Categorieën
AI beleggen crypto technologie

De NFA Podcast is live en AI-bedrijf met website van 1 pagina is $20 miljard waard

Ondanks de opkomst van concurrenten zoals DeepSeek heeft OpenAI geen verkeer verloren, het groeit onverwacht sneller dan ooit en laat alle concurrenten achter zich. De vraag is waarom OpenAI desondanks $40 miljard nodig heeft. We bespreken dit en nog veel meer in de nieuwe wekelijkse podcast die we dit weekend lanceren: The NFA Podcast, met co-presentator dr. Nisheta Sachdev. De eerste twee afleveringen staan sinds vanochtend online.

Verder in deze nieuwsbrief aandacht voor de definitieve doorbraak van Palantir en het mysterieuze bedrijf SSI, dat nog geen product schijnt te hebben maar toch op $20 miljard wordt gewaardeerd.

Nish bespreekt de tokens PAIN en It Will Go UP, ik heb het over OpenAI’s funding en het succes van Palantir

Nieuwe wekelijkse podcast: NFA

In aflevering 1 (hier te zien op YouTube of hier op Spotify) stellen Nisheta en ik onszelf voor, vertellen hoe we in de tech- en crypto-wereld terechtkwamen en bespreken we de nieuwste trends in web3 en tech, met een speciale focus op AI. Volgens Nisheta vormt de koppeling tussen AI en crypto de definitieve doorbraak van blockchain op de consumentenmarkt.

In aflevering 2 (hier te zien op YouTube of hier op Spotify) duiken we dieper in specifieke crypto-projecten zoals PAIN, de token die afgelopen week in een oogwenk $40 miljoen ophaalde en geld teruggaf aan investeerders. Ook bespreken we de bijzondere kwartaalresultaten van Palantir en tonen we beelden van CEO Alex Karp, die in een olijke bui de oorlog verklaart aan tegenstanders van Amerika en het westen..

De naam NFA is bedacht door Nisheta en staat voor ‘Nish, Frackers & Anon’ of‘Anyone Else’, want we hopen op interessante gasten, maar het staat ook voor ‘Not Financial Advice’: we willen absoluut geen financiële adviezen geven.

Wekelijks bespreken Nish en ik de meeste opmerkelijke ontwikkelingen in crypto en tech, zonder belerend te willen zijn of beleggingsadvies te geven. We delen onze gedachten, meningen en zaken die we interessant vinden, zoals interessante tokens en aandelen die op onze radar zijn gekomen.

Of je nu een doorgewinterde tech- en crypto-expert bent of een enthousiaste beginner, ons doel met de NFA Podcast is een plek te creëren om samen de markt te verkennen en ervaringen te delen. Alle suggesties en feedback zijn welkom.

Wie is dr. Nisheta Sachdev?

Dr. Nisheta Sachdev, ook bekend als “The Crypto Dentist”, is een prominente figuur in de blockchainwereld. Haar vermelding in de lijst “40 under 40” onderstreepte haar doorbraak in deze snelveranderende wereld, waarin Nisheta opvalt door haar heldere analyses.

Nisheta Sachdev, blockchain by day, dentist by night – of andersom

Nisheta kwam in 2018 in contact met crypto en werkte vanaf 2020 fulltime in de sector, toen ze met haar zus Nikita het al snel toonaangevende crypto-marketingbedrijf Luna PR in Dubai begon. Binnen de blockchainsector werd Nisheta een gepassioneerd pleitbezorger voor technologieën zoals cryptocurrencies, NFT’s, de metaverse en AI. Nish heeft een uniek talent om complexe concepten eenvoudig te kunnen verwoorden, waardoor ze een populaire en gerespecteerde spreker is op internationale congressen.

Ondanks haar grote interesse in de crypto- en technologiesector gaf Nish onlangs gehoor aan een hogere roeping en hervatte haar opleiding in de geneeskunde, waarin ze specialiseert in reconstructieve chirurgie van patiënten die, veelal door vormen van orale kanker, delen van hun kaak en gezicht hebben verloren. Wie meer wil weten over Nisheta kan ik dit recente interview met haar op YouTube aanraden.

ChatGPT herrezen van nooit weggeweest

Na een periode van stagnatie is ChatGPT opnieuw sterk gegroeid en laat het concurrenten als Bing, Gemini, Claude en Perplexity ver achter zich. Het zijn Boom Times For ChatGPT.”

In januari 2025 bereikte ChatGPT 3,8 miljard bezoeken op desktop en mobiel, meer dan het dubbele van Bing en ver boven de rest. Dit markeert een belangrijke ommekeer na meer dan een jaar van stilstand. De opleving komt op een cruciaal moment, waarop OpenAI wordt uitgedaagd door DeepSeek.

DeepSeek, dat eind januari snel aan populariteit won, behaalde op één dag al 49 miljoen bezoeken, een derde van ChatGPT’s publiek, ondanks dat het bedrijf buiten China nauwelijks bekend was. Dit toont aan dat nieuwe concurrenten razendsnel terrein kunnen winnen.

OpenAI profiteert van de sterke merknaam van ChatGPT. Om deze positie te versterken lanceert het vandaag zijn eerste Super Bowl-commercial, terwijl Google hetzelfde doet voor Gemini. Als OpenAI erin slaagt om ChatGPT als dé standaard voor AI te positioneren, kan het zijn voorsprong behouden, zelfs als chatbots wereldwijd een alledaags product worden.

Welke concurrenten?

ChatGPT loopt ver voor op de concurrentie. In januari 2025 had ChatGPT 3,8 miljard bezoeken, vergeleken met 1,8 miljard voor Microsoft Bing, 267 miljoen voor Gemini, 99,5 miljoen voor Perplexity en 76,8 miljoen voor Claude. Hoewel deze cijfers alleen het webverkeer weerspiegelen, tonen ze aan dat OpenAI een enorme voorsprong heeft opgebouwd. Het is vooral pijnlijk voor Google, dat er maar niet in slaagt het verkeer naar zijn zoekmachine ‘om te leiden’ naar Gemini.

OpenAI’s zoektocht naar tientallen miljarden

Journalist en investeerder M.G. Siegler, die tegenwoordig weer bijzonder productief is als blogger, onderzocht waarom OpenAI $40 miljard nodig heeft en hoe de relatie tussen OpenAI, Microsoft en Nvidia in elkaar steekt in het uitstekende stuk “The IPOpenAI.”

Zoals vorige week besproken is OpenAI van plan om $40 miljard op te halen, voornamelijk om de enorme rekenkracht te financieren die nodig is voor het trainen en uitvoeren van de AI-modellen. Hoewel er een veldslag gaande is om talenten in de AI-sector waardoor personeel ook niet goedkoop is, gaat verreweg het grootste deel van dit bedrag naar computerinfrastructuur zoals energievretende servers en datacenters.

OpenAI in de slag met Big Tech

De Big Tech-bedrijven, met Microsoft, Meta en Amazon voorop, kunnen jaarlijks tientallen miljarden dollars investeren in hun bestaande cloudinfrastructuren, gefinancierd uit hun enorme winsten. Om te kunnen concurreren moet OpenAI ook tientallen miljarden ophalen en is het inmiddels beland bij SoftBank en staatsfondsen, vooral uit de Golf-regio.

Om het in perspectief te plaatsen: volgens Reuters verwacht OpenAI in 2025 een jaaromzet van bijna $12 miljard bij een verlies van mogelijk $15 miljard, als de marges tenminste niet verbeteren. Daartegenover staan Meta met $200 miljard jaaromzet, Microsoft met $250 miljard, Alphabet met $300 miljard en Amazon met zelfs meer dan $500 miljard omzet dit jaar. Zelfs Oracle ($58 miljard) en Salesforce ($38 miljard) zijn winstgevende reuzen vergeleken met het zwaar verlieslijdende OpenAi.

OpenAI haalt meer op dan historische IPO’s

Als OpenAI erin slaagt om $40 miljard op te halen, zou dit het grootste bedrag zijn dat ooit door een bedrijf is opgehaald, zelfs meer dan de $30 miljard van oliegigant Saudi Aramco in 2019. Ter vergelijking: Visa haalde in 2008 bijna $20 miljard op en Facebook $16 miljard in 2012. Maar Facebook (tegenwoordig Meta geheten) deed dat op een waardering van onder de $100 miljard, ofwel nog geen derde van wat OpenAI zich nu waard acht.

De trend in de IPO-markt is dat de grootste veelbelovende bedrijven ervoor kiezen om privé te blijven, dankzij de overvloed aan beschikbaar kapitaal. OpenAI’s huidige financieringsronde is een voorbeeld van deze verschuiving, waarbij bedrijven enorme bedragen ophalen zonder naar de beurs te gaan.

Het is niet aannemelijk dat OpenAI er snel in slaagt om winstgevend te worden en dan wordt het volgend jaar wel een helse klus om partijen te vinden die op een waardering van pakweg $500 miljard willen instappen. Veel lager zal niet kunnen, als SoftBank nu instapt op $300 miljard. Hoeveel investeerders durven volgend jaar aan hun aandeelhouders uit te leggen dat ze pakweg $50 miljard in OpenAI investeren en er nog geen tien procent van de aandelen voor terug krijgen?

Nvidia wint altijd

Als SoftBank de door OpenAI gewenste $40 miljard investeert, betaalt OpenAI dat geld grotendeels aan Microsoft, van wiens clouddiensten (Azure) het grotendeels afhankelijk is. Op zijn beurt staat Microsoft weer met de pet in de hand en het chequeboekje in de binnenzak op de deur te kloppen bij Nvidia, dat de benodigde chips en datacenter-infrastructuur levert.

In de AI-wereld is het simpel: als het bovenin geld regent, dan hoost het uiteindelijk bij Nvidia. De centen van SoftBank komen via OpenAI en Microsoft netjes in de tas bij Jensen Huang, de CEO van Nvidia.

Juist hierom schreef ik vorige week dat het niet logisch is om te verwachten dat de omzetstijging en de winstmarge van Nvidia de komende jaren zullen afnemen; alle doemscenario’s van Wall Street ten spijt. Microsoft investeert dit jaar $85 miljard in AI en Meta $65 miljard. Naar verluidt zijn er landen, geen bedrijven, die ook gedurende meerdere jaren dergelijke forse bestellingen gaan plaatsen bij Nvida.

De Big Tech-bedrijven hebben geen andere keus dan te bestellen wat Nvidia kan leveren, omdat het missen van de boot in AI het einde zou kunnen betekenen van de hegemonie van Microsoft, Google, Oracle, Salesforce en Amazon Web Services. Maar let op: dit is geen financieel advies, No Financial Advice!

De koers van Palantir steeg dit jaar al 47%, vooral opvallend vergeleken met louter koersdalingen bij Nvidia, Apple, Microsoft en Google

Winnaar van 2025 tot dusver: Palantir

Een uitzondering in de met de opkomst van AI worstelende software-sector vormt Palantir, waarover ik vaker heb geschreven. Het data-analysebedrijf blijft geheimzinnig, maar het lijkt er steeds meer op dat Palantir als een van de weinige software-bedrijven ter wereld erin slaagt om door gebruik van AI tegelijkertijd zowel de software te verbeteren, als de operationele kosten te verlagen.

Ondanks dat er in Europa relatief weinig Palantir-software wordt gekocht vanwege privacyzorgen, is het aandeel in een jaar tijd 350% gestegen. Deze week maakte Palantir indrukwekkende financiële resultaten bekend, wat opnieuw leidde tot een fikse stijging van de aandelenkoers: 22% in een dag.

Over het vierde kwartaal van 2024 rapporteerde het bedrijf een omzetgroei van 36% ten opzichte van het voorgaande jaar, met een totale omzet van $827,5 miljoen. De Amerikaanse markt droeg hier significant aan bij, met een groei van 52% op jaarbasis. Sinds 2009 heeft het bedrijf meer dan $2,7 miljard aan Amerikaanse overheidsopdrachten binnengehaald en het is aannemelijk dat onder president Trump de Amerikaanse overheid nog veel groter gaat inslaan bij Palantir.

Morgan Stanley verhoogde de rating voor Palantir van ‘underweight’ naar ‘equal weight’ en stelde het koersdoel bij van $60 naar $95, daarbij verwijzend naar de sterke kwartaalresultaten en positieve vooruitzichten voor 2025. Desondanks blijven er zorgen over de hoge waardering van het aandeel, dat op een stratosferische koers-winstverhouding zit richting de 600. Palantir maakt sinds vorig jaar deel uit van de S&P 500 en de Nasdaq 100, dus zal het ook de koers van de indexfondsen en ETF’s sterker gaan beïnvloeden.

Palantir wordt al jaren geleid door de eigenzinnige mede-oprichter Alex Karp, die bij de presentatie van de kwartaalcijfers vol overtuiging zei dat Palantir graag overheden helpt en daarbij ver gaat: ‘when it’s necessary to scare enemies and on occasion, kill them.’

Andreessen Horowitz investeert (de)centraal

Door het succes van CEOs als Karp en ooit voor hem Bill Gates, Steve Jobs en Elon Musk, is in de tech-wereld het beeld ontstaan dat centraal geleide ondernemingen het meest succesvol zijn en het best kunnen innoveren. In dit uitstekende stuk betoogt Miles Jennings van investeringsmaatschappij Andreessen Horowitz het tegenovergestelde. Toch investeert ook Andreessen Horowitz nog steeds het merendeel van het miljardenbudget in de traditionele centraal georganiseerde ondernemingen, juist in de AI-wereld.

Geen product, website van 1 pagina: $20 miljard waard

Safe Superintelligence, een bijzondere AI-startup met een website van 1 pagina, die vorig jaar mede werd opgericht door voormalig hoofdwetenschapper en mede-oprichter van OpenAI Ilya Sutskever, is bezig om financiering op te halen tegen een waardering van minstens $20 miljard. Klein detail: het bedrijf maakt nog geen omzet en heeft waarschijnlijk nog geen product.

Sutskevers staat van dienst en de unieke aanpak van SSI zijn voldoende aanleiding voor grote interesse onder investeerders. Ik schreef eerder over de bijzondere wetenschapper Sutskever, die vooral beroemd werd in de tech-wereld omdat Elon Musk en Google-oprichter Larry Page hun vriendschap verbraken door een ruzie over bij wiens bedrijf Sutskever zou gaan werken.

Musk krijgt al ruzie als hij een leeg huis binnenloopt, maar uit het akkefietje met Page bleek wel dat Sutskever over bijzondere kwaliteiten moet beschikken. Musk zei hierover in de podcast van Lex Fridman: “Het was vooral Demis Hassabis (ex-oprichter DeepMind, nu hoofd AI bij Microsoft, MF) aan de ene kant en ik aan de andere kant, beiden probeerden we Ilya te rekruteren, en Ilya twijfelde. Uiteindelijk stemde hij ermee in om bij OpenAI te komen. Dat was een van de moeilijkste rekruteringsslagen die ik ooit heb meegemaakt, maar dat was echt de sleutel tot het succes van OpenAI.”

De nieuwe financieringsronde zou de waardering van SSI verviervoudigen ten opzichte van de vorige ronde, nog geen half jaar geleden (!), toen het bedrijf nog werd gewaardeerd op $5 miljard en $1 miljard ophaalde bij vijf investeerders, waaronder Sequoia Capital, DST Global en uiteraard Andreessen Horowitz. Er zijn blijkbaar genoeg investeerders in Silicon Valley die liever op een waardering van $20 miljard een redelijk belang kopen in SSI, dan bij OpenAI op een waardering van $300 miljard afgescheept te worden met een smurfenaandeel.

Categorieën
AI beleggen technologie

Onverwachte winnaars en verliezers na de week van DeepSeek

Hoe DeepSeek graag wil dat de wereld denkt over het jeugdige team. Beeld gemaakt met Midjourney.

Als het vroeger op zondag ging over Chinezen, was de discussie wie de babi pangang met witte rijst moest ophalen voor Studio Sport begon. Tegenwoordig gaat het over DeepSeek’s CEO Liang Wenfeng, die uit het niets leek te verschijnen om iedereen, van Silicon Valley tot Washington en Wall Street, de stuipen op het lijf te jagen.

Blijkbaar heeft niet iedereen gezien dat China bezig is om in recordtijd de sprong te maken van een agrarische naar een post-industriële samenleving. Wat zal er in Beijing en Shanghai zijn gegniffeld toen er afgelopen week Chinees Nieuwjaar werd gevierd.

Vorige week schreef ik al dat Silicon Valley wakker lag van DeepSeek en dinsdag kon ik eraan toe voegen dat Wall Street zwaar overtrokken had gereageerd. Vandaag een poging om de winnaars en verliezers in kaart te brengen, op korte en lange termijn, van de opkomst van DeepSeek.

Wie is Liang Wenfeng?

Maar eerst: wie is Liang Wenfeng, de oprichter en CEO van DeepSeek? Bijzonder aan Wenfeng is zijn achtergrond als oprichter van een hedgefonds: High Flyer

Toen we hem voor het eerst ontmoetten, was hij een ontzettend nerdy man met een vreselijk kapsel die sprak over het bouwen van een cluster van 10.000 chips om zijn eigen modellen te trainen. We namen hem niet serieus,” aldus een van Liang’s zakenpartners tegen de Financial Times.

In zijn tijd bij High Flyer begon Liang al in 2021 met het kopen van Nvidia-apparatuur en leerde hij de verschillende mogelijkheden om algoritmes te ontwikkelen voor AI-toepassingen, die hij nu toepast bij DeepSeek. Opmerkelijker is dat het plotselinge succes van DeepSeek wordt gedreven door Gen Z nieuwkomers met een diverse achtergrond. Liang houdt van oorspronkelijkheid en creativiteit van jonge slimmerikken en hecht minder aan ervaring.

Ook sprak Liang over het aannemen van literatuurfanaten in de engineering-teams om de AI-modellen van DeepSeek te verfijnen. “Iedereen heeft zijn eigen unieke pad en brengt zijn eigen ideeën mee, dus er is geen noodzaak om hen te sturen.” Dit is vooral aardig om te lezen in de week dat Mark Zuckerberg er prat op gaat dat hij alle diversiteitsprogramma’s bij Meta afschaft, in een poging in het gevlei te komen bij de regering-Trump.

OpenAI toch $300 miljard waard?

Volgens de Wall Street Journal zou het Japanse SoftBank een investeringsronde van $40 miljard leiden in de ChatGPT-maker, waarvan een deel moet worden besteed aan het Stargate AI-infrastructuurproject. Met een waardering van $300 miljard zou OpenAI de op één na meest waardevolle startup ter wereld worden, achter SpaceX van Elon Musk, de grote rivaal van OpenAI-CEO Sam Altman.

Het zou bijzonder knap zijn als het Altman lukt om op die stratosferische waardering geld op te halen voor zijn miljarden verslindende bedrijf, in de week dat wereldwijd wordt getwijfeld aan zijn visie en zijn technologische architectuur. Maar laten we SoftBank niet te hoog inschatten: het is dezelfde club en dezelfde man, Masayoshi Son, die tientallen miljarden verbrandde in WeWork; tot het faillissement aan toe. De vraag is: waarom wil er niemand anders dan SoftBank instappen op deze waardering?

Is Stargate sciencefiction?

Zowel OpenAI als SoftBank hebben verklaard tientallen miljarden te zullen investeren in Stargate, het op $500 miljard begrote AI-infrastructuurpoject dat de Amerikaanse hegemonie op technologiegebied zou moeten bezegelen. Het gekke is dat OpenAI dat geld helemaal niet heeft en SoftBank ook niet. Dus als SoftBank investeert in OpenAI, dat daarmee investeert in Stargate, is het in feite een kwestie van vlek op vlek.

The Verge publiceerde een heldere analyse van het Stargate-project. Als Stargate faalt, zou dat niet zomaar het einde van een startup betekenen. Het zou een dure reality check zijn voor een hele industrie die beweert de wereld te transformeren door pure rekenkracht.

Altman presenteert zichzelf graag als de hoofdpersoon in een klassiek sciencefictionverhaal: de visionair die belooft de samenleving te transformeren door technologische macht. Maar zoals in veel sci-fi verhalen is de interessantste vraag niet of de technologie werkt, maar wat er gebeurt als menselijke ambitie botst met natuurkundige beperkingen.

Over pakweg een jaar zullen we weten of Stargate het begin was van Amerika’s AI-revolutie, of gewoon een techno-optimistische fantasie die niet kon overleven in de echte wereld.

DeepSeek’s werkelijke kosten

Dan naar een veelbesproken onderwerp: de kosten die DeepSeek zou hebben gemaakt om het veelgeprezen R1-model te ontwikkelen. Daarover circuleren de wildste verhalen, terwijl DeepSeek er zelf redelijk transparant over was:

“Ten slotte benadrukken we opnieuw de economische trainingskosten van DeepSeek-V3, zoals samengevat in Tabel 1, bereikt door onze geoptimaliseerde co-ontwerpen van algoritmes, frameworks en hardware.

Tijdens de pre-trainingsfase vereist het trainen van DeepSeek-V3 op elke biljoen tokens slechts 180K H800 GPU-uren, oftewel 3,7 dagen op ons cluster met 2048 H800 GPU’s. Daardoor is onze pre-trainingsfase voltooid in minder dan twee maanden en kost het in totaal 2,664M GPU-uren. Gecombineerd met 119K GPU-uren voor contextlengte-uitbreiding en 5K GPU-uren voor post-training, kost DeepSeek-V3 in totaal slechts 2,788M GPU-uren voor volledige training.

Als we aannemen dat de huurprijs van een H800 GPU $2 per GPU-uur is, bedragen onze totale trainingskosten slechts $5,576M. Let op: de bovengenoemde kosten omvatten alleen de officiële training van DeepSeek-V3 en niet de kosten die verband houden met eerdere onderzoeks- en afbraaktests van architecturen, algoritmes of data.

Het gaat om het (door mij) vet gemaakte deel: alle eerdere kosten zijn niet opgenomen in de kostenberekening. Het is alsof je de kosten van de maaltijden van een bodybuilder berekent op de dag van de wedstrijd, zonder mee te nemen hoeveel jaar het heeft gekost om op de wedstrijddag te verschijnen. De ervaringen en de ontwikkelkosten van High Flyer heeft Liang sowieso buiten beschouwing gelaten.

Goedkopere AI: wie profiteert?

Nog veel interessanter dan het kostenaspect, is dat DeepSeek de mogelijkheid biedt om het model lokaal te installeren en erop verder te ontwikkelen. Microsoft CEO Satya Nadella wees direct op Jevons Paradox.

Kort samengevat: juist door de verlaagde kosten zal het gebruik van een innovatietoenemen. Het lijkt erop dat Nadella daarin gelijk gaat hebben. Op de lange termijn is de ‘commoditisering’ van AI-modellen en goedkopere inferentie zoals aangetoond door DeepSeek, gunstig voor Big Tech. Microsoft hoeft bijvoorbeeld minder uit te geven aan datacenters en GPU’s, terwijl het profiteert van een verhoogd AI-gebruik door lagere inferentiekosten.

Amazon is ook een grote winnaar: AWS is er grotendeels niet in geslaagd een eigen kwalitatief hoogstaand AI-model te ontwikkelen, maar dat maakt niet uit als er hoogwaardige open-source modellen beschikbaar zijn die het tegen veel lagere kosten kan aanbieden.

Apple profiteert ook

Drastisch verlaagde geheugeneisen voor inferentie maken AI op iPhones veel haalbaarder. Apple Silicon maakt gebruik van een uniforme geheugenarchitectuur, waarbij de CPU, GPU en NPU (neural processing unit) toegang hebben tot een gedeelde geheugenpool, betoogt Stratechery in een uitstekend stuk. Hierdoor heeft Apple’s hardware feitelijk de beste consumentenchip voor inferentie. Nvidia’s gaming GPU’s bereiken bijvoorbeeld een maximum van 32GB VRAM, terwijl Apple’s chips tot 192GB RAM ondersteunen.

Meta de grootste winnaar

AI staat centraal in Meta’s langetermijn-strategie en een van de grootste obstakels tot nu toe was de hoge kostprijs van inferentie. Als inferentie en training veel goedkoper worden, kan Meta zijn AI-gedreven bedrijfsmodel versnellen en efficiënter uitbreiden. 

Het is verstandig dat Zuckerberg naar verluidt diverse war rooms heeft opgezet om te bepalen hoe Meta zal reageren op de introductie van DeepSeek. Waar op korte termijn wordt gedacht dat DeepSeek een bedreiging vormt voor de AI-strategie van Meta, zal een structurele verlaging van de ontwikkelkosten van AI juist leiden tot een enorm voordeel voor Meta, dat op weg is om alleen dit jaar al $65 miljard in AI-ontwikkeling te investeren.

Het grootste deel daarvan wordt besteed aan hardware en datacenters. Als dat soort investeringen kunnen worden geminimaliseerd door de aanpak van DeepSeek te imiteren, zal Meta zijn netto winst fors zien oplopen zonder de concurrentiepositie te verzwakken.

Google de verliezer?

Hoewel Google ook profiteert van lagere kosten, is elke verandering ten opzichte van de huidige status quo voor Google waarschijnlijk een netto nadeel. Elke zoekopdracht in OpenAI, DeepSeek of een Meta-agent, gaat ten koste van een zoekopdracht op de zoekmachine van Google.

Ondanks alle pogingen en honderden acquisities van de laatste decennia, is Google voor de omzet en winst nog steeds grotendeels afhankelijk van de zoekmachine. Het is nog maar de vraag of Google erin slaagt dat verkeer ’terug te leiden’ van de AI-agenten en chatbots waar de wereld zo gretig gebruik van maakt, naar de AI-tools van Google.

Nvidia niet verslagen door DeepSeek

Ondanks DeepSeek’s doorbraak heeft Nvidia volgens Stratechery twee grote verdedigingslinies:

  • CUDA is de voorkeursprogrammeertaal voor iedereen die deze modellen ontwikkelt, en CUDA werkt alleen op Nvidia-chips.
  • Nvidia heeft een enorme voorsprong als het gaat om de mogelijkheid om meerdere chips te combineren tot één grote virtuele GPU.

Deze twee verdedigingslinies versterken elkaar. Zoals eerder vermeld, als DeepSeek toegang had gehad tot H100’s, zouden ze waarschijnlijk een grotere cluster hebben gebruikt om hun model te trainen, simpelweg omdat dat de makkelijkste optie was. Het feit dat ze dat niet deden en beperkt waren door bandbreedte, bepaalde veel van hun beslissingen op het gebied van modelarchitectuur en trainingsinfrastructuur.

DeepSeek heeft laten zien dat er een alternatief bestaat: met zware optimalisatie kunnen indrukwekkende resultaten worden behaald op zwakkere hardware en met lagere geheugenbandbreedte. Meer betalen aan Nvidia is dus niet de enige manier om betere modellen te ontwikkelen.

Toch zijn er drie factoren die nog steeds in het voordeel van Nvidia werken.

  • Ten eerste, hoe krachtig zou de aanpak van DeepSeek zijn als deze werd toegepast op H100’s of de aankomende GB100’s? Het feit dat ze een efficiëntere manier hebben gevonden om rekenkracht te gebruiken, betekent niet dat meer rekenkracht niet nuttig zou zijn.
  • Ten tweede, lagere inferentiekosten zullen op de lange termijn waarschijnlijk leiden tot een breder gebruik van AI. Microsoft-CEO Satya Nadella bevestigde dit onlangs in zijn late-night tweet over Jevons paradox.
  • Ten derde, redeneermodellen zoals R1 en o1 halen hun superieure prestaties uit het gebruik van meer rekenkracht. Zolang de kracht en capaciteiten van AI afhangen van meer computing power, blijft Nvidia hiervan profiteren.

Ook zal Nvidia bij een grotere markt profiteren van omzetstijging bij de goedkopere chips, al zal het in die markt wel hinder ondervinden van concurrenten zoals AMD. 

Mijn subjectieve ‘Spotlight op AI’-mandje heeft afgelopen maand relatief weinig klappen gehad.

DeepSeek dacht 28 seconden over een hotdog

Joanna Stern van de Wall Street Journal deed een grappige test met DeepSeek en ontdekte hoe het verschilt van OpenAI’s ChatGPT en Anthropic’s Claude. In tegenstelling tot OpenAI’s redeneermodellen toont DeepSeek zijn volledige denkproces. Toen werd gevraagd of een hotdog een sandwich is, dacht DeepSeek er 28 seconden over na en antwoordde met: “Eerst moet ik begrijpen wat de definitie is van een sandwich.” Het illustreert dat er geen specifieke vorm van AI bestaat, die het best werkt voor alle vraagstukken.

De opmars van AI in de gehele samenleving is onomkeerbaar en door de aanpak van DeepSeek, die veelvuldig zal worden gekopieerd, zal de markt alleen groter worden. Ondanks alle onheilstijdingen van afgelopen week op Wall Street is het daarom boeiend dat over de gehele maand januari gezien, de terugval van wat ik beschouw als AI-aandelen, enorm meevalt. 

De 29% stijging van ARM is opmerkelijk en is grotendeels gebaseerd op de deelname van ARM in Stargate. Het bijzondere is dat SoftBank eigenaar is van ARM en de kans daarom groot is dat Masayoshi Son de aandelen in ARM als onderpand zal gebruiken bij het aantrekken van leningen, waarmee SoftBank vervolgens de investeringen in OpenAI en in Stargate kan betalen. De tijd zal leren of deze aanpak leidt tot een wolkenkrabber, of een kaartenhuis.

Zo sloten de belangrijkste partijen van de DeepSeek-crash gisteren af op Wall Street

Wat kochten Amerika’s tech-miljardairs van Trump?

President Trump heeft zich vaak vijandig uitgelaten over grote technologiebedrijven en hun leiders, waarbij hij Facebook bijvoorbeeld een “vijand van het volk” noemde en Jeff Bezos bestempelde als “Jeff Bozo.” Toch stonden deze heren op de voorste rij bij de inauguratie, nadat ze aanzienlijke bedragen hadden gelapt. Dit was uiteraard geen toeval en de technologiesector wil snel iets terug van Trump. Bloomberg ging ze stuk voor stuk af en bracht in kaart wat ze elk willen bereiken.

Als we aan het eind van de tweede week in Trump’s tweede regeerperiode de balans opmaken over de prestaties van de Big Tech-aandelen in de maand januari, blijkt dat de resultaten op korte termijn nog niet zijn waarop Trumps nieuwe tech-vrindjes hadden gehoopt. Ondanks alle presidentiële decreten en benoemingen van Trump zijn de beursresultaten, op zijn zachtst gezegd, nogal gemengd.

Wat vooral opvalt, is dat de de beleggers over de tech-sector als geheel sterk verdeeld zijn. Meta steeg vooral door goede kwartaalcijfers, maar hoe kon Microsoft dalen terwijl Google juist steeg? Daalde Apple in januari door de kans op een handelsoorlog met China? Het is vreemd dat de financiële media vooral oog hadden voor de resultaten van afgelopen week en eraan voorbij gingen wat er eerder in de maand aan koerszwenkingen plaatsvonden. Denk bijvoorbeeld aan Palantir, dat bijna 10% steeg in januari en al 385% in het laatste jaar.

Huang bij Trump, Liang bij Li Qiang

Trump en Nvidia’s CEO Jensen Huang bespraken vrijdag tijdens een ontmoeting in het Witte Huis de impact van DeepSeek en mogelijke beperkingen op de export van AI-chips naar China. Huang zal zeker aan de eventuele gevolgen voor de koers van Nvidia hebben gedacht.

Ook DeepSeek’s Liang Wenfeng had deze week een ontmoeting met een belangrijke politicus: als enige vertegenwoordiger van de AI-sector had hij een ontmoeting met premier Li Qiang, de op één na machtigste man van China. Beide ontmoetingen onderstrepen het belang van technologie voor de economische macht in de nieuwe, deels door AI bepaalde wereldorde.

Palantir-CEO Alex Karp zei tegen CNBC dat de opkomst van DeepSeek een teken is dat de VS sneller moet werken aan de ontwikkeling van geavanceerde AI. “Technologie is niet per definitie goed en kan bedreigingen vormen in de handen van tegenstanders. We moeten dat erkennen, maar dat betekent ook dat we harder moeten rennen, sneller moeten gaan en een nationale inspanning moeten leveren.”

Saai: succes begint met huiswerk

De technologiesector op de koffie bij de macht; het doet weemoedig terugdenken aan het moment, nog geen dertig jaar geleden, dat premier Kok van een kind leerdehij een muis moest vasthouden. Europa is geen overweging meer in het geopolitieke geschuif tussen continenten; hoe kan het, met zoveel talent onder een half miljard mensen?

De Maleisische komiek Ronny Chieng vatte het probleem van het westen perfect samen: mensen zijn bereid om te sterven voor hun land, maar ze willen er geen huiswerk voor maken. Chieng heeft het over Amerika, maar het gaat net zo goed op voor Europa.

Categorieën
beleggen technologie

Tech-aandelen lauw in eerste week Trump

De techbros verheugden zich op de eerste week van Trump, maar het was geen feest op de beurs.

De BATMMAAN-aandelen, bestaande uit Broadcom, Apple, Tesla, Microsoft, Meta, Alphabet(Google), Amazon en NVIDIA, hebben de afgelopen week een gemengd beeld laten zien op de aandelenmarkt. Terwijl sommige bedrijven een lichte stijging in hun waarde zagen, hadden andere te maken met dalingen, wat de volatiliteit binnen de technologiesector onderstreept. Zo eindigde de eerste week van tech- en cryptovrind Trump toch enigszins in mineur.

Apple en notabene Tesla, het bedrijf van Trumps hypeboy Elon Musk, daalden allebei fors. De rest van de techbros hadden ook geen reden voor groot feest. Het aandeel Meta steeg zes procent, maar juist Meta wordt met zijn open source project Llama het hardst geraakt door de lancering van DeepSeek. Er wordt zelfs al gesproken van ‘panic mode’ bij Meta.

Terwijl je zou denken dat Nvidia garen zou spinnen door de aankondiging van Stargate (want wie anders gaat de chips leveren voor het beoogde high performance computing), lijken veel beleggers te denken dat Nvidia wordt bedreigd door Stargate. Ik geef geen advies en doe geen voorspellingen, maar bij de volgende kwartaalcijfers van Nvidia lijkt de kans groot dat de beleggers Nvidia-CEO Jensen Huang weer op de schouders willen nemen. 

Zoals General Magic onderstreepte, is de juiste timing cruciaal bij het introduceren van technologie voor de massamarkt. De vraag is hoe snel kan worden bepaald of alle miljardeninvesteringen in AI het beoogde financiële en maatschappelijke rendement opleveren. Voorlopig leven we in de waan van de dag, waarin de aankondiging van Stargate even geloofwaardig lijkt als de Amerikaanse annexatie van Groenland. 

Categorieën
AI technologie

DeepSeek revolutionair: goed, goedkoop AI-product uit China

OpenAI lanceerde de AI-agent Operator, in eerste instantie bruikbaar voor boodschappendiensten, terwijl wetenschappers als Jan Leike en Nobelprijs-winnaar Geoffrey Hinton opnieuw waarschuwen voor gevaren van AI. Beeld gemaakt met Midjourney.

DeepSeek-R1, een nieuw groot taalmodel van het Chinese AI-bedrijf DeepSeek, met een website die oogt alsof een slaapdronken stagiair te vroeg op ‘enter’ drukte, heeft wereldwijd aandacht getrokken als een kosteneffectief en open alternatief voor OpenAI’s vlaggenschip o1. Uitgebracht op 20 januari, al dan niet toevallig in het weekend dat ’tout Silicon Valley’ gretig in Washington tegen de macht aanschurkte, blinkt R1 uit dankzij “chain of thought”-redenering, die het probleemoplossend vermogen van mensen nabootst.

In tegenstelling tot gesloten modellen zoals o1 van OpenAI en Claude van Anthropic, dat snel nog twee miljard dollar ophaalde van investeerders die op AI-gebied met pudding tegen de muur smijten in de hoop dat er wat blijft kleven, is R1 open-weight en gepubliceerd onder een MIT-licentie. Dat betekent dat het een ieder vrij staat om voort te bouwen op de architectuur. In tegenstelling tot bij open-sourcezijn de broncode en trainingsdata waarmee DeepSeek-R1 werd gebouwd niet openbaar, 

Het model werd ontwikkeld voor slechts vijf miljoen dollar door middel van algoritmische efficiëntie en reinforcement learning, aanzienlijk minder dan o1, ondanks Amerikaanse exportbeperkingen op geavanceerde GPU-chips, vooral van Nvidia, waarop de Amerikaanse concurrenten ontwikkelen. Dankzij de betaalbaarheid, met API-kosten die meer dan negentig procent lager liggen dan die van o1, wordt geavanceerde AI zo toegankelijker voor onderzoekers met beperkte middelen. Het biedt ook een gratis chatbot-interface met zoekmogelijkheden op het web, waarmee het OpenAI’s huidige functies overtreft.

‘Everyone is freaking out about DeepSeek’

Door o1 te evenaren of zelfs te overtreffen in sommige benchmarks heeft R1 de opmars van China in AI-ontwikkeling voor het voetlicht gebracht. De plotselinge opkomst van het model heeft discussies op gang gebracht over de toekomst van open, toegankelijke AI en de noodzaak van internationale samenwerking om op verantwoorde wijze verder te ontwikkelen. 

De internationale reacties op DeepSeek-R1 varieerden van respect tot ontzetting. Nature was analytisch‘DeepSeek-R1 performs reasoning tasks at the same level as OpenAI’s o1 — and is open for researchers to examine.’ MIT Technology Review bleef netjes‘The AI community is abuzz over DeepSeek R1, a new open-source reasoning model.’ Maar VentureBeat zei hardop wat heel Silicon Valley dacht: ‘Why everyone in AI is freaking out about DeepSeek.’

Wie DeepSeek overigens vraagt naar Tiananmen Square krijgt als antwoord: ‘I am sorry, I cannot answer that question. I am an AI assistant designed to provide helpful and harmless responses.’ Gevraagd naar de situatie van de Oeigoeren (Uyghurs) verscheen eerst een zeer uitgebreid antwoord dat zelfs het woord genocide gebruikte, maar een paar seconden later werd die tekst vervangen door: ‘Sorry, that’s beyond my current scope. Let’s talk about something else.’ DeepSeek wil het vooral gezellig houden.

Stargate historisch project in AI-infrastructuur

De aandacht voor het Chinese DeepSeek leidde tot groot chagrijn van de Amerikaanse techno-elite, die deze week juist wilde aangrijpen om de Amerikaanse suprematie te onderstrepen. OpenAI, Oracle, het Japanse SoftBank en MGX uit de Emiraten financieren het Stargate Project, een initiatief van vijfhonderd miljard dollar dat wordt beschreven als het grootste AI-infrastructuurproject in de geschiedenis.

Aangekondigd door president Donald Trump in de Oval Office, is het doel van de onderneming om geavanceerde datacenters voor AI te bouwen in de VS, wat volgens Trump honderdduizend banen zal creëren. Het zijn een soort Delta-werkenvoor AI. Het project beschikt momenteel over honderd miljard dollar aan directe financiering, terwijl de resterende investering over vier jaar wordt verspreid. Het eerste enorme datacenter wordt gebouwd in Texas.

Het leidde alweer tot gehakketak over de financiering van Stargate tussen OpenAI-CEO Sam Altman en Elon Musk. Forbes heeft zelfs een timeline gemaakt van de voortdurende fitties tussen Altman en Musk, die samen eens een boksring of een hotelkamer moeten opzoeken.

Wil het echte MGX opstaan

In alle opwinding was het vooral komisch dat beleggers en masse het verkeerde aandeel kochten in de veronderstelling dat het deel uitmaakt van Stargate: biotechbedrijf Metagenomi (symbool: MGX) zag de koers door het dak gaan, terwijl het niet is betrokken bij Stargate. Het MGX dat wel deelneemt aan Stargate, het staatsfonds van Abu Dhabi, deze MGX, zal het met verwondering hebben aangezien.

Het zou knap zijn als Trump erin slaagt om met MGX en het Japanse Softbank buitenlandse investeerders honderden miljarden in Amerikaanse infrastructuur te laten investeren, zonder dat de Amerikaanse belastingbetaler meebetaalt. Investeerder Bill Gurley (Uber) zette publiekelijk zijn vraagtekens bij de voor Amerikaanse begrippen vreemde publiek-private samenwerking. De vraag is vooral of Stargate toegankelijk wordt voor iedereen en wie uiteindelijk de beslissingen neemt. OpenAI-CEO Sam Altman heeft vaker problemen met governance.

OpenAI met AI-agent: Operator

In alle ophef over DeepSeek en Stargate sneeuwde onder dat OpenAI deze week Operator heeft geïntroduceerd, een AI-agent die zelfstandig door webbrowsers kan navigeren en taken kan uitvoeren zoals online winkelen, het boeken van reizen en het maken van reserveringen. Het markeert het moment dat AI-agents hun intrede doen op de massamarkt.

Operator maakt gebruik van het Computer-Using Agent (CUA)-model van OpenAI, dat menselijke interacties met websites nabootst door knoppen, menu’s en formulieren te gebruiken. OpenAI werkt voor Operator samen met bedrijven zoals DoorDash, Uber en eBay om te zorgen dat het voldoet aan hun gebruiksvoorwaarden. 

Ondanks alle potentie heeft Operator beperkingen met complexere taken zoals bankieren en complexe web-interfaces of CAPTCHA’s. Op dit moment is het helaas alleen nog beschikbaar voor Amerikaanse gebruikers op het ChatGPT Pro-abonnement van tweehonderd dollar per maand, dus ik heb het zelf nog niet kunnen testen.

Operator een echo van General Magic

OpenAI’s Operator doet bijna vijfendertig jaar na dato sterk denken aan het legendarische bedrijf General Magic, bekend van de kreet ’the most important company to ever come out of Silicon Valley that nobody ever heard of.’ Alle marketingteksten van Operator lijken een kopie van de slogans en claims van General Magic uit begin jaren negentig.

Uiteindelijk bleek General Magic, dat probeerde een handheld computer te maken met agent-functies voordat internet en digitale mobiele telefonie bestonden, zijn tijd te ver vooruit. Net als General Magic streeft Operator ernaar om naadloos te integreren in het leven van gebruikers en te functioneren als een persoonlijke assistent en productiviteits-verhoger.

Voor de liefhebbers: er is een mooie documentaire gemaakt over opkomst en ondergang van General Magic, waarvan dit de trailer is. Het team achter General Magic was zo bijzonder, dat er tientallen boeken zijn verschenen en zelfs een heuse speelfilm is gemaakt waarin zij een hoofdrol vertolken: Andy Hertzfeld was een prominent lid van het team dat voor Steve Jobs de Apple Macintosh ontwikkelde, Tony Fadell werd na General Magic bij Apple de ontwikkelaar van de iPod en mede-schepper van de iPhone en Joanna Hoffman is zo’n bijzonder mens, dat Kate Winslet er alle moeite voor deed om haar te mogen spelen in de film over Steve Jobs van Danny Boyle.  

Leike en Hinton met verschillende waarschuwingen

In alle publiciteit over DeepSeek, Stargate en AI-agents sneeuwde onder dat twee vooraanstaande AI-wetenschappers opnieuw waarschuwden voor verkeerd gebruik van AI met mogelijke rampzalige gevolgen voor de wereld. Professor Geoffrey Hinton, een vooraanstaande figuur in AI en winnaar van de Nobelprijs voor natuurkunde in 2024, besprak de risico’s van snelle AI-ontwikkelingen in een fascinerend gesprek met zijn voormalige student Curt Jaimungal. 

Hinton waarschuwde al vaker dat AI zou kunnen evolueren en de motivatie kunnen krijgen om meer van zichzelf te maken en autonoom een subdoel te kunnen ontwikkelen om controle te krijgen over de wereld, zonder rekening te houden met mensen.

De Duitser Jan Leike, mede-oprichter van OpenAI waar hij zonder plichtplegingen de deur achter zich dichtsloeg, zegt het nu als volgt:: “Probeer geen monster op te sluiten, maar bouw iets dat je echt kunt vertrouwen!” Eerder schreef ik uitgebreid over de waarschuwingen van Leike en Hinton in deze blogpost. 

Categorieën
technologie

Gokje: TikTok gaat slechts tijdelijk op zwart in de VS

 De droom van Mark Zuckerberg komt uit: zijn grote concurrent TikTok werkt niet meer in de VS

Het nieuwe jaar is nauwelijks begonnen en vooral op het gebied van sociale media is er al van alles loos. Mark Zuckerberg verklaarde in een video verkleed als een soort opgepimpte Joardy dat racisten en andere mafklazen als vanouds los mogen gaan op zijn Facebook en Instagram. Uiteraard om in het gevlei te komen van het MAGA-universum, want alles is geoorloofd om advertentietjes te slijten in de wereld van Zuckerberg en zijn befaamde rubberen ruggengraat.

TikTok werkt niet meer in de VS

In de VS werkt TikTok vandaag niet meer, hoewel Trump heeft laten weten morgen op zijn eerste werkdag de populaire app negentig dagen de tijd te zullen geven om aan de voorwaarden te voldoen en de Amerikaanse activiteiten van TikTok te verkopen.

Uit het feit dat de CEO van TikTok is uitgenodigd voor de inauguratie van Trump kan worden afgeleid dat het wel mee zal vallen met een permanent verbod op TikTok in de VS. De kans is groter dat Trump moederbedrijf ByteDance zal dwingen om TikTok te verkopen, bijvoorbeeld aan zijn nieuwe hypeboy Elon Musk. Het is zeer de vraag of Trump daadwerkelijk een handelsoorlog zal beginnen met China, het land dat voor Amerikaanse giganten zoals Tesla van vrindje Musk, maar ook voor Apple, Intel en Boeing, een cruciale markt is.  

Categorieën
AI technologie

AI-wedloop losgebarsten, gokken op startups, Google kwantumchip, tips en straathonden

Dit is waarschijnlijk de laatste nieuwsbrief tot zondag 19 januari, tenzij er begin januari net zoveel nieuws is als afgelopen week. Het is daarom een extra lange editie, die je gerust kunt lezen (als je wat van de links bezoekt) over meerdere dagen. 

Naast de gebruikelijke poging tot analyse van nieuws, dit keer een aantal tips voor meer efficiëntie in het nieuwe jaar, een samenvatting van de enquête over deze nieuwsbrief van vorige week en een paar lees- en kijktips tijdens de kerst. Tot slot vraag ik je aandacht voor een goed doel dat mij na aan het hart ligt: een bijdrage aan de medische behandeling van straathonden op Bali.

Google moet OpenAI haten

Het is geen toeval meer: elke keer dat Google met een nieuw product komt, lanceert OpenAI iets spectaculairs waarmee het alle aandacht trekt. Afgelopen week lanceerde Google Gemini 2, een zogeheten “Multimodal AI”, oftewel een vorm van kunstmatige intelligentie die informatie kan verwerken en integreren uit bijvoorbeeld tekst, beeld, spraak en video. 

The Verge benadrukt het interview met Google’s AI-voorman Demis Hassabis, terwijl VentureBeat een uitgebreide analyse publiceerde. Gemini 2 is ronduit bijzonder, zo niet spectaculair. Probeer het zelf door een video te uploaden, of door live je scherm te delen (voor de durfal), of je webcam. 

Ik gebruikte de webcam, vroeg en kreeg tips hoe ik mijn werkplek kon verbeteren (bureau iets draaien en een lamp van voren plaatsen) en bevestiging dat de boom achter me in de tuin een bananenboom was. Ook het genereren van timecodes en beschrijvingen bij oude video’s werkte feilloos.

Marques Brownlee testte juist Sora van OpenAI uitvoerig. Op X deelde hij een aantal video’s die hij met Sora genereerde, waarbij vooral de nieuwsreportage angstig goed gelukt is. Zijn volledige recensie is hier te zien. Het is zoals gebruikelijk bij Brownlee een aanrader om te bekijken. Sora roept niet alleen allerlei ethische vragen op maar blijkt mogelijk getraind met game-content, wat juridische gevolgen kan hebben.

Overigens werd gisteren het droevige nieuws bekend dat de 26-jarige Suchir Balaji, een klokkenluider in de aanzwellende golf van rechtszaken tegen OpenAI over auteursrechtschendingen, zich van het leven heeft beroofd. 

Een ezel met vijf poten

De lancering van Sora, dat helaas nog niet in Nederland beschikbaar is, vond plaats in een periode van twaalf dagen waarin OpenAI elke dag iets nieuws presenteert, onder de bedroevende slogan ‘12 Days of Shipmas.’ Hopelijk een naam die is gegenereerd met AI, anders moeten we een kaarsje branden voor de marketeer die ermee op de proppen kwam. 

Aangezien OpenAI en Google zo hoog opgeven over hun multimodale kwaliteiten en de eerste tests met video zeer bemoedigend zijn, verwachtte ik dat ze ook geen moeite zouden hebben met een test van een foto op z’n janboerenfluitjes. 

Image created with Midjourney.

Ik vroeg Google Gemini Advanced 2.0 Flash Experimental, ook een heerlijke naam, of er iets mis was met bovenstaand plaatje dat ik genereerde met Midjourney met de prompt ‘een man, een vrouw, een pasgeboren baby en een ezel, tweeduizend jaar geleden in het Midden-Oosten.’ 

Google Gemini 2.0 zag direct dat er van alles aan het beeld mankeerde:

“De afbeelding die u hebt verstrekt, toont de traditionele kerststal, een religieuze voorstelling van de geboorte van Jezus Christus. Er zijn echter enkele historische onjuistheden in de afbeelding:

  • Palmboom: Palmbomen zijn niet inheems in Bethlehem, dat zich in het Midden-Oosten bevindt. Het klimaat in Bethlehem is gematigder en zou de groei van palmbomen niet ondersteunen.
  • Ezel: Hoewel ezels in het oude Judea gebruikelijk waren, werden ze voornamelijk gebruikt voor werk en transport. Het is minder waarschijnlijk dat er een ezel in de stal aanwezig zou zijn geweest tijdens de geboorte van Jezus.
  • Architectuur: De architectuur van de gebouwen op de achtergrond is mogelijk niet volledig accuraat voor de periode waarin Jezus werd geboren.
  • Het is belangrijk om te onthouden dat de kerststal een symbolische voorstelling is en niet bedoeld is als een historisch nauwkeurige weergave van de gebeurtenis.”

Google en OpenAI allebei ziende blind

Op zich knap dat Google direct herkende dat het ging om een beroemde Bijbelse scène, al had ik alle religieuze connotatie in de prompt bij Midjourney juist vermeden. Ook scherp erop te wijzen dat er weinig palmbomen zijn in Bethlehem en dat de architectuur misschien niet volledig klopt. Het ontbrak er nog aan dat Google twijfels uitte over de kwaliteit van het metselwerk en de matig dekkende verf op de muur van de stal. 

Wat vooral opvallend was: zelfs na meerdere keren specifiek vragen of er iets vreemds te zien was aan de ezel, zag Google niet dat het arme beest vijf poten had. Ook ChatGPT 4o zag niet dat dit een hele bijzondere ezel was; dat zag het pas na specifiek te vragen hoeveel poten de ezel had. Midjourney genereerde meer zielige ezels. Het is typerend voor de stand van AI: het is vaak raak, en soms volledig mis.

Apple kleunt mis 

Inmiddels heeft Apple het paradepaardje Apple Intelligence uitgebracht met voor zo’n kwaliteitsbedrijf zeer matige resultaten. Zo toonde de iPhone van een verslaggever de door Apple Intelligence gegenereerde melding dat de New York Times zou hebben bericht dat de Israelische premier Netanyahu was gearresteerd. De BBC zou volgens Apple Intelligence hebben gemeld dat de verdachte van de moord op de CEO van een Amerikaanse verzekeraar de hand aan zichzelf had geslagen. 

Hallucineren, of wishful thinking door Apple Intelligence?

Alleen: dat hadden de New York Times en de BBC helemaal niet gemeld. Oepsie. Het zou goed zijn als vooral de leidende techbedrijven iets meer tijd nemen om hun producten te testen. Nu lijkt het alsof het eerste jaar van elk product in feite de wereldwijde beta-test is.

Goed gebruik van AI

Er komen, ondanks de fouten van de grote spelers, steeds vaker nuttige AI-toepassingen op de markt voor specifieke doelen. Zo is in Engeland een verkeerscamera in gebruik genomen die wordt omschreven als een “state-of-the-art Heads-Up machine”, een naam die waarschijnlijk is bedacht door de bedenker van Shipmas. De camera geeft op basis van een analyse van het rijgedrag van weggebruikers, ik vermoed in elk geval slingeren, of nummers van Ali B mee-rappen, een advies aan de politie om bepaalde auto’s aan te houden. 

Een andere toepassing van AI waar de samenvatting direct iets aan heeft, is een programma in de VS waardoor er een 21% hogere kans is dat borstkanker wordt ontdekt. Ook in Engeland wordt AI succesvol toegepast om vormen van borstkanker te detecteren die het menselijk oog ontgaat.

Pudding tegen de muur gooien

De uitdaging van tech-startups is om de techniek goed te krijgen, hetgeen al lastig genoeg is, en om vervolgens die technologie om te zetten in producten voor de juiste markt. Hoe moeilijk dat is, wordt bevestigd door de desastreuze resultaten van het investeringsfonds Tiger die zijn uitgelekt:

  • Geïnvesteerd in 315 startups in één jaar
  • Afgewaardeerd van $93 miljoen naar $65 miljoen
  • Negatieve 15% IRR (prestaties in de onderste tien procent)

Wie investeert in honderden startups in een jaar is meer aan het gokken, of zoals Amerikanen het noemen: spray and pray, de financiële variant van pudding naar de muur gooien in de hoop dat er iets blijft kleven. 

Cruise rijdt niet verder

Toevallig is er een startup die wedden tot businessmodel heeft verheven: Polymarket. Nadat de weddenschappen op deze site beter bleken te kloppen dan geavanceerde opiniepeilingen van de Amerikaanse presidentsverkiezingen, is de ster van CEO Shayne Coplan snel gestegen. Coindex maakte dit portret van Coplan. In cryptokringen wordt Polymarket geroemd als voorbeeld van een toepassing van crypto die een keer niet is gericht op vervanging van het huidige banksysteem.

Multinationals gokken uiteraard ook op startups. General Motors kocht in 2016 voor een miljard dollar de drie jaar oude startup Cruise, die technologie ontwikkelde voor zelfrijdende auto’s. Vervolgens gooide GM er nog $3.5 miljard tegenaan, om er deze week de stekker uit te trekken. Cruise-oprichter Kyle Vogt was er op X duidelijk over: “GM are a bunch of dummies.” 

Ik heb Cruise altijd op de voet gevolgd, nadat ik bijna tien jaar geleden de kans afwees om via een syndicaat in de seed ronde van Cruise te investeren. “Te vroeg”, was mijn korte oordeel. Uiteraard werd Cruise dus binnen twee jaar voor een miljard gekocht door General Motors. Cruise illustreert hoe lastig het is om de waarde van startups goed in te schatten: vanuit technologisch en product-perspectief klopte mijn oordeel dat het nog wel een decennium kon duren voor zelfrijdende auto’s grootschalig worden gebruikt. 

Ik kreeg nog wel de felicitatie-mail, heel fijn.

Alleen is de marktrijpheid niet altijd bepalend voor de waarde van een innovatie. GM kan niet innoveren en dus was de koop van Cruise voorspelbaar. Als investeerder had ik op die manier moeten denken; als groot gelovige in zelfrijdende auto’s en iemand die zelf geen auto bezit, blijf ik wachten op het heuglijke moment dat auto’s op afroep beschikbaar worden, zoals pizza’s. Voor het team van Cruise is het onvoorstelbaar droevig dat een decennium werk feitelijk wordt weggegooid.

Google kondigt revolutionaire kwantumchip aan

Onderzoekers bij Google hebben een nieuwe kwantumchip ontwikkeld genaamd Willow, een belangrijke mijlpaal in de zoektocht naar kwantumcomputers. Het experiment, vorige week beschreven in Nature, laat zien dat kwantumcomputers, met de juiste technieken voor foutcorrectie, berekeningen kunnen uitvoeren met toenemende nauwkeurigheid naarmate ze worden opgeschaald, waarbij de snelheid van deze verbetering een cruciale drempel overschrijdt. De huidige kwantumcomputers zijn nog te klein en te foutgevoelig voor de meeste commerciële of wetenschappelijke toepassingen.

Het belang van deze technologie wordt fenomenaal uitgelegd door Ray Harishankar: kijk vanaf minuut 35:05 naar zijn toegankelijke uitleg in dit panel tijdens ATX Singapore van vorig jaar. Er is veel discussie over hoe acuut het gevaar is dat kwantumcomputers alle wachtwoorden kunnen ontcijferen en Bitcoin kunnen kraken. Dat het in theorie kan, is duidelijk; de vraag is wanneer en hoeveel rekenkracht (en kosten) het vergt. Forbes kwam met een heldere analyse.

Nieuwe app van oprichter Twitter en Medium: Mozi

Telkens wanneer het erop lijkt alsof er te veel sociale media zijn, komt er een nieuwe bij. De meeste floppen uiteraard, maar Ev Williams stond eerder aan de wieg van Blogger, Twitter en Medium dus zijn nieuwe app Mozi verdient alle aandacht. Het idee van Mozi is dat je met bekenden kunt afspreken op plekken waar je elkaar misschien niet verwacht. Je deelt feitelijk je toekomstige locatie.

Qua marketingspeak zit het wel goed met Mozi: het wordt omschreven als ‘A Place For Your People’ en de slogan luidt ‘See You Sooner.’ De investeerder (bij Google Ventures) M.G. Siegler, toen hij nog met een pen als een scheermes schreef bij Techcrunch schreef beter bekend als Paris Lemon, oordeelt hard: hij vindt het niets. Ik vind het idee wel aardig, dus als je mij en andere bekenden en vrienden wilt vinden op Mozi, dit is de link

Vrijheid van meningsuiting op internet in 2024.

Zelf had ik een apart probleem met dat andere bedrijf van Ev Williams, Medium. Het bedrijf, dat er prat op gaat een medium te zijn voor vrije expressie, bleek mijn nieuwsbrieven te censureren omdat ze links bevatten naar Coinmarketcap, de website met cryptoprijzen. Medium weigerde simpelweg mijn nieuwsbrieven uit te sturen, omdat Coinmarketcap gebruikt zou zijn voor spam. Dat is even absurd als nieuwsbrieven weigeren die linken naar het KNMI, omdat je een hekel hebt aan het weerbericht. Inmiddels is de situatie verholpen, maar ik ben begonnen met publiceren op Substack. Het is dezelfde nieuwsbrief als je nu leest, alleen dan in het Engels en zonder flauwe grappen over Ali B. Die gaan in de Engelse versie over Diddy.

Let op het totale gebrek aan excuses aan een betalende klant.

Enquete resultaten

Er waren veel meer  reacties op de enquête van vorige week dan ik had verwacht, waarvoor dank! De conclusies en aanbevelingen zijn helder, maar om ze enigszins te duiden is het belangrijk te bedenken dat veel lezers van deze nieuwsbrief een specifiek profiel hebben. Dat geldt zowel voor de Nederlandse versie als de Engelstalige versie op LinkedIn. 

Ik bereik nog weinig studenten.

Het percentage oprichters van startups, eigenaren, CEO’s en board members is disproportioneel hoog (bijna 25%) en ook uit de reacties die ik krijg via e-mail blijkt veel interesse voor financiering en beleggen. Alleen bestaat er onder veel andere lezers van deze nieuwsbrief voor deze onderwerpen veel minder belangstelling. Hoewel ik uiteraard nog steeds schrijf op basis van wat me tijdens de week is opgevallen, vind ik het wel aardig om daaruit de onderwerpen te kiezen die lezers interessant vinden. Dat blijft lastig, daarom waren de reacties uit de enquête zeer behulpzaam:

  • ruim de helft van de lezers die reageerden stelt prijs op werktips waar ze iets aan hebben 
  • voor berichtgeving over startups is veel minder interesse (minder dan 50%)
  • er is wel veel belangstelling voor AI, mag zelfs meer worden belicht
  • er is voldoende berichtgeving over crypto/Web3, geen behoefte aan meer
  • ook is er voldoende aandacht voor beleggen, geen behoefte aan meer 
  • slechts 12% zou vaker in de week een nieuwsbrief willen ontvangen
  • meer dan de helft heeft interesse in een podcast

Interessant is dat uit de ‘open suggesties’ weer heel andere geluiden klonken: ruim een derde daarvan vroeg om meer aandacht voor blockchain en tokenization. Van de lezers die geen bezwaar hadden om te worden genoemd, vroeg Stephan Fellinger om aandacht voor passief inkomen en Jeroen Verkroost opperde om juist meer aandacht te besteden aan startups, met name op AI-gebied, die door de lezers zouden kunnen worden geholpen:Dat zou dan ook meteen mijn definitie zijn van ‘Meer informatie waar je zelf iets aan hebt in je werk’. En we steunen zo mogelijk ondernemers met zijn allen. Hoe mooi is dat.”

Een andere suggestie waar ik zeker iets mee ga doen, is om wekelijks een paar vragen te stellen aan specialisten uit mijn netwerk. Ik stel voor dat interactief te maken: welke vragen zou je graag beantwoord zien? Mail mij die vragen en ik stel ze aan iemand, in Nederland of internationaal, die hierop hopelijk een zinvol antwoord heeft. 

Tip voor hogere efficiëntie in 2025

Laat ik een aanbeveling uit de enquête ter harte nemen en mijn belangrijkste werktip delen. Dat is geen slimme app, moeilijke AI-tool of snuggere lifehack. Nee; ik heb al ruim tien jaar geen enkele notificatie aan staan op mijn telefoon. Nadat ik in het BlackBerry-tijdperk hoorndol werd van het rode lichtje dat een nieuwe e-mail aangaf, besloot ik eenmaal overgestapt op een iPhone zoveel mogelijk notificaties uit te zetten. Zelfs voor Buienradar, de Nederlandse versie van digitale heroïne. 

Dennis Rijnvis beschreef hoeveel minder productief je bent als je continu wordt gestoord door anderen – of door jezelf. Er is online een leuke tool, de Trail Making Test, waaruit gelijk blijkt hoeveel lastiger het is om taken door elkaar heen te doen. Maar je kunt dit ook doen met een collega of partner: 

  • klok hoe lang het duurt om de cijfers 1 tot en met 26 op te schrijven
  • meet vervolgens hoe lang het duurt om het alfabet uit te schrijven
  • tel de twee tijden bij elkaar op
  • meet tenslotte hoe lang het duurt om 1a, 2b, 3c, 4d, 5b etc uit te schrijven tot je bent bij 26Z

Ik vond het resultaat verbijsterend en ik ben notabene afgestudeerd op interactieve media. Daarin was duidelijk te weinig aandacht voor de verslavende, afleidende effecten.

De grootste misvatting van deze tijd is dat veel mensen denken dat je direct, of minimaal erg snel, moet antwoorden op berichten. Dat is niet zo. Het onaangekondigde telefoongesprek is juist vrijwel uitgestorven, omdat het niet handig is als mensen die communiceren dat tegelijkertijd moeten doen. Gebruik de voordelen van asynchrone communicatie en check je telefoon eens per half uur. Je collega’s, je partner, vrienden, kinderen, ouders, ja zelfs de buurtapp; niemand maalt erom als je antwoordt na een half uur of een uur. We zijn allemaal veel minder belangrijk dan we denken.

Lees- en kijktips voor de kerstperiode

Hier een aantal kijk- en luistertips voor bij de oliebollen:

  • Een uitgebreide blik achter de schermen bij OpenAI rond de lancering van ChatGPT twee  jaar geleden; en een blik vooruit. Elk bedrijf is een matig georganiseerde chaos en een startup is per definitie een bende die zijn weg probeert te vinden. OpenAI ook, alleen opgezadeld met een zelfbeeld van sekteleiders. Om met Wim Kieft te spreken: ‘Ze zijn wel erg in zichzelf gaan geloven; vermoeiend.’
  • Koop en lees de debuutroman van prettig mens en trouwe lezer van deze nieuwsbrief, Nart Wielaard, over AI: Pijnloos Prikkeldraad. In deze roman stelt Wielaard noodzakelijke vragen over hoe kunstmatige intelligentie grip op de wereld krijgt en hoe de mens daardoor ‘machinale’ trekjes dreigt te ontwikkelen.
  • Waarom AI de browser gaat opeten. Voor de meesten van ons is het moeilijk om ons een leven zonder internetbrowser voor te stellen. Maar nu AI informatie uit tekst, video en muziek opsplitst in unieke, opnieuw combineerbare AI-chatbot-antwoorden, is het voor mij duidelijk dat de browser zich in het komende decennium zal moeten aanpassen of zal verdwijnen.” Een kenmerkend sterk essay van voormalig journalist,  nu investeerder, Om Malik.
  • Nog een mooi inkijkje achter de schermen bij een bijzondere startup: OpenSea. Onthullingen over een chaotische werkomgeving, voortdurend veranderende prioriteiten en problemen met de SEC.  
  • Ik val in herhaling, maar wil benadrukken dat kwantumcomputing heel belangrijk wordt, ook als je denkt dat je er niet mee te maken krijgt: kijk de uitleg van Ray Harishankar over het belang van kwantumcomputers (vanaf minuut 35:05). Kost een paar minuten en net als ik begrijp je dan nog misschien niet hoe het werkt, maar wel waarom het zo belangrijk is.

Dit zijn slechts twee van de duizenden honden die Rhonda Lepsch van een wrede dood heeft gered

Tot slot: mijn kerstwens

Deze nieuwsbrief is en blijft gratis, want ik schrijf hem om zelf op de hoogte te blijven; en toegegeven, ook vanuit een gebrek aan bescheidenheid, in de waan dat mensen het leuk of interessant vinden mijn mening te lezen. 

Ik zal nooit om tips, abonnementen of een donatie voor mezelf vragen; maar ik vraag je wel vriendelijk om deze bijzondere vrouw te steunen bij de betaling van haar rekening bij de dierenarts: Rhonda Lepsch, van JSP. Je kunt Rhonda hier volgen op Instagram.

Rhonda is Amerikaans, getrouwd met een Balinees en al jaren woonachtig op Bali. Vanaf het prille begin op het eiland hielp ze straathonden. Veel mensen dumpen (letterlijk) zieke honden bij haar in de wetenschap dat Rhonda geen honden kan wegsturen. Ze laat ze op eigen kosten vaccineren, steriliseren en neemt zelf de ziekste honden in huis, die niemand wil hebben. Hoe mank, blind, doof of lelijk ze ook zijn: voor Rhonda is elke hond even bijzonder.

Help honderden, zo niet duizenden honden

Het zal je niet verbazen dat Rhonda fantastisch is met honden, al zegt ze zelf dat ze alles heeft geleerd van haar trainingen bij Cesar Milan. In elk geval heb ik van haar geleerd hoe ik met ons eigen straathondje Nala moet omgaan, die we vorig jaar meer dood dan levend voor onze deur vonden.

Inmiddels zorgt Rhonda zelf dagelijks voor 87 honden, waarvan er 25 honden wonen in het duikcentrum van haar man, dat helaas failliet ging tijdens de Covid-pandemie. Ze doet dit uit eigen zak, door mensen zoals ik te trainen om goed voor hun hond te zorgen. 

Maar daarnaast betaalt Rhonda dus ook nog de vaccinaties en sterilisaties van straathonden en daarvan lopen de kosten enorm op. Juist dit werk is enorm belangrijk: natuurlijk is het goed om een straathond te adopteren, zoals wij hebben gedaan, maar door Rhonda te steunen zorg je eigenlijk voor veel meer honden. Want gevaccineerde, gezonde straathonden kunnen op Bali een goed leven hebben. Helaas hebben ongevaccineerde, zieke hondjes weinig kans en maken ze kans om te eindigen als sate.

Op dit moment staat het water Rhonda helaas aan de lippen. Ze heeft dit jaar zoveel straathonden geholpen dat de openstaande rekening bij de uitstekende dierenarts Sunset Vet al vijfduizend dollar bedraagt. Daarom kan Rhonda er geen dieren meer laten helpen. 

Je kunt Rhonda en de honden op Bali steunen door te helpen de rekening te betalen bij Sunset Vet. Als ze eenmaal boven nul komt, wordt het saldo door de kliniek uitsluitend gebruikt voor medische hulp aan nieuwe hondjes die Rhonda brengt. Door Rhonda te steunen help je honderden, zo niet duizenden honden.

Zo kun je helpen

  • klik hier voor het donatieformulier van de dierenarts Sunset Vet
  • heel belangrijk: vul in de omschrijving: “for JSP”. Alleen dan wordt jouw donatie gebruikt voor Rhonda’s rekening
  • kies het bedrag dat je wilt doneren
  • kies voor PayPal of een debitcard of creditcard

Mijn dank is nu al groot, ongeacht het bedrag dat je doneert. En als je niets doneert, geen enkel probleem, alleen hoop ik dan dat je gourmetstel het begeeft op kerstavond.

Ik wens jou en al je dierbaren alle geluk, liefde en gezondheid in 2025! Dank voor je belangstelling en tot volgend jaar.

Categorieën
AI beleggen crypto NFT's technologie

Bitcoin over de $100.000, maar nog steeds verslagen door Ethereum en Nvidia

Gelieve net zo gezellig mee te werken als deze lezeres en de korte enquete over deze nieuwsbrief in te vullen. Wie weet helpt het! Beeld: gegenereerd met Midjourney.

Deze week vraag ik je hulp via een enquête over deze nieuwsbrief. Verder ondermeer een blik op Bitcoin’s sprong boven de $100.000-grens, Ethereum en het begin van het altcoin-seizoen, hawk tuah girl zit in de penarie, AI-toepassingen om op te letten en crypto-cadeaus voor de feestdagen.

U vraagt, wij draaien 

Nou ja, misschien 😉 Na bijna twee jaar en tachtig nieuwsbrieven met wat ik normaliter volledig subjectief naar vrienden en collega’s stuurde, is het tijd om te peilen welke onderwerpen het meest en het minst interessant worden gevonden. Daarom nodig ik je uit om deze korte enquête in te vullen, wat nog geen twee minuten duurt. Volgende week worden de belangrijkste resultaten gedeeld. De laatste vraag biedt ruimte voor suggesties, opmerkingen en stellingen. De enquête is anoniem, maar als je het op prijs stelt, vermeld ik graag je naam en LinkedIn-profiel bij waardevolle feedback.

Bitcoin over de grens van $100.000 en weer terug

Het is altijd genieten als er iets groots gebeurt op een gebied waar de BBC een hartgrondige afkeer van heeft, maar wel over moet berichten. Denk aan Max Verstappen die de wereldtitel wint en de Brit Lewis Hamilton een record door de neus boort.

Met het gezicht van een verwend kind dat spruitjes en witlof krijgt voorgeschoteld tikte de verslaggever dit bericht, over het moment dat Bitcoin deze week meer dan $100.000 waard werd. De meeste media melden uitsluitend de beleggingsrisico’s, maar zien al jarenlang een aantal cruciale elementen van Bitcoin volledig over het hoofd.

Het unieke aan Bitcoin is dat het een volledig decentraal netwerk is zonder centrale partij die het aantal munten in circulatie controleert, zoals een centrale bank. Daardoor is er ook geen crypto-bankrekening, maar heb je zelf volledige controle over je eigen tegoeden.

Hoe belangrijk dat is, legde Netscape-oprichter en investeerder Marc Andreessen uit in de podcast van Joe Rogan middels een uitgebreide toelichting op het begrip ‘debanked;’ wat er gebeurt als je als persoon of bedrijf zonder enige toelichting je bankrekeningen en credit cards verliest. Dit is veel ondernemers in de fintech- en crypto-wereld de laatste jaren overkomen. Steeds meer mensen wereldwijd, en niet alleen in ondemocratische landen, hechten daarom aan self custody van hun bezittingen.

Groot verschil tussen 2018 en 2024

De vaak door mij geciteerde briljante Jennifer Zhu Scott memoreerde afgelopen week een panel waaraan zij in 2018 deelnam tijdens het World Economic Forum in Davos, toen Bitcoin voor het eerst een plaats op het hoofdpodium veroverde. Zhu Scott debatteerde met Nobelprijswinnaar Robert Shiller en een topman van de Zweedse centrale bank:

“Destijds was het een carrière-risico om openlijk voor Bitcoin uit te komen. Maar ik geloofde in het ideaal. Ik begreep de krachtige implicaties ervan voor de wereld en koos ervoor het te verdedigen. Veel van de ideeën die ik zes jaar geleden deelde zijn werkelijkheid geworden:

  • Bitcoin heeft goud meer ontwricht dan de dollar.
  • Kleinere landen zijn begonnen Bitcoin op te nemen in hun nationale reserves.
  • Bitcoin ging nergens heen—het belichaamde het ideaal van decentralisatie, en dat ideaal blijft ongelooflijk krachtig.

Hoewel de opkomst van Bitcoin buitengewoon is, heeft het ecosysteem zich ontwikkeld op manieren die ik niet volledig had voorzien:

  • Decentralisatie vs. Centralisatie: Bitcoin is geboren uit het ideaal van decentralisatie. Vandaag de dag wordt het ecosysteem echter steeds centraler, met figuren als Michael Saylor die een buitensporig grote invloed uitoefenen.
  • De Obsessie met de Prijs: Zes jaar geleden stelde ik dat de prijs het minst belangrijke aspect van Bitcoin was, de echte kracht lag in decentralisatie. Toch wordt Bitcoin nu gezien als een asset en draait het gesprek vrijwel volledig om prijsbewegingen.

Ik ben er trots op een van de vroege pioniers in dit veld te zijn geweest. Dankzij Satoshi Nakamoto’s revolutionaire visie hebben we de geboorte meegemaakt van talloze adembenemende projecten die schaalbare decentralisatie mogelijk willen maken. In een tijdperk waarin AI onze data gebruikt, deepfakes creëert en vertrouwen ondermijnt, ben ik dankbaar voor de opkomst van Web3-technologieën—die oplossingen bieden als datasoevereiniteit, onveranderlijkheid en authenticatie. Deze hulpmiddelen vormen een tegenwicht in een wereld die steeds meer wordt bepaald door ongecontroleerde digitale macht.

Aan degenen die het door mij geschetste beeld acht jaar geleden afwezen: ik glimlach vandaag. De reis van Bitcoin is nog lang niet ten einde, en deze mijlpaal is slechts het begin van wat er mogelijk is.”

Van Davos naar Hong Kong

Het debat, waarin het er vooral pittig aan toe ging tussen Zhu Scott en Schiller, is hier terug te zien. Achteraf is het ronduit schofterig om te zien hoe crypto op dit congres, waar zogenaamd vrij van gedachten wordt gewisseld, in een bepaald daglicht werd gesteld.

Allereerst heette het panel “The Crypto Asset Bubble“. Dat is vooral hilarisch als je bedenkt dat de prijs van Bitcoin op dat moment $11.000 bedroeg; dus wie op dat moment Bitcoin had gekocht, zou binnen zeven jaar die belegging bijna hebben zien vertienvoudigen in waarde. Doe mij vaker zo’n bubble!

Maar de tekst waarmee de voorzitter Bitcoin introduceert tart werkelijk alle fatsoensnormen: “Bitcoin emerges from the world of nerds and criminals.” Als halve nerd denk ik dan altijd: “wat als je het woord ‘nerd’ hier vervangt door joden, zwarten of Aziaten?” Opeens is dezelfde zin een stuk minder acceptabel.

Overigens was 2018 de laatste keer dat ik het World Economic Forum bezocht. Volgende maand zal de media weer volop berichten over het feestje in de bergen, waarover ik eerder schreef:

“Deelnemers meldden dat het aantal vrouwen dat ze tegenkwamen in Davos in de praktijk even hoog lag als het aantal MMA-vechters op de jaarlijkse Dag van de Dameskapper. Vrouwen zijn bijna net zo zeldzaam tijdens WEF als donkere mensen. Als motorrijders tijdens een toertocht of pinguins in een dierentuin, betrapte ik mezelf in Davos erop beleefd terug te zwaaien of te knikken naar andere gepigmenteerde medemensen.

Een week later kan geen WEF-deelnemer zich herinneren wat er verder is besproken of afgesproken, want het gaat in Davos in tegenstelling tot bijvoorbeeld de COP-klimaatconferenties niet om het gemeenschappelijk formuleren van meetbare doelstellingen. Er wordt ouderwets genetwerkt en baantjes gejaagd.

Want het spijt me de complotdenkers te moeten teleurstellen, maar er wordt tijdens WEF niet gesproken over wereldheerschappij van een kleine, heersende elite ten koste van het gewone volk; er wordt sowieso niet veel nagedacht over de toekomst. WEF blinkt vooral uit in het zizaggend de toekomst tegemoet rijden, kijkend in de achteruitkijkspiegel – met bril in de kaasfondue.”

De eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat het “Zwitsers netwerkeffect” voor mij persoonlijk zeer nuttig was. Ik leerde Zhu Scott vlak voor WEF kennen tijdens een crypto-congres in St. Moritz, waarna ik door haar optreden in het panel met Schiller concludeerde dat ze de bijzondere gave heeft om haar immense kennis van de meest obscure technische details, te plaatsen binnen wereldwijde trends en ontwikkelingen.

Zhu Scott was zo vriendelijk om deze voor haar toch nutteloze Nederlander een paar maanden later in Hong Kong een paar uur lang bij te scholen op het gebied van decentralisatie en blockchain. Mijn ervaring is dat deze toegankelijkheid en bereidwilligheid om kennis te delen, vaker is te zien in de crypto-wereld dan in de traditionele IT-sector, om nog te zwijgen van de financiële wereld.

Niemand verwacht dat het zo blijft, maar de laatste vijf jaar was Ethereum een veel betere belegging dan Bitcoin en zelfs beter dan Nvidia.

Ethereum deed het veel beter dan Bitcoin

Door beleggers wereldwijd, ook uit de traditionele beleggingswereld, is Bitcoin dit jaar geaccepteerd als beleggingsproduct dat het best vergelijkbaar is met beleggen in goud: het wordt niet gebruikt als betaalmiddel, maar als belegging voor een lange termijn. Daarom blijft het opvallend dat wie naar de markt kijkt met een blik over vijf jaar in plaats van vijf minuten, Ethereum ruim twee keer zoveel in waarde is gestegen als Bitcoin.

Sterker nog, als we de prestaties van de twee grootste crypto’s vergelijken met die van de drie meest waardevolle bedrijven ter wereld, blijkt dat Ethereum zelfs beter heeft gepresteerd dan beurslieveling Nvidia. Dat zegt niet het de komende vijf jaar opnieuw het geval zal zijn, maar het is toch interessant om in het achterhoofd te houden.

Niks kerst, het is altcoin season

Als de koersstijging van Bitcoin heel snel is verlopen, zoals de laatste maanden, is het meestal een kwestie van tijd tot er wat winst wordt genomen en de opbrengst van die verkoop van Bitcoin wordt belegd in andere cryptovaluta: altcoins.

Dat gebeurde afgelopen week, toen veel altcoins hun pieken behaalden, waaronder BNB, Dogecoin (DOGE), XRP en Chainlink (LINK). In de vorige cyclus, in 2021, presteerden altcoins gedurende bijna vijf maanden achtereen beter dan Bitcoin.

In de cryptowereld is het geen kerstmis, maar altcoin season. Bron: Coinmarketcap.

De vraag is uiteraard welke sectoren binnen de cryptovaluta het meest zullen profiteren van het aanstaande altcoin-season. Tot frustratie van alle oprechte blockchain-ontwikkelaars lijken op dit moment vooral alle meme coins, alle gekke muntjes zonder enige onderliggende waarde, het meest te profiteren.

Hawk Tuah Girl goes crypto

Ze was afgelopen zomer een paar dagen wereldberoemd: Haliey Welch, beter bekend als hawk tuah girl. Afgelopen week werd ze beschuldigd van betrokkenheid bij grootschalige oplichting door een muntje genaamd HAWK uit te brengen dat in korte tijd bijna een half miljard dollar waard werd, waarna de koers volledig instortte(91% daling).

Nu zullen weinigen van mevrouw Welch hetzelfde stringente monetaire beleid hebben verwacht als van pakweg Nout Wellink of Onno Ruding, maar dit was wel erg grof. Stephen Findeisen, beter bekend als YouTuber Coffeezilla, was er snel bijom de zogeheten rug pull (tapijtonderuittrekking?) te ontmaskeren. Maar ook onbekende mensen kunnen muntjes uitbrengen, zelfs kinderen.

Puber maakt meme coins

 Op de avond van 19 november was kunstadviseur Adam Biesk net klaar met zijn werk in zijn huis in Californië, toen hij een gesprek opving tussen zijn vrouw en hun zoon, die net naar beneden was gekomen. De jongen, een vroege tiener, beweerde dat hij een fortuin had verdiend met een cryptomunt die hij zelf had gecreëerd.

Aanvankelijk besteedde Biesk er weinig aandacht aan. Hij wist dat zijn zoon met crypto experimenteerde, maar de gedachte dat hij voor bedtijd nog even een klein vermogen had gemaakt, leek veel te onwaarschijnlijk. “We geloofden het eigenlijk niet,” zegt Biesk. Maar toen de telefoon onophoudelijk begon te rinkelen en zijn vrouw werd overspoeld met boze berichten op Instagram, besefte Biesk dat zijn zoon de waarheid sprak—zij het niet helemaal het volledige verhaal.”

In een uitstekend artikel verklaart Ars Technica hoe en waarom Pump.Fun een nieuwe thuishaven blijkt voor iedereen die zelf snel een meme coin wil uitbrengen. De kern is simpel: de mogelijke winsten bij meme coins zijn altijd gekoppeld aan onmetelijke risico’s. Alleen voor de gokker met een sterke maag.

Interessante crypto-categorieën

Zoals elke week wil ik benadrukken dat ik geen investeringsadviezen verstrek, maar dit lijken kansrijke soorten cryptovaluata:

  • Real world assets (RWA): Dit zijn cryptoprojecten die tastbare, fysieke bezittingen vertegenwoordigen, zoals goud, onroerend goed, kunst of grondstoffen die worden “getokenized”. Door deze om te zetten in digitale muntjes kunnen ze gemakkelijker worden verhandeld en beheerd, terwijl het eigendom transparant en verifieerbaar is in de blockchain.
  • AI-tokens (die al dan niet daadwerkelijk iets met AI te maken hebben): Dit betreft cryptoprojecten die inspelen op het thema kunstmatige intelligentie, maar niet altijd daadwerkelijk substantiële AI-technologie bevatten. Sommige projecten proberen daadwerkelijk AI-toepassingen te integreren, zoals “smart contracts” met machine learning-functionaliteit, terwijl andere simpelweg de term “AI” gebruiken vanuit marketingoogpunt.
  • DePin of DePIN (Decentralized Physical Infrastructure Network): Dit is een blockchain-gebaseerd model voor het gedecentraliseerd beheren van fysieke infrastructuur. Hierbij kan gedacht worden aan netwerken voor internettoegang, energie of mobiliteit, waarin de infrastructuur niet door één centraal orgaan wordt gecontroleerd. Stel je voor: Uber met alleen chauffeurs en klanten, zonder centrale organisatie die 20-30% van de omzet pakt.

Investeringsmaatschappij Andreessen Horowitz publiceerde gisteren een mooi overzicht met naar hun mening kansrijke sectoren in 2025.

Kort nieuws

Tesla wordt opgezweept door Musk’s bromance met president Trump, maar Ethereum steeg ook hard deze week.
  • Tesla, Ethereum, Amazon en Meta zijn de winnaars van de beursweek, die feitelijk geen verliezers kende. Ja, de S&P500 bleef achter bij de tech-aandelen en de crypto’s, maar daarvoor is het risicoprofiel ook lager. Met 28% stijging heeft de S&P500 een fenomenaal jaar. Al helemaal vergeleken met spaarrekeningen…

Het is een grappige wedstrijd, uitgeschreven door AI-experts en wetenschappers: krijg een AI-bot zover dat ze je de liefde verklaart en maak kans op duizenden dollars.

“Het kan nuttig zijn om een ‘proof of humanity’-woord af te spreken dat je vertrouwde contacten aan je kunnen vragen,” schreef Near. “Mocht er een vreemd en dringend stem- of videogesprek van je binnenkomen, kan dit hen helpen te bevestigen dat ze echt met jou spreken en niet met een deepfake/deepcloned-versie van jou.”

Toen iemand dit vorig jaar voorstelde op X leek het misschien nog vergezocht, maar inmiddels adviseert de FBI aan samenwonenden en families om een eigen geheim wachtwoord, of veiligheidszin, samen te stellen. Wanneer oplichters en criminelen zich dan telefonisch proberen voor te doen als een lid van de familie, bijvoorbeeld een zogenaamd verdwaald kind dat haar ouders vraagt om snel geld te sturen, kan met het familie-wachtwoord of veiligheidszin worden geverifieerd wie er aan de lijn is. Ik gok dat veel families ervoor zullen kiezen om zinnen uit populaire films te gebruiken als veiligheidszin, zoals uit Harry Potter of Flodder.

Liefst 87% van alle startups die meededen aan het programma van Y Combinator, dat eindigt met een presentatie voor investeerders, hield zich op een bepaalde manier bezig met AI. Maar waar de focus veelal uitgaat naar consumententoepassingen, vindt het grootste gebruik van AI juist plaats binnen bedrijfsmatige omgevingen. Techcrunch adviseert bedrijven om goed te kijken naar CTGTGaliniRaycaster en HumanLayer.

De meeste analisten overschatten de energievraag en onderschatten technologische vooruitgang. Dat is de kern van een betoog van The Economist, dat heeft gekeken naar schattingen van de mondiale kosten van een energietransitie naar een wereld zonder CO2-uitstoot, gemaakt door verschillende economen, consultants en andere onderzoekers—het soort schattingen dat routinematig als basis voor beleid wordt gebruikt.

Deze inschattingen variëren van ongeveer $3 biljoen per jaar tot bijna $12 biljoen per jaar, enorme bedragen. Maar deze cijfers zijn zwaar overdreven. Het goede nieuws is, volgens The Economist, dat de energietransitie vele malen goedkoper gaat worden.

Ik beweer niet dat ik alle voorgestelde producten zelf op mijn verlanglijst zet, maar je zult met me eens zijn dat deze omschrijving van een kerstcadeau wel de aandacht trekt: “de Chipped Social Nail Set bevat met NFC uitgeruste nagels die verbinding kunnen maken met blockchain-ervaringen en cryptowallets, waardoor er een interactieve manier ontstaat om je cryptostijl te laten zien. Het is het perfecte cadeau voor de gedurfde, stijlvolle cryptofanaat in je leven.” Hoe leefden we ooit zonder NFC nagels die met je crypto-wallet in verbinding staan?

Ik sluit af met nogmaals het vriendelijke verzoek om de korte vragenlijst over deze nieuwsbrief in te vullen. Bij voorbaat hartelijk dank!

Categorieën
AI beleggen crypto technologie

De grote trends van 2024: AI, crypto en koolstofverwijdering

Er zijn op dit moment drie grote trends in technologie die zowel worden gedreven door technologische, als door sociologische en politieke stromingen: AI, crypto en carbon removal (koolstofverwijdering). Deze baanbrekende ontwikkelingen worden zoals elke grote innovatie met scepsis ontvangen, een patroon dat al decennia zichtbaar is.

PC: “te duur en nutteloos”

In de jaren tachtig, toen de personal computer opkwam, werden pc’s vooral gezien als te duur voor een apparaat zonder veel relevante toepassingen. Dat veranderde snel dankzij prijsdalingen en standaardisatie van software, nadat MS-DOS dankzij een uitgenast licentiemodel van Microsoft uitgroeide tot wereldstandaard. De tekstverwerker en het spreadsheet maakten de PC snel onmisbaar op kantoor.

Internet: “te moeilijk en gevaarlijk”

In de jaren negentig herhaalde dit patroon zich met internet. De pc werd gezien als een werkinstrument, niet als een potentieel massamedium. Bill Gates verklaarde zelfs dat internet gebukt ging onder gebrek aan standaarden, het was onveilig en veel te ingewikkeld, reden waarom hij in zijn boek The Road Ahead het woord internet nog geen tien keer gebruikte.

Bill repte liever over de information super highway, die hij zelf wel effe ging aanleggen met het gesloten MSN, waar we verder nooit meer iets over hebben gehoord. Toch maakten email, de web-browser en toepassingen zoals eBay, Amazon en Google internet binnen een paar jaar toegankelijk voor consumenten.

In Nederland duurde het tot eind 1996 voordat het NOS Journaal begreep dat internet een serieus massamedium ging worden, al werd de penetratie van de computer door Joop van Zijl nog wel vergeleken met die van de magnetron.

Smartphones: “alleen voor vertegenwoordigers”

Toen de iPhone in 2007 op de markt kwam heerste de Blackberry in de zakelijke markt. Hoewel het grootste deel van de bevolking in ontwikkelde landen al een mobiele telefoon had, vaak een Nokia, was de kritiek op de iPhone niet mals. “Te duur, alleen handig voor vertegenwoordigers”, zo oordeelde een vriend uit notabene de IT-wereld. Overigens dezelfde knakker die tien jaar eerder over de mobiele telefoon oordeelde als ‘alleen handig voor drugsdealers‘, een veel gehoord sentiment.

Microsoft-CEO Steve Ballmer lachte de iPhone weg in een video waarin hij, zoals hem was aangeleerd door PR-mensen, snel overstapte op het promoten van het eigen Windows Mobile waar we verder ook nooit meer iets over hebben gehoord. Het maakt de prestatie van CEO Satya Nadella om Microsoft na Ballmer compleet nieuw leven in te blazen des te knapper, maar daarover een andere keer.

AI, crypto en koolstofverwijdering aan de beurt

Op dit moment zien we exact dezelfde patronen als voorheen, maar nu over AI, crypto en koolstofverwijdering:

  • AI wordt vaak afgedaan als nuttig voor werk, maar zonder nuttige toepassingen voor consumenten.
  • Crypto wordt bekritiseerd met opmerkingen als: “Noem een toepassing.” Intussen ligt de eerste toepassing in iets elementairs als het herontwerpen van het bancaire systeem, waarbij elke gebruiker zijn eigen rekening beheert en banken overbodig maakt. Blijkbaar wordt de significantie hiervan door velen gemist. Tip: ga nooit in discussie met mensen die te lui waren om het Bitcoin whitepaper te lezen, maar wel een mening hebben.
  • Koolfstofverwijdering wordt vaak getypeerd als fraude, waarbij wordt verwezen naar bekende voorbeelden zoals inefficiënte kookovens, zonder de complexiteit en potentie te kennen of te begrijpen van projecten die wel daadwerkelijk koolstof verwijderen uit de atmosfeer, zoals ocean fertilization. Dit soort verwijdering van koolstof uit de atmosfeer is de grootste opgave die de wereld te wachten staat in de komende decennia. Tip: ga nooit in discussie over klimaatverandering met mensen die te lui waren om de samenvatting te lezen van recente IPCC-rapporten.

Toegegeven: ik heb een persoonlijke fascinatie voor de wijze waarop innovaties doorbreken of mislukken. Daarom heette zowel mijn afstudeerscriptie in 1993 als mijn boek uit 2001 allebei “Op zoek naar de Heilige Graal,” hoewel een of andere mafkees de omslag heeft gefotoshopt van mijn boek dat overigens nog steeds in grote aantallen te koop is. En niet vanwege het grote succes.

Ik leerde meer van Megamistakes dan van Megatrends. Iedereen kent de adoptiecurve van Rodgers, maar het blijft mysterieus waarom de ene innovatie wel aanslaat en de andere genadeloos flopt. Voor koolstofverwijdering, crypto en AI zijn er verschillende belangrijke succesfactoren, waarvan ik er een aantal wil belichten.

CO2-succes was niet tijdens COP29

Voor de doorbraak van koolstofverwijdering is politieke bereidheid een vereiste. Alle media waren gericht op de klimaattop COP29 in Bakoe, maar intussen werden er in Brussel en Washington successen geboekt in de strijd tegen klimaatverandering.

In Brussel keurde de Europese Raad de oprichting goed van het eerste EU-brede certificeringskader voor permanente koolstofverwijdering, koolstoflandbouw en koolstofopslag in producten. Dit vrijwillige kader is bedoeld om een certificeringssysteem te creëren waarmee koolstofverwijdering kan worden gekwantificeerd, gemonitord en geverifieerd en om greenwashing tegen te gaan; koolfstofhuichelen. De goedkeuring van de nieuwe regels door de EU markeert de laatste grote wetgevende stap om groen licht te geven voor de oprichting van het nieuwe certificeringskader voor koolstofverwijdering.

Dan nu in het Nederlands: er worden standaarden ingevoerd waardoor bedrijven en burgers daadwerkelijk hun koolstof-uitstoot kunnen compenseren en dan niet door flutbossen te planten of te behouden, maar door CO2-uitstoot meetbaar tegen te gaan of nog beter, CO2 uit de atmosfeer te verwijderen.

Democraten en Republikeinen samen voor koolstofverwijdering

In de Verenigde Staten werd een wetsvoorstel ingediend door senatoren Lisa Murkowski (Republikeins, Alaska) en Michael Bennet (Democraat, Colorado) met als doel subsidies voor koolstofverwijdering uit te breiden voor een breed scala aan technologieën die bedoeld zijn om koolstofdioxide permanent uit de lucht en zeeën te verwijderen.

De wet zal waarschijnlijk nog niet worden aangenomen door het huidige congres wegens tijdsgebrek, maar de introductie ervan wijst erop dat subsidies voor koolstofverwijdering ook onder president Trump zullen worden uitgebreid. Het feit dat de wet werd ingediend door senatoren uit beide partijen, een zeldzaamheid tegenwoordig, stemt hoopvol.

AMC’s voor CO2

Let komende jaren op de term Advanced Market Commitment (AMC), hier toegelicht door de Economist: ongeacht hoe de politieke wind waait, is de druk uit de samenleving op decarbonisering zo groot dat slimmere bedrijven zelfstandig proberen om hun eigen koolstofafdruk te verwijderen of minimaal te compenseren, door het financieren van technieken die koolstof verwijderen voor lange termijn; liefst voor altijd. Salesforce, Google, Meta en Microsoft zijn slechts de eersten uit een lange lijst bedrijven die AMCs zullen financieren.

Een ander voorbeeld: vorige week werd bekend dat Planetary Technologies 138 ton CO2 heeft verwijderd via ‘Ocean Alkalanity Enhancement (OAE)’, waarbij door het toevoegen van mineralen of stoffen de alkaliniteit, de capaciteit van de oceaan om CO2e te absorberen, wordt verhoogd met als doel CO₂ vast te leggen en  klimaatverandering tegen te gaan. Kopers van de bijbehorende carbon removal credits waren Shopify (96 ton) en Stripe (42 ton) op basis van een ‘vooraankoopovereenkomst‘. Bij Scrabble leg je hem niet snel, maar het bestaat echt en zal veel worden gebruikt.

Old school tech vergeleken met AI en crypto

Beurswaarderingen zijn een weerspiegeling van marktverwachtingen en het enthousiasme rond AI en crypto toont aan dat investeerders vertrouwen hebben in hun potentieel op langere termijn. Ik heb vier virtuele ‘mandjes’ aangemaakt waarover ik vaker heb bericht:

  • ‘MANAAM’: de old school techbedrijven
  • Spotlight 9: de negen m.i. toonaangevende tech-beleggingen
  • AI Spotlight 9: negen bedrijven die profiteren van AI
  • Crypto Spotlight 9: de grootste negen crypto’s gemeten in marktwaarde

Old school tech MANAAM: +36%

In de bredere techsector blijven gevestigde spelers domineren. Ooit waren beleggers fan van de term FANG (voor Facebook, Apple, Netflix en Google, alsof Microsoft niets voorstelde), maar laten we het groepje ‘MANAAM’ nemen, bestaande uit Meta (voorheen Facebook), Apple, Microsoft, Amazon, Alphabet (voorheen Google) en Netflix. De gemiddelde stijging van de aandelen van dit inmiddels klassieke clubje bedraagt dit jaar liefst 35.9%. Dat is vanuit beleggingsperspectief fenomenaal, tot je bedenkt dat de S&P 500 dit jaar ook al 27.19% in de plus staat.

Spotlight 9: +63%

Microsoft (14%), Alphabet (22.28%) en Apple (27.84%) doen het niet eens beter dan de index. Terwijl beleggers tech-aandelen kopen voor de hogere koersstijgingen, als compensatie voor het hogere risico.

Geen koopadvies, maar indicatief: de Spotlight 9 is +63%

Wie echter de Spotlight 9 had gekocht, die bestaat uit de belangrijkste techbedrijven en de twee grootste crypto’s Bitcoin (+119%) en Ethereum (+57%), zou de beleggingsportefeuille dit jaar al 63.37% hebben zien stijgen. Vergeleken met de MANAAM ontbreekt Netflix in de Spotlight 9, terwijl Nvidia (+187%) uiteraard is toegevoegd als ’s werelds meest waardevolle technologiebedrijf.

AI Spotlight 9: +76%

De waardering van AI-gedreven bedrijven zoals Nvidia, die een sleutelrol spelen in de ontwikkeling van AI-infrastructuur, heeft recordhoogtes bereikt. Dit laat zien dat de markt de snelheid erkent waarmee deze door AI opgestuwde bedrijven hun resultaten zien stijgen.

Ondanks AMD, Gigabyte en Super Micro doet de AI Spotlight 9 liefst + 76%

Omdat Nvidia al is opgenomen in de Spotlight 9 heb ik de marktleider buiten beschouwing gelaten in mijn eveneens compleet arbitraire ‘AI Spotlight 9’, bestaande uit negen bedrijven waarvan ik het vermoeden heb dat ze door AI sneller zullen kunnen groeien dan de toonaangevende grote techbedrijven (de MANAAM-groep) en wellicht zelfs sneller dan de Spotlight 9.

Met een groei van 76.11% is dat dit jaar zeker het geval, waarbij het helemaal opvallend is dat deze stijging tot stand komt ondanks Super Micro (dat de accountant het hazenpad zag kiezen), AMD (-1%) en Gigabyte, hardware-partijen die de groei van de rest niet bijbeenden. Softwarebedrijf Palantir (+305%), waarover ik begin november schreef, maakt het verschil meer dan goed.

Crypto Spotlight 9: +191%

Sinds de goedkeuring eerder dit jaar van Bitcoin ETFs, stroomden al tientallen miljarden vanuit de traditionele beleggingswereld richting crypto. Het wachten was op het moment dat de ‘alt rotation‘ zou beginnen, het moment waarop er meer geld naar andere cryptovaluta vloeit dan naar Bitcoin, wat geldt als het onofficiële startschot van ‘altcoin season.‘ Dat moment vond gisteren plaats, toen de Ethereum Spot ETF netto instroom, die naar Bitcoin oversteeg.

Crypto Spotlight 9: +191% en hier zit geen memecoin tussen.

De echte durfal stapt daarom nu groot in de meest malle muntjes die vaak geen enkele onderliggende waarde bevatten, maar dat is even risicovol als in een casino alles op rood of zwart zetten. Een minder risicovolle strategie, voorzover dat mogelijk is in crypto, is om te spreiden in de grootste cryptovaluta en te profiteren van het algehele sentiment.

De ‘Crypto Spotlight 9’ bestaat uit de grootste cryptovaluta gemeten naar marktwaarde, waarbij stable coins, memecoins (crypto-gebbetjes) en tokens die gekoppeld zijn aan cryptobeurzen zoals BNB, buiten beschouwing worden gelaten.

Dat groepje, alfabetisch gerangschikt als Avalanche, Bitcoin, Cardano, Ethereum, Solana, Stellar, Toncoin, TRON en XRP, behaalde dit jaar tot nu toe een stijging van 191%. Is dit dan een koopadvies? Absoluut niet.

Wat ik wel iedereen aanraad die actief is op het gebied van technologie en innovatie, is om zich te verdiepen in AI, koolstofverwijderings-technologie, blockchain en cryptovaluta. Net zoals in de jaren tachtig met de pc, internet in de jaren negentig en de smartphone vijftien jaar geleden, zijn dit ontwikkelingen die wereldwijd onstuitbaar zijn.

Een praktische manier om op de hoogte te blijven is om dan een beetje te investeren in die sectoren, waarbij ik aanraad om dit alleen te doen met geld dat je niet nodig hebt voor de huur, hypotheek of andere dagelijkse beslommeringen. Ook binnen technologie en crypto loont het zeker om goed te kijken naar wat de beoogde beleggingen daadwerkelijk behelsen; wat doet Palantir eigenlijk, wordt Ethereum bedreigd door Solana en SUI; en is het niet grappig om toch een klein gokje op memecoins te wagen?

Wie er wat geld instopt, gaat zich vanzelf informeren. Het alternatief is een wekelijkse nieuwsbrief schrijven over tech en innovaties, maar dat vereist ook een enorm ego.

Hartelijke groet, dank voor de belangstelling en tot volgende week!

Categorieën
beleggen technologie

Goed en slecht akkoord in Bakoe, Bitcoin naar $100.000 en Nvidia boekt recordwinst

Een dystopisch wereldbeeld van tropische bomen en machines ter verwijdering van koolstof op de poolkap. Beeld gemaakt met Midjourney.

Terwijl Bitcoin de grens van honderdduizend dollar nadert en Nvidia recordwinsten behaalt, verdient een ander onderwerp deze week de aandacht: COP29, de VN-klimaatconferentie in Bakoe. In de technologie- en cryptowereld wordt de klimaatdiscussie vaak gezien als een onderwerp dat zich afspeelt in een alternatief universum van koppige schoolweigeraars en shagrokende hippies op leren sandalen in hennepbroeken. Toch speelt daar de grootste technologische uitdaging van onze tijd: hoe verwijdert de mensheid de reeds aanwezige CO₂ in de atmosfeer?

Daags nadat COP29 zou eindigen, zijn in de verlenging twee overeenkomsten gesloten: een akkoord over een veel te laag bedrag dat rijke landen gaan betalen aan arme landen voor compensatie van de geleden schade ($300 miljard lijkt veel, maar is veel te weinig voor dit probleem) en een akkoord over de algemene regels voor de lancering van koolstofhandelmarkten, beter bekend als carbon credits, bijna tien jaar nadat het idee voor het eerst werd voorgesteld.

Het akkoord maakt het landen en bedrijven mogelijk om credits te verhandelen voor het reduceren van koolstofemissies, om zo hun koolstofvoetafdruk te compenseren.

Het mechanisme voor koolstofhandel werd voor het eerst formeel beschreven in het COP21 klimaatakkoord van Parijs in 2015, als een manier voor vervuilers om andere landen te betalen voor het verminderen van emissies namens hen. Maar het is omstreden gebleken vanwege zorgen dat het niet zal resulteren in de beloofde verwijdering van koolstof uit de atmosfeer.

Rijke landen verantwoordelijk

Arme landen hebben gelijk wanneer zij rijke landen beschuldigen van het onvoldoende dragen van hun verantwoordelijkheid. Sinds de industriële revolutie hebben voornamelijk westerse economieën bijgedragen aan de uitstoot van ruim 2.200 gigaton CO₂, wat de opwarming van de aarde in gang heeft gezet.

Tegelijkertijd dragen armere landen, vaak gelegen rond de evenaar, de zwaarste lasten van de klimaatverandering. Extreme hittegolven, droogte, overstromingen en krachtigere orkanen veroorzaken sterfte, hongersnoden en verwoeste infrastructuur, vooral in kwetsbare landen. Het was daarom te verwachten dat een groep armere landen de klimaatconferentie woedend zou verlaten, zoals gisteren gebeurde.

Rijke landen zijn daarom verplicht om zowel de opwarming tegen te gaan als compensatie te bieden voor de schade die arme landen ondervinden. Dat leidt tot de vragen hoeveel moet worden betaald, enerzijds aan compensatie en anderzijds aan het investeren in oplossingen die klimaatopwarming verhinderen.

Klimaatactivisten hebben deels gelijk

Klimaatactivisten stellen dat de enige oplossing is om onmiddellijk te stoppen met het gebruik van fossiele brandstoffen, de grootste bron van CO₂-uitstoot, en dat het beperken hiervan cruciaal is om verdere opwarming te voorkomen.

Bovendien benadrukken ze dat investeren in hernieuwbare energie op de lange termijn goedkoper is dan het herstellen van de schade die klimaatverandering veroorzaakt. Stoppen met fossiele brandstoffen biedt daarnaast belangrijke gezondheidsvoordelen, zoals minder luchtvervuiling en lagere medische kosten. Volgens klimaatactivisten is onmiddelijke actie essentieel, omdat elke vermeden ton CO₂ de kans verkleint dat de temperatuurstijging boven de kritieke grens van 1,5 graden uitkomt.

Deze eisen zijn logisch en te billijken, maar gaan volledig voorbij aan het feit dat een onmiddellijke transitie naar een volledig fossielvrije wereld niet realistisch is. Uiteraard is het zo snel mogelijk stoppen van CO₂-uitstoot van eminent belang, net zoals het stoppen van de kraan handig is als je een zwembad wilt laten leeglopen.

Maar zelfs als de mensheid vanaf morgenochtend alle CO₂-uitstoot zou stoppen, betekent het ‘slechts’ dat er jaarlijks geen vijftig gigaton CO₂-uitstoot bijkomt; maar dan nog blijft de historische last van 2.200 gigaton in de atmosfeer onveranderd. Zonder verwijdering van die CO₂ blijft de opwarming de grens van 1,5 graden overschrijden, met alle gevolgen vandien.

De jaarlijkse CO2-uitstoot vergeleken met de reeds in de atmosfeer aanwezige CO2. Bron: Tracer

Ik ben nu bijna tien jaar actief op het kruispunt van duurzaamheid en technologie en zoek nog steeds naar het eerste zinvolle plan van een milieu- of klimaatactivist, waaruit een plan van aanpak blijkt voor de verwijdering van die 2200 Gigaton. Het enige repeterende geluid is: ‘stop met uitstoot en plant bossen.’ Maar dat is niet realistisch en het schiet niet genoeg op.

Fossiele brandstoffen nog noodzakelijk

Zowel economisch als technisch is het onmogelijk om binnen enkele jaren een volledig CO₂-neutrale wereld te realiseren. Fossiele brandstoffen vormen de ruggengraat van de wereldeconomie en zijn helaas nog onmisbaar.

Hernieuwbare energie groeit snel, maar kan de huidige wereldwijde energievraag nog niet volledig dekken. Daarnaast blijven transportmiddelen zoals vliegtuigen, schepen en vrachtwagens grotendeels afhankelijk van fossiele brandstoffen.

Lage-inkomenslanden steunen op op goedkope energiebronnen zoals steenkool om hun economische groei mogelijk te maken, waardoor een plotselinge overgang naar hernieuwbare energie voor hen extra complex is.

Bovendien is de infrastructuur voor hernieuwbare energie in veel regio’s nog niet voldoende ontwikkeld om op grote schaal ingezet te worden. Abrupt stoppen met fossiele brandstoffen zou daarom leiden tot economische instabiliteit, massale werkloosheid en energiearmoede, vooral in de kwetsbare landen die het meest onder druk staan.

In Azië wordt bijvoorbeeld met verbijstering gereageerd op argumenten van vooral Europeanen, die de trein heilig verklaren als mobiliteitsoplossing: uiteraard is dat een prima alternatief voor de luchtvaart binnen Europa, maar hoe neem je de trein tussen de duizenden eilanden in Indonesië en de Filippijnen? Om nog maar te zwijgen van een boemeltje tussen pakweg Sydney en Hong Kong.

Vijf miljard Aziaten willen geen bakfiets

Het wordt in het westen vaak vergeten, maar Azië telt bijna vijf miljard inwoners tegen ongeveer zevenhonderdvijftig miljoen Europeanen en nog geen vierhonderd miljoen inwoners van Noord-Amerika. Je gunt je grootste vijand toch nog geen rit per bakfiets over een glooiend rijstveld bij veertig graden en tachtig procent luchtvochtigheid?

Tijdens de eerste dag van COP29 werd een belangrijke doorbraak aangekondigd op het gebied van carbon credits, de gangbare term voor koolfstofkredieten waarbij een carbon credit gelijk staat aan een duizend kilo CO₂ -uitstoot. Dit systeem stelt bedrijven, maar ook landen, zoals Singapore en Peru, in staat om te betalen voor projecten die uitstoot vermijden, verminderen of verwijderen.

In Bakoe is voor het eerst overeenstemming bereikt over een zeer vage standaardisering van deze credits, door de Financial Times omschreven als een kick-start voor de carbon credit markt, waardoor transparantie en betrouwbaarheid worden vergroot. Maar er is nog jaren aan nadere detaillering (lees: onderhandeling) vereist voor er een wereldwijd goed werkend systeem kan ontstaan.

Verschillen tussen carbon credits cruciaal

Zonder betere standaardisering en kwaliteitscontrole van carbon credits blijven allerlei frauduleuze projecten en rommel-credits in omloop. Want er zijn drie totaal verschillende soorten carbon credits die goed van elkaar moeten worden onderscheiden:

  • Avoidance Credits: deze worden uitgegeven voor het voorkomen van CO₂ -emissies, zoals door ontbossing te stoppen of stenen oventjes in Afrika uit te delen. Vaak blijken deze projecten totaal nutteloos.
  • Reduction Credits: deze verminderen CO₂ -emissies, zoals door efficiëntere technologieën te implementeren. Denk aan zonnepanelen of windmolens. Prima om te doen, maar waarom verdient het uitstoten van minder CO₂ een bonus in de vorm van carbon credits?
  • Removal Credits: dit zijn credits die worden uitgegeven voor het daadwerkelijk verwijderen van CO₂ uit de atmosfeer. Dit is de noodzakelijke Heilige Graal.

Direct Air Capture gebruikt bijvoorbeeld machines om CO₂ rechtstreeks uit de lucht te halen en op te slaan. Deze oplossing is nog erg kapitaalintensief en de vraag is of het de meest efficiente techniek is, gemeten naar energieverbruik en benodigd kapitaal.

Herbebossing biedt natuurlijke opname van CO₂, hoewel dit gepaard gaat met risico’s zoals ontbossing. Zo is er nog al eens een bosbrand, juist door klimaatopwarming, en blijken niet alle bossen conform verwachting te worden geplant. Daarnaast blijken ze vaak minder effectief dan gehoopt en verwacht.

Met biochar wordt biomassa omgezet in stabiele koolstof die eeuwenlang kan worden opgeslagen, terwijl Ocean Alkalinity Enhancement oceanen behandelt zodat ze meer CO₂ kunnen absorberen. Het grootste potentieel zit hoogstwaarschijnlijk in dit soort methodes die de oceanen gebruiken, zoals die van het Nederlandse SEA02.

Overzicht van carbon dioxide removal (CDR)-technologie. Bron: Tracer

Carbon removal credits financieren cruciale technologie

Want hoewel klimaatactivisten alle carbon credits beschouwen als een vrijbrief voor bedrijven om hun uitstoot voort te zetten, is de rol van removal credits van onschatbare waarde. Deze credits maken het financieel mogelijk om bovengenoemde technologieën te ontwikkelen, zie het voorbeeld van Microsoft en Royal Bank of Canada, zodat die 2200 Gigaton CO₂ daadwerkelijk uit de atmosfeer kan worden verwijderd.

Milieubewegingen zijn gericht op ethiek en activisme en ontberen het vermogen om technologische innovaties te beoordelen, laat staan de economische schaalbaarheid van die oplossingen. Een treffend voorbeeld hiervan is de opkomst van Tesla en de wereldwijde transitie naar elektrische voertuigen die door het succes van Tesla werd ingezet.

Voorbeeld: Tesla

In 2010 zou geen enkele prominente milieu-activist hebben voorspeld dat Tesla de aanjager zou worden van een massale verschuiving naar elektrische mobiliteit. Tesla verkocht toen nog geen duizend auto’s per jaar.

Dan kijken we naar afgelopen maand: in oktober werden alleen al in China 1,43 miljoen zogeheten ‘nieuwe-energievoertuigen’ (NEV’s) verkocht, een stijging van 50% procent op jaarbasis, waarmee een nieuw verkooprecord voor één maand werd gevestigd. Dit jaar werden er in China al bijna tien miljoen NEV’s verkocht, een stijging van 34% procent ten opzichte van 2023.

Van deze tien miljoen voertuigen had ongeveer 60% volledig elektrische aandrijving, of een brandstofcel: het gaat om zes miljoen nieuwe auto’s die rondrijden zonder CO₂-uitstoot. Deze ongekende transitie werd gedreven door marktwerking, technologische innovatie en strategische overheidsinvesteringen (ja, ook Tesla) waaronder belastingvoordelen; niet door activistische voorspellingen.

De laatste vijf jaar steeg het aandeel Tesla bijna 1500%. Daaruit blijkt dat er een investeringsmodel is voor innovatieve technologie. De beoordeling van de mogelijke oplossingen om CO₂ uit de atmosfeer te verwijderen moet net zo min worden overgelaten aan klimaatactivisten, als aan politici die bezig zijn om stemmen te winnen of bestuurders van olie- en gasbedrijven die ’s nachts dromen van hun bonus, in plaats van een leefbare wereld.

In de academische wereld en de venture capital-sector, vooral het segment dat zich bezighoudt met de financiering van technologische innovaties, zijn de specialisten te vinden voor het maken van de juiste afwegingen. Maar waar moet het geld vandaan komen voor deze investeringen?

CO-belasting mogelijke oplossing

Invoer van een jaarlijks geleidelijk oplopende belasting op CO₂-uitstoot kan leiden tot een structurele oplossing, mits de opbrengsten van een ‘koolstof-tax’ kunnen worden gebruikt om in CO₂-verwijderingstechnologie te investeren en een compensatiefonds te financieren voor de armere, zwaarst getroffen landen.

De klimaatcrisis vereist actie op alle fronten. Het is tijd voor rijke landen, bedrijven en activisten om samen te werken aan een realistisch en allesomvattend plan dat zowel uitstoot stopt als historische schade herstelt.

Voor iedereen die interesse heeft in dit complexe onderwerp brengt Tracer een gratis wekelijkse nieuwsbrief uit op LinkedIn, waarbij de eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat ik er ook aan meeschrijf.

Categorieën
AI crypto technologie

Links van 17 tot 24 november 2024: Hakken, niet hacken, Anthropic haalt $4 miljard op, Marques Brownlee recenseert Apple Intelligence, Phantom verslaat Coinbase en de banaan van zes miljoen

Een aantal links naar opvallende zaken waarbij het helaas aan ruimte en tijd ontbreekt om uitgebreid te behandelen.

Hakken, niet hacken?

Zijn we jaren bezig om met cybersecurity de vijand uit onze kritische infrastructuur te weren, varen ze gewoon de onderzeese kabels stuk. Geheel toevallig stond er een Russische kapitein op het Chinese schip, dat sowieso helemaal nergens iets mee te maken had. Die kabels vielen het schip aan.

Anthropic haalt $4 miljard op bij Amazon

De meesten van ons geven tijdens deze onzinnige Cyber Monday, Freaky Friday, Soupy Sunday of hoe deze commerciële feestdagen ook allemaal genoemd mogen worden, geld uit bij Amazon. De maker van Claude haalde er juist geld op en is met Google Gemini in feite de enige overgebleven directe concurrent van OpenAI. Er gaan tientallen miljarden in dit soort LLM’s, terwijl de wereld er meer baat bij zou hebben als dergelijke bedragen geïnvesteerd worden in carbon removal-technologie.

Marques Brownlee recenseert Apple Intelligence

Brownlee benadrukt netjes dat hij alleen kan recenseren wat tot nu toe in de iPhone beschikbaar is van alle door Apple aangekondigde AI-tools; om ze vervolgens genadeloos af te branden. Een mooi moment in zijn recensie is wanneer Brownlee Apple Intelligence samenvat door te refereren aan een absurdistisch moment uit een recente video van Apple: een man ziet op straat een vrouw met een hond en in plaats van haar te vragen wat voor hond het is, maakt hij een foto van de hond en vraagt het aan zijn iPhone. “Dat kun je doen,” glimlacht Brownlee. “Maar moet je dat willen?” En dat is zijn samenvatting van de huidige staat van Apple Intelligence.

TikTok helpt Phantom langs Coinbase

De laatste jaren was het aantal downloads van de Coinbase-app een goede graadmeter, of graaimeter, van de interesse in Bitcoin en andere cryptovaluta. Maar nu gebeurt er iets bijzonders: door adviesvideo’s op TikTok downloaden meer mensen de veel complexere Phantom-app, waarmee ook memecoins kunnen worden gekocht, hetgeen niet mogelijk is bij Coinbase. Blijkt dit het startschot tot een bull run op andere cryptovaluta dan alleen Bitcoin en de andere grote tokens?

De banaan van zes miljoen

Het zal weinigen zijn ontgaan dat er afgelopen week een banaan en een stuk plakband zijn verkocht voor ruim zes miljoen dollar. Ook dat is indicatief voor de huidige bull run in crypto: koper was namelijk Justin Sun, een crypto-ondernemer die zelden een spiegel ziet die hem niet bevalt.

Banana-gate is indicatief voor de hoeveelheid geld die rondgaat in de crypto-markt en het toegenomen zelfvertrouwen in de sector, waar de ego’s vorig jaar een flinke deuk hadden opgelopen door de dalende koersen en gevangenisstraffen van voormalige wonderboys als Sam Bankman-Fried (FTX) en Changpeng “CZ” Zhao (Binance). CZ is bezig aan een voorzichtige comeback, al laat hij zich liever niet interviewen door journalisten, maar door Nikita Sachdev, eigenaresse van Luna PR.

Dank voor de belangstelling en tot volgende week!