, actually undermines rather than supports climate goals. The objection is that companies are buying virtually worthless carbon credits and not reducing their emissions.

Companies in sectors ranging from technology to mining, on the other hand, argue that carbon offsets are actually crucial to reducing corporate emissions and moving toward net zero emissions. How can the parties be so opposed when they claim to be pursuing the same goal?

Need for high-quality and reliable carbon removal assets

At its core, this is a confusion of concepts. Opposition to useless carbon credits, issued for, say, forest areas that are never threatened, is justified. But companies such as Microsoft, on the contrary, are voluntarily focusing, without legal requirements, on carbon credits based on actual removal of carbon from the atmosphere. And that removal is crucial: annual global greenhouse gas emissions are about 50 gigatons, but as much as 2,200 gigatons must be removed to stay below one and a half degrees of warming. Simply turning off the tap will not have sufficient effect.

Reducing all emissions to zero will save 50 Gigatons - but there are still 2,200 Gigatons to be removed from the atmosphere.

"It's about creating a market for high-quality, reliable and sustainable carbon removal assets," Melanie Nakagawa, chief sustainability officer at Microsoft, said in a recent interview. "Think about sequestering carbon in the soil through accelerated weathering of rocks or stones that absorb carbon and are turned into concrete. Or Mombak, a large forestry project in Brazil." Another example of carbon sequestration is 280 Earth, nota bene once spawned by Google.

AI threatens climate goals, but there is hope

On July 3, the day after the 80 organizations shared their objection to bad carbon credits, the very club magazine of business, the Wall Street Journal, reported that Google's total emissions had increased 13.5% from 2022 to 2023.

In fact, since 2019, emissions have increased by nearly half, Google reported deep on page 31 of its sustainability report. Competitor Microsoft's total emissions increased 29% between 2020 and 2023.

Google stopped carbon offsets and focuses on removal
source: Bloomberg

Google had just promised to reduce emissions by 50% from 2019 levels, and Microsoft has been saying for years that it will be carbon-negative by 2030.

To cost-effectively combat climate change, it is crucial to find the most cost-effective methods to reduce greenhouse gases (GHG). A fascinating study published in Nature estimates the cost per ton of CO2 for two reforestation methods: natural regeneration and plantations. By creating new maps of costs and carbon storage, it shows that natural regeneration and plantations are cheapest in about half of the suitable areas for reforestation.

Together, at less than $50 per ton of CO2, these methods can reduce 44% more emissions than natural regeneration or plantations alone. This is far more effective than previous estimates by UN research organization IPCC showed. In short: there is hope for effective, affordable carbon removal.

OpenAI loses $5 billion a year

The AI craze is largely responsible for the increasing energy consumption and associated emissions of tech giants. Large language models (LLMs) such as ChatGPT are powered by energy-intensive data centers.

Training, maintaining and using LLMs consumes processor power and thus energy. It therefore came as no surprise that OpenAI is on track to lose $5 billion a year. The question of how all the investments in AI will ever be recouped is becoming more pressing. The gap between investment and market value is now $600 billion.

The quality of LLMs is also being questioned in increasingly wider circles, raising the question of whether other forms of AI do not offer better solutions. Professor Deepak Pathak thinks that not understanding physical environments structurally limits the quality of LLMs.

An LLM can read thousands of reports on gravity without understanding what happens when you drop a ball from your hand. That's why Pathak is trying to develop AI with "sensory common sense.

Spotlight 9: carnage in the stock market

Last Friday, August 2, the stock market experienced its worst day since 2022. This after, to say the least, a turbulent month in the stock market for the technology sector. Initially stock prices were still rising on expectations of a Federal Reserve rate cut in September, but weak economic data, including a drop in manufacturing activity and rising unemployment, caused a stock market sell-off.

The only gainer in the month of July was Bitcoin. Apple also remained steady.

Chip stocks were hit particularly hard, market leaders such as Nvidia and AMD fell sharply but the once proud Intel was hit the hardest: falling sales led to mass layoffs and a 32% drop in Intel shares!

Crowdstrike lost nearly half of its stock market value after the global outage, but the entire AI sector took substantial hits.

The sell-off was not limited to U.S. markets, as investors worldwide were gripped by fears of a global recession. In recent years, larger exchange traded funds such as Apple, Microsoft and Amazon, have far outperformed smaller ones. Still, reports of a "Great Rotation" of large tech funds into lower-market and undervalued "value stocks" seem as exaggerated as the conspiracy theory of a Great Replacement.  

Link Tips

Elon Musk gives update on second human with Neuralink implant

Politically, Musk has been on the lookout for what is beyond the far right for a while, but as soon as he talks about technological advances, he remains fascinating. By the way, Musk himself always appears to play podcasts at twice the normal speed. Nicest quote from his latest appearance on Lex Fridman's podcast: "If your vocabulary is larger, your effective bitrate is higher."

PayPal mafia's love for Donald Trump explained

Another interesting podcast, More or Less by the couples Morin and Lessin, tried to explain why people like Elon Musk, Peter Thiel and David Sacks are such ardent Trump supporters. A disconnect between intelligence and empathy can be observed.

How crypto affects U.S. presidential election

Investors Marc Andreessen and Ben Horowitz are donating to Trump, to the annoyance of The Verge, but LinkedIn founder Reid Hoffman and other top investors are rallying behind Kamala Harris. Crypto regulations are proving to be a divisive issue. I expect Harris to propose a different crypto policy before the election than President Biden implemented with the SEC during his presidency.

XRP had an amazing July, but Solana also held its own while the rest of the crypto world processed corrections.

How do you hire a CEO?

Top investor Vinod Khosla, who was at odds with Elon Musk just a few weeks ago over his support for Donald Trump, explains how to hire a CEO. Khosla is certainly no supporter of Trump and shared in his familiar clear terms what to look for when choosing a CEO. What's nice is that the way he shares it differs on Medium and on X.

Small, delicate drone

The HoverAir X1 drone is the first interesting drone not made by DJI in years. Small problem is that the drone will land on its own, including over water. I'm sure there will be a solution to that soon.

Apple Vision Pro on sale in Europe and Asia

Totally overlooked by the media and by consumers: the Apple Vision Pro is now on sale in most countries but no one cares. Too bad the beautiful device is alarmingly expensive and too little good content remains available for it. When will Apple dare to lower its margin and create a market by, for example, offering substantial discounts on the Vision Pro, say to buyers of a Mac or an iPhone?

Dr. Sachdev lectured and we listened especially attentively. The entire webinar is here.

Five, no yet six, tips for successful Web3 projects

Dr. Nisheta Sachdev and Gert-Jan Lasterie discussed the success and failure factors when introducing new projects in the Web3 world. Together with the webinar participants, I asked the questions. It is especially interesting to see which tactics for quickly building a real community are also applicable to other products and services.

Nice finale for hot days

Even one glass of alcohol a day can lead to serious consequences for your health. But there is also good news: "It is healthier to be social without the need for alcohol, but the benefits of spending time with others are still likely to outweigh the risk of consuming one to two units of alcohol." In other words: raise a glass together, otherwise don't.

Cheers, and see you next month!