Dit is waarschijnlijk de laatste nieuwsbrief tot zondag 19 januari, tenzij er begin januari net zoveel nieuws is als afgelopen week. Het is daarom een extra lange editie, die je gerust kunt lezen (als je wat van de links bezoekt) over meerdere dagen. 

Naast de gebruikelijke poging tot analyse van nieuws, dit keer een aantal tips voor meer efficiëntie in het nieuwe jaar, een samenvatting van de enquête over deze nieuwsbrief van vorige week en een paar lees- en kijktips tijdens de kerst. Tot slot vraag ik je aandacht voor een goed doel dat mij na aan het hart ligt: een bijdrage aan de medische behandeling van straathonden op Bali.

Google moet OpenAI haten

Het is geen toeval meer: elke keer dat Google met een nieuw product komt, lanceert OpenAI iets spectaculairs waarmee het alle aandacht trekt. Afgelopen week lanceerde Google Gemini 2, een zogeheten “Multimodal AI”, oftewel een vorm van kunstmatige intelligentie die informatie kan verwerken en integreren uit bijvoorbeeld tekst, beeld, spraak en video. 

The Verge benadrukt het interview met Google’s AI-voorman Demis Hassabis, terwijl VentureBeat een uitgebreide analyse publiceerde. Gemini 2 is ronduit bijzonder, zo niet spectaculair. Probeer het zelf door een video te uploaden, of door live je scherm te delen (voor de durfal), of je webcam. 

Ik gebruikte de webcam, vroeg en kreeg tips hoe ik mijn werkplek kon verbeteren (bureau iets draaien en een lamp van voren plaatsen) en bevestiging dat de boom achter me in de tuin een bananenboom was. Ook het genereren van timecodes en beschrijvingen bij oude video’s werkte feilloos.

Marques Brownlee testte juist Sora van OpenAI uitvoerig. Op X deelde hij een aantal video’s die hij met Sora genereerde, waarbij vooral de nieuwsreportage angstig goed gelukt is. Zijn volledige recensie is hier te zien. Het is zoals gebruikelijk bij Brownlee een aanrader om te bekijken. Sora roept niet alleen allerlei ethische vragen op maar blijkt mogelijk getraind met game-content, wat juridische gevolgen kan hebben.

Overigens werd gisteren het droevige nieuws bekend dat de 26-jarige Suchir Balaji, een klokkenluider in de aanzwellende golf van rechtszaken tegen OpenAI over auteursrechtschendingen, zich van het leven heeft beroofd. 

Een ezel met vijf poten

De lancering van Sora, dat helaas nog niet in Nederland beschikbaar is, vond plaats in een periode van twaalf dagen waarin OpenAI elke dag iets nieuws presenteert, onder de bedroevende slogan ‘12 Days of Shipmas.’ Hopelijk een naam die is gegenereerd met AI, anders moeten we een kaarsje branden voor de marketeer die ermee op de proppen kwam. 

Aangezien OpenAI en Google zo hoog opgeven over hun multimodale kwaliteiten en de eerste tests met video zeer bemoedigend zijn, verwachtte ik dat ze ook geen moeite zouden hebben met een test van een foto op z’n janboerenfluitjes. 

Ik vroeg Google Gemini Advanced 2.0 Flash Experimental, ook een heerlijke naam, of er iets mis was met bovenstaand plaatje dat ik genereerde met Midjourney met de prompt ‘een man, een vrouw, een pasgeboren baby en een ezel, tweeduizend jaar geleden in het Midden-Oosten.’ 

Google Gemini 2.0 zag direct dat er van alles aan het beeld mankeerde:

“De afbeelding die u hebt verstrekt, toont de traditionele kerststal, een religieuze voorstelling van de geboorte van Jezus Christus. Er zijn echter enkele historische onjuistheden in de afbeelding:

• Palmboom: Palmbomen zijn niet inheems in Bethlehem, dat zich in het Midden-Oosten bevindt. Het klimaat in Bethlehem is gematigder en zou de groei van palmbomen niet ondersteunen.
• Ezel: Hoewel ezels in het oude Judea gebruikelijk waren, werden ze voornamelijk gebruikt voor werk en transport. Het is minder waarschijnlijk dat er een ezel in de stal aanwezig zou zijn geweest tijdens de geboorte van Jezus.
• Architectuur: De architectuur van de gebouwen op de achtergrond is mogelijk niet volledig accuraat voor de periode waarin Jezus werd geboren.
• Het is belangrijk om te onthouden dat de kerststal een symbolische voorstelling is en niet bedoeld is als een historisch nauwkeurige weergave van de gebeurtenis.”

Google en OpenAI allebei ziende blind

Op zich knap dat Google direct herkende dat het ging om een beroemde Bijbelse scène, al had ik alle religieuze connotatie in de prompt bij Midjourney juist vermeden. Ook scherp erop te wijzen dat er weinig palmbomen zijn in Bethlehem en dat de architectuur misschien niet volledig klopt. Het ontbrak er nog aan dat Google twijfels uitte over de kwaliteit van het metselwerk en de matig dekkende verf op de muur van de stal. 

Wat vooral opvallend was: zelfs na meerdere keren specifiek vragen of er iets vreemds te zien was aan de ezel, zag Google niet dat het arme beest vijf poten had. Ook ChatGPT 4o zag niet dat dit een hele bijzondere ezel was; dat zag het pas na specifiek te vragen hoeveel poten de ezel had. Midjourney genereerde meer zielige ezels. Het is typerend voor de stand van AI: het is vaak raak, en soms volledig mis.

Apple kleunt mis 

Inmiddels heeft Apple het paradepaardje Apple Intelligence uitgebracht met voor zo’n kwaliteitsbedrijf zeer matige resultaten. Zo toonde de iPhone van een verslaggever de door Apple Intelligence gegenereerde melding dat de New York Times zou hebben bericht dat de Israelische premier Netanyahu was gearresteerd. De BBC zou volgens Apple Intelligence hebben gemeld dat de verdachte van de moord op de CEO van een Amerikaanse verzekeraar de hand aan zichzelf had geslagen. 

Hallucineren, of wishful thinking door Apple Intelligence?

Alleen: dat hadden de New York Times en de BBC helemaal niet gemeld. Oepsie. Het zou goed zijn als vooral de leidende techbedrijven iets meer tijd nemen om hun producten te testen. Nu lijkt het alsof het eerste jaar van elk product in feite de wereldwijde beta-test is.

Goed gebruik van AI

Er komen, ondanks de fouten van de grote spelers, steeds vaker nuttige AI-toepassingen op de markt voor specifieke doelen. Zo is in Engeland een verkeerscamera in gebruik genomen die wordt omschreven als een “state-of-the-art Heads-Up machine”, een naam die waarschijnlijk is bedacht door de bedenker van Shipmas. De camera geeft op basis van een analyse van het rijgedrag van weggebruikers, ik vermoed in elk geval slingeren, of nummers van Ali B mee-rappen, een advies aan de politie om bepaalde auto’s aan te houden. 

Een andere toepassing van AI waar de samenvatting direct iets aan heeft, is een programma in de VS waardoor er een 21% hogere kans is dat borstkanker wordt ontdekt. Ook in Engeland wordt AI succesvol toegepast om vormen van borstkanker te detecteren die het menselijk oog ontgaat.

Pudding tegen de muur gooien

De uitdaging van tech-startups is om de techniek goed te krijgen, hetgeen al lastig genoeg is, en om vervolgens die technologie om te zetten in producten voor de juiste markt. Hoe moeilijk dat is, wordt bevestigd door de desastreuze resultaten van het investeringsfonds Tiger die zijn uitgelekt:

• Geïnvesteerd in 315 startups in één jaar
• Afgewaardeerd van $93 miljoen naar $65 miljoen
• Negatieve 15% IRR (prestaties in de onderste tien procent)

Wie investeert in honderden startups in een jaar is meer aan het gokken, of zoals Amerikanen het noemen: spray and pray, de financiële variant van pudding naar de muur gooien in de hoop dat er iets blijft kleven. 

Cruise rijdt niet verder

Toevallig is er een startup die wedden tot businessmodel heeft verheven: Polymarket. Nadat de weddenschappen op deze site beter bleken te kloppen dan geavanceerde opiniepeilingen van de Amerikaanse presidentsverkiezingen, is de ster van CEO Shayne Coplan snel gestegen. Coindex maakte dit portret van Coplan. In cryptokringen wordt Polymarket geroemd als voorbeeld van een toepassing van crypto die een keer niet is gericht op vervanging van het huidige banksysteem.

Multinationals gokken uiteraard ook op startups. General Motors kocht in 2016 voor een miljard dollar de drie jaar oude startup Cruise, die technologie ontwikkelde voor zelfrijdende auto’s. Vervolgens gooide GM er nog $3.5 miljard tegenaan, om er deze week de stekker uit te trekken. Cruise-oprichter Kyle Vogt was er op X duidelijk over: “GM are a bunch of dummies.” 

Ik heb Cruise altijd op de voet gevolgd, nadat ik bijna tien jaar geleden de kans afwees om via een syndicaat in de seed ronde van Cruise te investeren. “Te vroeg”, was mijn korte oordeel. Uiteraard werd Cruise dus binnen twee jaar voor een miljard gekocht door General Motors. Cruise illustreert hoe lastig het is om de waarde van startups goed in te schatten: vanuit technologisch en product-perspectief klopte mijn oordeel dat het nog wel een decennium kon duren voor zelfrijdende auto’s grootschalig worden gebruikt. 

Ik kreeg nog wel de felicitatie-mail, heel fijn.

Alleen is de marktrijpheid niet altijd bepalend voor de waarde van een innovatie. GM kan niet innoveren en dus was de koop van Cruise voorspelbaar. Als investeerder had ik op die manier moeten denken; als groot gelovige in zelfrijdende auto’s en iemand die zelf geen auto bezit, blijf ik wachten op het heuglijke moment dat auto’s op afroep beschikbaar worden, zoals pizza’s. Voor het team van Cruise is het onvoorstelbaar droevig dat een decennium werk feitelijk wordt weggegooid.

Google kondigt revolutionaire kwantumchip aan

Onderzoekers bij Google hebben een nieuwe kwantumchip ontwikkeld genaamd Willow, een belangrijke mijlpaal in de zoektocht naar kwantumcomputers. Het experiment, vorige week beschreven in Nature, laat zien dat kwantumcomputers, met de juiste technieken voor foutcorrectie, berekeningen kunnen uitvoeren met toenemende nauwkeurigheid naarmate ze worden opgeschaald, waarbij de snelheid van deze verbetering een cruciale drempel overschrijdt. De huidige kwantumcomputers zijn nog te klein en te foutgevoelig voor de meeste commerciële of wetenschappelijke toepassingen.

Het belang van deze technologie wordt fenomenaal uitgelegd door Ray Harishankar: kijk vanaf minuut 35:05 naar zijn toegankelijke uitleg in dit panel tijdens ATX Singapore van vorig jaar. Er is veel discussie over hoe acuut het gevaar is dat kwantumcomputers alle wachtwoorden kunnen ontcijferen en Bitcoin kunnen kraken. Dat het in theorie kan, is duidelijk; de vraag is wanneer en hoeveel rekenkracht (en kosten) het vergt. Forbes kwam met een heldere analyse.

Nieuwe app van oprichter Twitter en Medium: Mozi

Telkens wanneer het erop lijkt alsof er te veel sociale media zijn, komt er een nieuwe bij. De meeste floppen uiteraard, maar Ev Williams stond eerder aan de wieg van Blogger, Twitter en Medium dus zijn nieuwe app Mozi verdient alle aandacht. Het idee van Mozi is dat je met bekenden kunt afspreken op plekken waar je elkaar misschien niet verwacht. Je deelt feitelijk je toekomstige locatie.

Qua marketingspeak zit het wel goed met Mozi: het wordt omschreven als ‘A Place For Your People’ en de slogan luidt ‘See You Sooner.’ De investeerder (bij Google Ventures) M.G. Siegler, toen hij nog met een pen als een scheermes schreef bij Techcrunch schreef beter bekend als Paris Lemon, oordeelt hard: hij vindt het niets. Ik vind het idee wel aardig, dus als je mij en andere bekenden en vrienden wilt vinden op Mozi, dit is de link. 

Vrijheid van meningsuiting op internet in 2024.

Zelf had ik een apart probleem met dat andere bedrijf van Ev Williams, Medium. Het bedrijf, dat er prat op gaat een medium te zijn voor vrije expressie, bleek mijn nieuwsbrieven te censureren omdat ze links bevatten naar Coinmarketcap, de website met cryptoprijzen. Medium weigerde simpelweg mijn nieuwsbrieven uit te sturen, omdat Coinmarketcap gebruikt zou zijn voor spam. Dat is even absurd als nieuwsbrieven weigeren die linken naar het KNMI, omdat je een hekel hebt aan het weerbericht. Inmiddels is de situatie verholpen, maar ik ben begonnen met publiceren op Substack. Het is dezelfde nieuwsbrief als je nu leest, alleen dan in het Engels en zonder flauwe grappen over Ali B. Die gaan in de Engelse versie over Diddy.

Let op het totale gebrek aan excuses aan een betalende klant.

Enquete resultaten

Er waren veel meer  reacties op de enquête van vorige week dan ik had verwacht, waarvoor dank! De conclusies en aanbevelingen zijn helder, maar om ze enigszins te duiden is het belangrijk te bedenken dat veel lezers van deze nieuwsbrief een specifiek profiel hebben. Dat geldt zowel voor de Nederlandse versie als de Engelstalige versie op LinkedIn. 

Ik bereik nog weinig studenten.

Het percentage oprichters van startups, eigenaren, CEO’s en board members is disproportioneel hoog (bijna 25%) en ook uit de reacties die ik krijg via e-mail blijkt veel interesse voor financiering en beleggen. Alleen bestaat er onder veel andere lezers van deze nieuwsbrief voor deze onderwerpen veel minder belangstelling. Hoewel ik uiteraard nog steeds schrijf op basis van wat me tijdens de week is opgevallen, vind ik het wel aardig om daaruit de onderwerpen te kiezen die lezers interessant vinden. Dat blijft lastig, daarom waren de reacties uit de enquête zeer behulpzaam:

• ruim de helft van de lezers die reageerden stelt prijs op werktips waar ze iets aan hebben 
• voor berichtgeving over startups is veel minder interesse (minder dan 50%)
• er is wel veel belangstelling voor AI, mag zelfs meer worden belicht
• er is voldoende berichtgeving over crypto/Web3, geen behoefte aan meer
• ook is er voldoende aandacht voor beleggen, geen behoefte aan meer 
• slechts 12% zou vaker in de week een nieuwsbrief willen ontvangen
• meer dan de helft heeft interesse in een podcast

Interessant is dat uit de ‘open suggesties’ weer heel andere geluiden klonken: ruim een derde daarvan vroeg om meer aandacht voor blockchain en tokenization. Van de lezers die geen bezwaar hadden om te worden genoemd, vroeg Stephan Fellinger om aandacht voor passief inkomen en Jeroen Verkroost opperde om juist meer aandacht te besteden aan startups, met name op AI-gebied, die door de lezers zouden kunnen worden geholpen: “Dat zou dan ook meteen mijn definitie zijn van ‘Meer informatie waar je zelf iets aan hebt in je werk’. En we steunen zo mogelijk ondernemers met zijn allen. Hoe mooi is dat.”

Een andere suggestie waar ik zeker iets mee ga doen, is om wekelijks een paar vragen te stellen aan specialisten uit mijn netwerk. Ik stel voor dat interactief te maken: welke vragen zou je graag beantwoord zien? Mail mij die vragen en ik stel ze aan iemand, in Nederland of internationaal, die hierop hopelijk een zinvol antwoord heeft. 

Tip voor hogere efficiëntie in 2025

Laat ik een aanbeveling uit de enquête ter harte nemen en mijn belangrijkste werktip delen. Dat is geen slimme app, moeilijke AI-tool of snuggere lifehack. Nee; ik heb al ruim tien jaar geen enkele notificatie aan staan op mijn telefoon. Nadat ik in het BlackBerry-tijdperk hoorndol werd van het rode lichtje dat een nieuwe e-mail aangaf, besloot ik eenmaal overgestapt op een iPhone zoveel mogelijk notificaties uit te zetten. Zelfs voor Buienradar, de Nederlandse versie van digitale heroïne. 

Dennis Rijnvis beschreef hoeveel minder productief je bent als je continu wordt gestoord door anderen – of door jezelf. Er is online een leuke tool, de Trail Making Test, waaruit gelijk blijkt hoeveel lastiger het is om taken door elkaar heen te doen. Maar je kunt dit ook doen met een collega of partner: 

• klok hoe lang het duurt om de cijfers 1 tot en met 26 op te schrijven
• meet vervolgens hoe lang het duurt om het alfabet uit te schrijven
• tel de twee tijden bij elkaar op
• meet tenslotte hoe lang het duurt om 1a, 2b, 3c, 4d, 5b etc uit te schrijven tot je bent bij 26Z

Ik vond het resultaat verbijsterend en ik ben notabene afgestudeerd op interactieve media. Daarin was duidelijk te weinig aandacht voor de verslavende, afleidende effecten.

De grootste misvatting van deze tijd is dat veel mensen denken dat je direct, of minimaal erg snel, moet antwoorden op berichten. Dat is niet zo. Het onaangekondigde telefoongesprek is juist vrijwel uitgestorven, omdat het niet handig is als mensen die communiceren dat tegelijkertijd moeten doen. Gebruik de voordelen van asynchrone communicatie en check je telefoon eens per half uur. Je collega’s, je partner, vrienden, kinderen, ouders, ja zelfs de buurtapp; niemand maalt erom als je antwoordt na een half uur of een uur. We zijn allemaal veel minder belangrijk dan we denken.

Lees- en kijktips voor de kerstperiode

Hier een aantal kijk- en luistertips voor bij de oliebollen:

• Een uitgebreide blik achter de schermen bij OpenAI rond de lancering van ChatGPT twee  jaar geleden; en een blik vooruit. Elk bedrijf is een matig georganiseerde chaos en een startup is per definitie een bende die zijn weg probeert te vinden. OpenAI ook, alleen opgezadeld met een zelfbeeld van sekteleiders. Om met Wim Kieft te spreken: ‘Ze zijn wel erg in zichzelf gaan geloven; vermoeiend.’
• Koop en lees de debuutroman van prettig mens en trouwe lezer van deze nieuwsbrief, Nart Wielaard, over AI: Pijnloos Prikkeldraad. In deze roman stelt Wielaard noodzakelijke vragen over hoe kunstmatige intelligentie grip op de wereld krijgt en hoe de mens daardoor ‘machinale’ trekjes dreigt te ontwikkelen.
• Waarom AI de browser gaat opeten. “Voor de meesten van ons is het moeilijk om ons een leven zonder internetbrowser voor te stellen. Maar nu AI informatie uit tekst, video en muziek opsplitst in unieke, opnieuw combineerbare AI-chatbot-antwoorden, is het voor mij duidelijk dat de browser zich in het komende decennium zal moeten aanpassen of zal verdwijnen.” Een kenmerkend sterk essay van voormalig journalist,  nu investeerder, Om Malik.
• Nog een mooi inkijkje achter de schermen bij een bijzondere startup: OpenSea. Onthullingen over een chaotische werkomgeving, voortdurend veranderende prioriteiten en problemen met de SEC.  
• Ik val in herhaling, maar wil benadrukken dat kwantumcomputing heel belangrijk wordt, ook als je denkt dat je er niet mee te maken krijgt: kijk de uitleg van Ray Harishankar over het belang van kwantumcomputers (vanaf minuut 35:05). Kost een paar minuten en net als ik begrijp je dan nog misschien niet hoe het werkt, maar wel waarom het zo belangrijk is.

Dit zijn slechts twee van de duizenden honden die Rhonda Lepsch van een wrede dood heeft gered

Tot slot: mijn kerstwens

Deze nieuwsbrief is en blijft gratis, want ik schrijf hem om zelf op de hoogte te blijven; en toegegeven, ook vanuit een gebrek aan bescheidenheid, in de waan dat mensen het leuk of interessant vinden mijn mening te lezen. 

Ik zal nooit om tips, abonnementen of een donatie voor mezelf vragen; maar ik vraag je wel vriendelijk om deze bijzondere vrouw te steunen bij de betaling van haar rekening bij de dierenarts: Rhonda Lepsch, van JSP. Je kunt Rhonda hier volgen op Instagram.

Rhonda is Amerikaans, getrouwd met een Balinees en al jaren woonachtig op Bali. Vanaf het prille begin op het eiland hielp ze straathonden. Veel mensen dumpen (letterlijk) zieke honden bij haar in de wetenschap dat Rhonda geen honden kan wegsturen. Ze laat ze op eigen kosten vaccineren, steriliseren en neemt zelf de ziekste honden in huis, die niemand wil hebben. Hoe mank, blind, doof of lelijk ze ook zijn: voor Rhonda is elke hond even bijzonder.

Help honderden, zo niet duizenden honden

Het zal je niet verbazen dat Rhonda fantastisch is met honden, al zegt ze zelf dat ze alles heeft geleerd van haar trainingen bij Cesar Milan. In elk geval heb ik van haar geleerd hoe ik met ons eigen straathondje Nala moet omgaan, die we vorig jaar meer dood dan levend voor onze deur vonden.

Inmiddels zorgt Rhonda zelf dagelijks voor 87 honden, waarvan er 25 honden wonen in het duikcentrum van haar man, dat helaas failliet ging tijdens de Covid-pandemie. Ze doet dit uit eigen zak, door mensen zoals ik te trainen om goed voor hun hond te zorgen. 

Maar daarnaast betaalt Rhonda dus ook nog de vaccinaties en sterilisaties van straathonden en daarvan lopen de kosten enorm op. Juist dit werk is enorm belangrijk: natuurlijk is het goed om een straathond te adopteren, zoals wij hebben gedaan, maar door Rhonda te steunen zorg je eigenlijk voor veel meer honden. Want gevaccineerde, gezonde straathonden kunnen op Bali een goed leven hebben. Helaas hebben ongevaccineerde, zieke hondjes weinig kans en maken ze kans om te eindigen als sate.

Op dit moment staat het water Rhonda helaas aan de lippen. Ze heeft dit jaar zoveel straathonden geholpen dat de openstaande rekening bij de uitstekende dierenarts Sunset Vet al vijfduizend dollar bedraagt. Daarom kan Rhonda er geen dieren meer laten helpen. 

Je kunt Rhonda en de honden op Bali steunen door te helpen de rekening te betalen bij Sunset Vet. Als ze eenmaal boven nul komt, wordt het saldo door de kliniek uitsluitend gebruikt voor medische hulp aan nieuwe hondjes die Rhonda brengt. Door Rhonda te steunen help je honderden, zo niet duizenden honden.

Zo kun je helpen

• klik hier voor het donatieformulier van de dierenarts Sunset Vet
• heel belangrijk: vul in de omschrijving: “for JSP”. Alleen dan wordt jouw donatie gebruikt voor Rhonda’s rekening
• kies het bedrag dat je wilt doneren
• kies voor PayPal of een debitcard of creditcard

Mijn dank is nu al groot, ongeacht het bedrag dat je doneert. En als je niets doneert, geen enkel probleem, alleen hoop ik dan dat je gourmetstel het begeeft op kerstavond.

Ik wens jou en al je dierbaren alle geluk, liefde en gezondheid in 2025! Dank voor je belangstelling en tot volgend jaar.