Categorie: technologie

Categorieën
AI beleggen crypto technologie

De grote trends van 2024: AI, crypto en koolstofverwijdering

Er zijn op dit moment drie grote trends in technologie die zowel worden gedreven door technologische, als door sociologische en politieke stromingen: AI, crypto en carbon removal (koolstofverwijdering). Deze baanbrekende ontwikkelingen worden zoals elke grote innovatie met scepsis ontvangen, een patroon dat al decennia zichtbaar is.

PC: “te duur en nutteloos”

In de jaren tachtig, toen de personal computer opkwam, werden pc’s vooral gezien als te duur voor een apparaat zonder veel relevante toepassingen. Dat veranderde snel dankzij prijsdalingen en standaardisatie van software, nadat MS-DOS dankzij een uitgenast licentiemodel van Microsoft uitgroeide tot wereldstandaard. De tekstverwerker en het spreadsheet maakten de PC snel onmisbaar op kantoor.

Internet: “te moeilijk en gevaarlijk”

In de jaren negentig herhaalde dit patroon zich met internet. De pc werd gezien als een werkinstrument, niet als een potentieel massamedium. Bill Gates verklaarde zelfs dat internet gebukt ging onder gebrek aan standaarden, het was onveilig en veel te ingewikkeld, reden waarom hij in zijn boek The Road Ahead het woord internet nog geen tien keer gebruikte.

Bill repte liever over de information super highway, die hij zelf wel effe ging aanleggen met het gesloten MSN, waar we verder nooit meer iets over hebben gehoord. Toch maakten email, de web-browser en toepassingen zoals eBay, Amazon en Google internet binnen een paar jaar toegankelijk voor consumenten.

In Nederland duurde het tot eind 1996 voordat het NOS Journaal begreep dat internet een serieus massamedium ging worden, al werd de penetratie van de computer door Joop van Zijl nog wel vergeleken met die van de magnetron.

Smartphones: “alleen voor vertegenwoordigers”

Toen de iPhone in 2007 op de markt kwam heerste de Blackberry in de zakelijke markt. Hoewel het grootste deel van de bevolking in ontwikkelde landen al een mobiele telefoon had, vaak een Nokia, was de kritiek op de iPhone niet mals. “Te duur, alleen handig voor vertegenwoordigers”, zo oordeelde een vriend uit notabene de IT-wereld. Overigens dezelfde knakker die tien jaar eerder over de mobiele telefoon oordeelde als ‘alleen handig voor drugsdealers‘, een veel gehoord sentiment.

Microsoft-CEO Steve Ballmer lachte de iPhone weg in een video waarin hij, zoals hem was aangeleerd door PR-mensen, snel overstapte op het promoten van het eigen Windows Mobile waar we verder ook nooit meer iets over hebben gehoord. Het maakt de prestatie van CEO Satya Nadella om Microsoft na Ballmer compleet nieuw leven in te blazen des te knapper, maar daarover een andere keer.

AI, crypto en koolstofverwijdering aan de beurt

Op dit moment zien we exact dezelfde patronen als voorheen, maar nu over AI, crypto en koolstofverwijdering:

  • AI wordt vaak afgedaan als nuttig voor werk, maar zonder nuttige toepassingen voor consumenten.
  • Crypto wordt bekritiseerd met opmerkingen als: “Noem een toepassing.” Intussen ligt de eerste toepassing in iets elementairs als het herontwerpen van het bancaire systeem, waarbij elke gebruiker zijn eigen rekening beheert en banken overbodig maakt. Blijkbaar wordt de significantie hiervan door velen gemist. Tip: ga nooit in discussie met mensen die te lui waren om het Bitcoin whitepaper te lezen, maar wel een mening hebben.
  • Koolfstofverwijdering wordt vaak getypeerd als fraude, waarbij wordt verwezen naar bekende voorbeelden zoals inefficiënte kookovens, zonder de complexiteit en potentie te kennen of te begrijpen van projecten die wel daadwerkelijk koolstof verwijderen uit de atmosfeer, zoals ocean fertilization. Dit soort verwijdering van koolstof uit de atmosfeer is de grootste opgave die de wereld te wachten staat in de komende decennia. Tip: ga nooit in discussie over klimaatverandering met mensen die te lui waren om de samenvatting te lezen van recente IPCC-rapporten.

Toegegeven: ik heb een persoonlijke fascinatie voor de wijze waarop innovaties doorbreken of mislukken. Daarom heette zowel mijn afstudeerscriptie in 1993 als mijn boek uit 2001 allebei “Op zoek naar de Heilige Graal,” hoewel een of andere mafkees de omslag heeft gefotoshopt van mijn boek dat overigens nog steeds in grote aantallen te koop is. En niet vanwege het grote succes.

Ik leerde meer van Megamistakes dan van Megatrends. Iedereen kent de adoptiecurve van Rodgers, maar het blijft mysterieus waarom de ene innovatie wel aanslaat en de andere genadeloos flopt. Voor koolstofverwijdering, crypto en AI zijn er verschillende belangrijke succesfactoren, waarvan ik er een aantal wil belichten.

CO2-succes was niet tijdens COP29

Voor de doorbraak van koolstofverwijdering is politieke bereidheid een vereiste. Alle media waren gericht op de klimaattop COP29 in Bakoe, maar intussen werden er in Brussel en Washington successen geboekt in de strijd tegen klimaatverandering.

In Brussel keurde de Europese Raad de oprichting goed van het eerste EU-brede certificeringskader voor permanente koolstofverwijdering, koolstoflandbouw en koolstofopslag in producten. Dit vrijwillige kader is bedoeld om een certificeringssysteem te creëren waarmee koolstofverwijdering kan worden gekwantificeerd, gemonitord en geverifieerd en om greenwashing tegen te gaan; koolfstofhuichelen. De goedkeuring van de nieuwe regels door de EU markeert de laatste grote wetgevende stap om groen licht te geven voor de oprichting van het nieuwe certificeringskader voor koolstofverwijdering.

Dan nu in het Nederlands: er worden standaarden ingevoerd waardoor bedrijven en burgers daadwerkelijk hun koolstof-uitstoot kunnen compenseren en dan niet door flutbossen te planten of te behouden, maar door CO2-uitstoot meetbaar tegen te gaan of nog beter, CO2 uit de atmosfeer te verwijderen.

Democraten en Republikeinen samen voor koolstofverwijdering

In de Verenigde Staten werd een wetsvoorstel ingediend door senatoren Lisa Murkowski (Republikeins, Alaska) en Michael Bennet (Democraat, Colorado) met als doel subsidies voor koolstofverwijdering uit te breiden voor een breed scala aan technologieën die bedoeld zijn om koolstofdioxide permanent uit de lucht en zeeën te verwijderen.

De wet zal waarschijnlijk nog niet worden aangenomen door het huidige congres wegens tijdsgebrek, maar de introductie ervan wijst erop dat subsidies voor koolstofverwijdering ook onder president Trump zullen worden uitgebreid. Het feit dat de wet werd ingediend door senatoren uit beide partijen, een zeldzaamheid tegenwoordig, stemt hoopvol.

AMC’s voor CO2

Let komende jaren op de term Advanced Market Commitment (AMC), hier toegelicht door de Economist: ongeacht hoe de politieke wind waait, is de druk uit de samenleving op decarbonisering zo groot dat slimmere bedrijven zelfstandig proberen om hun eigen koolstofafdruk te verwijderen of minimaal te compenseren, door het financieren van technieken die koolstof verwijderen voor lange termijn; liefst voor altijd. Salesforce, Google, Meta en Microsoft zijn slechts de eersten uit een lange lijst bedrijven die AMCs zullen financieren.

Een ander voorbeeld: vorige week werd bekend dat Planetary Technologies 138 ton CO2 heeft verwijderd via ‘Ocean Alkalanity Enhancement (OAE)’, waarbij door het toevoegen van mineralen of stoffen de alkaliniteit, de capaciteit van de oceaan om CO2e te absorberen, wordt verhoogd met als doel CO₂ vast te leggen en  klimaatverandering tegen te gaan. Kopers van de bijbehorende carbon removal credits waren Shopify (96 ton) en Stripe (42 ton) op basis van een ‘vooraankoopovereenkomst‘. Bij Scrabble leg je hem niet snel, maar het bestaat echt en zal veel worden gebruikt.

Old school tech vergeleken met AI en crypto

Beurswaarderingen zijn een weerspiegeling van marktverwachtingen en het enthousiasme rond AI en crypto toont aan dat investeerders vertrouwen hebben in hun potentieel op langere termijn. Ik heb vier virtuele ‘mandjes’ aangemaakt waarover ik vaker heb bericht:

  • ‘MANAAM’: de old school techbedrijven
  • Spotlight 9: de negen m.i. toonaangevende tech-beleggingen
  • AI Spotlight 9: negen bedrijven die profiteren van AI
  • Crypto Spotlight 9: de grootste negen crypto’s gemeten in marktwaarde

Old school tech MANAAM: +36%

In de bredere techsector blijven gevestigde spelers domineren. Ooit waren beleggers fan van de term FANG (voor Facebook, Apple, Netflix en Google, alsof Microsoft niets voorstelde), maar laten we het groepje ‘MANAAM’ nemen, bestaande uit Meta (voorheen Facebook), Apple, Microsoft, Amazon, Alphabet (voorheen Google) en Netflix. De gemiddelde stijging van de aandelen van dit inmiddels klassieke clubje bedraagt dit jaar liefst 35.9%. Dat is vanuit beleggingsperspectief fenomenaal, tot je bedenkt dat de S&P 500 dit jaar ook al 27.19% in de plus staat.

Spotlight 9: +63%

Microsoft (14%), Alphabet (22.28%) en Apple (27.84%) doen het niet eens beter dan de index. Terwijl beleggers tech-aandelen kopen voor de hogere koersstijgingen, als compensatie voor het hogere risico.

Geen koopadvies, maar indicatief: de Spotlight 9 is +63%

Wie echter de Spotlight 9 had gekocht, die bestaat uit de belangrijkste techbedrijven en de twee grootste crypto’s Bitcoin (+119%) en Ethereum (+57%), zou de beleggingsportefeuille dit jaar al 63.37% hebben zien stijgen. Vergeleken met de MANAAM ontbreekt Netflix in de Spotlight 9, terwijl Nvidia (+187%) uiteraard is toegevoegd als ’s werelds meest waardevolle technologiebedrijf.

AI Spotlight 9: +76%

De waardering van AI-gedreven bedrijven zoals Nvidia, die een sleutelrol spelen in de ontwikkeling van AI-infrastructuur, heeft recordhoogtes bereikt. Dit laat zien dat de markt de snelheid erkent waarmee deze door AI opgestuwde bedrijven hun resultaten zien stijgen.

Ondanks AMD, Gigabyte en Super Micro doet de AI Spotlight 9 liefst + 76%

Omdat Nvidia al is opgenomen in de Spotlight 9 heb ik de marktleider buiten beschouwing gelaten in mijn eveneens compleet arbitraire ‘AI Spotlight 9’, bestaande uit negen bedrijven waarvan ik het vermoeden heb dat ze door AI sneller zullen kunnen groeien dan de toonaangevende grote techbedrijven (de MANAAM-groep) en wellicht zelfs sneller dan de Spotlight 9.

Met een groei van 76.11% is dat dit jaar zeker het geval, waarbij het helemaal opvallend is dat deze stijging tot stand komt ondanks Super Micro (dat de accountant het hazenpad zag kiezen), AMD (-1%) en Gigabyte, hardware-partijen die de groei van de rest niet bijbeenden. Softwarebedrijf Palantir (+305%), waarover ik begin november schreef, maakt het verschil meer dan goed.

Crypto Spotlight 9: +191%

Sinds de goedkeuring eerder dit jaar van Bitcoin ETFs, stroomden al tientallen miljarden vanuit de traditionele beleggingswereld richting crypto. Het wachten was op het moment dat de ‘alt rotation‘ zou beginnen, het moment waarop er meer geld naar andere cryptovaluta vloeit dan naar Bitcoin, wat geldt als het onofficiële startschot van ‘altcoin season.‘ Dat moment vond gisteren plaats, toen de Ethereum Spot ETF netto instroom, die naar Bitcoin oversteeg.

Crypto Spotlight 9: +191% en hier zit geen memecoin tussen.

De echte durfal stapt daarom nu groot in de meest malle muntjes die vaak geen enkele onderliggende waarde bevatten, maar dat is even risicovol als in een casino alles op rood of zwart zetten. Een minder risicovolle strategie, voorzover dat mogelijk is in crypto, is om te spreiden in de grootste cryptovaluta en te profiteren van het algehele sentiment.

De ‘Crypto Spotlight 9’ bestaat uit de grootste cryptovaluta gemeten naar marktwaarde, waarbij stable coins, memecoins (crypto-gebbetjes) en tokens die gekoppeld zijn aan cryptobeurzen zoals BNB, buiten beschouwing worden gelaten.

Dat groepje, alfabetisch gerangschikt als Avalanche, Bitcoin, Cardano, Ethereum, Solana, Stellar, Toncoin, TRON en XRP, behaalde dit jaar tot nu toe een stijging van 191%. Is dit dan een koopadvies? Absoluut niet.

Wat ik wel iedereen aanraad die actief is op het gebied van technologie en innovatie, is om zich te verdiepen in AI, koolstofverwijderings-technologie, blockchain en cryptovaluta. Net zoals in de jaren tachtig met de pc, internet in de jaren negentig en de smartphone vijftien jaar geleden, zijn dit ontwikkelingen die wereldwijd onstuitbaar zijn.

Een praktische manier om op de hoogte te blijven is om dan een beetje te investeren in die sectoren, waarbij ik aanraad om dit alleen te doen met geld dat je niet nodig hebt voor de huur, hypotheek of andere dagelijkse beslommeringen. Ook binnen technologie en crypto loont het zeker om goed te kijken naar wat de beoogde beleggingen daadwerkelijk behelsen; wat doet Palantir eigenlijk, wordt Ethereum bedreigd door Solana en SUI; en is het niet grappig om toch een klein gokje op memecoins te wagen?

Wie er wat geld instopt, gaat zich vanzelf informeren. Het alternatief is een wekelijkse nieuwsbrief schrijven over tech en innovaties, maar dat vereist ook een enorm ego.

Hartelijke groet, dank voor de belangstelling en tot volgende week!

Categorieën
beleggen technologie

Goed en slecht akkoord in Bakoe, Bitcoin naar $100.000 en Nvidia boekt recordwinst

Een dystopisch wereldbeeld van tropische bomen en machines ter verwijdering van koolstof op de poolkap. Beeld gemaakt met Midjourney.

Terwijl Bitcoin de grens van honderdduizend dollar nadert en Nvidia recordwinsten behaalt, verdient een ander onderwerp deze week de aandacht: COP29, de VN-klimaatconferentie in Bakoe. In de technologie- en cryptowereld wordt de klimaatdiscussie vaak gezien als een onderwerp dat zich afspeelt in een alternatief universum van koppige schoolweigeraars en shagrokende hippies op leren sandalen in hennepbroeken. Toch speelt daar de grootste technologische uitdaging van onze tijd: hoe verwijdert de mensheid de reeds aanwezige CO₂ in de atmosfeer?

Daags nadat COP29 zou eindigen, zijn in de verlenging twee overeenkomsten gesloten: een akkoord over een veel te laag bedrag dat rijke landen gaan betalen aan arme landen voor compensatie van de geleden schade ($300 miljard lijkt veel, maar is veel te weinig voor dit probleem) en een akkoord over de algemene regels voor de lancering van koolstofhandelmarkten, beter bekend als carbon credits, bijna tien jaar nadat het idee voor het eerst werd voorgesteld.

Het akkoord maakt het landen en bedrijven mogelijk om credits te verhandelen voor het reduceren van koolstofemissies, om zo hun koolstofvoetafdruk te compenseren.

Het mechanisme voor koolstofhandel werd voor het eerst formeel beschreven in het COP21 klimaatakkoord van Parijs in 2015, als een manier voor vervuilers om andere landen te betalen voor het verminderen van emissies namens hen. Maar het is omstreden gebleken vanwege zorgen dat het niet zal resulteren in de beloofde verwijdering van koolstof uit de atmosfeer.

Rijke landen verantwoordelijk

Arme landen hebben gelijk wanneer zij rijke landen beschuldigen van het onvoldoende dragen van hun verantwoordelijkheid. Sinds de industriële revolutie hebben voornamelijk westerse economieën bijgedragen aan de uitstoot van ruim 2.200 gigaton CO₂, wat de opwarming van de aarde in gang heeft gezet.

Tegelijkertijd dragen armere landen, vaak gelegen rond de evenaar, de zwaarste lasten van de klimaatverandering. Extreme hittegolven, droogte, overstromingen en krachtigere orkanen veroorzaken sterfte, hongersnoden en verwoeste infrastructuur, vooral in kwetsbare landen. Het was daarom te verwachten dat een groep armere landen de klimaatconferentie woedend zou verlaten, zoals gisteren gebeurde.

Rijke landen zijn daarom verplicht om zowel de opwarming tegen te gaan als compensatie te bieden voor de schade die arme landen ondervinden. Dat leidt tot de vragen hoeveel moet worden betaald, enerzijds aan compensatie en anderzijds aan het investeren in oplossingen die klimaatopwarming verhinderen.

Klimaatactivisten hebben deels gelijk

Klimaatactivisten stellen dat de enige oplossing is om onmiddellijk te stoppen met het gebruik van fossiele brandstoffen, de grootste bron van CO₂-uitstoot, en dat het beperken hiervan cruciaal is om verdere opwarming te voorkomen.

Bovendien benadrukken ze dat investeren in hernieuwbare energie op de lange termijn goedkoper is dan het herstellen van de schade die klimaatverandering veroorzaakt. Stoppen met fossiele brandstoffen biedt daarnaast belangrijke gezondheidsvoordelen, zoals minder luchtvervuiling en lagere medische kosten. Volgens klimaatactivisten is onmiddelijke actie essentieel, omdat elke vermeden ton CO₂ de kans verkleint dat de temperatuurstijging boven de kritieke grens van 1,5 graden uitkomt.

Deze eisen zijn logisch en te billijken, maar gaan volledig voorbij aan het feit dat een onmiddellijke transitie naar een volledig fossielvrije wereld niet realistisch is. Uiteraard is het zo snel mogelijk stoppen van CO₂-uitstoot van eminent belang, net zoals het stoppen van de kraan handig is als je een zwembad wilt laten leeglopen.

Maar zelfs als de mensheid vanaf morgenochtend alle CO₂-uitstoot zou stoppen, betekent het ‘slechts’ dat er jaarlijks geen vijftig gigaton CO₂-uitstoot bijkomt; maar dan nog blijft de historische last van 2.200 gigaton in de atmosfeer onveranderd. Zonder verwijdering van die CO₂ blijft de opwarming de grens van 1,5 graden overschrijden, met alle gevolgen vandien.

De jaarlijkse CO2-uitstoot vergeleken met de reeds in de atmosfeer aanwezige CO2. Bron: Tracer

Ik ben nu bijna tien jaar actief op het kruispunt van duurzaamheid en technologie en zoek nog steeds naar het eerste zinvolle plan van een milieu- of klimaatactivist, waaruit een plan van aanpak blijkt voor de verwijdering van die 2200 Gigaton. Het enige repeterende geluid is: ‘stop met uitstoot en plant bossen.’ Maar dat is niet realistisch en het schiet niet genoeg op.

Fossiele brandstoffen nog noodzakelijk

Zowel economisch als technisch is het onmogelijk om binnen enkele jaren een volledig CO₂-neutrale wereld te realiseren. Fossiele brandstoffen vormen de ruggengraat van de wereldeconomie en zijn helaas nog onmisbaar.

Hernieuwbare energie groeit snel, maar kan de huidige wereldwijde energievraag nog niet volledig dekken. Daarnaast blijven transportmiddelen zoals vliegtuigen, schepen en vrachtwagens grotendeels afhankelijk van fossiele brandstoffen.

Lage-inkomenslanden steunen op op goedkope energiebronnen zoals steenkool om hun economische groei mogelijk te maken, waardoor een plotselinge overgang naar hernieuwbare energie voor hen extra complex is.

Bovendien is de infrastructuur voor hernieuwbare energie in veel regio’s nog niet voldoende ontwikkeld om op grote schaal ingezet te worden. Abrupt stoppen met fossiele brandstoffen zou daarom leiden tot economische instabiliteit, massale werkloosheid en energiearmoede, vooral in de kwetsbare landen die het meest onder druk staan.

In Azië wordt bijvoorbeeld met verbijstering gereageerd op argumenten van vooral Europeanen, die de trein heilig verklaren als mobiliteitsoplossing: uiteraard is dat een prima alternatief voor de luchtvaart binnen Europa, maar hoe neem je de trein tussen de duizenden eilanden in Indonesië en de Filippijnen? Om nog maar te zwijgen van een boemeltje tussen pakweg Sydney en Hong Kong.

Vijf miljard Aziaten willen geen bakfiets

Het wordt in het westen vaak vergeten, maar Azië telt bijna vijf miljard inwoners tegen ongeveer zevenhonderdvijftig miljoen Europeanen en nog geen vierhonderd miljoen inwoners van Noord-Amerika. Je gunt je grootste vijand toch nog geen rit per bakfiets over een glooiend rijstveld bij veertig graden en tachtig procent luchtvochtigheid?

Tijdens de eerste dag van COP29 werd een belangrijke doorbraak aangekondigd op het gebied van carbon credits, de gangbare term voor koolfstofkredieten waarbij een carbon credit gelijk staat aan een duizend kilo CO₂ -uitstoot. Dit systeem stelt bedrijven, maar ook landen, zoals Singapore en Peru, in staat om te betalen voor projecten die uitstoot vermijden, verminderen of verwijderen.

In Bakoe is voor het eerst overeenstemming bereikt over een zeer vage standaardisering van deze credits, door de Financial Times omschreven als een kick-start voor de carbon credit markt, waardoor transparantie en betrouwbaarheid worden vergroot. Maar er is nog jaren aan nadere detaillering (lees: onderhandeling) vereist voor er een wereldwijd goed werkend systeem kan ontstaan.

Verschillen tussen carbon credits cruciaal

Zonder betere standaardisering en kwaliteitscontrole van carbon credits blijven allerlei frauduleuze projecten en rommel-credits in omloop. Want er zijn drie totaal verschillende soorten carbon credits die goed van elkaar moeten worden onderscheiden:

  • Avoidance Credits: deze worden uitgegeven voor het voorkomen van CO₂ -emissies, zoals door ontbossing te stoppen of stenen oventjes in Afrika uit te delen. Vaak blijken deze projecten totaal nutteloos.
  • Reduction Credits: deze verminderen CO₂ -emissies, zoals door efficiëntere technologieën te implementeren. Denk aan zonnepanelen of windmolens. Prima om te doen, maar waarom verdient het uitstoten van minder CO₂ een bonus in de vorm van carbon credits?
  • Removal Credits: dit zijn credits die worden uitgegeven voor het daadwerkelijk verwijderen van CO₂ uit de atmosfeer. Dit is de noodzakelijke Heilige Graal.

Direct Air Capture gebruikt bijvoorbeeld machines om CO₂ rechtstreeks uit de lucht te halen en op te slaan. Deze oplossing is nog erg kapitaalintensief en de vraag is of het de meest efficiente techniek is, gemeten naar energieverbruik en benodigd kapitaal.

Herbebossing biedt natuurlijke opname van CO₂, hoewel dit gepaard gaat met risico’s zoals ontbossing. Zo is er nog al eens een bosbrand, juist door klimaatopwarming, en blijken niet alle bossen conform verwachting te worden geplant. Daarnaast blijken ze vaak minder effectief dan gehoopt en verwacht.

Met biochar wordt biomassa omgezet in stabiele koolstof die eeuwenlang kan worden opgeslagen, terwijl Ocean Alkalinity Enhancement oceanen behandelt zodat ze meer CO₂ kunnen absorberen. Het grootste potentieel zit hoogstwaarschijnlijk in dit soort methodes die de oceanen gebruiken, zoals die van het Nederlandse SEA02.

Overzicht van carbon dioxide removal (CDR)-technologie. Bron: Tracer

Carbon removal credits financieren cruciale technologie

Want hoewel klimaatactivisten alle carbon credits beschouwen als een vrijbrief voor bedrijven om hun uitstoot voort te zetten, is de rol van removal credits van onschatbare waarde. Deze credits maken het financieel mogelijk om bovengenoemde technologieën te ontwikkelen, zie het voorbeeld van Microsoft en Royal Bank of Canada, zodat die 2200 Gigaton CO₂ daadwerkelijk uit de atmosfeer kan worden verwijderd.

Milieubewegingen zijn gericht op ethiek en activisme en ontberen het vermogen om technologische innovaties te beoordelen, laat staan de economische schaalbaarheid van die oplossingen. Een treffend voorbeeld hiervan is de opkomst van Tesla en de wereldwijde transitie naar elektrische voertuigen die door het succes van Tesla werd ingezet.

Voorbeeld: Tesla

In 2010 zou geen enkele prominente milieu-activist hebben voorspeld dat Tesla de aanjager zou worden van een massale verschuiving naar elektrische mobiliteit. Tesla verkocht toen nog geen duizend auto’s per jaar.

Dan kijken we naar afgelopen maand: in oktober werden alleen al in China 1,43 miljoen zogeheten ‘nieuwe-energievoertuigen’ (NEV’s) verkocht, een stijging van 50% procent op jaarbasis, waarmee een nieuw verkooprecord voor één maand werd gevestigd. Dit jaar werden er in China al bijna tien miljoen NEV’s verkocht, een stijging van 34% procent ten opzichte van 2023.

Van deze tien miljoen voertuigen had ongeveer 60% volledig elektrische aandrijving, of een brandstofcel: het gaat om zes miljoen nieuwe auto’s die rondrijden zonder CO₂-uitstoot. Deze ongekende transitie werd gedreven door marktwerking, technologische innovatie en strategische overheidsinvesteringen (ja, ook Tesla) waaronder belastingvoordelen; niet door activistische voorspellingen.

De laatste vijf jaar steeg het aandeel Tesla bijna 1500%. Daaruit blijkt dat er een investeringsmodel is voor innovatieve technologie. De beoordeling van de mogelijke oplossingen om CO₂ uit de atmosfeer te verwijderen moet net zo min worden overgelaten aan klimaatactivisten, als aan politici die bezig zijn om stemmen te winnen of bestuurders van olie- en gasbedrijven die ’s nachts dromen van hun bonus, in plaats van een leefbare wereld.

In de academische wereld en de venture capital-sector, vooral het segment dat zich bezighoudt met de financiering van technologische innovaties, zijn de specialisten te vinden voor het maken van de juiste afwegingen. Maar waar moet het geld vandaan komen voor deze investeringen?

CO₂-belasting mogelijke oplossing

Invoer van een jaarlijks geleidelijk oplopende belasting op CO₂-uitstoot kan leiden tot een structurele oplossing, mits de opbrengsten van een ‘koolstof-tax’ kunnen worden gebruikt om in CO₂-verwijderingstechnologie te investeren en een compensatiefonds te financieren voor de armere, zwaarst getroffen landen.

De klimaatcrisis vereist actie op alle fronten. Het is tijd voor rijke landen, bedrijven en activisten om samen te werken aan een realistisch en allesomvattend plan dat zowel uitstoot stopt als historische schade herstelt.

Voor iedereen die interesse heeft in dit complexe onderwerp brengt Tracer een gratis wekelijkse nieuwsbrief uit op LinkedIn, waarbij de eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat ik er ook aan meeschrijf.

Categorieën
AI crypto technologie

Links van 17 tot 24 november 2024: Hakken, niet hacken, Anthropic haalt $4 miljard op, Marques Brownlee recenseert Apple Intelligence, Phantom verslaat Coinbase en de banaan van zes miljoen

Een aantal links naar opvallende zaken waarbij het helaas aan ruimte en tijd ontbreekt om uitgebreid te behandelen.

Hakken, niet hacken?

Zijn we jaren bezig om met cybersecurity de vijand uit onze kritische infrastructuur te weren, varen ze gewoon de onderzeese kabels stuk. Geheel toevallig stond er een Russische kapitein op het Chinese schip, dat sowieso helemaal nergens iets mee te maken had. Die kabels vielen het schip aan.

Anthropic haalt $4 miljard op bij Amazon

De meesten van ons geven tijdens deze onzinnige Cyber Monday, Freaky Friday, Soupy Sunday of hoe deze commerciële feestdagen ook allemaal genoemd mogen worden, geld uit bij Amazon. De maker van Claude haalde er juist geld op en is met Google Gemini in feite de enige overgebleven directe concurrent van OpenAI. Er gaan tientallen miljarden in dit soort LLM’s, terwijl de wereld er meer baat bij zou hebben als dergelijke bedragen geïnvesteerd worden in carbon removal-technologie.

Marques Brownlee recenseert Apple Intelligence

Brownlee benadrukt netjes dat hij alleen kan recenseren wat tot nu toe in de iPhone beschikbaar is van alle door Apple aangekondigde AI-tools; om ze vervolgens genadeloos af te branden. Een mooi moment in zijn recensie is wanneer Brownlee Apple Intelligence samenvat door te refereren aan een absurdistisch moment uit een recente video van Apple: een man ziet op straat een vrouw met een hond en in plaats van haar te vragen wat voor hond het is, maakt hij een foto van de hond en vraagt het aan zijn iPhone. “Dat kun je doen,” glimlacht Brownlee. “Maar moet je dat willen?” En dat is zijn samenvatting van de huidige staat van Apple Intelligence.

TikTok helpt Phantom langs Coinbase

De laatste jaren was het aantal downloads van de Coinbase-app een goede graadmeter, of graaimeter, van de interesse in Bitcoin en andere cryptovaluta. Maar nu gebeurt er iets bijzonders: door adviesvideo’s op TikTok downloaden meer mensen de veel complexere Phantom-app, waarmee ook memecoins kunnen worden gekocht, hetgeen niet mogelijk is bij Coinbase. Blijkt dit het startschot tot een bull run op andere cryptovaluta dan alleen Bitcoin en de andere grote tokens?

De banaan van zes miljoen

Het zal weinigen zijn ontgaan dat er afgelopen week een banaan en een stuk plakband zijn verkocht voor ruim zes miljoen dollar. Ook dat is indicatief voor de huidige bull run in crypto: koper was namelijk Justin Sun, een crypto-ondernemer die zelden een spiegel ziet die hem niet bevalt.

Banana-gate is indicatief voor de hoeveelheid geld die rondgaat in de crypto-markt en het toegenomen zelfvertrouwen in de sector, waar de ego’s vorig jaar een flinke deuk hadden opgelopen door de dalende koersen en gevangenisstraffen van voormalige wonderboys als Sam Bankman-Fried (FTX) en Changpeng “CZ” Zhao (Binance). CZ is bezig aan een voorzichtige comeback, al laat hij zich liever niet interviewen door journalisten, maar door Nikita Sachdev, eigenaresse van Luna PR.

Dank voor de belangstelling en tot volgende week!

Categorieën
beleggen crypto technologie

De week van Elon Musk, Netflix en Dogecoin

De winnaar van de week: Elon Musk. Beeld gemaakt met Midjourney.

Er wordt al zoveel over politiek bericht dat het doorgaans eenvoudig is om het onderwerp hier te vermijden. Alleen Elon Musk is onvermijdelijk, ook afgelopen week. Eerst stelde Donald Trump zijn nieuwe beste vriend Musk en mede-querulant Vivek Ramaswamy aan om leiding te geven aan een op te richten Department of Government Efficiency (DOGE), een initiatief gericht op het verminderen van “bureaucratische uitgaven”. Klinkt als een Amerikaanse variant op de Ministry of Magic uit Harry Potter, in een wereldwijd politiek klimaat waar wensdenken aan beide zijden van het centrum tot norm is verheven.

DOGE is S3XY

Niet toevallig komt het acroniem DOGE overeen met de populaire cryptocurrency Dogecoin, die Musk eerder heeft ondersteund. Dogecoin, gemeten naar marktwaarde de zevende cryptovaluta ter wereld, steeg de afgelopen week liefst 83%. Fans van Musk herkenden in het acroniem Doge dezelfde grap als Musk eerder uithaalde met de benaming van de Tesla-modellen die chronologisch verschenen als S, X, 3 en Y, maar samen S3XY spellen.

Bitcoin bereikte een nieuw ‘all time high’ maar Dogecoin steeg deze week vier keer zo snel.

SpaceX en xAI halen miljarden op

De duivel sch33t afgelopen week op de grote hoop. want Musk’s bedrijven xAI en SpaceX haalden indrukwekkende financieringen op, met waarderingen van respectievelijk $45 miljard en ruim $250 miljard.

SpaceX, het grootste particuliere bedrijf in de VS, bereidt zich volgens ingewijden voor op een tenderaanbod in december waarbij bestaande aandelen in het bedrijf verkocht zullen worden voor ongeveer $135 per stuk. Dit zou de raketbouwer waarderen op meer dan $250 miljard, een stijging van $40 miljard – ruim anderhalve keer de waarde van Philips, om het in perspectief te plaatsen – ten opzichte van de $210 miljard tijdens een vergelijkbare deal eerder dit jaar.

Daarnaast heeft Musk’s AI start-up xAI $5 miljard opgehaald op een waardering van $45 miljard, bijna het dubbele van de waardering van een paar maanden geleden. Ondertussen schrikte de razendsnelle bouw van een supercomputer op Nvidia-technologie door Musk’s team de concurrentie zodanig wakker, dat een rivaliserend bedrijf zelfs over Musk’s datacenter in Texas vloog om te onderzoeken wat er gaande was.

Tot slot sloot Tesla vrijdag een beursweek vol dalingen van het aandeel af met 3% stijging; in totaal steeg het aandeel TSLA afgelopen maand 45%. We kunnen concluderen dat afgelopen week, zowel politiek als bedrijfsmatig, links niet aan de winnende hand was.

Netflix live met UFC?

De bokswedstrijd tussen Mike Tyson en Jake Paul, live gestreamd op Netflix, markeerde gisteren het debuut van het streamingplatform in live sportuitzendingen. De partij trok een dusdanig groot simultaan kijkend wereldwijd publiek dat Netflix werd geplaagd door aanhoudende streaming-problemen.

Ongetwijfeld leert Netflix hiervan en het is ook niet te verwachten dat er ooit nog een bokspartij komt, die zoveel kijkers trekt als een gevecht tussen de bejaarde beste bokser aller tijden en meneer Leerdam. Zelfs niet als, zoals de geruchten doen vermoeden, Netflix een overeenkomst sluit met de UFC om de MMA-gevechten de komende jaren live uit te zenden. De vraag is of Apple naast de Amerikaanse MLS-wedstrijden (vooral vanwege Messi) zich meer met live sport gaat bemoeien.

AI en Augmented Reality (AR) in je oren

Het nieuwe bedrijf Hopscotch Labs van Foursquare-oprichter Dennis Crowley ontwikkelt een dienst die gebruikmaakt van data in grote AI-systemen en de tegenwoordig alomtegenwoordige AirPods. Vervolgens voegt het de functionaliteiten van een smartphone toe om relevante lokale informatie te geven wanneer iemand langs een bepaalde locatie loopt, zoals een restaurant, een cocktailbar of zelfs een straathoek.

Zoals auteur van het artikel over Hopscotch, de onvolprezen Om Malik stelt: “Het voelt als een wondermiddel tegen informatie-overload. In plaats van in een browser te kijken of constant op een telefoon te gluren, komt de informatie via onze oren of andere apparaten, zoals een bril.”

Ik blijf niet geloven dat veel mensen vrijwillig een bril gaan dragen, maar de keuze voor AirPods is een hele interessante variant voor informatie-overdracht en Crowley ontwikkelt altijd hele leuke producten. Hopscotch is een startup om te volgen.

Microsoft organiseert “bake-off” voor CO2-verwijdering 

Microsoft staat voor een uitdaging om het doel om tegen 2030 koolstofnegatief te worden te behalen, aangezien het bedrijf de CO₂ -uitstoot met meer dan 40% zag stijgen sinds 2020, mede door de groei van de AI-activiteiten. Microsoft investeerde daarom al in Direct Air Capture (DAC), waarbij het startups financiert en vooraf koolstofkredieten aankoopt. DAC is echter nog in ontwikkeling en de carbon credits uit DAC kunnen snel een veelvoud kosten van andere soorten carbon removal credits.

Microsoft en de Royal Bank of Canada hebben zich nu gecommitteerd om in tien jaar 10.000 metrische ton CO₂ aan te kopen van Deep Sky, een DAC-project in Alberta, Canada. Deep Sky organiseert voor Microsoft een “bake-off” en nodigt acht startups uit om hun koolstofverwijderingstechnologieën op locatie te testen. In de week waarin COP29 in Bakoe wordt gedomineerd door niet verschenen politici, is het opvallend dat het bedrijfsleven het voortouw neemt om CO₂ uit de atmosfeer te verwijderen.

“Bitcoin kan naar $800.000”

“Er is veel minder verkoopdruk. De realiteit is dat, hoewel mensen zeggen dat ze gaan verkopen bij $100.000 of $125.000, als Bitcoin op gelijke waarde met goud komt, dat $800.000 per Bitcoin betekent. Dus ik denk dat veel Bitcoin-houders op de lange termijn zullen blijven vasthouden, en dat zien we terug in de grafieken. Grote ‘whales’ met meer dan duizend munten hebben dit jaar nauwelijks coins naar beurzen verplaatst.” Aldus crypto-goeroe Meltem Demirors bij CNBC.

De vraag is wanneer de totale marktwaarde van Bitcoin gelijk komt met de grootte van de goudmarkt, maar de grootste cryptovaluta is op weg. Volgens Demirors zal op het moment dat de marktgrootte van Bitcoin die van goud evenaart, de prijs per Bitcoin $800.000 bedragen. Klinkt astronomisch hoog, maar dat leek $93.000 deze zomer ook en die hoogste prijs ooit werd deze week vlot bereikt.

2024 is een bizar beursjaar: de S&P 500 stijgt harder dan Apple en ondanks alle hype is Bitcoin minder hard gestegen dan Nvidia en Palantir.

Cryptomarkt klaar voor een bull run

Bij topinvesteerder Andreessen Horowitz ging de vlag uit na de verkiezing van Donald Trump en wordt likkebaardend uitgekeken naar nieuwe cryptowetgeving:

“Dit zal een toekomst mogelijk maken waarin we de vele consumentenvoordelen kunnen realiseren waar we enthousiast over zijn: mensen eigenaarschap geven over hun digitale identiteiten, nieuwe verdienmodellen voor creatieve makers, grensoverschrijdende transacties met stable coins tegen lage tot geen kosten, nieuwe manieren voor kleine bedrijven zoals restaurants om met hun klanten in contact te komen, de opkomst van gedecentraliseerde sociale netwerken, de ontwikkeling van fysieke infrastructuur zoals energienetten, en blockchains die AI en games democratiseren – en nog veel meer wat we ons nu niet eens kunnen voorstellen.”

Klinkt nog steeds niet fascinerend, maar misschien komt het enthousiasme wel als die blockchain gebaseerde producten op de markt komen. Andreessen Horowitz spoort crypto-ondernemers aan om alvast te beginnen. Onder president Biden werd alle crypto over een kam werd geschoren terwijl notoire oplichters als Sam Bankman-Fried van FTX geen strobreed in de weg werd gelegd. Heldere regelgeving zal moeten leiden tot nieuwe, betere crypto-projecten.

Privé-koks in Silicon Valley klappen uit de school

Klanten die alleen het eerste slokje van een blikje cola drinken, of thee die in drie fases moet worden gekookt en afgekoeld en vervolgens half lauw wordt gedronken: de privé-koks in Silicon Valley maken de gekste dingen mee bij klanten die het verschil niet kennen tussen een truffel en een appeltaart – als het maar duur en lastig is.

Categorieën
AI beleggen crypto technologie

Geheimzinnig databedrijf Palantir is de winnaar van de week

Het was een opvallende week in de techwereld. Door de Amerikaanse presidentsverkiezingen bleven techbedrijven stil op het PR-front, terwijl de overwinning van Trump voor speculatie zorgde over wat dit betekent voor technologie- en innovatiebeleid. Eén ding is duidelijk: Elon Musk heeft een nieuwe rol als tech-souffleur van president Trump.

In deze editie deel ik de nieuwsberichten die eruit sprongen: van space cowboys en crypto tot AI en een bijzonder verhaal over zelfbehandeling tegen kanker. Maar bovenal: veel over Palantir, de absolute winnaar van de week.

Is Trump voor datacenters op kernenergie, crypto en AI?

Uit redelijk onverwachte hoek, want voor een bredere visie moeten we doorgaans niet in de conservatieve datacentersector zijn, kwam deze uitstekende analyse van Data Center Dynamics over wat de tech- en innovatie-sector kan verwachten onder Trump. Van AI tot crypto, chips en ruimtevaart; vrijwel alles komt aan bod.

Trump leidt tot 4 miljard ton extra CO2 emissies

Tel de jaarlijkse uitstoot van de EU en Japan bij elkaar op, of neem alle uitstoot van de honderdveertig minst uitstotende landen ter wereld en je hebt de extra uitstoot die de VS in 2030 zal veroorzaken door de verkiezing van Trump, zo berekende Carbon Brief al eerder dit jaar. Het is twee keer zoveel uitstoot als alle besparingen die duurzame energie wereldwijd hebben opgeleverd in de laatste vijf jaar.

Wetenschapsredacteur bij de Volkskrant Maarten Keulemans hoopt desondanks op een alternatieve klimaatkoers die niet is gebaseerd op het Parijse klimaatakkoord, bijvoorbeeld door initiatieven die niet vanuit de overheid komen. Dat is een interessante gedachte die ook wordt aangehangen door Blue City Solutions, de onafhankelijke groep vrijdenkers die ik ondersteun bij de ontwikkeling van private initiatieven tegen klimaatverandering.

“Saddle up, space cowboys” 

De kans bestaat dat Elon Musk bij zijn grote tegenstander NASA grote reorganisaties en bezuinigingen gaat doorvoeren, in zijn rol als presidentieel adviseur. Dat zijn bedrijf Space X hierbij garen spint is uiteraard geheel toevallig.

OpenAI heeft een hardware-bazin

Caitlin Kalinowski is het voormalig hoofd van de augmented reality-brilprojecten van Meta. Maandag meldde Kalinowski, CK voor intimi, in een bericht op LinkedIn dat zij bij OpenAI leiding gaat geven aan robotica en consumentenelektronica.

Eind september liet OpenAI uitlekken dat CEO Sam Altman met Apple-legende Jony Ive zou werken aan een ‘iPhone voor AI’, wat dat ook moge zijn. Nu Kalinowski bij OpenAI begint is de vraag hoe haar werk zich zal verhouden tot het project van OpenAI met Ive. Kalinowski en Ive kennen elkaar goed, want eerder werkte ze bij Apple aan de hardware van de Macbooks in de periode dat Ive er Chief Design Officer was onder Steve Jobs. Komt OpenAI met een bril, een mobiel apparaat of iets geheel nieuws?

Palantir verslaat Nvidia

Bijna geruisloos sloop Palantir vorige maand de S&P 500 in. Het softwarebedrijf van Peter Thiel en Alex Karp, dat altijd werd omringd door een mist van geheimzinnigheid, steeg dit jaar op Wall Street liefst 252%, nog meer dan Nvidia. 

Nabeel Qureshi, voormalig ontwikkelaar bij Palantir, schreef een fascinerend verhaal over zijn tijd bij het data-analysebedrijf. Voor iedereen die werkzaam is op het gebied van innovatie is het een absolute aanrader. Het begint gelijk goed, wanneer Qureshi een interview met CEO Karp citeert over diens unieke aanpak bij sollicitatiegesprekken:

“Ik ontmoet graag kandidaten zonder enige informatie over hen: geen cv, geen voorbereidende gesprekken of functiebeschrijving, alleen de kandidaat en ik in een kamer. Ik stel een vrij willekeurige vraag, iets dat niets te maken heeft met wat ze bij Palantir zouden doen. Vervolgens kijk ik hoe ze de vraag ontleden en of ze inzien hoeveel verschillende manieren er zijn om hetzelfde te bekijken. Ik houd interviews graag kort, ongeveer tien minuten. Anders gaan mensen over op hun aangeleerde antwoorden en krijg je geen goed beeld van wie ze werkelijk zijn.”

In tien minuten zul je niet de diepte ingaan over je tijd als praeses bij het corps, je gezinsleven of je hobbies, dus dat geeft al een aardige indicatie over de sfeer en focus bij Palantir.

Geen FTE maar FDE

Opvallend is dat Palantir volgens Qureshi is georganiseerd rond twee typen ontwikkelaars:

  • ontwikkelaars die met klanten werken, ook wel bekend als FDE’s, forward deployed engineers.
  • ontwikkelaars die werken in het kernproductteam aan productontwikkeling, PD-ers, en die zelden klanten bezoeken.

FDE’s werken ‘onsite’ bij de klant, drie tot vier dagen per week, wat resulteert in een enorme hoeveelheid reizen, zeer ongebruikelijk voor software-ontwikkelaars bij een bedrijf uit Silicon Valley.

Doel van deze aanpak is diepgaande kennis op te doen van bedrijfsprocessen in complexe sectoren (zoals gezondheidszorg, inlichtingendiensten, ruimtevaart, enz.) en die kennis vervolgens te gebruiken om software te ontwerpen die daadwerkelijk het probleem oplost.

De PD-ontwikkelaars ‘productiseren’ wat de FDE’s bouwen. Ofwel: ze zetten het maatwerk van de FDE’s om in standaard-producten en ontwikkelen zo de software die de FDE’s bij volgende projecten in dezelfde sector weer helpt om hun werk beter en sneller te doen. Qureshi bracht bijna een jaar door in Frankrijk bij Airbus, zodat Palantir leerde wat voor soort producten de luchtvaart-industrie nodig heeft.

Het is een originele aanpak die het midden houdt tussen het maatwerk dat de grote IT-consultancybedrijven zeggen te leveren (kuch) en de ‘one size fits all’-aanpak van traditionele ERP-bedrijven.

‘Whatever you want Ben’

Een stukje durfkapitalisme naar de mensen toe: topinvesteerder Ben Horowitz doneerde geld aan de politie van Las Vegas, dat daar op zijn verzoek drones mee kocht van een leverancier waarin zijn bedrijf investeerde. De fabrikant maakte uiteraard goede sier met deze order, in een moderne variant van vestzak-broekzak-via-politie-borstzak.

Bedrijven willen werknemers terug op kantoor. Wat speelt er echt?

In een podcast bespreekt The Verge met twee experts wat de ware redenen zijn waarom veel bedrijven hun werknemers terug op kantoor willen. Het zijn niet alleen verkapte bezuinigingen, hopend dat mensen ontslag zullen nemen. Veel bedrijven hechten toch aan teambuilding en verwachten op kantoor hogere productiviteit.

Nvidia passeert grens van $3.6 biljoen marktwaarde

Wall Street verwacht dat Trump de beperkingen voor AI-ontwikkeling van de regering-Biden terugschroeft en daardoor haalde Nvidia via rechts Apple in als ’s werelds meest waardevolle bedrijf.

Nvidia voorbij Microsoft en Apple; voor hoe lang?

De marktwaardes van de top drie zijn nu als volgt:

  • Microsoft: $3.14 biljoen
  • Apple: $3.43 biljoen
  • Nvidia: $3.62 biljoen

Het aandeel NVDA steeg dit jaar 206%. Het is geen PLTR, maar blijft hoogst uitzonderlijk voor een bedrijf van deze omvang. De laatste vijf dagen stegen Microsoft, Apple en Nvidia respectievelijk 3.1%, 2.6% en 7.6% tegen een stijging van 41.8% voor Palantir. Daarmee steeg Palantir zelfs veel harder dan de crypto’s, waarvan zoveel werd verwacht door beleggers en speculanten.

Aanleiding waren de uitstekende kwartaalcijfers, waaruit bleek dat de omzet van Palantir vergeleken met hetzelfde kwartaal vorig jaar met 30% was toegenomen. De winst steeg zelfs met 101%. Palantir behaalt een operationele winst van bijna 20%, vergeleken met bijvoorbeeld 15% bij Salesforce, waarvan de omzet met slechts 8% groeide.

De negen grootste cryptovaluta naar marktwaarde stegen na de Amerikaanse verkiezingen

Waar verwacht werd dat de cryptovaluta door het dak zouden gaan na de overwinning van Trump, bleef de stijging voor de volatiele cryptowereld nog relatief bescheiden. Bitcoin vestigde een nieuw hoogtepunt maar stabiliseerde redelijk.

In deze grafiek valt de stijging van Cardano op, maar die is bedrieglijk: de koers van ADA steeg het laatste jaar ‘slechts’ 28% dus dit was eerder een correctie dan een doorbraak. Gemiddeld stegen de grootste crypto’s afgelopen week met 16%.

Er is gerechtigheid: memecoins deden het slechter dan een echt bedrijf als Palantir

Zat de grootste winst dan bij die malle speculatieve muntjes van honden (al dan niet met hoed), of kikkers en andere gekkigheid? Nee, want de grootste memecoins stegen afgelopen week ‘slechts’ 12%.

Wie deze zondag onverhoopt belandt op een kringverjaardag of in een voetbalkantine met blaatapen die oreren over bizarre koerswinsten op memecoins, kan zich wapenen met de wetenschap dat de grootste memecoin, Dogecoin, afgelopen jaar 198% steeg.

Leuk en aardig, maar het meest waardevolle technologiebedrijf ter wereld, Nvidia, dat in tegenstelling tot memecoins daadwerkelijk unieke technologie ontwikkelt en daardoor veel minder gevoelig is voor speculatie, steeg in het laatste jaar met 214%. Sta je daar, met je roze koek of je kaasdobbelsteentjes in je hand op te scheppen over Dogecoin.

Palantir is met 252% stijging dit jaar aan een enorme opmars bezig; van $15 begin dit jaar steeg de koers naar $58 afgelopen vrijdag. Hierbij rijst uiteraard de vraag of het bedrijf met een stratosferische koers-winstverhouding van 295 deze waardering weet vast te houden.

Peter Thiel, mede-oprichter van Palantir, zou daarbij wat hulp kunnen gebruiken van zijn vrienden in het Witte Huis; want Thiel is zo uitgenast geweest om niet alleen al vroeg het spoor van Trump te kiezen, hij is ook mentor en vriend van de nieuwe vice-president JD Vance.

Wetenschapper behandelde haar kanker met virussen die ze zelf ontwikkelde

Graag sluit ik de nieuwsbrief deze week positief af, met de bijzondere prestatie van iemand die dit geheel op eigen kracht deed: virologe Beata Halassy zegt in Nature dat zelfbehandeling werkte en een positieve ervaring was — maar onderzoekers waarschuwen dat dit niet iets is dat anderen zouden moeten proberen.

Halassy, een virologe aan de Universiteit van Zagreb, behandelde met succes haar eigen borstkanker door de tumor te injecteren met in het laboratorium gekweekte virussen, waarmee ze een discussie op gang bracht over de ethiek van zelf-experimentatie.

Halassy ontdekte in 2020, op 49-jarige leeftijd, dat ze borstkanker had op de plaats van een eerdere mastectomie. Het was de tweede terugkeer op die plek sinds haar linkerborst was verwijderd en ze wilde onder geen beding een nieuwe chemokuur  ondergaan.

Na een uitgebreide literatuurstudie verkoos Halassy een onbewezen behandeling en diende zichzelf een behandeling genaamd oncolytische virotherapie (OVT) toe om haar eigen stadium 3-kanker te behandelen. Ze is nu vier jaar kankervrij.

Dank voor de belangstelling en tot volgende week!

Michiel Frackers

De Engelse versie van deze nieuwsbrief verschijnt hier op LinkedIn.

Deze nieuwsbrief bevat geen beleggingsadvies maar slechts een op kennis, ervaring en zelfoverschatting gebaseerde persoonlijke mening.

Het overzicht met eerdere nieuwsbrieven staat op Frackers.com.

Volg me op LinkedIn, X, Instagram of TikTok.

Categorieën
AI beleggen technologie

Energieverbruik van AI helpt climate tech aan definitieve doorbraak

De afgelopen week kwamen een tweetal ontwikkelingen samen die de komende jaren het wereldwijde technologiebeeld zullen bepalen. Allereerst lanceerde OpenAI nieuwe producten waarmee het Google en Microsoft frontaal aanvalt. De AI-markt explodeert zowel voor consumenten als voor zakelijk gebruik, met als nadelig gevolg dat het energieverbruik en de CO₂-uitstoot navenant stijgen.

Misschien juist door die stijgende CO₂-uitstoot lijken de ontwikkelingen in ‘Climate Tech’, het containerbegrip voor alle technologie die klimaatverandering tegengaat, ook te versnellen. Bill Gates noemt 2024 zelfs het jaar waarin climate tech definitief is doorgebroken.

OpenAI nu directe concurrent van Google

OpenAI heeft afgelopen week ‘ChatGPT met Zoeken‘ gelanceerd, een functie waarmee gebruikers in realtime actuele informatie direct in hun gesprekken kunnen opvragen. Deze zoekfunctionaliteit, geïntegreerd in de bestaande ChatGPT-interface, is momenteel beschikbaar voor betalende gebruikers en zal binnenkort voor iedereen beschikbaar zijn.

In plaats van een afzonderlijk product zoals in een aparte app of aparte webpagina, maakt de zoekfunctie in bijvoorbeeld de Chrome-browser het mogelijk dat ChatGPT automatisch webbronnen raadpleegt wanneer dat relevant is voor de gestelde vraag. Gebruikers kunnen ook zelf zoeken handmatig activeren om specifieke informatie te vinden.

De zoekfunctie van ChatGPT biedt extra interactieve mogelijkheden, zoals het weergeven van kaarten met plaatsmarkeringen voor aanbevolen locaties en het tonen van actuele aandelenkoersen en nieuwsartikelen. Bij elke zoekopdracht kunnen gebruikers een zijbalk openen met klikbare bronnen, zodat ze de originele artikelen of gegevens kunnen raadplegen.

OpenAI stelt dat samenwerking met Microsoft Bing en mediapartners als Associated Press en Reuters ervoor zorgt dat de verstrekte informatie nauwkeurig en betrouwbaar is. Deze samenwerkingen beperken ook juridische vraagstukken rondom ‘gegevensscraping’, aangezien OpenAI via deze partners geautoriseerde toegang krijgt tot data.

Nieuw: reclamevrije actuele informatie 

Dit nieuwe zoekaanbod helpt OpenAI met een nieuwe focus op betrouwbare actuele informatie, wat vooral belangrijk is bij gevoelige onderwerpen zoals verkiezingen, waarbij betrouwbare informatie essentieel is. Daarbij vermijdt ChatGPT het gebruik van advertenties of gesponsorde links, een groot verschil met Google Search, dat juist het merendeel van de omzet genereert via advertenties.

In plaats daarvan richt OpenAI zich op het verstrekken van een onafhankelijke gebruikerservaring die gefinancierd zal moeten worden uit abonnementen. Hoewel het voor gratis gebruikers mogelijk zal blijven om van de zoekfunctie gebruik te maken, kunnen we limieten verwachten op het aantal gratis zoekopdrachten.

Voor meer details en achtergronden over de laatste ontwikkelingen op het gebied van AI, raad ik de wekelijkse nieuwsbrief aan van Michiel Schoonhoven van contentmarketingspecialist NXTLI. Op LinkedIn heeft Michiel meer details gedeeldover de laatste updates van ChatGPT.

Gates: 2024 doorbraak van ‘climate tech’

In mei schatte Goldman Sachs, toch niet bekend als klimaatactivisten die wekelijks op de A12 liggen, dat de groei van AI leidt tot een toename van energieverbruik door datacenters van 160% in 2030. Alleen al in Europa schat de moderne generatie bankiers, gehuld in het nieuwe uniform van mouwloze bodywarmers, dat er 800 miljard Euro zal worden geïnvesteerd in verbetering van het elektriciteitsnetwerk.

Bill Gates kopte daarom enthousiast in het jaarverslag van zijn investeringsmaatschappij BreakThrough Energy: ‘The State of the Transition. Climate tech has arrived.’ Volgens Gates zal 2024 achteraf een cruciaal moment blijken in de strijd tegen klimaatverandering, dat hem doet denken aan de periode rond 2000 toen op grote schaal werd besloten kindersterfte te bestrijden.

Destijds stierven jaarlijks miljoenen kinderen in Zuid-Azië en Sub-Sahara Afrika door te voorkomen ziektes, ondanks dat vaccins en medicijnen vaak al bestonden. Deze middelen waren echter moeilijk bereikbaar voor arme landen, hoewel ze in rijkere landen op voorraad lagen. Door de inzet van een wereldwijd gezondheidsnetwerk, dat vaccins en medicijnen produceerde en beschikbaar stelde, daalde de kindersterfte binnen twintig jaar met 50%. Deze vooruitgang was mogelijk door bestaande innovaties op te schalen en nieuwe methoden te ontwikkelen, bijvoorbeeld in de bestrijding van HIV en malaria.

Inmiddels worden er steeds meer technologieën ontwikkeld die effectief zijn in het verminderen van broeikasgassen. De volgende grote uitdaging ligt volgens Gates echter in de implementatie: het opschalen van deze technologieën binnen de economie. Hoewel grote bedrijven deze schaalgrootte goed beheersen, waren ze tot nu toe vaak terughoudend om te investeren in schone technologieën. Ze zagen deze voornamelijk als manieren om hun ecologische voetafdruk te verkleinen en bij te dragen aan het milieu, zonder ze als een bron van waarde voor hun eigen bedrijfsvoering te beschouwen. Kortom: focus op duurzaamheid leidde niet tot hogere winsten. 

Volgens Gates begint dit sinds 2024 echter te veranderen en is er een belangrijke verschuiving gaande in het perspectief van investeerders en bedrijven. Grote wereldwijde investeerders—zoals stichtingen, staatsinvesteringsfondsen en infrastructuurinvesteerders— gaan eindelijk serieus investeren in klimaattechnologie. Ook topmensen in het bedrijfsleven begrijpen steeds beter dat climate tech meer biedt dan alleen milieuwinst; het kan hun bedrijven versterken en hun kapitaal efficiënter benutten. Laten we hopen dat Gates gelijk heeft.

200 gram geel poeder even effectief als een boom

Een halve pond van dit gele poeder verwijdert evenveel koolstofdioxide uit de atmosfeer als een boom in een jaar. Bron foto: Zihui Zhou, UC Berkeley.

Gates genoemde wereldwijde strijd tegen door de mens veroorzaakte klimaatverandering. Alleen al Californië zal jaarlijks ongeveer 100 miljoen ton koolstofdioxide moeten afvangen of verwijderen — ongeveer gelijk aan de vervuiling van 250 gascentrales — om zijn ambitieuze klimaatdoelen te halen, waaronder het bereiken van koolstofneutraliteit in 2045.

Het lijkt alsof er inmiddels wekelijks innovatieve technieken bekend worden voor deze verwijdering van koolstofdioxide. Zo hebben onderzoekers aan de Universiteit van Californië in Berkeley, een nieuw covalent organisch raamwerk (COF) ontwikkeld dat de directe luchtvangst (Direct Air Capture, DAC) van koolstofdioxide aanzienlijk verbetert.

Dit materiaal, een diepgeel poeder, absorbeert efficiënt CO₂ uit de omgevingslucht zonder afbraak door water of andere verontreinigingen, een veelvoorkomend probleem bij bestaande DAC-technologieën. Het COF functioneert als een soort spons die CO₂ opvangt, totdat het verzadigd is.

Het kan vervolgens worden geregenereerd door verhitting, waarbij de CO₂ vrijkomt voor opslag of hergebruik, en daarna opnieuw worden ingezet voor verdere opvangcycli. Opmerkelijk is dat 200 gram van dit materiaal ongeveer 20 kilogram CO₂ per jaar kan verwijderen, vergelijkbaar met de absorptiecapaciteit van een volgroeide boom!

Technologische hulpmiddelen kunnen uitstoot van CO₂ beperken en zelfs bestaande emissies uit de atmosfeer verwijderen. Bron: beeld gemaakt met Midjourney.

Dit soort innovatieve technieken zijn vele malen effectiever dan het planten van bomen, wat sympathiek overkomt en begrijpelijker is voor de leek. De grote vraag is of de door Gates voorspelde groei in investeringen in climate tech nog op tijd komt om versnelde klimaatverandering tegen te gaan, zoals onlangs door de VN werd voorspeld.

Investeren in AI of climate tech?

Er ontstaat dus een vreemde paradox: hoe verhoudt investeren in climate tech zich met investeren in AI? Het is evident dat de financiële resultaten van investeren in climate tech minstens vijf tot tien jaar op zich zullen laten wachten. Alleen bedrijven waarvan de CEO’s langer vooruit kijken dan hun eigen jaarbonus, zullen structureel proberen CO₂-neutraal of zelfs CO₂-negatief te worden, zoals Microsoft.

De gemiddelde stijging dit jaar van deze door AI omhoog gestuwde bedrijven bedraagt liefst 119%. Zelfs het accountant-loze Super Micro is slechts 9% gedaald. 
Bron: Google Finance

lucratief. Zie mijn compleet arbitrair en subjectief samengestelde AI Spotlight 9, die geen financieel advies is, maar probeert een meetbaar beeld te schetsen van een zichtbare tendens.

De gemiddelde koersstijging dit jaar van deze door AI omhoog gestuwde bedrijven bedraagt liefst 119%. Opvallend is dat softwarebedrijf Palantir een hogere koersstijging beleeft dan de chipmakers zoals AMD, Arm en Broadcom. Maar let op: marktleider Nvidia is niet opgenomen in deze lijst, omdat Nvidia al is opgenomen in de algemene tech-graadmeter Spotlight 9. Ter vergelijking: het aandeel Nvidia steeg dit jaar al 181%, tegen Palantir 153%.

Op korte termijn zijn alleen memecoins lucratiever dan AI-aandelen. Het is voor de wereld te hopen dat Bill Gates gelijk heeft en dat er genoeg investeerders zijn die iets verder kijken dan rendement op korte termijn. Zelf ben ik de komende dagen op het bijzonder interessante Business & Philanthropy Forum in Singapore, waar juist wordt gepoogd om investeren met winstoogmerk te combineren met het streven naar een betere wereld. Hopelijk kan ik volgende week positief nieuws delen. 

Categorieën
AI technologie

Sam Altman (OpenAI) kan niet in de schaduw staan van Elon Musk

Juist omdat het de laatste weken zo vaak ging over Sam Altman van OpenAI en Elon Musk van Donald Trump, was ik bezig aan een nieuwsbrief met totaal andere onderwerpen. Maar toen gebeurde er in een paar dagen zoveel bijzonders dat ik toch moet concluderen dat Elon Musk wordt onderschat en Sam Altman wordt overschat.

Temidden van al het mediageweld over de haantjes van de techwereld zouden we bijna vergeten dat twee mensen die ook regelmatig aan bod komen in deze nieuwsbrief, George Hinton en Demis Hassabis, beiden een Nobelprijs hebben gewonnen. Toch, ook hier, nu eerst de focus op Musk en Altman.

Musk en Altman tegenpolen

Het vreemde is dat elke vermelding van Musk scherpe reacties oproept, waarbij de helft het principieel met me oneens is omdat Musk een reactionaire racist zou zijn, terwijl de andere helft de prestaties van zijn bedrijven juist ondergewaardeerd vindt: of je haat de persoon, of je houdt van diens prestaties. Wat je ook van de persoon vindt; afgelopen week werd opnieuw duidelijk dat Elon Musk als innovator op eenzame hoogte staat. 

OpenAI wordt door de meeste mensen, die ik gemakshalve omschrijf als leken, gezien als een uniek innovatief bedrijf geleid door een mysterieus genie in de persoon van Sam Altman. Maar juist vorige week bleek dat OpenAI is gebouwd op een wankel fundament, omdat niet alleen financieel de positie zo zwak is dat er over een paar maanden opnieuw miljarden moeten worden opgehaald op de kapitaalmarkt, maar de omzet en eventuele toekomstige winst van OpenAI vooral verdwijnt in de zakken van een vrolijk toekijkend Microsoft.

Musk en Altman zijn tegenpolen. Altman doet er alles aan om serieus te worden genomen door het establishment; vraag zijn eigen ChatGPT maar iets over Altman en je wordt overspoeld met een bloemlezing die nauwelijks op feiten is gebaseerd. Volgens ChatGPT loopt Altman nog net niet over water, maar het scheelt niet veel en dat het nog niet lukt, ligt vooral aan het water.

Musk doet er de laatste tijd alles aan om zichzelf belachelijk te maken; van het willekeurig weggeven van een miljoen dollar per dag aan iemand die zijn petitie ondertekent en het spuien van onzinnige samenzweringstheorieën, tot zogenaamd autonome robots die cocktails inschenken. Zie wat Marques Brownlee van de Tesla-robots observeerde en op gortdroge manier afbrandde.

Het is de reden dat ik vorige week bewust niets meldde over de robots, omdat duidelijk was deze suffe gimmick diende om meer publiciteit voor Tesla te krijgen. Allemaal gekkigheid van Musk die afleidt van daadwerkelijk bijzondere prestaties van zijn bedrijven. En die prestaties zijn er genoeg.

Een gigantisch apparaat, gevangen tussen twee Mikado-stokjes.  
Bron: BBC

Herbruikbaar Starship 

Want wat bijna ondersneeuwt is dat, hoewel er nu andere spelers in de ruimtevaart zijn zoals Blue Origin en Rocket Lab, niets in de buurt komt van wat SpaceX bereikt heeft op het gebied van herbruikbare ruimtevaarttechnologie. De BBC legt in deze video uit waarom het hergebruik van de Starship-raket zo belangrijk is.

De kern is dat hergebruik de kosten van ruimtevaart sterk reduceert, maar juist het ontwikkelen van herbruikbare raketten is bijzonder complex. Daarom is het geen andere partij nog gelukt. Op beelden lijkt de SpaceX Starship niet zo imposant, maar de raket woog bij landing 3.5 miljoen kilo, acht keer zoveel als een volle Boeing 747. De Starship is op zes meter na ook even hoog als zo’n 747 lang is. Kortom, er werd bij de allereerste poging een enorm gevaarte gevangen tussen twee Mikado-stokjes.

Het is daarom logisch dat SpaceX vrijdag een contract van acht lanceringen ter waarde van $733 miljoen kreeg toegekend door de Amerikaanse Space Force, als onderdeel van een programma dat bedoeld is om concurrentie tussen lanceeraanbieders te bevorderen.

Super datacenter in negentien dagen

Dan een ander megasucces voor Musk dat onderbelicht bleef. Als er iemand verstand heeft van AI en datacenters is het Jensen Huang, CEO van Nvidia, dat dinsdag $3.4 biljoen waard werd. Het is na Apple ’s ($3.57 biljoen) werelds meest waardevolle onderneming en, ik blijf het herhalen, het is een kwestie van maanden, niet jaren, tot Nvidia ’s werelds meest waardevolle bedrijf wordt. Afgelopen week zei Huang dit over wat het team van Musk in negentien dagen voor elkaar kreeg:

“En allereerst, erkenning van prestaties waar dat verdiend is. Vanaf het moment van concept tot een datacenter dat klaar is voor NVIDIA om onze apparatuur daar te hebben, tot het moment dat we het aanzetten, alles hadden aangesloten en het zijn eerste training deed. Dus dat eerste deel, alleen al het bouwen van een enorme fabriek, vloeistofgekoeld, van stroom voorzien, in de korte tijd dat het gedaan is, ik bedoel, dat is als bovenmenselijk. 

Ja, en voor zover ik weet, is er maar één persoon in de wereld die dat zou kunnen doen. Elon is uniek in zijn begrip van techniek, constructie en grote systemen, en het mobiliseren van middelen. Het is ongelofelijk. Natuurlijk is zijn team ingenieurs buitengewoon. Het softwareteam is geweldig. Het netwerkteam is geweldig. Het infrastructuurteam is geweldig. 

Elon begrijpt dit diepgaand. En vanaf het moment dat we besloten om te beginnen, de planning met ons engineeringteam, ons netwerkteam, ons infrastructuur- en computingteam, het softwareteam, al het voorbereidende werk, vervolgens al de infrastructuur, alle logistiek en de hoeveelheid technologie en apparatuur die die dag arriveerde, en de infrastructuur en computerinfrastructuur van NVIDIA en al die technologie, tot de training: in 19 dagen.”

Huang gaat hier vol op het orgel over een grote klant, laat dat duidelijk zijn. Toch moeten we dat ook in het juiste perspectief plaatsen: de totale orderwaarde van wat Musks bedrijven X en Tesla bij Nvidia hebben besteld, wordt geschat tussen de $4 en $5 miljard. Een enorm bedrag, maar Nvidia draaide in het laatste kwartaal gemiddeld $326 miljoen omzet per dag, dus het gaat om pakweg tien dagen tot twee weken omzet. Er zijn grotere klanten die Huang niet zo ophemelt en zijn respect voor Musk is gemeend.

Klimaat en gezondheidszorg hebben Musk nodig

Starship en het nieuwe datacenter zijn twee voorbeelden van de unieke talenten van Musk. Ik heb het vaker geschreven: juist omdat Musk op zo’n unieke wijze in staat is om enorme projecten succesvol te krijgen die werktuigbouwkunde combineren met software-ontwikkeling, zou het fantastisch zijn als hij zijn talenten en zijn vermogen zou inzetten om klimaatopwarming tegen te gaan.

Technologie ontwikkelen om CO2 uit de atmosfeer te halen is complex en duur; twee bijvoeglijke naamwoorden waar Musk wel raad mee weet. In plaats van zijn talenten besteden aan het gereedmaken van een andere planeet, is zijn aandacht gewenst om onze huidige planeet te redden. Die malle tweets nemen we wel op de koop toe.

Vier waarheden over OpenAI

Tegenover deze successen van Musk verbleekt de situatie van OpenAI. Begin deze maand is de onstilbare kapitaalhonger van OpenAI al aan bod gekomen (zie: $10 miljard voor OpenAI), maar donderdag kwam de New York Times ook nog met het bericht dat het aan alle kanten rommelt in de relatie tussen OpenAI en Microsoft:

” De nauwe samenwerking tussen Microsoft en OpenAI vertoont tekenen van slijtage. De “beste bromance in de techwereld” heeft een realiteitscheck ondergaan nu OpenAI heeft geprobeerd zijn overeenkomst met Microsoft te wijzigen en de softwaremaker zijn afhankelijkheid van de start-up probeert te verminderen.”

Alex Kantrowitz zag in het artikel aanleiding tot nadere analyse en kwam tot vier zorgwekkende conclusies over OpenAI:

  1. Onvoorspelbare trainingskosten: OpenAI benadrukte dat de trainingskosten niet vastliggen en dat ze in de toekomst kunnen worden aangepast. Het bedrijf besteedt ongeveer $3 miljard per jaar aan training, maar sluit deze kosten uit bij het presenteren van de winstgevendheid, wat vragen oproept. De manier waarop de nieuwere modellen van OpenAI werken, kan een deel van de traditionele trainingslast verschuiven naar inferentie, waardoor de toekomstige trainingskosten moeilijk te voorspellen zijn. Ondanks mogelijke kostenbesparingstechnieken, zal de focus van OpenAI op het ontwikkelen van grotere modellen waarschijnlijk hoge trainingskosten met zich meebrengen.
  2. ChatGPT als inkomstenbron: In tegenstelling tot de verwachting dat de API van OpenAI de meeste inkomsten zou genereren, verwacht het bedrijf dat ChatGPT tot minstens 2029 de belangrijkste inkomstenbron zal zijn. OpenAI gokt op de voortdurende groei van conversatie-AI en biedt verschillende versies van ChatGPT aan voor verschillende markten, zoals het bedrijfsleven en het onderwijs. Het succes van ChatGPT op lange termijn hangt echter af van de mate waarin de interesse van gebruikers in AI-interacties toeneemt.
  3. Significante betalingen aan Microsoft: OpenAI betaalt Microsoft al grote bedragen uit de inkomsten, ondanks dat het nog geen winst maakt. Een verwachte uitbetaling van $ 700 miljoen aan Microsoft in 2024 benadrukt de financiële last van de samenwerking, bovenop de toch al hoge kosten voor AI-ontwikkeling.
  4. Toekomstige financieringsbehoeften: Ondanks het ophalen van $6,6 miljard, wijzen de verwachte verliezen van $5 miljard in 2024, en mogelijk $14 miljard in 2026, erop dat OpenAI waarschijnlijk snel weer kapitaal moet aantrekken. Dit roept vragen op over de duurzaamheid van het bedrijfsmodel en of investeerders bereid zullen blijven zulke hoge uitgaven te ondersteunen.
Geoffrey Hinton is één van de voornaamste denkers en critici van AI.
Bron: Nobelprijzen.

Nobelprijswinnaars Hinton en Hassabis vs. OpenAI

Het zal je toch gebeuren dat je grootste concurrent en je grootste criticaster in hetzelfde jaar een Nobelprijs winnen. Het overkwam Sam Altman van OpenAI toen Demis Hassabis en George Hinton allebei een Nobelprijs wonnen, Hassabis voor scheikunde en Hinton voor natuurkunde. In een interview met de website van de Nobelprijs maakte Hinton een vergelijking tussen de strijd tegen klimaatopwarming en de regulering van AI.

“Ik denk dat het nogal verschilt van klimaatverandering. Bij klimaatverandering weet iedereen wat er moet gebeuren. We moeten stoppen met het verbranden van koolstof. Het is alleen een kwestie van de politieke wil om dat te doen. En grote bedrijven die grote winsten maken, willen dat niet doen. Maar het is duidelijk wat er gedaan moet worden.

Hier (bij AI, MF) hebben we te maken met iets waarbij we veel minder een idee hebben van wat er gaat gebeuren en wat we eraan moeten doen. Ik zou willen dat ik een simpele oplossing had, dat als je dit doet, alles goed komt. Maar dat heb ik niet. Vooral met betrekking tot de existentiële dreiging dat deze dingen uit de hand lopen en de controle overnemen, denk ik dat we op een soort keerpunt in de geschiedenis staan, waar we in de komende jaren moeten uitzoeken of er een manier is om met die dreiging om te gaan.

Ik denk dat het nu heel belangrijk is dat mensen werken aan de kwestie hoe we de controle behouden. We moeten daar veel onderzoek naar doen. Ik denk dat een van de dingen die overheden kunnen doen, is de grote bedrijven dwingen om veel meer van hun middelen in veiligheidsonderzoek te steken. Zodat, bijvoorbeeld, bedrijven zoals OpenAI veiligheidsonderzoek niet zomaar op een laag pitje kunnen zetten.”

Hassabis was oprichter van DeepMind (verkocht aan Google)
Bron: Nobelprijzen.

Hinton had vorige week ook al uitgehaald naar OpenAI, toen hij zei trots te zijn op het feit dat zijn voormalige student Ilya Sutskever vorig jaar Sam Altman had ontslagen als CEO van OpenAI. Overigens een kortstondige overwinning, want een paar dagen later keerde Altman terug en Sutskever is inmiddels zelf vertrokken bij OpenAI en begonnen met een nieuwe startup, waarvoor hij binnen drie maanden al een miljard dollar ophaalde op een waardering van $5 miljard.

Naast de uithalen van Hinton en de vrij dodelijke analyse van Kantrowitz, kwam er voor Altman ook nog eens het nieuws bij dat voormalig OpenAI CTO Mira Murati bezig lijkt aan een eigen startup, waarvoor ze talent weghaalt bij OpenAI.

Innovatie duiden blijft lastig

Bij analyse van alle recente ontwikkelingen blijkt dat het veelbejubelde OpenAI in steeds lastiger vaarwater komt. De frictie met Microsoft haalt bijna dagelijks de publiciteit. Te midden van al zijn potsenmakerij is Elon Musk intussen bezig om infrastructuur te bouwen waarvan hij jarenlang plezier kan hebben, zowel bij SpaceX met de herbruikbare Starship als met X en Tesla in het nieuwe super datacenter. Ik wed niet, maar als ik het zou doen, zou ik nooit tegen Elon Musk wedden. 

Dank voor de belangstelling en tot zondag!

Categorieën
beleggen technologie

Elon Musk stapt in zelfrijdende Tesla, maar beleggers stappen uit

Elon Musk ontvouwde donderdag zijn visie op robottaxi’s en zelfrijdende auto’s. Beleggers reageerden vrijdag teleurgesteld en het aandeel Tesla daalde liefst negen procent. Wat je verder ook van hem mag denken; Musk’s lange termijnvisie op stedelijke mobiliteit wordt steeds relevanter. Door verstedelijking, dalend autobezit en thuiswerken komt een toekomst van gedeeld vervoer, liefst op afroep, steeds dichterbij.

De Tesla Cybercab koop je niet voor de siervelgen. 
Bron: Tesla video
Singapore meedogenloos autoluw
Afgelopen week was ik voor Tech Week in Singapore, één van ’s werelds meest futuristische steden, waar Electronic Road Pricing (rekening rijden) al jaren prima functioneert en alleen de vergunning om een auto te mogen kopen minimaal zeventigduizend Euro kost. 

Singapore begrijpt dat een stadsstaat van zes miljoen inwoners simpelweg geen plaats biedt voor veel autoverkeer en handelt daarnaar. Slechts 14% van de bevolking beschikt over een eigen auto. 

Door de diverse belastingen en accijnzen loopt de prijs van een kleine Toyota makkelijk op tot boven de twee ton. Oude auto’s zijn er niet, want de vergunning geldt slechts tien jaar. Het is de hel voor een autoliefhebber. Het openbaar vervoer in Singapore is daarentegen fantastisch: spotgoedkoop, brandschoon en uiterst veilig, met airconditioning in bus en metro, die in de spits elke drie (!) minuten rijdt. 

Door de begrijpelijke klaagzang van een Singaporese taxichauffeur, die per dag soms tot honderd dollar betaalt voor de huur van zijn taxi op een omzet van honderdvijftig dollar, was ik extra gefascineerd door het toekomstbeeld dat Musk donderdag schetste tijdens het Tesla-evenement “We, Robot” in de Warner Brothers studios in Los Angeles. The Verge maakte een zes minuten durende samenvatting. 

Cybercab en Roboofen
Het hoogtepunt was de onthulling van de Tesla Cybercab, een volledig autonome robottaxi zonder stuur of pedalen, want er is geen chauffeur: iedereen is passagier. De Cybercab wordt gepositioneerd als een betaalbare oplossing onder de $25.000, maar dat die prijs gaat lukken gelooft zelfs de meest verstokte Tesla fanboy niet.
Musk introduceerde de Robovan met het enthousiasme waarmee iemand zijn nieuwe echtgenote aan zijn ex-schoonmoeder voorstelt.
Bron: Tesla video

Naast de Cybercab presenteerde Musk ook plannen voor autonome versies van de Tesla Model 3 en Model Y, met de hoop dat deze voertuigen in 2026 op de markt zullen komen. (Musk zei zelf ‘verwachting’, maar mijn oren vertalen dat direct uit het Elon Musks naar ‘hoop.’) Verrassend was de introductie van de Tesla Robovan (spreek uit, volgens Musk: Robooofen), een kleine bus in de vorm van een kloek strijkijzer, die plaats biedt aan twintig personen.

Auto’s 6% in gebruik

In het ideaalbeeld van Musk zouden kopers hun Tesla Cybercab of Robovan ‘verhuren’ aan de gemeenschap zodra ze er zelf geen gebruik van maken. Omdat mensen gemiddeld minder dan 6% per week gebruik maken van hun auto, zou de Heilige Koe de resterende 94% van de tijd zijn investering kunnen terugverdienen.

Dat klinkt nu misschien nog vreemd, maar wie herinnert zich nog dat taxichauffeurs in Europa vrolijk oreerden dat Europeanen nooit zelf taxi zouden gaan rijden in hun Prius en dat zelfs als dat zou gebeuren, wij verheven Europeanen nooit bij amateurs in de auto zouden stappen? De scepsis tegen een nieuwe vorm van vervoer zal heel snel verdwijnen op het moment dat de Cybercab snel komt voorrijden, de ritten veilig verlopen en de prijs vergelijkbaar of lager is dan die van een Uber.

Teleurstelling onder beleggers

Ondanks de ambitieuze presentatie van Musk waren beleggers niet enthousiast. Onder analisten overheerste teleurstelling over het gebrek aan concrete details over de planning, de verwachte kosten en potentiële omzet voor Tesla.

Deze terughoudendheid onder beleggers weerspiegelt een breder probleem waarmee bedrijven zoals Tesla worden geconfronteerd. Beleggers baseren hun verwachtingen vaak op kwartaalresultaten, terwijl Musk een lange termijnvisie heeft, mogelijk wel dertig jaar vooruit, om de wereld te veranderen met innovatieve technologieën. SpaceX is een ander voorbeeld van die aanpak.

Musk bestuurt Tesla als een startup

Wat veel beleggers echter niet lijken te willen begrijpen, is dat Musk zijn bedrijven runt als startups. Dit betekent dat hij zich richt op groei en waardemaximalisatie op lange termijn en vaak kiest voor tactische improvisatie op korte termijn.

Dit is normaal voor startups die nog geen volledige product-market fit hebben gevonden, met excuses voor de kretologie. Musk’s aanpak verschilt daarin fundamenteel van de traditionele benaderingen van beursgenoteerde bedrijven, waar voorspelbare kwartaalcijfers de koers van het bedrijf bepalen.

Het laatste jaar op de beurs was pijnlijk voor Tesla met 16% daling: niet alleen presteert het aandeel 50% slechter dan de Nasdaq Composite index, maar Uber steeg 88%. Bron: Google Finance

Voor veel beleggers is deze aanpak moeilijk te accepteren, vooral wanneer ze geconfronteerd worden met kortetermijnverliezen of vertragingen in productlanceringen. Musk’s lange termijnvisie – die is gericht op een wereld waarin gedeelde autonome voertuigen het stadsvervoer domineren – kan uiteindelijk een radicale transformatie van de mobiliteitssector teweegbrengen.

Beleggers in Tesla moeten niet zeuren, want iedereen weet inmiddels dat een aandeel kopen in een bedrijf van Elon Musk eerder lijkt op een rit in een achtbaan dan een ritje in een zacht zoemende Tesla.

2050: wereldwijde verstedelijking

Musk’s visie op robottaxi’s moet worden gezien binnen het bredere kader van verstedelijking, een trend die de komende decennia alleen maar zal toenemen. In 2050 zal naar schatting bijna 90% van de bevolking in de VS, ruim 80% in Europa en bijna tweederde van de bevolking in Azië in stedelijke gebieden wonen.

Deze urbanisatie wordt gedreven door de groei van megasteden, waar de vraag naar efficiënte, gedeelde mobiliteitsoplossingen zoals robottaxi’s en zelfrijdende voertuigen, snel zal toenemen. Het huidige model van privé-autobezit wordt steeds minder duurzaam en realistisch naarmate steden dichter bevolkt raken. Dit is waar Musk’s visie op robottaxi’s en gedeelde mobiliteit een belangrijke rol kan spelen.

Van parkeerplaats naar park

Door de introductie van autonome voertuigen kunnen steden niet alleen hun verkeersinfrastructuur ontlasten, maar ook nieuwe mogelijkheden creëren voor het efficiënter benutten van stedelijke ruimtes.

Een opmerkelijk aspect van Musk’s presentatie was zijn visie op het hergebruik van stedelijke ruimtes. Hij stelde voor dat parkeerterreinen in steden kunnen worden omgebouwd tot recreatiegebieden, omdat robottaxi’s geen langdurige parkeerplaatsen nodig hebben: ze rijden immers continu.

In plaats daarvan zouden deze voertuigen via apps opgeroepen kunnen worden, vergelijkbaar met de huidige diensten zoals Uber, Lyft en Grab, maar dan zonder menselijke bestuurders.

Autobezit in grote steden daalt

Het autobezit in grote steden blijft dalen, mede door de hoge kosten en het beschikbare openbaar vervoer. In steden zoals Amsterdam bezit slechts 22% van de huishoudens een auto, terwijl dit in Parijs op 27% ligt.

Zelfs in steden zoals New York en Londen, waar het autobezit hoger ligt (ongeveer 53% en 56%), worden privévoertuigen steeds minder noodzakelijk door de aanwezigheid van goed openbaar vervoer en alternatieve mobiliteitsopties zoals ride-sharing. In steden als Los Angeles, waar het autobezit nog steeds rond de 94% ligt, begint het bewustzijn van de nadelen van privé-autobezit echter ook door te dringen, vooral vanwege de files en de hoge kosten van parkeren.

In Amerikaanse steden ontbreekt, in tegenstelling tot bijvoorbeeld Singapore, Seoul en Tokio, goed openbaar vervoer en juist dan zou gedeeld autobezit, of vervoer op afroep zoals Musk voorstelt, nog sneller kunnen aanslaan.

Onverwachte impact van thuiswerken 

Een ander belangrijk aspect dat bijdraagt aan de verandering in stedelijke mobiliteit is de opkomst van thuiswerken. Sinds de pandemie is thuiswerken toegenomen met een factor vijf en is het nu een vast onderdeel van het dagelijks leven voor miljoenen werknemers wereldwijd.

Dit heeft niet alleen geleid tot een afname van het woon-werkverkeer (en daarmee de verkeersdrukte), maar heeft ook invloed op de arbeidsmarkt, vooral voor groepen die voorheen moeite hadden om aan werk te komen, zoals vrouwen en mensen met een beperking.

Het aantal gehandicapte werknemers in de VS is sinds de pandemie met twee miljoen gestegen, grotendeels dankzij de mogelijkheid om op afstand te werken. Ook is het percentage werkende vrouwen in de VS sneller gestegen dan dat van mannen, wat deels wordt toegeschreven aan de grotere flexibiliteit die thuiswerken biedt bij het combineren van werk en zorgtaken. Deze cijfers leveren het bewijs dat vrouwen zowel werken als de opvoeding verzorgen, waardoor je je afvraagt wat mannen uitspoken.

Thuis werk soms horizontaal werk

Een verrassend gevolg van thuiswerken is overigens de mogelijke invloed op de geboortecijfers. In landen in Oost-Azië, waar lange werkdagen en intense druk bij opvoeding hebben geleid tot een afname van de geboortecijfers, lijkt thuiswerken ouders meer flexibiliteit te bieden bij het combineren van werk en opvoeding.

Dit zou kunnen leiden tot een lichte stijging van de geboortecijfers, waarbij voorlopige analyses suggereren dat koppels die minstens één dag per week thuiswerken mogelijk 0,3 tot 0,5 extra kinderen willen. In landen zoals Singapore, met een vergrijzende bevolking en lage geboortecijfers, wordt een hoger aantal kinderen per gezin door de overheid aangemoedigd.

Gedeelde mobiliteit is de toekomst

Gezien de toenemende verstedelijking, de opkomst van thuiswerken en de stijgende kosten van autobezit, wordt gedeelde mobiliteit steeds logischer. In steden waar autobezit afneemt en het gebruik van ruimte verandert, biedt een model van gedeelde auto’s of auto’s op afroep een duurzaam alternatief voor het traditionele autobezit.

Van de tien woorden die Elon Musk tegenwoordig uitspreekt, of op X over ons uitstort, moeten er elf met een fikse korrel zout worden genomen. Maar Musk’s visie op robottaxi’s sluit naadloos aan bij wereldwijde ontwikkelingen die door overheden alleen maar zullen worden aangemoedigd.

Uit het succes van Airbnb valt af te leiden dat genoeg mensen er weinig problemen mee hebben om hun bezit te verhuren tegen de juiste prijs. Er is geen reden om aan te nemen dat dit anders zal zijn bij auto’s – al dan niet zelfrijdend.

Totaal nutteloze scharnierdeuren (probeer dit maar eens op een Amsterdamse gracht), maar het oogt leuk.

De kans is groot dat Musk met zijn zelfrijdende auto’s een rol speelt als voorloper, die vervolgens in de massamarkt wordt ingehaald door andere spelers. Net zoals nu gebeurt met Tesla, dat zich geconfronteerd ziet met concurrentie van Chinese producenten en de traditionele autofabrikanten. Waymo en Cruise zijn slechts de eersten. Misschien een reden tot zorg van Tesla-beleggers, maar voor ieder ander is dat goed nieuws.

Categorieën
technologie

Memecoins verslaan Big Tech, AI en S&P 500 ruim

Big Tech in de laatste maand: 8% stijging tegen 4.5% voor de S&P 500.

In de afgelopen dertig dagen hebben de big tech-aandelen Alphabet, Amazon, Apple, Meta, Microsoft, Nvidia en Tesla een gemiddelde groei van 8% laten zien. Deze bedrijven blijven een aantrekkelijke keuze voor beleggers door hun dominante positie in de markt en het voortdurende groeipotentieel in diverse groeiende sectoren, waaronder cloud computing, e-commerce, en sociale media.

Om deze prestatie in perspectief te plaatsen: de bredere markt, vertegenwoordigd door de S&P 500, presteerde ook solide met een stijging van 4,5% in dezelfde periode.

Deze groei geeft aan dat het algemene marktsentiment positief blijft, ondersteund door macro-economische factoren zoals dalende inflatie en een stabielere renteverwachting. Samengevat: Big Tech presteerde de laatste maand bijna twee keer zo goed als de S&P 500: 8% tegen 4.5%.

Top 9 AI Aandelen: forse groei


Als we verder kijken dan de traditionele technologiebedrijven, blijven AI-aandelen de ster van dit beleggingsjaar. De top 9 AI-aandelen volgens de door mij volledig subjectief samengestelde AI Spotlight 9, hebben in dit kalenderjaar tot dusver een indrukwekkende stijging van 136% laten zien. In de afgelopen maand stegen deze AI-aandelen opnieuw veel harder dan de Big Tech-aandelen (8%) en de S&P 500 (4.5%), met gemiddeld 14%. Beleggers zijn dus onverminderd enthousiast over het potentieel van de grote AI-spelers.

Update van de AI Spotlight 9: Crowdstrike vervangen door TSMC. Stijging van 14% in de afgelopen maand.

Er is een grote memecoin die ‘dogwifhat’ heet


De onverklaarbare memecoins, vaak aangewakkerd door sociale media-hype, vooral op Telegram, beleven ook hoogtijdagen. Dogecoin, de grootste memecoin gemeten naar marktwaarde, heeft op het moment van schrijven (zaterdagavond 5 oktober) een marktwaarde van $16 miljard en een daghandelsvolume van $430 miljoen.

Dit is waarom slimme neefjes en andere durfals in memecoins zitten: de grootste negen memecoins stegen 43% in de laatste maand.

De top 9 memecoins hebben gemiddeld een groei van 43% doorgemaakt in de afgelopen dertig dagen. Dit benadrukt dat de speculatieve interesse in deze markt enorm sterk is, ondanks alle waarschuwingen van goedwillende oude mannen zoals ik over de volatiliteit en het gebrek aan onderliggende waarde.


Conclusie

De afgelopen maand heeft sterke rendementen laten zien voor verschillende soorten beleggingen, van traditionele big tech-aandelen tot innovatieve AI-bedrijven en zelfs memecoins. Toch blijft het aanvoelen alsof de prestaties van Warren Buffett op de beurs worden vergeleken met die van je oma op de bingo.

Big tech blijft een stabiele keuze met een gestage groei, AI-aandelen tonen hun enorme groeipotentieel, en memecoins blijven een speculatieve maar lucratieve optie voor de korte termijn.

Categorieën
AI technologie

Meta’s bril gehacked tot Terminator-bril

Het Messias-gedrag van Sam Altman over AI doet denken aan de wijze waarop Mark Zuckerberg de zegeningen van sociale media voor de samenleving propageerde, voordat de negatieve effecten duidelijk werden en hij publiekelijk werd gekielhaald, ondermeer voor het Amerikaanse congres. Zuckerberg stelt inmiddels dat sociale media eerder een spiegel zijn voor de samenleving dan de veroorzaker van het kwaad, waardoor hij steeds zelfverzekerder wordt in zijn presentatie naar de buitenwereld.

‘Inside the bro-ification of Mark Zuckerberg‘ is de onvertaalbare kop boven een uitstekend artikel van de Washington Post over Zuckerberg, die zichzelf heruitvindt als een gespierde versie van… Julius Caesar? Zuckerberg is overgestapt van zijn bekende hoodie naar t-shirts met zelf verzonnen teksten waarin hij de Latijnse keizer citeert, maar waarbij hij blijkbaar is vergeten hoe Caesar aan zijn einde kwam.

Zuckerberg beleeft een topjaar: door sterke financiële prestaties stijgt het aandeel Meta fors na een rampzalig 2023, de VR-bril van Apple is geflopt terwijl de nieuwe Ray-Ban Meta smart glasses lovende kritieken krijgt. Maar opnieuw lijkt Zuckerberg blind voor de problemen die de door zijn bedrijf geïntroduceerde technologie kan veroorzaken.

‘Man ziet onbekende vrouw – inclusief woonadres.’

Griezeligste bril ooit

Harvard-studenten maakten van de Meta-bril van Zuckerberg een ‘Terminator-bril’ waarmee ze hele griezelige dingen kunnen doen, door simpelweg iemand aan te kijken:

“De technologie, die Meta’s slimme Ray-Ban-bril combineert met de gezichtsherkenningsdienst Pimeyes en enkele andere tools, stelt iemand in staat om automatisch van een gezicht naar een naam, telefoonnummer en huisadres te gaan.”

De video die de studenten dinsdag publiceerden geeft een afschrikwekkend beeld van een wereld waarin bijvoorbeeld elke griezel met zo’n bril elke vrouw kan stalken. De makers hebben alle informatie over deze ‘I-XRAY’ hier gedeeld.