Ooit was het acroniem FANG (voor Facebook, Apple, Netflix en Google) het symbool voor de tech-aandelen. Maar vrijwel ongemerkt sloop Broadcom de club van biljoenenbedrijven binnen en inmiddels is er sprake van een nieuw acroniem: BATMMAAN (Broadcom, Apple, Tesla, Microsoft, Meta, Amazon, Alphabet, Nvidia). Barron’s kwam met een uitstekende analyse inclusief een prijsvergelijking. Wat blijkt? Nvidia is het goedkoopste aandeel van het stel.
De prestaties van de BATMMAAN-aandelen in het laatste jaar: gemiddeld 66% stijging.
Vergeet FANG, hier is BATMMAAN
Dat is vooral opvallend omdat Nvidia over het laatste jaar bezien al verreweg het best presterende aandeel was van de tech-giganten. Gestuwd door de AI-hype komt Broadcom (symbool AVGO) ook sterk opzetten, terwijl Tesla vooral wordt gedreven door leden van de cult van Elon Musk.
De hele BATMMAAN-club maakte het laatste jaar een gemiddeld rendement van 66%. Apple en vooral Microsoft doen het zelfs substantieel slechter dan de S&P 500, die met 25% een solide belegging is gebleken. Beide iconen lijden onder de AI-hype: Apple omdat het geen aanwijsbaar omzet- of winstvoordeel behaalt uit AI en Microsoft omdat het tientallen miljarden aan extra investeringen in AI doet, waarvan beleggers twijfelen aan het rendement op lange termijn.
Rendement van de top cryptovaluta: 174%
Beleggers met een sterke maag hebben een heerlijk jaar achter de rug in de cryptowereld, waar de gemiddelde stijging van de grootste cryptovaluta gemeten in marktwaarde, liefst 174% bedraagt.
De meest gestelde vraag in crypto blijft: welke munt moet ik kopen? Maar de grootste cryptovaluta deden op jaarbasis al 174%.
Naast de mede door Doge-fan Elon Musk gedragen stijging van de memecoin Dogecoin valt vooral op dat XRP, voor crypto-begrippen een token uit het stenen tijdperk, ruim 450% steeg. Het aanstaande presidentschap van Trump zorgt ervoor dat er een nieuwe SEC-baas zal worden aangesteld, na de notoire cryptohater Gensler. De hoop van XRP-houders is dat onder het nieuwe bewind de SEC de aanhoudende juridische procedures tegen XRP zal beëindigen.
Dit is waarschijnlijk de laatste nieuwsbrief tot zondag 19 januari, tenzij er begin januari net zoveel nieuws is als afgelopen week. Het is daarom een extra lange editie, die je gerust kunt lezen (als je wat van de links bezoekt) over meerdere dagen.
Naast de gebruikelijke poging tot analyse van nieuws, dit keer een aantal tips voor meer efficiëntie in het nieuwe jaar, een samenvatting van de enquête over deze nieuwsbrief van vorige week en een paar lees- en kijktips tijdens de kerst. Tot slot vraag ik je aandacht voor een goed doel dat mij na aan het hart ligt: een bijdrage aan de medische behandeling van straathonden op Bali.
Google moet OpenAI haten
Het is geen toeval meer: elke keer dat Google met een nieuw product komt, lanceert OpenAI iets spectaculairs waarmee het alle aandacht trekt. Afgelopen week lanceerde Google Gemini 2, een zogeheten “Multimodal AI”, oftewel een vorm van kunstmatige intelligentie die informatie kan verwerken en integreren uit bijvoorbeeld tekst, beeld, spraak en video.
The Verge benadrukt het interview met Google’s AI-voorman Demis Hassabis, terwijl VentureBeat een uitgebreide analyse publiceerde. Gemini 2 is ronduit bijzonder, zo niet spectaculair. Probeer het zelf door een video te uploaden, of door live je scherm te delen (voor de durfal), of je webcam.
Ik gebruikte de webcam, vroeg en kreeg tips hoe ik mijn werkplek kon verbeteren (bureau iets draaien en een lamp van voren plaatsen) en bevestiging dat de boom achter me in de tuin een bananenboom was. Ook het genereren van timecodes en beschrijvingen bij oude video’s werkte feilloos.
Marques Brownlee testte juist Sora van OpenAI uitvoerig. Op X deelde hij een aantal video’s die hij met Sora genereerde, waarbij vooral de nieuwsreportage angstig goed gelukt is. Zijn volledige recensie is hier te zien. Het is zoals gebruikelijk bij Brownlee een aanrader om te bekijken. Sora roept niet alleen allerlei ethische vragen op maar blijkt mogelijk getraind met game-content, wat juridische gevolgen kan hebben.
Overigens werd gisteren het droevige nieuws bekend dat de 26-jarige Suchir Balaji, een klokkenluider in de aanzwellende golf van rechtszaken tegen OpenAI over auteursrechtschendingen, zich van het leven heeft beroofd.
Een ezel met vijf poten
De lancering van Sora, dat helaas nog niet in Nederland beschikbaar is, vond plaats in een periode van twaalf dagen waarin OpenAI elke dag iets nieuws presenteert, onder de bedroevende slogan ‘12 Days of Shipmas.’ Hopelijk een naam die is gegenereerd met AI, anders moeten we een kaarsje branden voor de marketeer die ermee op de proppen kwam.
Aangezien OpenAI en Google zo hoog opgeven over hun multimodale kwaliteiten en de eerste tests met video zeer bemoedigend zijn, verwachtte ik dat ze ook geen moeite zouden hebben met een test van een foto op z’n janboerenfluitjes.
Image created with Midjourney.
Ik vroeg Google Gemini Advanced 2.0 Flash Experimental, ook een heerlijke naam, of er iets mis was met bovenstaand plaatje dat ik genereerde met Midjourney met de prompt ‘een man, een vrouw, een pasgeboren baby en een ezel, tweeduizend jaar geleden in het Midden-Oosten.’
Google Gemini 2.0 zag direct dat er van alles aan het beeld mankeerde:
“De afbeelding die u hebt verstrekt, toont de traditionele kerststal, een religieuze voorstelling van de geboorte van Jezus Christus. Er zijn echter enkele historische onjuistheden in de afbeelding:
Palmboom: Palmbomen zijn niet inheems in Bethlehem, dat zich in het Midden-Oosten bevindt. Het klimaat in Bethlehem is gematigder en zou de groei van palmbomen niet ondersteunen.
Ezel: Hoewel ezels in het oude Judea gebruikelijk waren, werden ze voornamelijk gebruikt voor werk en transport. Het is minder waarschijnlijk dat er een ezel in de stal aanwezig zou zijn geweest tijdens de geboorte van Jezus.
Architectuur: De architectuur van de gebouwen op de achtergrond is mogelijk niet volledig accuraat voor de periode waarin Jezus werd geboren.
Het is belangrijk om te onthouden dat de kerststal een symbolische voorstelling is en niet bedoeld is als een historisch nauwkeurige weergave van de gebeurtenis.”
Google en OpenAI allebei ziende blind
Op zich knap dat Google direct herkende dat het ging om een beroemde Bijbelse scène, al had ik alle religieuze connotatie in de prompt bij Midjourney juist vermeden. Ook scherp erop te wijzen dat er weinig palmbomen zijn in Bethlehem en dat de architectuur misschien niet volledig klopt. Het ontbrak er nog aan dat Google twijfels uitte over de kwaliteit van het metselwerk en de matig dekkende verf op de muur van de stal.
Wat vooral opvallend was: zelfs na meerdere keren specifiek vragen of er iets vreemds te zien was aan de ezel, zag Google niet dat het arme beest vijf poten had. Ook ChatGPT 4o zag niet dat dit een hele bijzondere ezel was; dat zag het pas na specifiek te vragen hoeveel poten de ezel had. Midjourney genereerde meer zielige ezels. Het is typerend voor de stand van AI: het is vaak raak, en soms volledig mis.
Apple kleunt mis
Inmiddels heeft Apple het paradepaardje Apple Intelligence uitgebracht met voor zo’n kwaliteitsbedrijf zeer matige resultaten. Zo toonde de iPhone van een verslaggever de door Apple Intelligence gegenereerde melding dat de New York Times zou hebben bericht dat de Israelische premier Netanyahu was gearresteerd. De BBC zou volgens Apple Intelligence hebben gemeld dat de verdachte van de moord op de CEO van een Amerikaanse verzekeraar de hand aan zichzelf had geslagen.
Hallucineren, of wishful thinking door Apple Intelligence?
Alleen: dat hadden de New York Times en de BBC helemaal niet gemeld. Oepsie. Het zou goed zijn als vooral de leidende techbedrijven iets meer tijd nemen om hun producten te testen. Nu lijkt het alsof het eerste jaar van elk product in feite de wereldwijde beta-test is.
Goed gebruik van AI
Er komen, ondanks de fouten van de grote spelers, steeds vaker nuttige AI-toepassingen op de markt voor specifieke doelen. Zo is in Engeland een verkeerscamera in gebruik genomen die wordt omschreven als een “state-of-the-art Heads-Up machine”, een naam die waarschijnlijk is bedacht door de bedenker van Shipmas. De camera geeft op basis van een analyse van het rijgedrag van weggebruikers, ik vermoed in elk geval slingeren, of nummers van Ali B mee-rappen, een advies aan de politie om bepaalde auto’s aan te houden.
Een andere toepassing van AI waar de samenvatting direct iets aan heeft, is een programma in de VS waardoor er een 21% hogere kans is dat borstkanker wordt ontdekt. Ook in Engeland wordt AI succesvol toegepast om vormen van borstkanker te detecteren die het menselijk oog ontgaat.
Pudding tegen de muur gooien
De uitdaging van tech-startups is om de techniek goed te krijgen, hetgeen al lastig genoeg is, en om vervolgens die technologie om te zetten in producten voor de juiste markt. Hoe moeilijk dat is, wordt bevestigd door de desastreuze resultaten van het investeringsfonds Tiger die zijn uitgelekt:
Geïnvesteerd in 315 startups in één jaar
Afgewaardeerd van $93 miljoen naar $65 miljoen
Negatieve 15% IRR (prestaties in de onderste tien procent)
Wie investeert in honderden startups in een jaar is meer aan het gokken, of zoals Amerikanen het noemen: spray and pray, de financiële variant van pudding naar de muur gooien in de hoop dat er iets blijft kleven.
Cruise rijdt niet verder
Toevallig is er een startup die wedden tot businessmodel heeft verheven: Polymarket. Nadat de weddenschappen op deze site beter bleken te kloppen dan geavanceerde opiniepeilingen van de Amerikaanse presidentsverkiezingen, is de ster van CEO Shayne Coplan snel gestegen. Coindex maakte dit portret van Coplan. In cryptokringen wordt Polymarket geroemd als voorbeeld van een toepassing van crypto die een keer niet is gericht op vervanging van het huidige banksysteem.
Multinationals gokken uiteraard ook op startups. General Motors kocht in 2016 voor een miljard dollar de drie jaar oude startup Cruise, die technologie ontwikkelde voor zelfrijdende auto’s. Vervolgens gooide GM er nog $3.5 miljard tegenaan, om er deze week de stekker uit te trekken. Cruise-oprichter Kyle Vogt was er op X duidelijk over: “GM are a bunch of dummies.”
Ik heb Cruise altijd op de voet gevolgd, nadat ik bijna tien jaar geleden de kans afwees om via een syndicaat in de seed ronde van Cruise te investeren. “Te vroeg”, was mijn korte oordeel. Uiteraard werd Cruise dus binnen twee jaar voor een miljard gekocht door General Motors. Cruise illustreert hoe lastig het is om de waarde van startups goed in te schatten: vanuit technologisch en product-perspectief klopte mijn oordeel dat het nog wel een decennium kon duren voor zelfrijdende auto’s grootschalig worden gebruikt.
Ik kreeg nog wel de felicitatie-mail, heel fijn.
Alleen is de marktrijpheid niet altijd bepalend voor de waarde van een innovatie. GM kan niet innoveren en dus was de koop van Cruise voorspelbaar. Als investeerder had ik op die manier moeten denken; als groot gelovige in zelfrijdende auto’s en iemand die zelf geen auto bezit, blijf ik wachten op het heuglijke moment dat auto’s op afroep beschikbaar worden, zoals pizza’s. Voor het team van Cruise is het onvoorstelbaar droevig dat een decennium werk feitelijk wordt weggegooid.
Google kondigt revolutionaire kwantumchip aan
Onderzoekers bij Google hebben een nieuwe kwantumchip ontwikkeld genaamd Willow, een belangrijke mijlpaal in de zoektocht naar kwantumcomputers. Het experiment, vorige week beschreven in Nature, laat zien dat kwantumcomputers, met de juiste technieken voor foutcorrectie, berekeningen kunnen uitvoeren met toenemende nauwkeurigheid naarmate ze worden opgeschaald, waarbij de snelheid van deze verbetering een cruciale drempel overschrijdt. De huidige kwantumcomputers zijn nog te klein en te foutgevoelig voor de meeste commerciële of wetenschappelijke toepassingen.
Het belang van deze technologie wordt fenomenaal uitgelegd door Ray Harishankar: kijk vanaf minuut 35:05 naar zijn toegankelijke uitleg in dit panel tijdens ATX Singapore van vorig jaar. Er is veel discussie over hoe acuut het gevaar is dat kwantumcomputers alle wachtwoorden kunnen ontcijferen en Bitcoin kunnen kraken. Dat het in theorie kan, is duidelijk; de vraag is wanneer en hoeveel rekenkracht (en kosten) het vergt. Forbes kwam met een heldere analyse.
Nieuwe app van oprichter Twitter en Medium: Mozi
Telkens wanneer het erop lijkt alsof er te veel sociale media zijn, komt er een nieuwe bij. De meeste floppen uiteraard, maar Ev Williams stond eerder aan de wieg van Blogger, Twitter en Medium dus zijn nieuwe app Mozi verdient alle aandacht. Het idee van Mozi is dat je met bekenden kunt afspreken op plekken waar je elkaar misschien niet verwacht. Je deelt feitelijk je toekomstige locatie.
Qua marketingspeak zit het wel goed met Mozi: het wordt omschreven als ‘A Place For Your People’ en de slogan luidt ‘See You Sooner.’ De investeerder (bij Google Ventures) M.G. Siegler, toen hij nog met een pen als een scheermes schreef bij Techcrunch schreef beter bekend als Paris Lemon, oordeelt hard: hij vindt het niets. Ik vind het idee wel aardig, dus als je mij en andere bekenden en vrienden wilt vinden op Mozi, dit is de link.
Vrijheid van meningsuiting op internet in 2024.
Zelf had ik een apart probleem met dat andere bedrijf van Ev Williams, Medium. Het bedrijf, dat er prat op gaat een medium te zijn voor vrije expressie, bleek mijn nieuwsbrieven te censureren omdat ze links bevatten naar Coinmarketcap, de website met cryptoprijzen. Medium weigerde simpelweg mijn nieuwsbrieven uit te sturen, omdat Coinmarketcap gebruikt zou zijn voor spam. Dat is even absurd als nieuwsbrieven weigeren die linken naar het KNMI, omdat je een hekel hebt aan het weerbericht. Inmiddels is de situatie verholpen, maar ik ben begonnen met publiceren op Substack. Het is dezelfde nieuwsbrief als je nu leest, alleen dan in het Engels en zonder flauwe grappen over Ali B. Die gaan in de Engelse versie over Diddy.
Let op het totale gebrek aan excuses aan een betalende klant.
Enquete resultaten
Er waren veel meer reacties op de enquête van vorige week dan ik had verwacht, waarvoor dank! De conclusies en aanbevelingen zijn helder, maar om ze enigszins te duiden is het belangrijk te bedenken dat veel lezers van deze nieuwsbrief een specifiek profiel hebben. Dat geldt zowel voor de Nederlandse versie als de Engelstalige versie op LinkedIn.
Ik bereik nog weinig studenten.
Het percentage oprichters van startups, eigenaren, CEO’s en board members is disproportioneel hoog (bijna 25%) en ook uit de reacties die ik krijg via e-mail blijkt veel interesse voor financiering en beleggen. Alleen bestaat er onder veel andere lezers van deze nieuwsbrief voor deze onderwerpen veel minder belangstelling. Hoewel ik uiteraard nog steeds schrijf op basis van wat me tijdens de week is opgevallen, vind ik het wel aardig om daaruit de onderwerpen te kiezen die lezers interessant vinden. Dat blijft lastig, daarom waren de reacties uit de enquête zeer behulpzaam:
ruim de helft van de lezers die reageerden stelt prijs op werktips waar ze iets aan hebben
voor berichtgeving over startups is veel minder interesse (minder dan 50%)
er is wel veel belangstelling voor AI, mag zelfs meer worden belicht
er is voldoende berichtgeving over crypto/Web3, geen behoefte aan meer
ook is er voldoende aandacht voor beleggen, geen behoefte aan meer
slechts 12% zou vaker in de week een nieuwsbrief willen ontvangen
meer dan de helft heeft interesse in een podcast
Interessant is dat uit de ‘open suggesties’ weer heel andere geluiden klonken: ruim een derde daarvan vroeg om meer aandacht voor blockchain en tokenization. Van de lezers die geen bezwaar hadden om te worden genoemd, vroeg Stephan Fellinger om aandacht voor passief inkomen en Jeroen Verkroost opperde om juist meer aandacht te besteden aan startups, met name op AI-gebied, die door de lezers zouden kunnen worden geholpen: “Dat zou dan ook meteen mijn definitie zijn van ‘Meer informatie waar je zelf iets aan hebt in je werk’. En we steunen zo mogelijk ondernemers met zijn allen. Hoe mooi is dat.”
Een andere suggestie waar ik zeker iets mee ga doen, is om wekelijks een paar vragen te stellen aan specialisten uit mijn netwerk. Ik stel voor dat interactief te maken: welke vragen zou je graag beantwoord zien? Mail mij die vragen en ik stel ze aan iemand, in Nederland of internationaal, die hierop hopelijk een zinvol antwoord heeft.
Tip voor hogere efficiëntie in 2025
Laat ik een aanbeveling uit de enquête ter harte nemen en mijn belangrijkste werktip delen. Dat is geen slimme app, moeilijke AI-tool of snuggere lifehack. Nee; ik heb al ruim tien jaar geen enkele notificatie aan staan op mijn telefoon. Nadat ik in het BlackBerry-tijdperk hoorndol werd van het rode lichtje dat een nieuwe e-mail aangaf, besloot ik eenmaal overgestapt op een iPhone zoveel mogelijk notificaties uit te zetten. Zelfs voor Buienradar, de Nederlandse versie van digitale heroïne.
Dennis Rijnvis beschreef hoeveel minder productief je bent als je continu wordt gestoord door anderen – of door jezelf. Er is online een leuke tool, de Trail Making Test, waaruit gelijk blijkt hoeveel lastiger het is om taken door elkaar heen te doen. Maar je kunt dit ook doen met een collega of partner:
klok hoe lang het duurt om de cijfers 1 tot en met 26 op te schrijven
meet vervolgens hoe lang het duurt om het alfabet uit te schrijven
tel de twee tijden bij elkaar op
meet tenslotte hoe lang het duurt om 1a, 2b, 3c, 4d, 5b etc uit te schrijven tot je bent bij 26Z
Ik vond het resultaat verbijsterend en ik ben notabene afgestudeerd op interactieve media. Daarin was duidelijk te weinig aandacht voor de verslavende, afleidende effecten.
De grootste misvatting van deze tijd is dat veel mensen denken dat je direct, of minimaal erg snel, moet antwoorden op berichten. Dat is niet zo. Het onaangekondigde telefoongesprek is juist vrijwel uitgestorven, omdat het niet handig is als mensen die communiceren dat tegelijkertijd moeten doen. Gebruik de voordelen van asynchrone communicatie en check je telefoon eens per half uur. Je collega’s, je partner, vrienden, kinderen, ouders, ja zelfs de buurtapp; niemand maalt erom als je antwoordt na een half uur of een uur. We zijn allemaal veel minder belangrijk dan we denken.
Lees- en kijktips voor de kerstperiode
Hier een aantal kijk- en luistertips voor bij de oliebollen:
Een uitgebreide blik achter de schermen bij OpenAI rond de lancering van ChatGPT twee jaar geleden; en een blik vooruit. Elk bedrijf is een matig georganiseerde chaos en een startup is per definitie een bende die zijn weg probeert te vinden. OpenAI ook, alleen opgezadeld met een zelfbeeld van sekteleiders. Om met Wim Kieft te spreken: ‘Ze zijn wel erg in zichzelf gaan geloven; vermoeiend.’
Koop en lees de debuutroman van prettig mens en trouwe lezer van deze nieuwsbrief, Nart Wielaard, over AI: Pijnloos Prikkeldraad. In deze roman stelt Wielaard noodzakelijke vragen over hoe kunstmatige intelligentie grip op de wereld krijgt en hoe de mens daardoor ‘machinale’ trekjes dreigt te ontwikkelen.
Waarom AI de browser gaat opeten. “Voor de meesten van ons is het moeilijk om ons een leven zonder internetbrowser voor te stellen. Maar nu AI informatie uit tekst, video en muziek opsplitst in unieke, opnieuw combineerbare AI-chatbot-antwoorden, is het voor mij duidelijk dat de browser zich in het komende decennium zal moeten aanpassen of zal verdwijnen.” Een kenmerkend sterk essay van voormalig journalist, nu investeerder, Om Malik.
Nog een mooi inkijkje achter de schermen bij een bijzondere startup: OpenSea. Onthullingen over een chaotische werkomgeving, voortdurend veranderende prioriteiten en problemen met de SEC.
Ik val in herhaling, maar wil benadrukken dat kwantumcomputing heel belangrijk wordt, ook als je denkt dat je er niet mee te maken krijgt: kijk de uitleg van Ray Harishankar over het belang van kwantumcomputers (vanaf minuut 35:05). Kost een paar minuten en net als ik begrijp je dan nog misschien niet hoe het werkt, maar wel waarom het zo belangrijk is.
Dit zijn slechts twee van de duizenden honden die Rhonda Lepsch van een wrede dood heeft gered
Tot slot: mijn kerstwens
Deze nieuwsbrief is en blijft gratis, want ik schrijf hem om zelf op de hoogte te blijven; en toegegeven, ook vanuit een gebrek aan bescheidenheid, in de waan dat mensen het leuk of interessant vinden mijn mening te lezen.
Ik zal nooit om tips, abonnementen of een donatie voor mezelf vragen; maar ik vraag je wel vriendelijk om deze bijzondere vrouw te steunen bij de betaling van haar rekening bij de dierenarts: Rhonda Lepsch, van JSP. Je kunt Rhonda hier volgen op Instagram.
Rhonda is Amerikaans, getrouwd met een Balinees en al jaren woonachtig op Bali. Vanaf het prille begin op het eiland hielp ze straathonden. Veel mensen dumpen (letterlijk) zieke honden bij haar in de wetenschap dat Rhonda geen honden kan wegsturen. Ze laat ze op eigen kosten vaccineren, steriliseren en neemt zelf de ziekste honden in huis, die niemand wil hebben. Hoe mank, blind, doof of lelijk ze ook zijn: voor Rhonda is elke hond even bijzonder.
Help honderden, zo niet duizenden honden
Het zal je niet verbazen dat Rhonda fantastisch is met honden, al zegt ze zelf dat ze alles heeft geleerd van haar trainingen bij Cesar Milan. In elk geval heb ik van haar geleerd hoe ik met ons eigen straathondje Nala moet omgaan, die we vorig jaar meer dood dan levend voor onze deur vonden.
Inmiddels zorgt Rhonda zelf dagelijks voor 87 honden, waarvan er 25 honden wonen in het duikcentrum van haar man, dat helaas failliet ging tijdens de Covid-pandemie. Ze doet dit uit eigen zak, door mensen zoals ik te trainen om goed voor hun hond te zorgen.
Maar daarnaast betaalt Rhonda dus ook nog de vaccinaties en sterilisaties van straathonden en daarvan lopen de kosten enorm op. Juist dit werk is enorm belangrijk: natuurlijk is het goed om een straathond te adopteren, zoals wij hebben gedaan, maar door Rhonda te steunen zorg je eigenlijk voor veel meer honden. Want gevaccineerde, gezonde straathonden kunnen op Bali een goed leven hebben. Helaas hebben ongevaccineerde, zieke hondjes weinig kans en maken ze kans om te eindigen als sate.
Op dit moment staat het water Rhonda helaas aan de lippen. Ze heeft dit jaar zoveel straathonden geholpen dat de openstaande rekening bij de uitstekende dierenarts Sunset Vet al vijfduizend dollar bedraagt. Daarom kan Rhonda er geen dieren meer laten helpen.
Je kunt Rhonda en de honden op Bali steunen door te helpen de rekening te betalen bij Sunset Vet. Als ze eenmaal boven nul komt, wordt het saldo door de kliniek uitsluitend gebruikt voor medische hulp aan nieuwe hondjes die Rhonda brengt. Door Rhonda te steunen help je honderden, zo niet duizenden honden.
Zo kun je helpen
klik hier voor het donatieformulier van de dierenarts Sunset Vet
heel belangrijk: vul in de omschrijving: “for JSP”. Alleen dan wordt jouw donatie gebruikt voor Rhonda’s rekening
kies het bedrag dat je wilt doneren
kies voor PayPal of een debitcard of creditcard
Mijn dank is nu al groot, ongeacht het bedrag dat je doneert. En als je niets doneert, geen enkel probleem, alleen hoop ik dan dat je gourmetstel het begeeft op kerstavond.
Ik wens jou en al je dierbaren alle geluk, liefde en gezondheid in 2025! Dank voor je belangstelling en tot volgend jaar.
Gelieve net zo gezellig mee te werken als deze lezeres en de korte enquete over deze nieuwsbrief in te vullen. Wie weet helpt het! Beeld: gegenereerd met Midjourney.
Deze week vraag ik je hulp via een enquête over deze nieuwsbrief. Verder ondermeer een blik op Bitcoin’s sprong boven de $100.000-grens, Ethereum en het begin van het altcoin-seizoen, hawk tuah girl zit in de penarie, AI-toepassingen om op te letten en crypto-cadeaus voor de feestdagen.
U vraagt, wij draaien
Nou ja, misschien 😉 Na bijna twee jaar en tachtig nieuwsbrieven met wat ik normaliter volledig subjectief naar vrienden en collega’s stuurde, is het tijd om te peilen welke onderwerpen het meest en het minst interessant worden gevonden. Daarom nodig ik je uit om deze korte enquête in te vullen, wat nog geen twee minuten duurt. Volgende week worden de belangrijkste resultaten gedeeld. De laatste vraag biedt ruimte voor suggesties, opmerkingen en stellingen. De enquête is anoniem, maar als je het op prijs stelt, vermeld ik graag je naam en LinkedIn-profiel bij waardevolle feedback.
Bitcoin over de grens van $100.000 en weer terug
Het is altijd genieten als er iets groots gebeurt op een gebied waar de BBC een hartgrondige afkeer van heeft, maar wel over moet berichten. Denk aan Max Verstappen die de wereldtitel wint en de Brit Lewis Hamilton een record door de neus boort.
Met het gezicht van een verwend kind dat spruitjes en witlof krijgt voorgeschoteld tikte de verslaggever dit bericht, over het moment dat Bitcoin deze week meer dan $100.000 waard werd. De meeste media melden uitsluitend de beleggingsrisico’s, maar zien al jarenlang een aantal cruciale elementen van Bitcoin volledig over het hoofd.
Het unieke aan Bitcoin is dat het een volledig decentraal netwerk is zonder centrale partij die het aantal munten in circulatie controleert, zoals een centrale bank. Daardoor is er ook geen crypto-bankrekening, maar heb je zelf volledige controle over je eigen tegoeden.
Hoe belangrijk dat is, legde Netscape-oprichter en investeerder Marc Andreessen uit in de podcast van Joe Rogan middels een uitgebreide toelichting op het begrip ‘debanked;’ wat er gebeurt als je als persoon of bedrijf zonder enige toelichting je bankrekeningen en credit cards verliest. Dit is veel ondernemers in de fintech- en crypto-wereld de laatste jaren overkomen. Steeds meer mensen wereldwijd, en niet alleen in ondemocratische landen, hechten daarom aan self custody van hun bezittingen.
Groot verschil tussen 2018 en 2024
De vaak door mij geciteerde briljante Jennifer Zhu Scott memoreerde afgelopen week een panel waaraan zij in 2018 deelnam tijdens het World Economic Forum in Davos, toen Bitcoin voor het eerst een plaats op het hoofdpodium veroverde. Zhu Scott debatteerde met Nobelprijswinnaar Robert Shiller en een topman van de Zweedse centrale bank:
“Destijds was het een carrière-risico om openlijk voor Bitcoin uit te komen. Maar ik geloofde in het ideaal. Ik begreep de krachtige implicaties ervan voor de wereld en koos ervoor het te verdedigen. Veel van de ideeën die ik zes jaar geleden deelde zijn werkelijkheid geworden:
Bitcoin heeft goud meer ontwricht dan de dollar.
Kleinere landen zijn begonnen Bitcoin op te nemen in hun nationale reserves.
Bitcoin ging nergens heen—het belichaamde het ideaal van decentralisatie, en dat ideaal blijft ongelooflijk krachtig.
Hoewel de opkomst van Bitcoin buitengewoon is, heeft het ecosysteem zich ontwikkeld op manieren die ik niet volledig had voorzien:
Decentralisatie vs. Centralisatie: Bitcoin is geboren uit het ideaal van decentralisatie. Vandaag de dag wordt het ecosysteem echter steeds centraler, met figuren als Michael Saylor die een buitensporig grote invloed uitoefenen.
De Obsessie met de Prijs: Zes jaar geleden stelde ik dat de prijs het minst belangrijke aspect van Bitcoin was, de echte kracht lag in decentralisatie. Toch wordt Bitcoin nu gezien als een asset en draait het gesprek vrijwel volledig om prijsbewegingen.
Ik ben er trots op een van de vroege pioniers in dit veld te zijn geweest. Dankzij Satoshi Nakamoto’s revolutionaire visie hebben we de geboorte meegemaakt van talloze adembenemende projecten die schaalbare decentralisatie mogelijk willen maken. In een tijdperk waarin AI onze data gebruikt, deepfakes creëert en vertrouwen ondermijnt, ben ik dankbaar voor de opkomst van Web3-technologieën—die oplossingen bieden als datasoevereiniteit, onveranderlijkheid en authenticatie. Deze hulpmiddelen vormen een tegenwicht in een wereld die steeds meer wordt bepaald door ongecontroleerde digitale macht.
Aan degenen die het door mij geschetste beeld acht jaar geleden afwezen: ik glimlach vandaag. De reis van Bitcoin is nog lang niet ten einde, en deze mijlpaal is slechts het begin van wat er mogelijk is.”
Van Davos naar Hong Kong
Het debat, waarin het er vooral pittig aan toe ging tussen Zhu Scott en Schiller, is hier terug te zien. Achteraf is het ronduit schofterig om te zien hoe crypto op dit congres, waar zogenaamd vrij van gedachten wordt gewisseld, in een bepaald daglicht werd gesteld.
Allereerst heette het panel “The Crypto Asset Bubble“. Dat is vooral hilarisch als je bedenkt dat de prijs van Bitcoin op dat moment $11.000 bedroeg; dus wie op dat moment Bitcoin had gekocht, zou binnen zeven jaar die belegging bijna hebben zien vertienvoudigen in waarde. Doe mij vaker zo’n bubble!
Maar de tekst waarmee de voorzitter Bitcoin introduceert tart werkelijk alle fatsoensnormen: “Bitcoin emerges from the world of nerds and criminals.” Als halve nerd denk ik dan altijd: “wat als je het woord ‘nerd’ hier vervangt door joden, zwarten of Aziaten?” Opeens is dezelfde zin een stuk minder acceptabel.
Overigens was 2018 de laatste keer dat ik het World Economic Forum bezocht. Volgende maand zal de media weer volop berichten over het feestje in de bergen, waarover ik eerder schreef:
“Deelnemers meldden dat het aantal vrouwen dat ze tegenkwamen in Davos in de praktijk even hoog lag als het aantal MMA-vechters op de jaarlijkse Dag van de Dameskapper. Vrouwen zijn bijna net zo zeldzaam tijdens WEF als donkere mensen. Als motorrijders tijdens een toertocht of pinguins in een dierentuin, betrapte ik mezelf in Davos erop beleefd terug te zwaaien of te knikken naar andere gepigmenteerde medemensen.
Een week later kan geen WEF-deelnemer zich herinneren wat er verder is besproken of afgesproken, want het gaat in Davos in tegenstelling tot bijvoorbeeld de COP-klimaatconferenties niet om het gemeenschappelijk formuleren van meetbare doelstellingen. Er wordt ouderwets genetwerkt en baantjes gejaagd.
Want het spijt me de complotdenkers te moeten teleurstellen, maar er wordt tijdens WEF niet gesproken over wereldheerschappij van een kleine, heersende elite ten koste van het gewone volk; er wordt sowieso niet veel nagedacht over de toekomst. WEF blinkt vooral uit in het zizaggend de toekomst tegemoet rijden, kijkend in de achteruitkijkspiegel – met bril in de kaasfondue.”
De eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat het “Zwitsers netwerkeffect” voor mij persoonlijk zeer nuttig was. Ik leerde Zhu Scott vlak voor WEF kennen tijdens een crypto-congres in St. Moritz, waarna ik door haar optreden in het panel met Schiller concludeerde dat ze de bijzondere gave heeft om haar immense kennis van de meest obscure technische details, te plaatsen binnen wereldwijde trends en ontwikkelingen.
Zhu Scott was zo vriendelijk om deze voor haar toch nutteloze Nederlander een paar maanden later in Hong Kong een paar uur lang bij te scholen op het gebied van decentralisatie en blockchain. Mijn ervaring is dat deze toegankelijkheid en bereidwilligheid om kennis te delen, vaker is te zien in de crypto-wereld dan in de traditionele IT-sector, om nog te zwijgen van de financiële wereld.
Door beleggers wereldwijd, ook uit de traditionele beleggingswereld, is Bitcoin dit jaar geaccepteerd als beleggingsproduct dat het best vergelijkbaar is met beleggen in goud: het wordt niet gebruikt als betaalmiddel, maar als belegging voor een lange termijn. Daarom blijft het opvallend dat wie naar de markt kijkt met een blik over vijf jaar in plaats van vijf minuten, Ethereum ruim twee keer zoveel in waarde is gestegen als Bitcoin.
Sterker nog, als we de prestaties van de twee grootste crypto’s vergelijken met die van de drie meest waardevolle bedrijven ter wereld, blijkt dat Ethereum zelfs beter heeft gepresteerd dan beurslieveling Nvidia. Dat zegt niet het de komende vijf jaar opnieuw het geval zal zijn, maar het is toch interessant om in het achterhoofd te houden.
Niks kerst, het is altcoin season
Als de koersstijging van Bitcoin heel snel is verlopen, zoals de laatste maanden, is het meestal een kwestie van tijd tot er wat winst wordt genomen en de opbrengst van die verkoop van Bitcoin wordt belegd in andere cryptovaluta: altcoins.
Dat gebeurde afgelopen week, toen veel altcoins hun pieken behaalden, waaronder BNB, Dogecoin (DOGE), XRP en Chainlink (LINK). In de vorige cyclus, in 2021, presteerden altcoins gedurende bijna vijf maanden achtereen beter dan Bitcoin.
In de cryptowereld is het geen kerstmis, maar altcoin season. Bron: Coinmarketcap.
De vraag is uiteraard welke sectoren binnen de cryptovaluta het meest zullen profiteren van het aanstaande altcoin-season. Tot frustratie van alle oprechte blockchain-ontwikkelaars lijken op dit moment vooral alle meme coins, alle gekke muntjes zonder enige onderliggende waarde, het meest te profiteren.
Hawk Tuah Girl goes crypto
Ze was afgelopen zomer een paar dagen wereldberoemd: Haliey Welch, beter bekend als hawk tuah girl. Afgelopen week werd ze beschuldigd van betrokkenheid bij grootschalige oplichting door een muntje genaamd HAWK uit te brengen dat in korte tijd bijna een half miljard dollar waard werd, waarna de koers volledig instortte(91% daling).
Nu zullen weinigen van mevrouw Welch hetzelfde stringente monetaire beleid hebben verwacht als van pakweg Nout Wellink of Onno Ruding, maar dit was wel erg grof. Stephen Findeisen, beter bekend als YouTuber Coffeezilla, was er snel bijom de zogeheten rug pull (tapijtonderuittrekking?) te ontmaskeren. Maar ook onbekende mensen kunnen muntjes uitbrengen, zelfs kinderen.
Puber maakt meme coins
“Op de avond van 19 november was kunstadviseur Adam Biesk net klaar met zijn werk in zijn huis in Californië, toen hij een gesprek opving tussen zijn vrouw en hun zoon, die net naar beneden was gekomen. De jongen, een vroege tiener, beweerde dat hij een fortuin had verdiend met een cryptomunt die hij zelf had gecreëerd.
Aanvankelijk besteedde Biesk er weinig aandacht aan. Hij wist dat zijn zoon met crypto experimenteerde, maar de gedachte dat hij voor bedtijd nog even een klein vermogen had gemaakt, leek veel te onwaarschijnlijk. “We geloofden het eigenlijk niet,” zegt Biesk. Maar toen de telefoon onophoudelijk begon te rinkelen en zijn vrouw werd overspoeld met boze berichten op Instagram, besefte Biesk dat zijn zoon de waarheid sprak—zij het niet helemaal het volledige verhaal.”
In een uitstekend artikel verklaart Ars Technica hoe en waarom Pump.Fun een nieuwe thuishaven blijkt voor iedereen die zelf snel een meme coin wil uitbrengen. De kern is simpel: de mogelijke winsten bij meme coins zijn altijd gekoppeld aan onmetelijke risico’s. Alleen voor de gokker met een sterke maag.
Interessante crypto-categorieën
Zoals elke week wil ik benadrukken dat ik geen investeringsadviezen verstrek, maar dit lijken kansrijke soorten cryptovaluata:
Real world assets (RWA): Dit zijn cryptoprojecten die tastbare, fysieke bezittingen vertegenwoordigen, zoals goud, onroerend goed, kunst of grondstoffen die worden “getokenized”. Door deze om te zetten in digitale muntjes kunnen ze gemakkelijker worden verhandeld en beheerd, terwijl het eigendom transparant en verifieerbaar is in de blockchain.
AI-tokens(die al dan niet daadwerkelijk iets met AI te maken hebben): Dit betreft cryptoprojecten die inspelen op het thema kunstmatige intelligentie, maar niet altijd daadwerkelijk substantiële AI-technologie bevatten. Sommige projecten proberen daadwerkelijk AI-toepassingen te integreren, zoals “smart contracts” met machine learning-functionaliteit, terwijl andere simpelweg de term “AI” gebruiken vanuit marketingoogpunt.
DePin of DePIN (Decentralized Physical Infrastructure Network): Dit is een blockchain-gebaseerd model voor het gedecentraliseerd beheren van fysieke infrastructuur. Hierbij kan gedacht worden aan netwerken voor internettoegang, energie of mobiliteit, waarin de infrastructuur niet door één centraal orgaan wordt gecontroleerd. Stel je voor: Uber met alleen chauffeurs en klanten, zonder centrale organisatie die 20-30% van de omzet pakt.
Investeringsmaatschappij Andreessen Horowitz publiceerde gisteren een mooi overzicht met naar hun mening kansrijke sectoren in 2025.
Kort nieuws
Tesla wordt opgezweept door Musk’s bromance met president Trump, maar Ethereum steeg ook hard deze week.
Tesla, Ethereum, Amazon en Meta zijn de winnaars van de beursweek, die feitelijk geen verliezers kende. Ja, de S&P500 bleef achter bij de tech-aandelen en de crypto’s, maar daarvoor is het risicoprofiel ook lager. Met 28% stijging heeft de S&P500 een fenomenaal jaar. Al helemaal vergeleken met spaarrekeningen…
Het is een grappige wedstrijd, uitgeschreven door AI-experts en wetenschappers: krijg een AI-bot zover dat ze je de liefde verklaart en maak kans op duizenden dollars.
“Het kan nuttig zijn om een ‘proof of humanity’-woord af te spreken dat je vertrouwde contacten aan je kunnen vragen,” schreef Near. “Mocht er een vreemd en dringend stem- of videogesprek van je binnenkomen, kan dit hen helpen te bevestigen dat ze echt met jou spreken en niet met een deepfake/deepcloned-versie van jou.”
Toen iemand dit vorig jaar voorstelde op X leek het misschien nog vergezocht, maar inmiddels adviseert de FBI aan samenwonenden en families om een eigen geheim wachtwoord, of veiligheidszin, samen te stellen. Wanneer oplichters en criminelen zich dan telefonisch proberen voor te doen als een lid van de familie, bijvoorbeeld een zogenaamd verdwaald kind dat haar ouders vraagt om snel geld te sturen, kan met het familie-wachtwoord of veiligheidszin worden geverifieerd wie er aan de lijn is. Ik gok dat veel families ervoor zullen kiezen om zinnen uit populaire films te gebruiken als veiligheidszin, zoals uit Harry Potter of Flodder.
Liefst 87% van alle startups die meededen aan het programma van Y Combinator, dat eindigt met een presentatie voor investeerders, hield zich op een bepaalde manier bezig met AI. Maar waar de focus veelal uitgaat naar consumententoepassingen, vindt het grootste gebruik van AI juist plaats binnen bedrijfsmatige omgevingen. Techcrunch adviseert bedrijven om goed te kijken naar CTGT, Galini, Raycaster en HumanLayer.
De meeste analisten overschatten de energievraag en onderschatten technologische vooruitgang. Dat is de kern van een betoog van The Economist, dat heeft gekeken naar schattingen van de mondiale kosten van een energietransitie naar een wereld zonder CO2-uitstoot, gemaakt door verschillende economen, consultants en andere onderzoekers—het soort schattingen dat routinematig als basis voor beleid wordt gebruikt.
Deze inschattingen variëren van ongeveer $3 biljoen per jaar tot bijna $12 biljoen per jaar, enorme bedragen. Maar deze cijfers zijn zwaar overdreven. Het goede nieuws is, volgens The Economist, dat de energietransitie vele malen goedkoper gaat worden.
Ik beweer niet dat ik alle voorgestelde producten zelf op mijn verlanglijst zet, maar je zult met me eens zijn dat deze omschrijving van een kerstcadeau wel de aandacht trekt: “de Chipped Social Nail Set bevat met NFC uitgeruste nagels die verbinding kunnen maken met blockchain-ervaringen en cryptowallets, waardoor er een interactieve manier ontstaat om je cryptostijl te laten zien. Het is het perfecte cadeau voor de gedurfde, stijlvolle cryptofanaat in je leven.” Hoe leefden we ooit zonder NFC nagels die met je crypto-wallet in verbinding staan?
Er zijn op dit moment drie grote trends in technologie die zowel worden gedreven door technologische, als door sociologische en politieke stromingen: AI, crypto en carbon removal (koolstofverwijdering). Deze baanbrekende ontwikkelingen worden zoals elke grote innovatie met scepsis ontvangen, een patroon dat al decennia zichtbaar is.
PC: “te duur en nutteloos”
In de jaren tachtig, toen de personal computer opkwam, werden pc’s vooral gezien als te duur voor een apparaat zonder veel relevante toepassingen. Dat veranderde snel dankzij prijsdalingen en standaardisatie van software, nadat MS-DOS dankzij een uitgenast licentiemodel van Microsoft uitgroeide tot wereldstandaard. De tekstverwerker en het spreadsheet maakten de PC snel onmisbaar op kantoor.
Internet: “te moeilijk en gevaarlijk”
In de jaren negentig herhaalde dit patroon zich met internet. De pc werd gezien als een werkinstrument, niet als een potentieel massamedium. Bill Gates verklaarde zelfs dat internet gebukt ging onder gebrek aan standaarden, het was onveilig en veel te ingewikkeld, reden waarom hij in zijn boek The Road Ahead het woord internet nog geen tien keer gebruikte.
Bill repte liever over de information super highway, die hij zelf wel effe ging aanleggen met het gesloten MSN, waar we verder nooit meer iets over hebben gehoord. Toch maakten email, de web-browser en toepassingen zoals eBay, Amazon en Google internet binnen een paar jaar toegankelijk voor consumenten.
In Nederland duurde het tot eind 1996 voordat het NOS Journaal begreep dat internet een serieus massamedium ging worden, al werd de penetratie van de computer door Joop van Zijl nog wel vergeleken met die van de magnetron.
Smartphones: “alleen voor vertegenwoordigers”
Toen de iPhone in 2007 op de markt kwam heerste de Blackberry in de zakelijke markt. Hoewel het grootste deel van de bevolking in ontwikkelde landen al een mobiele telefoon had, vaak een Nokia, was de kritiek op de iPhone niet mals. “Te duur, alleen handig voor vertegenwoordigers”, zo oordeelde een vriend uit notabene de IT-wereld. Overigens dezelfde knakker die tien jaar eerder over de mobiele telefoon oordeelde als ‘alleen handig voor drugsdealers‘, een veel gehoord sentiment.
Microsoft-CEO Steve Ballmer lachte de iPhone weg in een video waarin hij, zoals hem was aangeleerd door PR-mensen, snel overstapte op het promoten van het eigen Windows Mobile waar we verder ook nooit meer iets over hebben gehoord. Het maakt de prestatie van CEO Satya Nadella om Microsoft na Ballmer compleet nieuw leven in te blazen des te knapper, maar daarover een andere keer.
AI, crypto en koolstofverwijdering aan de beurt
Op dit moment zien we exact dezelfde patronen als voorheen, maar nu over AI, crypto en koolstofverwijdering:
AI wordt vaak afgedaan als nuttig voor werk, maar zonder nuttige toepassingen voor consumenten.
Crypto wordt bekritiseerd met opmerkingen als: “Noem een toepassing.” Intussen ligt de eerste toepassing in iets elementairs als het herontwerpen van het bancaire systeem, waarbij elke gebruiker zijn eigen rekening beheert en banken overbodig maakt. Blijkbaar wordt de significantie hiervan door velen gemist. Tip: ga nooit in discussie met mensen die te lui waren om het Bitcoin whitepaper te lezen, maar wel een mening hebben.
Koolfstofverwijdering wordt vaak getypeerd als fraude, waarbij wordt verwezen naar bekende voorbeelden zoals inefficiënte kookovens, zonder de complexiteit en potentie te kennen of te begrijpen van projecten die wel daadwerkelijk koolstof verwijderen uit de atmosfeer, zoals ocean fertilization. Dit soort verwijdering van koolstof uit de atmosfeer is de grootste opgave die de wereld te wachten staat in de komende decennia. Tip: ga nooit in discussie over klimaatverandering met mensen die te lui waren om de samenvatting te lezen van recente IPCC-rapporten.
Toegegeven: ik heb een persoonlijke fascinatie voor de wijze waarop innovaties doorbreken of mislukken. Daarom heette zowel mijn afstudeerscriptie in 1993 als mijn boek uit 2001 allebei “Op zoek naar de Heilige Graal,” hoewel een of andere mafkees de omslag heeft gefotoshopt van mijn boek dat overigens nog steeds in grote aantallen te koop is. En niet vanwege het grote succes.
Ik leerde meer van Megamistakes dan van Megatrends. Iedereen kent de adoptiecurve van Rodgers, maar het blijft mysterieus waarom de ene innovatie wel aanslaat en de andere genadeloos flopt. Voor koolstofverwijdering, crypto en AI zijn er verschillende belangrijke succesfactoren, waarvan ik er een aantal wil belichten.
CO2-succes was niet tijdens COP29
Voor de doorbraak van koolstofverwijdering is politieke bereidheid een vereiste. Alle media waren gericht op de klimaattop COP29 in Bakoe, maar intussen werden er in Brussel en Washington successen geboekt in de strijd tegen klimaatverandering.
In Brussel keurde de Europese Raad de oprichting goed van het eerste EU-brede certificeringskader voor permanente koolstofverwijdering, koolstoflandbouw en koolstofopslag in producten. Dit vrijwillige kader is bedoeld om een certificeringssysteem te creëren waarmee koolstofverwijdering kan worden gekwantificeerd, gemonitord en geverifieerd en om greenwashing tegen te gaan; koolfstofhuichelen. De goedkeuring van de nieuwe regels door de EU markeert de laatste grote wetgevende stap om groen licht te geven voor de oprichting van het nieuwe certificeringskader voor koolstofverwijdering.
Dan nu in het Nederlands: er worden standaarden ingevoerd waardoor bedrijven en burgers daadwerkelijk hun koolstof-uitstoot kunnen compenseren en dan niet door flutbossen te planten of te behouden, maar door CO2-uitstoot meetbaar tegen te gaan of nog beter, CO2 uit de atmosfeer te verwijderen.
Democraten en Republikeinen samen voor koolstofverwijdering
In de Verenigde Staten werd een wetsvoorstel ingediend door senatoren Lisa Murkowski (Republikeins, Alaska) en Michael Bennet (Democraat, Colorado) met als doel subsidies voor koolstofverwijdering uit te breiden voor een breed scala aan technologieën die bedoeld zijn om koolstofdioxide permanent uit de lucht en zeeën te verwijderen.
De wet zal waarschijnlijk nog niet worden aangenomen door het huidige congres wegens tijdsgebrek, maar de introductie ervan wijst erop dat subsidies voor koolstofverwijdering ook onder president Trump zullen worden uitgebreid. Het feit dat de wet werd ingediend door senatoren uit beide partijen, een zeldzaamheid tegenwoordig, stemt hoopvol.
AMC’s voor CO2
Let komende jaren op de term Advanced Market Commitment (AMC), hier toegelicht door de Economist: ongeacht hoe de politieke wind waait, is de druk uit de samenleving op decarbonisering zo groot dat slimmere bedrijven zelfstandig proberen om hun eigen koolstofafdruk te verwijderen of minimaal te compenseren, door het financieren van technieken die koolstof verwijderen voor lange termijn; liefst voor altijd. Salesforce, Google, Meta en Microsoft zijn slechts de eersten uit een lange lijst bedrijven die AMCs zullen financieren.
Een ander voorbeeld: vorige week werd bekend dat Planetary Technologies 138 ton CO2 heeft verwijderd via ‘Ocean Alkalanity Enhancement (OAE)’, waarbij door het toevoegen van mineralen of stoffen de alkaliniteit, de capaciteit van de oceaan om CO2e te absorberen, wordt verhoogd met als doel CO₂ vast te leggen en klimaatverandering tegen te gaan. Kopers van de bijbehorende carbon removal credits waren Shopify (96 ton) en Stripe (42 ton) op basis van een ‘vooraankoopovereenkomst‘. Bij Scrabble leg je hem niet snel, maar het bestaat echt en zal veel worden gebruikt.
Old school tech vergeleken met AI en crypto
Beurswaarderingen zijn een weerspiegeling van marktverwachtingen en het enthousiasme rond AI en crypto toont aan dat investeerders vertrouwen hebben in hun potentieel op langere termijn. Ik heb vier virtuele ‘mandjes’ aangemaakt waarover ik vaker heb bericht:
‘MANAAM’: de old school techbedrijven
Spotlight 9: de negen m.i. toonaangevende tech-beleggingen
AI Spotlight 9: negen bedrijven die profiteren van AI
Crypto Spotlight 9: de grootste negen crypto’s gemeten in marktwaarde
Old school tech MANAAM: +36%
In de bredere techsector blijven gevestigde spelers domineren. Ooit waren beleggers fan van de term FANG (voor Facebook, Apple, Netflix en Google, alsof Microsoft niets voorstelde), maar laten we het groepje ‘MANAAM’ nemen, bestaande uit Meta (voorheen Facebook), Apple, Microsoft, Amazon, Alphabet (voorheen Google) en Netflix. De gemiddelde stijging van de aandelen van dit inmiddels klassieke clubje bedraagt dit jaar liefst 35.9%. Dat is vanuit beleggingsperspectief fenomenaal, tot je bedenkt dat de S&P 500 dit jaar ook al 27.19% in de plus staat.
Spotlight 9: +63%
Microsoft (14%), Alphabet (22.28%) en Apple (27.84%) doen het niet eens beter dan de index. Terwijl beleggers tech-aandelen kopen voor de hogere koersstijgingen, als compensatie voor het hogere risico.
Geen koopadvies, maar indicatief: de Spotlight 9 is +63%
Wie echter de Spotlight 9 had gekocht, die bestaat uit de belangrijkste techbedrijven en de twee grootste crypto’s Bitcoin (+119%) en Ethereum (+57%), zou de beleggingsportefeuille dit jaar al 63.37% hebben zien stijgen. Vergeleken met de MANAAM ontbreekt Netflix in de Spotlight 9, terwijl Nvidia (+187%) uiteraard is toegevoegd als ’s werelds meest waardevolle technologiebedrijf.
AI Spotlight 9: +76%
De waardering van AI-gedreven bedrijven zoals Nvidia, die een sleutelrol spelen in de ontwikkeling van AI-infrastructuur, heeft recordhoogtes bereikt. Dit laat zien dat de markt de snelheid erkent waarmee deze door AI opgestuwde bedrijven hun resultaten zien stijgen.
Ondanks AMD, Gigabyte en Super Micro doet de AI Spotlight 9 liefst + 76%
Omdat Nvidia al is opgenomen in de Spotlight 9 heb ik de marktleider buiten beschouwing gelaten in mijn eveneens compleet arbitraire ‘AI Spotlight 9’, bestaande uit negen bedrijven waarvan ik het vermoeden heb dat ze door AI sneller zullen kunnen groeien dan de toonaangevende grote techbedrijven (de MANAAM-groep) en wellicht zelfs sneller dan de Spotlight 9.
Met een groei van 76.11% is dat dit jaar zeker het geval, waarbij het helemaal opvallend is dat deze stijging tot stand komt ondanks Super Micro (dat de accountant het hazenpad zag kiezen), AMD (-1%) en Gigabyte, hardware-partijen die de groei van de rest niet bijbeenden. Softwarebedrijf Palantir (+305%), waarover ik begin november schreef, maakt het verschil meer dan goed.
Crypto Spotlight 9: +191%
Sinds de goedkeuring eerder dit jaar van Bitcoin ETFs, stroomden al tientallen miljarden vanuit de traditionele beleggingswereld richting crypto. Het wachten was op het moment dat de ‘alt rotation‘ zou beginnen, het moment waarop er meer geld naar andere cryptovaluta vloeit dan naar Bitcoin, wat geldt als het onofficiële startschot van ‘altcoin season.‘ Dat moment vond gisteren plaats, toen de Ethereum Spot ETF netto instroom, die naar Bitcoin oversteeg.
Crypto Spotlight 9: +191% en hier zit geen memecoin tussen.
De echte durfal stapt daarom nu groot in de meest malle muntjes die vaak geen enkele onderliggende waarde bevatten, maar dat is even risicovol als in een casino alles op rood of zwart zetten. Een minder risicovolle strategie, voorzover dat mogelijk is in crypto, is om te spreiden in de grootste cryptovaluta en te profiteren van het algehele sentiment.
De ‘Crypto Spotlight 9’ bestaat uit de grootste cryptovaluta gemeten naar marktwaarde, waarbij stable coins, memecoins (crypto-gebbetjes) en tokens die gekoppeld zijn aan cryptobeurzen zoals BNB, buiten beschouwing worden gelaten.
Dat groepje, alfabetisch gerangschikt als Avalanche, Bitcoin, Cardano, Ethereum, Solana, Stellar, Toncoin, TRON en XRP, behaalde dit jaar tot nu toe een stijging van 191%. Is dit dan een koopadvies? Absoluut niet.
Wat ik wel iedereen aanraad die actief is op het gebied van technologie en innovatie, is om zich te verdiepen in AI, koolstofverwijderings-technologie, blockchain en cryptovaluta. Net zoals in de jaren tachtig met de pc, internet in de jaren negentig en de smartphone vijftien jaar geleden, zijn dit ontwikkelingen die wereldwijd onstuitbaar zijn.
Een praktische manier om op de hoogte te blijven is om dan een beetje te investeren in die sectoren, waarbij ik aanraad om dit alleen te doen met geld dat je niet nodig hebt voor de huur, hypotheek of andere dagelijkse beslommeringen. Ook binnen technologie en crypto loont het zeker om goed te kijken naar wat de beoogde beleggingen daadwerkelijk behelsen; wat doet Palantir eigenlijk, wordt Ethereum bedreigd door Solana en SUI; en is het niet grappig om toch een klein gokje op memecoins te wagen?
Wie er wat geld instopt, gaat zich vanzelf informeren. Het alternatief is een wekelijkse nieuwsbrief schrijven over tech en innovaties, maar dat vereist ook een enorm ego.
Hartelijke groet, dank voor de belangstelling en tot volgende week!
Zijn we jaren bezig om met cybersecurity de vijand uit onze kritische infrastructuur te weren, varen ze gewoon de onderzeese kabels stuk. Geheel toevallig stond er een Russische kapitein op het Chinese schip, dat sowieso helemaal nergens iets mee te maken had. Die kabels vielen het schip aan.
De meesten van ons geven tijdens deze onzinnige Cyber Monday, Freaky Friday, Soupy Sunday of hoe deze commerciële feestdagen ook allemaal genoemd mogen worden, geld uit bij Amazon. De maker van Claude haalde er juist geld op en is met Google Gemini in feite de enige overgebleven directe concurrent van OpenAI. Er gaan tientallen miljarden in dit soort LLM’s, terwijl de wereld er meer baat bij zou hebben als dergelijke bedragen geïnvesteerd worden in carbon removal-technologie.
Brownlee benadrukt netjes dat hij alleen kan recenseren wat tot nu toe in de iPhone beschikbaar is van alle door Apple aangekondigde AI-tools; om ze vervolgens genadeloos af te branden. Een mooi moment in zijn recensie is wanneer Brownlee Apple Intelligence samenvat door te refereren aan een absurdistisch moment uit een recente video van Apple: een man ziet op straat een vrouw met een hond en in plaats van haar te vragen wat voor hond het is, maakt hij een foto van de hond en vraagt het aan zijn iPhone. “Dat kun je doen,” glimlacht Brownlee. “Maar moet je dat willen?” En dat is zijn samenvatting van de huidige staat van Apple Intelligence.
De laatste jaren was het aantal downloads van de Coinbase-app een goede graadmeter, of graaimeter, van de interesse in Bitcoin en andere cryptovaluta. Maar nu gebeurt er iets bijzonders: door adviesvideo’s op TikTok downloaden meer mensen de veel complexere Phantom-app, waarmee ook memecoins kunnen worden gekocht, hetgeen niet mogelijk is bij Coinbase. Blijkt dit het startschot tot een bull run op andere cryptovaluta dan alleen Bitcoin en de andere grote tokens?
Het zal weinigen zijn ontgaan dat er afgelopen week een banaan en een stuk plakband zijn verkocht voor ruim zes miljoen dollar. Ook dat is indicatief voor de huidige bull run in crypto: koper was namelijk Justin Sun, een crypto-ondernemer die zelden een spiegel ziet die hem niet bevalt.
Banana-gate is indicatief voor de hoeveelheid geld die rondgaat in de crypto-markt en het toegenomen zelfvertrouwen in de sector, waar de ego’s vorig jaar een flinke deuk hadden opgelopen door de dalende koersen en gevangenisstraffen van voormalige wonderboys als Sam Bankman-Fried (FTX) en Changpeng “CZ” Zhao (Binance). CZ is bezig aan een voorzichtige comeback, al laat hij zich liever niet interviewen door journalisten, maar door Nikita Sachdev, eigenaresse van Luna PR.
Het was een opvallende week in de techwereld. Door de Amerikaanse presidentsverkiezingen bleven techbedrijven stil op het PR-front, terwijl de overwinning van Trump voor speculatie zorgde over wat dit betekent voor technologie- en innovatiebeleid. Eén ding is duidelijk: Elon Musk heeft een nieuwe rol als tech-souffleur van president Trump.
In deze editie deel ik de nieuwsberichten die eruit sprongen: van space cowboys en crypto tot AI en een bijzonder verhaal over zelfbehandeling tegen kanker. Maar bovenal: veel over Palantir, de absolute winnaar van de week.
Is Trump voor datacenters op kernenergie, crypto en AI?
Uit redelijk onverwachte hoek, want voor een bredere visie moeten we doorgaans niet in de conservatieve datacentersector zijn, kwam deze uitstekende analyse van Data Center Dynamics over wat de tech- en innovatie-sector kan verwachten onder Trump. Van AI tot crypto, chips en ruimtevaart; vrijwel alles komt aan bod.
Trump leidt tot 4 miljard ton extra CO2 emissies
Tel de jaarlijkse uitstoot van de EU en Japan bij elkaar op, of neem alle uitstoot van de honderdveertig minst uitstotende landen ter wereld en je hebt de extra uitstoot die de VS in 2030 zal veroorzaken door de verkiezing van Trump, zo berekende Carbon Brief al eerder dit jaar. Het is twee keer zoveel uitstoot als alle besparingen die duurzame energie wereldwijd hebben opgeleverd in de laatste vijf jaar.
Wetenschapsredacteur bij de Volkskrant Maarten Keulemans hoopt desondanks op een alternatieve klimaatkoers die niet is gebaseerd op het Parijse klimaatakkoord, bijvoorbeeld door initiatieven die niet vanuit de overheid komen. Dat is een interessante gedachte die ook wordt aangehangen door Blue City Solutions, de onafhankelijke groep vrijdenkers die ik ondersteun bij de ontwikkeling van private initiatieven tegen klimaatverandering.
“Saddle up, space cowboys”
De kans bestaat dat Elon Musk bij zijn grote tegenstander NASA grote reorganisaties en bezuinigingen gaat doorvoeren, in zijn rol als presidentieel adviseur. Dat zijn bedrijf Space X hierbij garen spint is uiteraard geheel toevallig.
OpenAI heeft een hardware-bazin
Caitlin Kalinowski is het voormalig hoofd van de augmented reality-brilprojecten van Meta. Maandag meldde Kalinowski, CK voor intimi, in een bericht op LinkedIn dat zij bij OpenAI leiding gaat geven aan robotica en consumentenelektronica.
Eind september liet OpenAI uitlekken dat CEO Sam Altman met Apple-legende Jony Ive zou werken aan een ‘iPhone voor AI’, wat dat ook moge zijn. Nu Kalinowski bij OpenAI begint is de vraag hoe haar werk zich zal verhouden tot het project van OpenAI met Ive. Kalinowski en Ive kennen elkaar goed, want eerder werkte ze bij Apple aan de hardware van de Macbooks in de periode dat Ive er Chief Design Officer was onder Steve Jobs. Komt OpenAI met een bril, een mobiel apparaat of iets geheel nieuws?
Nabeel Qureshi, voormalig ontwikkelaar bij Palantir, schreef een fascinerend verhaal over zijn tijd bij het data-analysebedrijf. Voor iedereen die werkzaam is op het gebied van innovatie is het een absolute aanrader. Het begint gelijk goed, wanneer Qureshi een interview met CEO Karp citeert over diens unieke aanpak bij sollicitatiegesprekken:
“Ik ontmoet graag kandidaten zonder enige informatie over hen: geen cv, geen voorbereidende gesprekken of functiebeschrijving, alleen de kandidaat en ik in een kamer. Ik stel een vrij willekeurige vraag, iets dat niets te maken heeft met wat ze bij Palantir zouden doen. Vervolgens kijk ik hoe ze de vraag ontleden en of ze inzien hoeveel verschillende manieren er zijn om hetzelfde te bekijken. Ik houd interviews graag kort, ongeveer tien minuten. Anders gaan mensen over op hun aangeleerde antwoorden en krijg je geen goed beeld van wie ze werkelijk zijn.”
In tien minuten zul je niet de diepte ingaan over je tijd als praeses bij het corps, je gezinsleven of je hobbies, dus dat geeft al een aardige indicatie over de sfeer en focus bij Palantir.
Geen FTE maar FDE
Opvallend is dat Palantir volgens Qureshi is georganiseerd rond twee typen ontwikkelaars:
ontwikkelaars die met klanten werken, ook wel bekend als FDE’s, forward deployed engineers.
ontwikkelaars die werken in het kernproductteam aan productontwikkeling, PD-ers, en die zelden klanten bezoeken.
FDE’s werken ‘onsite’ bij de klant, drie tot vier dagen per week, wat resulteert in een enorme hoeveelheid reizen, zeer ongebruikelijk voor software-ontwikkelaars bij een bedrijf uit Silicon Valley.
Doel van deze aanpak is diepgaande kennis op te doen van bedrijfsprocessen in complexe sectoren (zoals gezondheidszorg, inlichtingendiensten, ruimtevaart, enz.) en die kennis vervolgens te gebruiken om software te ontwerpen die daadwerkelijk het probleem oplost.
De PD-ontwikkelaars ‘productiseren’ wat de FDE’s bouwen. Ofwel: ze zetten het maatwerk van de FDE’s om in standaard-producten en ontwikkelen zo de software die de FDE’s bij volgende projecten in dezelfde sector weer helpt om hun werk beter en sneller te doen. Qureshi bracht bijna een jaar door in Frankrijk bij Airbus, zodat Palantir leerde wat voor soort producten de luchtvaart-industrie nodig heeft.
Het is een originele aanpak die het midden houdt tussen het maatwerk dat de grote IT-consultancybedrijven zeggen te leveren (kuch) en de ‘one size fits all’-aanpak van traditionele ERP-bedrijven.
‘Whatever you want Ben’
Een stukje durfkapitalisme naar de mensen toe: topinvesteerder Ben Horowitz doneerde geld aan de politie van Las Vegas, dat daar op zijn verzoek drones mee kocht van een leverancier waarin zijn bedrijf investeerde. De fabrikant maakte uiteraard goede sier met deze order, in een moderne variant van vestzak-broekzak-via-politie-borstzak.
Bedrijven willen werknemers terug op kantoor. Wat speelt er echt?
In een podcast bespreekt The Verge met twee experts wat de ware redenen zijn waarom veel bedrijven hun werknemers terug op kantoor willen. Het zijn niet alleen verkapte bezuinigingen, hopend dat mensen ontslag zullen nemen. Veel bedrijven hechten toch aan teambuilding en verwachten op kantoor hogere productiviteit.
Nvidia passeert grens van $3.6 biljoen marktwaarde
Wall Street verwacht dat Trump de beperkingen voor AI-ontwikkeling van de regering-Biden terugschroeft en daardoor haalde Nvidia via rechts Apple in als ’s werelds meest waardevolle bedrijf.
De marktwaardes van de top drie zijn nu als volgt:
Microsoft: $3.14 biljoen
Apple: $3.43 biljoen
Nvidia: $3.62 biljoen
Het aandeel NVDA steeg dit jaar 206%. Het is geen PLTR, maar blijft hoogst uitzonderlijk voor een bedrijf van deze omvang. De laatste vijf dagen stegen Microsoft, Apple en Nvidia respectievelijk 3.1%, 2.6% en 7.6% tegen een stijging van 41.8% voor Palantir. Daarmee steeg Palantir zelfs veel harder dan de crypto’s, waarvan zoveel werd verwacht door beleggers en speculanten.
Aanleiding waren de uitstekende kwartaalcijfers, waaruit bleek dat de omzet van Palantir vergeleken met hetzelfde kwartaal vorig jaar met 30% was toegenomen. De winst steeg zelfs met 101%. Palantir behaalt een operationele winst van bijna 20%, vergeleken met bijvoorbeeld 15% bij Salesforce, waarvan de omzet met slechts 8% groeide.
De negen grootste cryptovaluta naar marktwaarde stegen na de Amerikaanse verkiezingen
Waar verwacht werd dat de cryptovaluta door het dak zouden gaan na de overwinning van Trump, bleef de stijging voor de volatiele cryptowereld nog relatief bescheiden. Bitcoin vestigde een nieuw hoogtepunt maar stabiliseerde redelijk.
In deze grafiek valt de stijging van Cardano op, maar die is bedrieglijk: de koers van ADA steeg het laatste jaar ‘slechts’ 28% dus dit was eerder een correctie dan een doorbraak. Gemiddeld stegen de grootste crypto’s afgelopen week met 16%.
Er is gerechtigheid: memecoins deden het slechter dan een echt bedrijf als Palantir
Zat de grootste winst dan bij die malle speculatieve muntjes van honden (al dan niet met hoed), of kikkers en andere gekkigheid? Nee, want de grootste memecoins stegen afgelopen week ‘slechts’ 12%.
Wie deze zondag onverhoopt belandt op een kringverjaardag of in een voetbalkantine met blaatapen die oreren over bizarre koerswinsten op memecoins, kan zich wapenen met de wetenschap dat de grootste memecoin, Dogecoin, afgelopen jaar 198% steeg.
Leuk en aardig, maar het meest waardevolle technologiebedrijf ter wereld, Nvidia, dat in tegenstelling tot memecoins daadwerkelijk unieke technologie ontwikkelt en daardoor veel minder gevoelig is voor speculatie, steeg in het laatste jaar met 214%. Sta je daar, met je roze koek of je kaasdobbelsteentjes in je hand op te scheppen over Dogecoin.
Palantir is met 252% stijging dit jaar aan een enorme opmars bezig; van $15 begin dit jaar steeg de koers naar $58 afgelopen vrijdag. Hierbij rijst uiteraard de vraag of het bedrijf met een stratosferische koers-winstverhouding van 295 deze waardering weet vast te houden.
Peter Thiel, mede-oprichter van Palantir, zou daarbij wat hulp kunnen gebruiken van zijn vrienden in het Witte Huis; want Thiel is zo uitgenast geweest om niet alleen al vroeg het spoor van Trump te kiezen, hij is ook mentor en vriend van de nieuwe vice-president JD Vance.
Wetenschapper behandelde haar kanker met virussen die ze zelf ontwikkelde
Graag sluit ik de nieuwsbrief deze week positief af, met de bijzondere prestatie van iemand die dit geheel op eigen kracht deed: virologe Beata Halassy zegt in Nature dat zelfbehandeling werkte en een positieve ervaring was — maar onderzoekers waarschuwen dat dit niet iets is dat anderen zouden moeten proberen.
Halassy, een virologe aan de Universiteit van Zagreb, behandelde met succes haar eigen borstkanker door de tumor te injecteren met in het laboratorium gekweekte virussen, waarmee ze een discussie op gang bracht over de ethiek van zelf-experimentatie.
Halassy ontdekte in 2020, op 49-jarige leeftijd, dat ze borstkanker had op de plaats van een eerdere mastectomie. Het was de tweede terugkeer op die plek sinds haar linkerborst was verwijderd en ze wilde onder geen beding een nieuwe chemokuur ondergaan.
Na een uitgebreide literatuurstudie verkoos Halassy een onbewezen behandeling en diende zichzelf een behandeling genaamd oncolytische virotherapie (OVT) toe om haar eigen stadium 3-kanker te behandelen. Ze is nu vier jaar kankervrij.
Dank voor de belangstelling en tot volgende week!
Michiel Frackers
De Engelse versie van deze nieuwsbrief verschijnt hier op LinkedIn.
Deze nieuwsbrief bevat geen beleggingsadvies maar slechts een op kennis, ervaring en zelfoverschatting gebaseerde persoonlijke mening.
Het overzicht met eerdere nieuwsbrieven staat op Frackers.com.
De afgelopen week kwamen een tweetal ontwikkelingen samen die de komende jaren het wereldwijde technologiebeeld zullen bepalen. Allereerst lanceerde OpenAI nieuwe producten waarmee het Google en Microsoft frontaal aanvalt. De AI-markt explodeert zowel voor consumenten als voor zakelijk gebruik, met als nadelig gevolg dat het energieverbruik en de CO₂-uitstoot navenant stijgen.
Misschien juist door die stijgende CO₂-uitstoot lijken de ontwikkelingen in ‘Climate Tech’, het containerbegrip voor alle technologie die klimaatverandering tegengaat, ook te versnellen. Bill Gates noemt 2024 zelfs het jaar waarin climate tech definitief is doorgebroken.
OpenAI nu directe concurrent van Google
OpenAI heeft afgelopen week ‘ChatGPT met Zoeken‘ gelanceerd, een functie waarmee gebruikers in realtime actuele informatie direct in hun gesprekken kunnen opvragen. Deze zoekfunctionaliteit, geïntegreerd in de bestaande ChatGPT-interface, is momenteel beschikbaar voor betalende gebruikers en zal binnenkort voor iedereen beschikbaar zijn.
In plaats van een afzonderlijk product zoals in een aparte app of aparte webpagina, maakt de zoekfunctie in bijvoorbeeld de Chrome-browser het mogelijk dat ChatGPT automatisch webbronnen raadpleegt wanneer dat relevant is voor de gestelde vraag. Gebruikers kunnen ook zelf zoeken handmatig activeren om specifieke informatie te vinden.
De zoekfunctie van ChatGPT biedt extra interactieve mogelijkheden, zoals het weergeven van kaarten met plaatsmarkeringen voor aanbevolen locaties en het tonen van actuele aandelenkoersen en nieuwsartikelen. Bij elke zoekopdracht kunnen gebruikers een zijbalk openen met klikbare bronnen, zodat ze de originele artikelen of gegevens kunnen raadplegen.
OpenAI stelt dat samenwerking met Microsoft Bing en mediapartners als Associated Press en Reuters ervoor zorgt dat de verstrekte informatie nauwkeurig en betrouwbaar is. Deze samenwerkingen beperken ook juridische vraagstukken rondom ‘gegevensscraping’, aangezien OpenAI via deze partners geautoriseerde toegang krijgt tot data.
Nieuw: reclamevrije actuele informatie
Dit nieuwe zoekaanbod helpt OpenAI met een nieuwe focus op betrouwbare actuele informatie, wat vooral belangrijk is bij gevoelige onderwerpen zoals verkiezingen, waarbij betrouwbare informatie essentieel is. Daarbij vermijdt ChatGPT het gebruik van advertenties of gesponsorde links, een groot verschil met Google Search, dat juist het merendeel van de omzet genereert via advertenties.
In plaats daarvan richt OpenAI zich op het verstrekken van een onafhankelijke gebruikerservaring die gefinancierd zal moeten worden uit abonnementen. Hoewel het voor gratis gebruikers mogelijk zal blijven om van de zoekfunctie gebruik te maken, kunnen we limieten verwachten op het aantal gratis zoekopdrachten.
Bill Gates kopte daarom enthousiast in het jaarverslag van zijn investeringsmaatschappij BreakThrough Energy: ‘The State of the Transition. Climate tech has arrived.’ Volgens Gates zal 2024 achteraf een cruciaal moment blijken in de strijd tegen klimaatverandering, dat hem doet denken aan de periode rond 2000 toen op grote schaal werd besloten kindersterfte te bestrijden.
Destijds stierven jaarlijks miljoenen kinderen in Zuid-Azië en Sub-Sahara Afrika door te voorkomen ziektes, ondanks dat vaccins en medicijnen vaak al bestonden. Deze middelen waren echter moeilijk bereikbaar voor arme landen, hoewel ze in rijkere landen op voorraad lagen. Door de inzet van een wereldwijd gezondheidsnetwerk, dat vaccins en medicijnen produceerde en beschikbaar stelde, daalde de kindersterfte binnen twintig jaar met 50%. Deze vooruitgang was mogelijk door bestaande innovaties op te schalen en nieuwe methoden te ontwikkelen, bijvoorbeeld in de bestrijding van HIV en malaria.
Inmiddels worden er steeds meer technologieën ontwikkeld die effectief zijn in het verminderen van broeikasgassen. De volgende grote uitdaging ligt volgens Gates echter in de implementatie: het opschalen van deze technologieën binnen de economie. Hoewel grote bedrijven deze schaalgrootte goed beheersen, waren ze tot nu toe vaak terughoudend om te investeren in schone technologieën. Ze zagen deze voornamelijk als manieren om hun ecologische voetafdruk te verkleinen en bij te dragen aan het milieu, zonder ze als een bron van waarde voor hun eigen bedrijfsvoering te beschouwen. Kortom: focus op duurzaamheid leidde niet tot hogere winsten.
Volgens Gates begint dit sinds 2024 echter te veranderen en is er een belangrijke verschuiving gaande in het perspectief van investeerders en bedrijven. Grote wereldwijde investeerders—zoals stichtingen, staatsinvesteringsfondsen en infrastructuurinvesteerders— gaan eindelijk serieus investeren in klimaattechnologie. Ook topmensen in het bedrijfsleven begrijpen steeds beter dat climate tech meer biedt dan alleen milieuwinst; het kan hun bedrijven versterken en hun kapitaal efficiënter benutten. Laten we hopen dat Gates gelijk heeft.
200 gram geel poeder even effectief als een boom
Een halve pond van dit gele poeder verwijdert evenveel koolstofdioxide uit de atmosfeer als een boom in een jaar. Bron foto: Zihui Zhou, UC Berkeley.
Gates genoemde wereldwijde strijd tegen door de mens veroorzaakte klimaatverandering. Alleen al Californië zal jaarlijks ongeveer 100 miljoen ton koolstofdioxide moeten afvangen of verwijderen — ongeveer gelijk aan de vervuiling van 250 gascentrales — om zijn ambitieuze klimaatdoelen te halen, waaronder het bereiken van koolstofneutraliteit in 2045.
Het lijkt alsof er inmiddels wekelijks innovatieve technieken bekend worden voor deze verwijdering van koolstofdioxide. Zo hebben onderzoekers aan de Universiteit van Californië in Berkeley, een nieuw covalent organisch raamwerk (COF) ontwikkeld dat de directe luchtvangst (Direct Air Capture, DAC) van koolstofdioxide aanzienlijk verbetert.
Dit materiaal, een diepgeel poeder, absorbeert efficiënt CO₂ uit de omgevingslucht zonder afbraak door water of andere verontreinigingen, een veelvoorkomend probleem bij bestaande DAC-technologieën. Het COF functioneert als een soort spons die CO₂ opvangt, totdat het verzadigd is.
Het kan vervolgens worden geregenereerd door verhitting, waarbij de CO₂ vrijkomt voor opslag of hergebruik, en daarna opnieuw worden ingezet voor verdere opvangcycli. Opmerkelijk is dat 200 gram van dit materiaal ongeveer 20 kilogram CO₂ per jaar kan verwijderen, vergelijkbaar met de absorptiecapaciteit van een volgroeide boom!
Technologische hulpmiddelen kunnen uitstoot van CO₂ beperken en zelfs bestaande emissies uit de atmosfeer verwijderen. Bron: beeld gemaakt met Midjourney.
Dit soort innovatieve technieken zijn vele malen effectiever dan het planten van bomen, wat sympathiek overkomt en begrijpelijker is voor de leek. De grote vraag is of de door Gates voorspelde groei in investeringen in climate tech nog op tijd komt om versnelde klimaatverandering tegen te gaan, zoals onlangs door de VN werd voorspeld.
Investeren in AI of climate tech?
Er ontstaat dus een vreemde paradox: hoe verhoudt investeren in climate tech zich met investeren in AI? Het is evident dat de financiële resultaten van investeren in climate tech minstens vijf tot tien jaar op zich zullen laten wachten. Alleen bedrijven waarvan de CEO’s langer vooruit kijken dan hun eigen jaarbonus, zullen structureel proberen CO₂-neutraal of zelfs CO₂-negatief te worden, zoals Microsoft.
De gemiddelde stijging dit jaar van deze door AI omhoog gestuwde bedrijven bedraagt liefst 119%. Zelfs het accountant-loze Super Micro is slechts 9% gedaald. Bron: Google Finance
lucratief. Zie mijn compleet arbitrair en subjectief samengestelde AI Spotlight 9, die geen financieel advies is, maar probeert een meetbaar beeld te schetsen van een zichtbare tendens.
De gemiddelde koersstijging dit jaar van deze door AI omhoog gestuwde bedrijven bedraagt liefst 119%. Opvallend is dat softwarebedrijf Palantir een hogere koersstijging beleeft dan de chipmakers zoals AMD, Arm en Broadcom. Maar let op: marktleider Nvidia is niet opgenomen in deze lijst, omdat Nvidia al is opgenomen in de algemene tech-graadmeter Spotlight 9. Ter vergelijking: het aandeel Nvidia steeg dit jaar al 181%, tegen Palantir 153%.
Op korte termijn zijn alleen memecoins lucratiever dan AI-aandelen. Het is voor de wereld te hopen dat Bill Gates gelijk heeft en dat er genoeg investeerders zijn die iets verder kijken dan rendement op korte termijn. Zelf ben ik de komende dagen op het bijzonder interessante Business & Philanthropy Forum in Singapore, waar juist wordt gepoogd om investeren met winstoogmerk te combineren met het streven naar een betere wereld. Hopelijk kan ik volgende week positief nieuws delen.
Juist omdat het de laatste weken zo vaak ging over Sam Altman van OpenAI en Elon Musk van Donald Trump, was ik bezig aan een nieuwsbrief met totaal andere onderwerpen. Maar toen gebeurde er in een paar dagen zoveel bijzonders dat ik toch moet concluderen dat Elon Musk wordt onderschat en Sam Altman wordt overschat.
Temidden van al het mediageweld over de haantjes van de techwereld zouden we bijna vergeten dat twee mensen die ook regelmatig aan bod komen in deze nieuwsbrief, George Hinton en Demis Hassabis, beiden een Nobelprijs hebben gewonnen. Toch, ook hier, nu eerst de focus op Musk en Altman.
Musk en Altman tegenpolen
Het vreemde is dat elke vermelding van Musk scherpe reacties oproept, waarbij de helft het principieel met me oneens is omdat Musk een reactionaire racist zou zijn, terwijl de andere helft de prestaties van zijn bedrijven juist ondergewaardeerd vindt: of je haat de persoon, of je houdt van diens prestaties. Wat je ook van de persoon vindt; afgelopen week werd opnieuw duidelijk dat Elon Musk als innovator op eenzame hoogte staat.
OpenAI wordt door de meeste mensen, die ik gemakshalve omschrijf als leken, gezien als een uniek innovatief bedrijf geleid door een mysterieus genie in de persoon van Sam Altman. Maar juist vorige week bleek dat OpenAI is gebouwd op een wankel fundament, omdat niet alleen financieel de positie zo zwak is dat er over een paar maanden opnieuw miljarden moeten worden opgehaald op de kapitaalmarkt, maar de omzet en eventuele toekomstige winst van OpenAI vooral verdwijnt in de zakken van een vrolijk toekijkend Microsoft.
Musk en Altman zijn tegenpolen. Altman doet er alles aan om serieus te worden genomen door het establishment; vraag zijn eigen ChatGPT maar iets over Altman en je wordt overspoeld met een bloemlezing die nauwelijks op feiten is gebaseerd. Volgens ChatGPT loopt Altman nog net niet over water, maar het scheelt niet veel en dat het nog niet lukt, ligt vooral aan het water.
Het is de reden dat ik vorige week bewust niets meldde over de robots, omdat duidelijk was deze suffe gimmick diende om meer publiciteit voor Tesla te krijgen. Allemaal gekkigheid van Musk die afleidt van daadwerkelijk bijzondere prestaties van zijn bedrijven. En die prestaties zijn er genoeg.
Een gigantisch apparaat, gevangen tussen twee Mikado-stokjes. Bron: BBC
Herbruikbaar Starship
Want wat bijna ondersneeuwt is dat, hoewel er nu andere spelers in de ruimtevaart zijn zoals Blue Origin en Rocket Lab, niets in de buurt komt van wat SpaceX bereikt heeft op het gebied van herbruikbare ruimtevaarttechnologie. De BBC legt in deze video uit waarom het hergebruik van de Starship-raket zo belangrijk is.
De kern is dat hergebruik de kosten van ruimtevaart sterk reduceert, maar juist het ontwikkelen van herbruikbare raketten is bijzonder complex. Daarom is het geen andere partij nog gelukt. Op beelden lijkt de SpaceX Starship niet zo imposant, maar de raket woog bij landing 3.5 miljoen kilo, acht keer zoveel als een volle Boeing 747. De Starship is op zes meter na ook even hoog als zo’n 747 lang is. Kortom, er werd bij de allereerste poging een enorm gevaarte gevangen tussen twee Mikado-stokjes.
Het is daarom logisch dat SpaceX vrijdag een contract van acht lanceringen ter waarde van $733 miljoen kreeg toegekend door de Amerikaanse Space Force, als onderdeel van een programma dat bedoeld is om concurrentie tussen lanceeraanbieders te bevorderen.
Super datacenter in negentien dagen
Dan een ander megasucces voor Musk dat onderbelicht bleef. Als er iemand verstand heeft van AI en datacenters is het Jensen Huang, CEO van Nvidia, dat dinsdag $3.4 biljoen waard werd. Het is na Apple ’s ($3.57 biljoen) werelds meest waardevolle onderneming en, ik blijf het herhalen, het is een kwestie van maanden, niet jaren, tot Nvidia ’s werelds meest waardevolle bedrijf wordt. Afgelopen week zei Huang dit over wat het team van Musk in negentien dagen voor elkaar kreeg:
“En allereerst, erkenning van prestaties waar dat verdiend is. Vanaf het moment van concept tot een datacenter dat klaar is voor NVIDIA om onze apparatuur daar te hebben, tot het moment dat we het aanzetten, alles hadden aangesloten en het zijn eerste training deed. Dus dat eerste deel, alleen al het bouwen van een enorme fabriek, vloeistofgekoeld, van stroom voorzien, in de korte tijd dat het gedaan is, ik bedoel, dat is als bovenmenselijk.
Ja, en voor zover ik weet, is er maar één persoon in de wereld die dat zou kunnen doen. Elon is uniek in zijn begrip van techniek, constructie en grote systemen, en het mobiliseren van middelen. Het is ongelofelijk. Natuurlijk is zijn team ingenieurs buitengewoon. Het softwareteam is geweldig. Het netwerkteam is geweldig. Het infrastructuurteam is geweldig.
Elon begrijpt dit diepgaand. En vanaf het moment dat we besloten om te beginnen, de planning met ons engineeringteam, ons netwerkteam, ons infrastructuur- en computingteam, het softwareteam, al het voorbereidende werk, vervolgens al de infrastructuur, alle logistiek en de hoeveelheid technologie en apparatuur die die dag arriveerde, en de infrastructuur en computerinfrastructuur van NVIDIA en al die technologie, tot de training: in 19 dagen.”
Huang gaat hier vol op het orgel over een grote klant, laat dat duidelijk zijn. Toch moeten we dat ook in het juiste perspectief plaatsen: de totale orderwaarde van wat Musks bedrijven X en Tesla bij Nvidia hebben besteld, wordt geschat tussen de $4 en $5 miljard. Een enorm bedrag, maar Nvidia draaide in het laatste kwartaal gemiddeld $326 miljoen omzet per dag, dus het gaat om pakweg tien dagen tot twee weken omzet. Er zijn grotere klanten die Huang niet zo ophemelt en zijn respect voor Musk is gemeend.
Klimaat en gezondheidszorg hebben Musk nodig
Starship en het nieuwe datacenter zijn twee voorbeelden van de unieke talenten van Musk. Ik heb het vaker geschreven: juist omdat Musk op zo’n unieke wijze in staat is om enorme projecten succesvol te krijgen die werktuigbouwkunde combineren met software-ontwikkeling, zou het fantastisch zijn als hij zijn talenten en zijn vermogen zou inzetten om klimaatopwarming tegen te gaan.
Technologie ontwikkelen om CO2 uit de atmosfeer te halen is complex en duur; twee bijvoeglijke naamwoorden waar Musk wel raad mee weet. In plaats van zijn talenten besteden aan het gereedmaken van een andere planeet, is zijn aandacht gewenst om onze huidige planeet te redden. Die malle tweets nemen we wel op de koop toe.
” De nauwe samenwerking tussen Microsoft en OpenAI vertoont tekenen van slijtage. De “beste bromance in de techwereld” heeft een realiteitscheck ondergaan nu OpenAI heeft geprobeerd zijn overeenkomst met Microsoft te wijzigen en de softwaremaker zijn afhankelijkheid van de start-up probeert te verminderen.”
Onvoorspelbare trainingskosten: OpenAI benadrukte dat de trainingskosten niet vastliggen en dat ze in de toekomst kunnen worden aangepast. Het bedrijf besteedt ongeveer $3 miljard per jaar aan training, maar sluit deze kosten uit bij het presenteren van de winstgevendheid, wat vragen oproept. De manier waarop de nieuwere modellen van OpenAI werken, kan een deel van de traditionele trainingslast verschuiven naar inferentie, waardoor de toekomstige trainingskosten moeilijk te voorspellen zijn. Ondanks mogelijke kostenbesparingstechnieken, zal de focus van OpenAI op het ontwikkelen van grotere modellen waarschijnlijk hoge trainingskosten met zich meebrengen.
ChatGPT als inkomstenbron: In tegenstelling tot de verwachting dat de API van OpenAI de meeste inkomsten zou genereren, verwacht het bedrijf dat ChatGPT tot minstens 2029 de belangrijkste inkomstenbron zal zijn. OpenAI gokt op de voortdurende groei van conversatie-AI en biedt verschillende versies van ChatGPT aan voor verschillende markten, zoals het bedrijfsleven en het onderwijs. Het succes van ChatGPT op lange termijn hangt echter af van de mate waarin de interesse van gebruikers in AI-interacties toeneemt.
Significante betalingen aan Microsoft: OpenAI betaalt Microsoft al grote bedragen uit de inkomsten, ondanks dat het nog geen winst maakt. Een verwachte uitbetaling van $ 700 miljoen aan Microsoft in 2024 benadrukt de financiële last van de samenwerking, bovenop de toch al hoge kosten voor AI-ontwikkeling.
Toekomstige financieringsbehoeften: Ondanks het ophalen van $6,6 miljard, wijzen de verwachte verliezen van $5 miljard in 2024, en mogelijk $14 miljard in 2026, erop dat OpenAI waarschijnlijk snel weer kapitaal moet aantrekken. Dit roept vragen op over de duurzaamheid van het bedrijfsmodel en of investeerders bereid zullen blijven zulke hoge uitgaven te ondersteunen.
Geoffrey Hinton is één van de voornaamste denkers en critici van AI. Bron: Nobelprijzen.
Nobelprijswinnaars Hinton en Hassabis vs. OpenAI
Het zal je toch gebeuren dat je grootste concurrent en je grootste criticaster in hetzelfde jaar een Nobelprijs winnen. Het overkwam Sam Altman van OpenAI toen Demis Hassabis en George Hinton allebei een Nobelprijs wonnen, Hassabis voor scheikunde en Hinton voor natuurkunde. In een interview met de website van de Nobelprijs maakte Hinton een vergelijking tussen de strijd tegen klimaatopwarming en de regulering van AI.
“Ik denk dat het nogal verschilt van klimaatverandering. Bij klimaatverandering weet iedereen wat er moet gebeuren. We moeten stoppen met het verbranden van koolstof. Het is alleen een kwestie van de politieke wil om dat te doen. En grote bedrijven die grote winsten maken, willen dat niet doen. Maar het is duidelijk wat er gedaan moet worden.
Hier (bij AI, MF) hebben we te maken met iets waarbij we veel minder een idee hebben van wat er gaat gebeuren en wat we eraan moeten doen. Ik zou willen dat ik een simpele oplossing had, dat als je dit doet, alles goed komt. Maar dat heb ik niet. Vooral met betrekking tot de existentiële dreiging dat deze dingen uit de hand lopen en de controle overnemen, denk ik dat we op een soort keerpunt in de geschiedenis staan, waar we in de komende jaren moeten uitzoeken of er een manier is om met die dreiging om te gaan.
Ik denk dat het nu heel belangrijk is dat mensen werken aan de kwestie hoe we de controle behouden. We moeten daar veel onderzoek naar doen. Ik denk dat een van de dingen die overheden kunnen doen, is de grote bedrijven dwingen om veel meer van hun middelen in veiligheidsonderzoek te steken. Zodat, bijvoorbeeld, bedrijven zoals OpenAI veiligheidsonderzoek niet zomaar op een laag pitje kunnen zetten.”
Hassabis was oprichter van DeepMind (verkocht aan Google) Bron: Nobelprijzen.
Naast de uithalen van Hinton en de vrij dodelijke analyse van Kantrowitz, kwam er voor Altman ook nog eens het nieuws bij dat voormalig OpenAI CTO Mira Murati bezig lijkt aan een eigen startup, waarvoor ze talent weghaalt bij OpenAI.
Innovatie duiden blijft lastig
Bij analyse van alle recente ontwikkelingen blijkt dat het veelbejubelde OpenAI in steeds lastiger vaarwater komt. De frictie met Microsoft haalt bijna dagelijks de publiciteit. Te midden van al zijn potsenmakerij is Elon Musk intussen bezig om infrastructuur te bouwen waarvan hij jarenlang plezier kan hebben, zowel bij SpaceX met de herbruikbare Starship als met X en Tesla in het nieuwe super datacenter. Ik wed niet, maar als ik het zou doen, zou ik nooit tegen Elon Musk wedden.
Het Messias-gedrag van Sam Altman over AI doet denken aan de wijze waarop Mark Zuckerberg de zegeningen van sociale media voor de samenleving propageerde, voordat de negatieve effecten duidelijk werden en hij publiekelijk werd gekielhaald, ondermeer voor het Amerikaanse congres. Zuckerberg stelt inmiddels dat sociale media eerder een spiegel zijn voor de samenleving dan de veroorzaker van het kwaad, waardoor hij steeds zelfverzekerder wordt in zijn presentatie naar de buitenwereld.
‘Inside the bro-ification of Mark Zuckerberg‘ is de onvertaalbare kop boven een uitstekend artikel van de Washington Post over Zuckerberg, die zichzelf heruitvindt als een gespierde versie van… Julius Caesar? Zuckerberg is overgestapt van zijn bekende hoodie naar t-shirts met zelf verzonnen teksten waarin hij de Latijnse keizer citeert, maar waarbij hij blijkbaar is vergeten hoe Caesar aan zijn einde kwam.
Zuckerberg beleeft een topjaar: door sterke financiële prestaties stijgt het aandeel Meta fors na een rampzalig 2023, de VR-bril van Apple is geflopt terwijl de nieuwe Ray-Ban Meta smart glasses lovende kritieken krijgt. Maar opnieuw lijkt Zuckerberg blind voor de problemen die de door zijn bedrijf geïntroduceerde technologie kan veroorzaken.
‘Man ziet onbekende vrouw – inclusief woonadres.’
Griezeligste bril ooit
Harvard-studenten maakten van de Meta-bril van Zuckerberg een ‘Terminator-bril’ waarmee ze hele griezelige dingen kunnen doen, door simpelweg iemand aan te kijken:
“De technologie, die Meta’s slimme Ray-Ban-bril combineert met de gezichtsherkenningsdienst Pimeyes en enkele andere tools, stelt iemand in staat om automatisch van een gezicht naar een naam, telefoonnummer en huisadres te gaan.”
De video die de studenten dinsdag publiceerden geeft een afschrikwekkend beeld van een wereld waarin bijvoorbeeld elke griezel met zo’n bril elke vrouw kan stalken. De makers hebben alle informatie over deze ‘I-XRAY’ hier gedeeld.
Bij de aankondiging van een grote financieringsronde in de techwereld staat vaak een clichématige foto van een groepje mannen in lichtblauwe overhemden en een enkele rebel in een zwart t-shirt, die stoer in de camera proberen te kijken. OpenAI plaatste bij de aankondiging van de nieuwe financieringsronde van liefst $6.6 miljard, op een waardering van $157 miljard, een abstract beeld zonder bronvermelding; waarschijnlijk omdat er geen management meer over is behalve CEO Sam Altman zelf.
De tekst was voor Altman-begrippen ook droogjes: “Deze financiering stelt ons in staat om ons leiderschap in AI-onderzoek te versterken, onze rekenkracht te vergroten en tools te bouwen die mensen helpen complexe problemen op te lossen.”
“De dageraad, blablabla chocoladevla”
Dat is minder prozaïsch dan de Boeketreeks-teksten die Altman onlangs op zijn eigen blog plaatste:
“We moeten verstandig handelen, maar met overtuiging. De dageraad van het Intelligentie-Tijdperk is een ingrijpende ontwikkeling met zeer complexe en extreem risicovolle uitdagingen. Het zal geen volledig positief verhaal zijn, maar de voordelen zijn zo enorm dat we het aan onszelf, en aan de toekomst, verplicht zijn om uit te zoeken hoe we de risico’s die voor ons liggen kunnen navigeren.”
Dat lijkt er bijna eentje uit het oeuvre van de onvolprezen Kees van Kooten: “maar genoeg over mezelf, wat vind jij van mijn haar?” Want Altman probeert hier ongegeneerd de helft van zijn eigen bedrijfsnaam te koppelen aan een term die de periode zou moeten markeren na ons huidige post-industriële tijdperk. Het is natuurlijk eerder de dageraad van het TikTok-tijdperk, maar TikTok is minder goed in PR.
OpenAI nu brons, na SpaceX en ByteDance (TikTok)
De financieringsronde verhoogt de druk op Altman om dit hoge prijskaartje waar te maken, normaliter via een beursgang. OpenAI is nu veel meer waard dan enig ander ooit eerder door durfkapitaal gesteund bedrijf op het moment van hun beursgang, waaronder Meta, Uber, Rivian, en Coinbase, volgens een analyse van PitchBook.
De financiering van OpenAI past nog maar net in de grafiek. Bron: Pitchbook.
OpenAI is nu het derde waardevolste door durfkapitaal gesteunde bedrijf ter wereld. Alleen SpaceX van Elon Musk, met een waardering van $180 miljard, en ByteDance, de eigenaar van TikTok met een waardering van $220 miljard, zijn meer waard.
Is er nog concurrentie voor OpenAI?
Om het in Nederlands perspectief te plaatsen: OpenAI is vijf keer zoveel waard als Philips, evenveel als Unilever en nog maar 20% minder dan Shell. De concurrentie van OpenAI moet met afgrijzen naar de nieuwe financiering kijken. xAI, opgericht door Musk, haalde eerder dit jaar meer dan $6 miljard op, maar met een waardering van ‘slechts’ $24 miljard. OpenAI’s dichtstbijzijnde concurrent, Anthropic, werd in januari nog gewaardeerd op $19.35 miljard.
Een paar dagen geleden werd er kortstondig enthousiast gereageerd in de markt toen Nvidia, notabene de partij die het meest gaat verdienen aan de nieuwe financiering van OpenAI omdat het alle apparatuur onder de motorklep van ChatGPT levert, een eigen Large Language Model introduceerde dat open source leek, genaamd NVLM. Helaas mag de technologie niet worden gebruikt in commerciële toepassingen en daarmee lijkt Google met Gemini de enige echte overgebleven concurrent van OpenAI. Of Anthropic moet financiers vinden die er miljarden tegenaan durven te gooien.
Kredietfaciliteit van $4 miljard voor OpenAI
Vroege investeerders in OpenAI verkeren uiteraard in jubelstemming, waaronder de legendarische Vinod Khosla, die in dit interview met Bloomberg zelfs bijna op een glimlach leek te betrappen. Khosla: “Het is het belangrijkste instrument dat we ooit in de menselijke geschiedenis hebben gehad om overvloed te creëren en een eerlijkere, meer rechtvaardige, welvarende samenleving te realiseren.”
Khosla meldde ook dat hij ChatGPT heeft gebruikt voor meer alledaagse taken — van het snel leren van complexe materie tot het ontwerpen van zijn tuin. Dat laatste is vooral indrukwekkend, want de tuin van Khosla heeft een kilometerslang strand waarover al jarenlang rechtzaken worden gevoerd.
Op donderdag bleek dat OpenAI naast de investeringsronde van $6.6 miljard, ook nog een kredietfaciliteit van $4 miljard heeft weten los te krijgen van een aantal banken. Met ruim $10 miljard kan het bedrijf voorlopig even voort, al blijft de vraag hoe ver deze polsstok reikt voor het bedrijf dat dagelijks miljoenen verliest.
Mozart van de wiskunde
Wie bombastische kreten rondstrooit over AI als redder van de mensheid, roept de kritiek over zichzelf af. Die varieert van inhoudelijke kritiek op de kwaliteit van de door OpenAI ontwikkelde technologie, tot de wijze waarop Altman het bedrijf leidt.
Er lekt steeds meer uit over de wijze waarop OpenAI gehaast, vooral onder druk van de concurrentie van Google, producten uitbrengt die verre van gereed zijn en onvoldoende getest. Al voor Mira Murati’s onverwachte vertrek bij OpenAI, klaagde het personeel dat het o1-model te vroeg was uitgebracht.
The Atlantic pleit ervoor om Altman’s gezwollen retoriek terzijde te schuiven en vooral te kijken naar wat de producten van OpenAI op dit moment kunnen:
“Altman blijft volhouden dat de deep-learningtechniek die ChatGPT aandrijft in principe elk probleem kan oplossen, op elke schaal, zolang het over voldoende energie, rekenkracht en data beschikt. Veel computerwetenschappers zijn echter sceptisch over deze bewering en stellen dat er nog meerdere belangrijke wetenschappelijke doorbraken nodig zijn voordat we kunstmatige algemene intelligentie bereiken.”
Terence Tao, een wiskundeprofessor aan UCLA, is volgens The Atlantic ‘een superintelligentie in het echte leven, de Mozart van de Wiskunde.’ Tao heeft talloze prijzen gewonnen, waaronder het equivalent van een Nobelprijs voor wiskunde, en analyseerde de prestaties van het door OpenAI flink gehypte o1.
De conclusies van Tao zijn niet positief voor het rekenkundige vermogen van o1 en leidde er zelfs toe dat Tao excuses aanbood voor de vergelijken van de prestaties van o1 met die van een doctoraal student.
Een bredere analyse verscheen In het boek ‘AI Snake Oil: Wat Kunstmatige Intelligentie Wel Kan, Wat Het Niet Kan, en Hoe Je Het Verschil Kunt Herkennen.’Hierin leggen de auteurs uit waarom organisaties in de val lopen van AI-snake oil (waardeloze oplossingen), waarom AI sociale media niet kan repareren, waarom AI geen existentiële bedreiging vormt, en waarom we ons veel meer zorgen zouden moeten maken over wat mensen met AI zullen doen dan over wat AI op zichzelf zou doen. Ik heb het boek niet gelezen maar de kritieken zijn positief.
OpenAI heeft bijna net zoveel financiering opgehaald, als de concurrentie bij elkaar opgeteld.
Reuters maakte dit overzicht van financieringen in 2024. Opgeteld gaat het om ruim $10 miljard en dat onderstreept vooral hoe goed gefinancierd OpenAI is, dat door de investeringsronde en de kredietfaciliteit van de banken zelf over een dergelijk bedrag kan beschikken.
