We zijn vlak voor kerstmis 2023 en dit zou het moment kunnen zijn voor een flitsend jaaroverzicht of een spannende vooruitblik op 2024. Maar er is iets waar we niet omheen kunnen en wat dringend onze aandacht verdient. Afgelopen week werd de VN-klimaatconferentie COP28 afgesloten met een zouteloze compromisverklaring. The Guardian maakte daarover deze evenwichtige samenvatting.
De positie van de VS als ‘s werelds grootste olie- en gasproducent blijft onaangetast. China zal de steenkoolproductie blijven uitbreiden en ook de industrie van India hoeft niet te vrezen. Saoedi-Arabië probeerde elke verwijzing naar fossiele brandstoffen te verwijderen, Rusland werkte achter de schermen om vooruitgang te dwarsbomen en zal dat volgend jaar weer proberen als de klimaattop in Azerbeidzjan wordt gehouden.
Zelfs als optimist kan ik door het ontbreken van specifieke doelstellingen voor CO2-reductie niet als een blij ei juichen over de bereikte overeenkomst om af te stappen van fossiele brandstoffen. Veel landen, met name grote CO2-uitstoters, zijn niet akkoord gegaan met concrete emissiereductiedoelstellingen. Dat maakt de overeenkomst even inhoudsloos als de beloftes van kinderen in de weken voor Sinterklaas, om volgend jaar braver te zijn.
Het is nu aan ons allen
In december 2015 was ik met collega Hans Tobé op COP21 in Parijs, waar de verwachting heerste dat er voor het eerst serieuze plannen zouden worden gesmeed om klimaatverandering tegen te gaan en, kort samengevat, de wereld te redden zoals we die kennen.
Met collega Hans Tobé op de drempel van COP21 in Parijs, december 2015
Hans en ik waren toen net met een groepje gelijkgestemden in de VS en Frankrijk begonnen met Blue City Solutions, dat als doel heeft om projecten te ondersteunen die CO2-reductie bevorderen. Om diverse redenen, waarvan de Covid-pandemie er één was, is dat moeizamer gegaan dan we hadden gehoopt.
Onze gedachte was destijds dat het belangrijk was dat overheid en bedrijfsleven gezamenlijk zouden optrekken. In de praktijk blijken politici wereldwijd door onwil of onkunde, of een ongelukkige combinatie daarvan, niet in staat om tot een coherent beleid te komen waarmee de opwarming van de aarde wordt tegengegaan.
Intussen zijn er veelbelovende technologische innovaties ontwikkeld, zoals CSS-technologie die CO2 uit de atmosfeer haalt en oplost in water maar ook doorbraken geweest in oceaanbemesting. Op het vlak van energie-efficiëntie worden grote doorbraken geboekt, waardoor ik ervan ben overtuigd geraakt dat deze planeet het snelst zal worden gered door innovaties vanuit de samenleving, waarbij overheden alleen faciliterend en niet richtinggevend optreden.
iXora, van de Veluwe
Iedereen die deze nieuwsbrief leest, ook via LinkedIn, Medium of Marketing Report, gebruikt moderne technologie in het dagelijks leven. Of het cloud-diensten zijn zoals Dropbox, Google Cloud of Microsoft OneDrive, AI-toepassingen zoals ChatGPT of streamingdiensten als Netflix; het moderne leven wordt mogelijk gemaakt door diensten die worden geleverd vanuit datacenters, een markt die op dit moment bijna 20% per jaar groeit!
Juist die snelgroeiende datacenters vreten stroom, vooral om de moderne, nieuwste generatie servers te koelen. Daarmee zijn wij samen een deel van het probleem. Volgens mij is de oplossing niet om onze smartphones in te ruilen voor oude Nokias, maar om juist een sprong voorwaarts te maken en datacenters op een betere manier te koelen.
Dat is wat iXora doet op basis van ‘immersion cooling’, koeling door middel van vloeistof in plaats van luchtkoeling, een gepatenteerde technologie waarmee datacenters ruim 30% kunnen besparen op hun energieverbruik en waarmee tevens restwarmte wordt gegenereerd die door bijvoorbeeld huizen en kantoren kan worden gebruikt. Kortom, de technologie van iXora leidt tot significante kostenbesparingen en structurele verlaging van CO2 uitstoot.
Kijk hier naar de korte introductievideo van iXora
Kort samengevat: allereerst gaat het bij datacenters om een wereldwijde miljardenmarkt die gedwongen is om het energieverbruik, en daarmee de CO2-uitstoot, zo snel mogelijk te beperken. Al is het alleen al vanwege de energiekosten!
Ten tweede is de unieke technologie die iXora toepast om servers in de wereldwijde standaard 19 inch behuizing te koelen goed gepatenteerd, wat een concurrentievoordeel betekent. En ten derde heb ik de oprichters leren kennen als kundig, energiek en betrouwbaar.
Die drie factoren samen zie je weinig in een Nederlandse startup. iXora biedt een belegging conform het planet-people-profit principe, waarbij technologische vooruitgang een duurzame wereld mogelijk maakt op winstgevende wijze. Die aanpak spreekt mij aan.
Waar ik ook veel van verwacht, is het deze week door iXora aangekondigde R&D-project om de koelingstechnologie van iXora toe te passen op de machines van NVIDIA, de onbetwiste marktleider op het gebied van servers voor AI-toepassingen. Als deelnemer in het NVIDIA Inception Program krijgt iXora toegang tot de NVIDIA engineers bij het geschikt maken van de iXora-technologie voor de CPU’s en GPU’s van NVIDIA.
En toegegeven, in het kader van volledige transparantie: ik denk als zuunige Nederlander ook dat de waardering van iXora, de prijs per aandeel, voor een bedrijf in zo’n wereldmarkt dat zijn producten al uitlevert aan betalende klanten, bescheiden is. Als iXora niet in Ede maar in Palo Alto zou zijn gevestigd, was het bedrijf minimaal het vijfvoudige waard. Zo simpel is het.
De kerstgedachte in 2023: investeer in duurzaamheid
Bij elke innovatie is het belangrijkst wat de klant ervan vindt. Juist daarom is de mening van Ludo Baauw, CEO van Intermax, zo belangrijk. Hij windt er als Rotterdammer geen doekjes om. Kijk hier naar zijn heldere presentatie over de eerste installatie van iXora bij Intermax, in het datacenter van NorthC.
Omdat jij als lezer van deze nieuwsbrief ook bovenmatig bent geïnteresseerd in innovaties die ons leven kunnen verbeteren, vraag ik je daarom of je iXora wil steunen. Dat is mijn oproep deze kerst.
Participeren kan al vanaf €5.000 en alle informatie is hier verkrijgbaar. Er zijn mensen die investeren op naam van hun kinderen, zodat eventuele winst ook bij de volgende generatie terecht komt. Een mooie gedachte, maar ik zou goed de afweging maken hoe snugger je kroost is want het gaat mogelijk om serieus zakgeld.
Let sowieso goed op, uiteraard: ondanks mijn enthousiasme wil ik benadrukken dat investeren in startups hoog risicovol is. Doe dit alleen met geld wat je kunt missen en ga er ook vanuit dat je het kwijt bent; alleen, als je er wel iets van gaat terugzien, is dat waarschijnlijk veel meer dan je erin hebt gestopt.
Spotlight 9: technologie had een topjaar in 2023
Over investeren en risico’s gesproken: het blijft opvallend om te zien dat ondanks de oorlog in Oekraïne, de ellende in Israel en de Gazastrook en de onzekerheid rond de Chinese economie, met de Amerikaanse presidentsverkiezingen in het vooruitzicht, de tech-aandelen fenomenale rendementen behaalden in 2023.
NVIDIA, Meta en Bitcoin waren de winnaars van 2023. Over de laatste vijf jaar bezien, was het anders.
Ik heb behalve naar 2023 ook teruggekeken naar de best presterende aandelen in de laatste vijf jaar. Dat leidt tot een ander beeld en andere conclusies. Wat in 2023 het meest in het oog springt, is niet dat NVIDIA met 242% stijging verreweg de beste belegging is geweest van de Spotlight 9, want dat was met de explosie van de AI-markt geen verrassing.
Maar ik ken niemand die had verwacht dat het aandeel Meta (Facebook, Instagram, Whatsapp) na het rampzalige 2022, dit jaar met 168% zou stijgen. De comeback van Bitcoin en Tesla was ook opvallend. Beleggen, zeker in technologie, blijft een rare combinatie van analytisch denken en geloof in toverkunst.
Daarom is het ook zinvol om de S&P 500 niet uit het oog te verliezen: in deze grafiek is het de kneus van de klas, maar in 2023 steeg deze index 23% en over de laatste vijf jaar bedroeg de stijging zelfs 93%. Voor de voorzichtige belegger nog altijd een vele malen beter rendement dan een spaarrekening.
Kijkend naar de laatste vijf jaar zijn Ethereum, NVIDIA en Tesla de beste drie beleggingen geweest met duizelingwekkende stijgingen:
Ethereum: 1841%
NVIDIA: 1409%
Tesla: 1089%
Ik had zeker Bitcoin op het podium verwacht, maar daaruit blijkt eens te meer dat ik me op beleggingsgebied beter kan richten op analyses dan op voorspellingen. Want ik kan nog steeds geen enkel zinnig antwoord geven op de meest gestelde vraag: ‘wat zijn in de komende vijf jaar de volgende Ethereum, NVIDIA en Tesla?’
Ik wil iedereen bedanken voor de belangstelling, de tips en de feedback en wens alle lezers en hun geliefden een hele fijne kerst, een prettige jaarwisseling en alle geluk, liefde en gezondheid in 2024. Tot volgend jaar!
“Ik ben in de kern een optimist. Of dat nu voortkomt uit de natuur of uit opvoeding, kan ik niet zeggen. Een deel van optimistisch zijn is het hoofd naar de zon gericht houden en de voeten vooruit bewegen.” — Nelson Mandela
Van muziekfestivals naar datacenters
Een paar jaar geleden werd ik gewezen op het boek The Blue Economy van Gunter Pauli, waarin hij betoogt dat een duurzame samenleving en economische groei wel degelijk samen kunnen gaan. Ik was dermate enthousiast over zijn denkbeelden dat ik Pauli in mijn beste Duits mijn complimenten mailde, waarop hij me in vlekkeloos Nederlands antwoordde dat hij een Belg is – dus gelukkig wel gewend aan een flatertje.
In de praktijk blijkt het lastig om dit type winstgevende, maar duurzame bedrijven te ontwikkelen. Tegelijkertijd winst maken en de wereld redden blijkt een bijzonder complexe klus. Dus toen mijn vriend Vincent Houwert, die ik begin deze eeuw had leren kennen door zijn hostingbedrijf True, een paar jaar terug vroeg of ik zijn nieuwe manier van serverkoeling wilde komen bekijken, was ik op zijn zachtst gezegd matig enthousiast.
Na de verkoop van True wilde Houwert een tijdje relaxen op Curaçao, waar hij een fascinatie ontwikkelde voor professionele geluidsapparatuur voor concerten en festivals waarbij koeling een probleem bleek. Hij vroeg advies aan zijn vriend Vincent Beek, die jarenlange ervaring had in de internationale AV-industrie en het was Job Witteman, eind jaren negentig oprichter van de Amsterdam Internet Exchange (AMS-IX) die de twee Vincents aanraadde naar immersion cooling te kijken en dan vooral naar de markt van datacenters in plaats van geluidsapparatuur.
Waarom ik niet neutraal ben over iXora
Immersion cooling, het koelen van computers door middel van vloeistof in plaats van de traditionele luchtkoeling met ventilatoren, is op zich helemaal niet nieuw. Maar in mijn ervaring zijn datacenters conservatieve bedrijven, een soort kruising van vastgoedmensen en systeembeheerders, die wars zijn van gekkigheid met grote tanks vol vloeistof waar met robotarmen servers in moeten worden getakeld. En dat zijn de gangbare immersion cooling oplossingen. Vandaar mijn aanvankelijke scepsis over iXora.
Wereldwijde belangstelling voor een Nederlandse vinding
Tot mijn verbazing bleken Houwert, Beek en Witteman er echter in geslaagd om immersion cooling toe te passen in de standaard 19 inch racks, leidend tot een enorme energiebesparing van de energievretende servers; en ze hadden er zelfs een wereldwijd patent voor aangevraagd en verkregen. Voor de methode die iXora toepast, waarbij de servers verticaal in plaats van horizontaal worden geplaatst in makkelijk uitneembare gesloten cassettes, waardoor geen vloeistof wordt gelekt en de server eenvoudig toegankelijk blijft voor onderhoud, zag ik gelijk een enorme wereldwijde markt.
Datacenters moeten wel over op immersion cooling
De snel gestegen energieprijzen maken de noodzaak voor datacenters tot de overstap naar immersion cooling alleen maar groter. Want door de enorme toename van streamingdiensten, cloud gebaseerde software services en bovenal de razendsnelle ontwikkeling van high performance computing en AI-toepassingen zoals ChatGPT, is een overgang van luchtkoeling naar immersion cooling de enige optie: de volgende generatie computerchips wordt simpelweg te warm om nog door lucht te kunnen worden gekoeld.
Job Witteman werd CEO van iXora en Vincent Beek de Head of Operations & Sales, terwijl Vincent Houwert zich wegens ziekte moest terugtrekken uit de dagelijkse operatie en uieindelijk helaas overleed. De technische man binnen iXora was al aan boord in de persoon van Head of Engineering Erwin Bleeker, die ik 15 jaar geleden heb leren kennen bij True, voordat hij bij Dell ging uitleggen hoe ze een server in elkaar moesten zetten 😉
Daarom ben ik niet neutraal over iXora: het is een product dat door de enorme energiebesparing duurzaamheid bevordert, het bestrijkt een wereldwijde markt vanaf de start en het wordt geleid door mensen die ik ken en vertrouw. Het lijkt me wel zo netjes dat hier te melden.
Waarom iXora een interessante investering is
Een fascinerend aspect aan iXora vind ik het feit dat het eerste product van een startup uit Ede wereldwijd de aandacht trekt. Vorige week was iXora aanwezig op beurzen in Silicon Valley en Utrecht, zelf ging ik tijdens Singapore Technology Week langs bij iXora op Data Centre World Asia, de leidende beurs op datacentergebied in Azië.
Op standbezoek bij iXora in Singapore met CEO Job Witteman (midden) en Head of Operations & Sales Vincent Beek (rechts).
Eens te meer bleek dat maanden lezen en praten met experts mij niet dezelfde inzichten kan bieden als een paar uur praten met potentiële klanten en partners. iXora werd ondanks de bescheiden stand druk bezocht door bedrijven uit Japan, China, Zuid-Korea, India, Australië en vrijwel alle Asean-landen.
Investeringsanalyse van iXora
Op basis van alle feedback kon ik een aantal conclusies trekken waarom iXora een zeer interessante investering is, die te lang zijn om hier in detail te delen. Maar dit is de kern.
1. Enorme markt
Als investeerder blijft dit de belangrijkste overweging; je kunt wel de beste muizenval ter wereld hebben uitgevonden, als er geen kopers zijn schiet het niet op. Slimmerikken reppen altijd over TAM, Total Addressable Market, en die zit wel snor bij iXora. Honderden miljoenen servers zijn geschikt voor iXora en het gaat hierbij dus om een miljardenmarkt.
2. Concurrerend voordeel
Ruimteoptimalisatie in datacenters: iXora helpt datacenters hun ruimte te optimaliseren door luchtkoeling te elimineren (vaak de helft van het totale vloeroppervlak!) waardoor de capaciteit per vierkante meter toeneemt. Ofwel: meer munten per meter voor de klant.
Energie-efficiëntie: uit de eerste implementatieresultaten blijkt dat iXora het energieverbruik in datacenters tot 50% kan verminderen. Elke cent bespaart op energie is extra winst voor de klant. En vermindert de CO2 uitstoot!
Gebruiksgemak/drempel tot klantacceptatie: zelfs de grootste kluns kan servers uit iXora cassettes verwisselen, want zelfs ik kon het in enkele seconden.
3. Toegang tot de markt/sterke partnerships
iXora heeft een wereldwijde licentie-overeenkomst gesloten met Lubrizol, een dochteronderneming van Berkshire Hathaway, het bedrijf van de legendarische investeerder Warren Buffett. Daarmee is het in één klap toegetreden tot het ecosysteem waar ook Intel en Eaton deel van uitmaken, waardoor de kans op werelwijde verkopen enorm is toegenomen. Daarnaast heeft iXora zelf al aanzienlijke tractie opgebouwd en een wereldwijde pilotserie gepland voor 2024 die de VS, Europa en Azië bestrijkt.
4. Schaalbaar business model
Hardwarebedrijven raken vaak verstrikt in dure productie- en schaalproblemen, daarom heeft iXora besloten om zich te concentreren op hoogwaardige R&D en de productie uit te besteden aan gespecialiseerde bedrijven. Ik noem dat semi-schertsend het Apple-model, dat Foxconn de productie laat doen van de iPhone. Maar het principe is identiek.
5. Sterk investeringsperspectief:
Naarmate hoogwaardig computergebruik steeds meer vloeistofkoeling vereist, biedt het aanpasbare ontwerp van iXora veel potentie voor langetermijngroei. Ik verwacht zelf om twee redenen dat Nvidia servers snel zullen passen in een iXora chassis:
de vormfactor is geen probleem, het is relatief eenvoudig om de populairste lijnen van Nvidia en een chassis van iXora in elkaar te laten passen
Nvidia’s chips zijn zeer energie-intensief en worden erg warm, dus er is een sterke behoefte aan immersion cooling
6. Waardering
De huidige vraagprijs en waardering van iXora worden als redelijk beschouwd, ondersteund door solide inzicht in toekomstige inkomsten en winsten.
iXora heeft dit jaar al een miljoen Euro opgehaald van particulieren, maar participeren kan nog steeds en al vanaf 5.000 Euro. Als je reageert op deze mail of me benadert via LinkedIn, breng ik je graag in contact met de oprichters Vincent en Job.
Voor wie liever kijkt dan leest
Sommige mensen lezen minder graag en kijken liever video, zelfs als ik erin zit, daarom heb ik ook deze video van 5 minuten gemaakt waarin ik mijn observaties deel. Tot zover iXora.
Churchill, Mandela en… Andreessen?
Eigenlijk heb ik een hekel aan inspirerend bedoelde citaten en tegeltjeswijsheden, maar ik betrapte mezelf afgelopen week op het zoeken naar tips en voorbeelden van mensen die in barre tijden geloof hielden in een betere toekomst. Zo las ik met veel plezier stukken uit speeches terug van Winston Churchill, al bleek één van mijn favoriete oneliners uit zijn rijke oeuvre waarschijnlijk helemaal niet van hem afkomstig. Niet iedereen zal deze zin ook ervaren als opbeurend en positief, maar ik knapte er van op:
“Als ik met jou getrouwd was, zou ik vergif in je thee doen,” merkte Lady Astor ooit op tegen Churchill. “Als ik met jou getrouwd was,” antwoordde die, “zou ik het opdrinken.”
Vorige week heb ik genoeg gezegd over de kwalijke rol die sociale media spelen bij het onbeperkt verspreiden van berichten die alleen zijn bedoeld om te kwetsen. Cynisme ligt nu op de loer, maar leidt tot niets. Daarom kies ik er deze week voor om te concentreren op positieve zaken. Ik richt me op mogelijke doorbraken en kansen die anders misschien onopgemerkt zouden blijven.
The Techno-Optimist Manifesto
Je moet lekker in je vel zitten om deze week een stuk te publiceren met die titel, maar Marc Andreessen is een ongeremde positivo. De grondlegger van de web browser is inmiddels topinvesteerder en publiceert vaker interessant denkmateriaal, zoals eerder dit jaar zijn artikel tegen alle doembeelden over de toekomst van kunstmatige intelligentie met de kop ‘Why AI Will Save the World.‘
Nu schrijft Andreessen:
“Onze beschaving is gebouwd op technologie. Onze beschaving is gebaseerd op technologie.
Technologie is de glorie van menselijke ambitie en prestatie, de voorhoede van vooruitgang, en de realisatie van ons potentieel. Gedurende honderden jaren hebben we dit terecht verheerlijkt – tot voor kort.
Ik ben hier om het goede nieuws te brengen. We kunnen vooruitgaan naar een veel betere manier van leven, en van zijn. We hebben de hulpmiddelen, de systemen, de ideeën. We hebben de wil. Het is tijd om opnieuw de technologievlag te hijsen. Het is tijd om Techno-Optimisten te zijn.”
‘Wat doet dit voor de toiletpapier-industrie?’
Was ik maar zo positief als Andreessen. Innovaties hebben zelden de massale impact die bij de introductie wordt verwacht. De briljante marketeer Mike Linton zei ooit tegen me: ‘als er aan een nieuwe innovatie wonderbaarlijke mogelijkheden worden toegeschreven (denk aan AI of een paar jaar terug quantum computing) denk ik altijd: ‘hoe gaat dit de toiletpapier-industrie veranderen? Meestal valt het wel mee.’
Het ligt altijd aan het individu hoe een nieuwe vondst wordt toegepast. De één bouwt met een hamer een nieuwe badkamer voor zijn oude buurvrouw, de ander slaat er een willekeurige voorbijganger mee van zijn fiets af. Dat zal met AI niet anders zijn, vrees ik. Maar ik voel me bij mijn fascinatie voor innovaties geruggesteund door het techno-optimisme van Andreessen. Hopelijk geldt dat voor veel mensen die hun werkzame leven spenderen aan het ontwikkelen of toepassen van innovaties die de wereld vooruit helpen.
Spotlight 9: Nvidia en Tesla fors onderuit
Het was kommer en kwel op de beurs: alleen de crypto’s stegen terwijl beurslievelingen Tesla en Nvidia fors onderuit gingen.
De diepe ellende in het Midden-Oosten leidde tot algehele malaise op de beurzen, waarbij alleen de crypto’s Bitcoin en Ethereum overeind bleven. De kwartaalcijfers van Tesla bleken een grote teleurstelling en Nvidia leidde onder de aankondiging van de Amerikaanse regering dat het de export van bepaalde Nvidia-chips naar China zou blokkeren.
Oprichter en CEO van Nvidia Jensen Huang bekende deze week dat als hij vantevoren zou hebben geweten hoe moeilijk het zou worden, hij waarschijnlijk nooit met Nvidia was begonnen:
“Dat is eigenlijk de superkracht van een ondernemer. Ze weten niet hoe moeilijk het is, en ze vragen zich alleen maar af ‘Hoe moeilijk kan het zijn?’ En tot op de dag van vandaag prent ik me in, ‘Hoe moeilijk kan het zijn?’ Omdat het moet. Je moet jezelf laten geloven dat het niet zo moeilijk is, omdat het veel moeilijker is dan je denkt. En als ik met de kennis van nu zou terug kunnen gaan in de tijd en die hele reis opnieuw zou moeten doorstaan, dan denk ik dat het te veel is. Het is gewoon te veel.”
Een paar jaar geleden werd ik gewezen op het boek The Blue Economy van Gunter Pauli, waarin hij betoogt dat een duurzame samenleving en economische groei wel degelijk samen kunnen gaan. Ik was dermate enthousiast over zijn denkbeelden dat ik Pauli in mijn beste Duits mijn complimenten mailde, waarop hij me in vlekkeloos Nederlands antwoordde dat hij een Belg is – dus gelukkig wel gewend aan een flatertje op z’n tijd.
In de praktijk blijkt het lastig om dit type winstgevende, maar duurzame bedrijven te ontwikkelen. Tegelijkertijd winst maken en de wereld redden blijkt een bijzonder complexe klus. Dus toen mijn vriend Vincent Houwert, die ik begin deze eeuw had leren kennen door zijn hostingbedrijf True, een paar jaar terug vroeg of ik zijn nieuwe manier van serverkoeling wilde komen bekijken, was ik op zijn zachtst gezegd matig enthousiast.
Na de verkoop van True wilde Houwert een tijdje relaxen op Curaçao, waar hij een fascinatie ontwikkelde voor professionele geluidsapparatuur voor concerten en festivals waarbij koeling een probleem bleek. Hij vroeg advies aan zijn vriend Vincent Beek, die jarenlange ervaring had in de internationale AV-industrie en het was Job Witteman, eind jaren negentig oprichter van de Amsterdam Internet Exchange (AMS-IX) die de twee Vincents aanraadde naar immersion cooling te kijken en dan vooral naar de markt van datacenters in plaats van geluidsapparatuur.
Waarom ik niet neutraal ben over iXora
Immersion cooling, het koelen van computers door middel van vloeistof in plaats van de traditionele luchtkoeling met ventilatoren, is op zich helemaal niet nieuw. Maar in mijn ervaring zijn datacenters conservatieve bedrijven, een soort kruising van vastgoedmensen en systeembeheerders, die wars zijn van gekkigheid met grote tanks vol vloeistof waar met robotarmen servers in moeten worden getakeld. En dat zijn de gangbare immersion cooling oplossingen. Vandaar mijn aanvankelijke scepsis over iXora.
Vooral het als koeling onderdompelen van de server in een niet geleidende vloeistof, waarbij er als restproduct alleen warm water vrijkomt dat ook nog kan worden gebruikt voor verwarmingstoepassingen, trekt wereldwijd veel belangstelling.
Tot mijn verbazing bleken Houwert, Beek en Witteman er echter in geslaagd om immersion cooling toe te passen in de standaard 19 inch racks, leidend tot een enorme energiebesparing van de energievretende servers; en ze hadden er zelfs een wereldwijd patent voor aangevraagd en verkregen. Voor de methode die iXora toepast, waarbij de servers verticaal in plaats van horizontaal worden geplaatst in makkelijk uitneembare gesloten cassettes, waardoor geen vloeistof wordt gelekt en de server eenvoudig toegankelijk blijft voor onderhoud, zag ik gelijk een enorme wereldwijde markt.
Datacenters moeten over op immersion cooling
De snel gestegen energieprijzen maken de noodzaak voor datacenters tot de overstap naar immersion cooling alleen maar groter. Want door de enorme toename van streamingdiensten, cloud gebaseerde software services en bovenal de razendsnelle ontwikkeling van high performance computing en AI-toepassingen zoals ChatGPT, is een overgang van luchtkoeling naar immersion cooling de enige optie: de volgende generatie computerchips wordt simpelweg te warm om nog door lucht te kunnen worden gekoeld.
Job Witteman werd CEO van iXora en Vincent Beek de Head of Operations & Sales, terwijl Vincent Houwert zich wegens ziekte moest terugtrekken uit de dagelijkse operatie en uieindelijk helaas overleed. De technische man binnen iXora was al aan boord in de persoon van Head of Engineering Erwin Bleeker, die ik 15 jaar geleden heb leren kennen bij True, voordat hij bij Dell ging uitleggen hoe ze een server in elkaar moesten zetten 😉
Daarom ben ik niet, zoals bij bijvoorbeeld Nvidia en Canva, neutraal over iXora: het is een product dat door de enorme energiebesparing duurzaamheid bevordert, het bestrijkt een wereldwijde markt vanaf de start en het wordt geleid door mensen die ik ken en vertrouw, reden waarom ik ook een paar certificaten in de STAK van iXora (waarover later meer) heb gekocht. Het lijkt me wel zo netjes dat hier te melden.
Waarom iXora een interessante investering is
Een fascinerend aspect aan iXora vind ik het feit dat het eerste product van een startup uit Ede wereldwijd de aandacht trekt. Vorige week was iXora aanwezig op beurzen in Silicon Valley en Utrecht, zelf ging ik tijdens Singapore Technology Week langs bij iXora op Data Centre World Asia, de leidende beurs op datacentergebied in Azië.
Sexy business: op standbezoek bij iXora in Singapore met CEO Job Witteman (midden) en Head of Operations & Sales Vincent Beek (rechts).
Eens te meer bleek dat maanden lezen en praten met experts mij niet dezelfde inzichten kan bieden als een paar uur praten met potentiële klanten en partners. iXora werd ondanks de bescheiden stand druk bezocht door bedrijven uit Japan, China, Zuid-Korea, India, Australië en vrijwel alle Asean-landen.
Op basis van alle feedback kon ik een aantal conclusies trekken waarom iXora een zeer interessante investering is, die te lang zijn om hier in detail te delen. Maar dit is de kern.
Investeringsanalyse van iXora
1. Enorme markt
Als investeerder blijft dit de belangrijkste overweging; je kunt wel de beste muizenval ter wereld hebben uitgevonden, als er geen kopers zijn schiet het niet op. Slimmerikken reppen altijd over TAM, Total Addressable Market, en die zit wel snor bij iXora. Honderden miljoenen servers zijn geschikt voor iXora en het gaat hierbij dus om een miljardenmarkt.
2. Concurrerend voordeel
Kort samengevat:
Ruimteoptimalisatie in datacenters: iXora helpt datacenters hun ruimte te optimaliseren door luchtkoeling te elimineren (vaak de helft van het totale vloeroppervlak!) waardoor de capaciteit per vierkante meter toeneemt. Ofwel: meer munten per meter voor de klant.
Energie-efficiëntie: uit de eerste implementatieresultaten blijkt dat iXora het energieverbruik in datacenters tot 50% kan verminderen. Elke cent bespaart op energie is extra winst voor de klant. En vermindert de CO2 uitstoot!
Gebruiksgemak/drempel tot klantacceptatie: zelfs de grootste kluns kan servers uit iXora cassettes verwisselen, want zelfs ik kon het in enkele seconden.
3. Toegang tot de markt/sterke partnerships
iXora heeft een wereldwijde licentie-overeenkomst gesloten met Lubrizol, een dochteronderneming van Berkshire Hathaway, het bedrijf van de legendarische investeerder Warren Buffett. Daarmee is het in één klap toegetreden tot het ecosysteem waar ook Intel en Eaton deel van uitmaken, waardoor de kans op werelwijde verkopen enorm is toegenomen. Met deze partners zal geen copycat het snel aandurven het patent van iXora te schenden door een ordinaire kopie uit te brengen. Daarnaast heeft iXora zelf al aanzienlijke tractie opgebouwd en een wereldwijde pilotserie gepland voor 2024 die de VS, Europa en Azië bestrijkt.
4. Schaalbaar business model
Hardwarebedrijven raken vaak verstrikt in dure productie- en schaalproblemen, daarom heeft iXora besloten om zich te concentreren op hoogwaardige R&D. De productie, verkoop en support wordt uitgevoerd door de licentie-partners, allereerst Lubrizol.
5. Sterk investeringsperspectief:
Naarmate hoogwaardig computergebruik steeds meer vloeistofkoeling vereist, biedt het aanpasbare ontwerp van iXora veel potentie voor langetermijngroei. Ik verwacht zelf om twee redenen dat Nvidia servers snel zullen passen in een iXora chassis:
de vormfactor is geen probleem, het is relatief eenvoudig om de populairste lijnen van Nvidia en een chassis van iXora in elkaar te laten passen
Nvidia’s chips zijn zeer energie-intensief en worden erg warm, dus er is een sterke behoefte aan immersion cooling
6. Waardering
De huidige vraagprijs en waardering van iXora worden als redelijk beschouwd, ondersteund door solide inzicht in toekomstige inkomsten en winsten. Alleen al het partnerschap met Lubrizol garandeert een minimum van tientallen miljoenen dollars.
iXora heeft dit jaar al een miljoen Euro opgehaald van particulieren, maar participeren kan nog steeds en al vanaf 5.000 Euro. Als je reageert op deze mail of me benadert via LinkedIn, breng ik je graag in contact met de oprichters Vincent en Job.
Voor wie liever kijkt dan leest
Sommige mensen lezen minder graag en kijken liever video, zelfs als ik erin zit, daarom heb ik ook een video van 5 minuten gemaakt waarin ik mijn redenen deel waarom ik heb geïnvesteerd in iXora. De korte video is beschikbaar in het Nederlands en in het Engels.
Tot slot, mooi ander tech optimisme:
Basketballer begint venture capitalfonds van 200 miljoen dollar. Viervoudig NBA-kampioen Andre Iguodala wist al ruim tien jaar geleden, toen hij tekende bij de Golden State Warriors, dat hij in San Francisco een netwerk in de technologiewereld wilde opzetten om na zijn carriere van te profiteren. Dat lijkt aardig te lukken.
Repareren is het nieuwe cool. The Guardian ziet in Amsterdam een duurzame ontwikkeling die korte metten maakt met de fast fashion trend: het wordt grootschalig repareren, in plaats van steeds nieuw kopen en weggooien.
Normaal gesproken schrijf ik niet over mijn eigen werk, liever probeer ik achtergronden, tips en inzichten te delen waar je hopelijk als lezer iets aan hebt. Maar omdat er vaak naar wordt gevraagd, vertel ik je dit keer graag over twee investeringen waar ik enthousiast over ben. Uiteraard ook aandacht voor opvallende zaken in de techwereld, zoals de jubelende cryptowereld over Ripple, het nieuwe AI-bedrijf van Elon Musk, file ontwijken per drone en Lionel Messi’s deal met Apple. Maar nu eerst iXora en Unveil.
iXora uit Ede heeft een vorm van vloeibare koelingstechnologie (immersion cooling) ontwikkeld waardoor datacenters meer dan 30% energie en ruimte besparen, omdat er geen ventilatoren meer nodig zijn zoals bij de gebruikelijke luchtkoeling van computers. En de nieuwste generatie chips wordt dermate heet dat luchtkoeling te inefficiënt en duur wordt, maar gezien de CO2 uitstoot ook maatschappelijk onaanvaardbaar. Dat maakt de marktpotentie van iXora wereldwijd enorm.
Unveil uit Amsterdam koppelt via een eigen marktplaats topfotografen aan verzamelaars op basis van blockchain-technologie. Door een zorgvuldig curatieproces vinden verzamelaars wereldwijd op een gebruiksvriendelijke wijze nieuw hoogstaand werk. Verzamelaars kunnen het fysieke werk kopen, een print, een digitale versie in de vorm van een NFT, of allebei. Unveil kan een cruciale rol vervullen in de explosie van door AI gegenereerde nepfoto’s; het garandeert authenticiteit.
Ik heb eerder met veel plezier en succes met deze ondernemers gewerkt, hun bedrijven zijn voorlopers in snel groeiende wereldwijde markten en duurzaamheid is een belangrijk onderdeel van hun propositie. En niet onbelangrijk: er is ook voor jou een mogelijkheid om al met een klein bedrag als investeerder te participeren, terwijl dat meestal slechts is voorbehouden aan vc-fondsen met hele diepe zakken.
Let op: dit is geen reclame voor beleggen in deze bedrijven. Ik leg uit wat mijn overwegingen waren om te investeren, maar ik wil benadrukken dat beleggen in startups de allerhoogste vorm van risico heeft. Simpel gezegd luidt mijn advies: alleen doen met geld dat je zou kunnen verliezen. En vooral doen omdat je de doelstellingen van de bedrijven ondersteunt.
Waarom winkelt Warren Buffett op de Veluwe?
Begin dit jaar tekende iXora tijdens de CES in Las Vegas een licentie-overeenkomst met het Amerikaanse bedrijf Lubrizol, een dochterbedrijf van Berkshire Hathaway, de investeringsmaatschappij van de legendarische Warren Buffett. Waarom zou een dergelijke wereldspeler een licentie nemen op technologie van een Nederlandse startup?
Hypotherm Rack Management (HRM) van iXora. Server erin en klaar. Cruciaal: past in een standaard 19 inch rack, wereldwijd de standaard in datacenters.
Het antwoord luidt dat wereldwijd versneld enorme vraag is ontstaan naar energiebesparende oplossingen sinds de invasie van Rusland in de Oekraine het gehelmde Russische buurbezoek. Daar komt nog bij dat energieverbruik in datacenters een extreem grote rol speelt, omdat naast vastgoed en apparatuur de energiekosten de grootste kostenpost vormen. Datacenters staan nog vol met energieslurpende ventilatoren, die overbodig worden door iXora’s vloeistofkoeling.
Bij gebruik van de iXora-oplossing kan een datacenter meer servers kwijt per vierkante meter, met lagere energiekosten en daardoor ook met een gereduceerde carbon footprint. Voeg daarbij de enorme toename naar cloud- en streamingdiensten van de laatste jaren en de huidige explosie van AI-toepassingen, waardoor onomkeerbaar wordt dat zware server-intensieve toepassingen de markt zullen domineren. Conclusie: immersion cooling is hot.
Eigen ervaring met datacenters
Mijn persoonlijke ervaring met datacenters gaat ver terug, zo was ik met Flabber en 925 jarenlang zeer tevreden klant bij het innovatieve hostingbedrijf True. (Jort Kelder en ik hebben 15 jaar geleden zelfs een licht humoristisch filmpje opgenomen in hun datacenter.) Dus toen True-oprichter Vincent Houwert na de verkoop van True en wat omzwervingen in de Caraïben het niet kon laten om weer te gaan ondernemen en iXora begon, was ik direct geïnteresseerd.
Met Planet Internet ben ik jarenlang klant en wederverkoper geweest van de diensten van datacenters en daarbij heb ik door schade en schande ondervonden hoe complex datacenters functioneren. Het is weliswaar een miljardenbusiness, maar wel eentje waarin elk dubbeltje wordt omgedraaid. Ik vergelijk datacenters altijd met drinkwater uit de kraan: iedereen heeft het nodig en gebruikt het, maar elke cent eraan besteed is een cent teveel dus de marges zijn dun.
Eigenaren van datacenters hebben een gruwelijke hekel aan risico’s en ondoorzichtige investeringen. Juist daarom vind ik iXora zo interessant: het is de enige partij ter wereld die immersion cooling mogelijk maakt in de bestaande infrastructuur van een datacenter.
In een miljardenmarkt zijn er uiteraard genoeg concurrenten, maar die koelen ofwel alleen de chip, waardoor de rest van het moederbord warmte blijft afgeven en ventilatoren nodig blijven, of hun oplossingen vereisen de installatie van complete jacuzzi’s waarin de servers worden ondergedompeld.
Maar ik weet uit ervaring dat eigenaren van datacenters een enorme afkeer hebben van dit soort gekkigheid, want er is kans op lekkage van vloeistoffen in hun datacenters waar kilometers kabels onder de verhoogde vloeren lopen. En niemand wil robotarmen gebruiken om een server uit zo’n badkuip te hijsen, wat nodig is om alleen al een simpele harde schijf te vervangen.
De oplossing van iXora is bewust ontwikkeld voor eenvoudige installatie en onderhoud. Niks robotarm of badkuip: een iXora chassis past in het wereldwijd gangbare 19 inch rack en iedereen die een computer kan tillen, kan een server in een iXora HRM schuiven.
Het team kent de klant
Die eenvoud in de oplossing vindt zijn oorsprong in de ervaring van het iXora team, dat letterlijk en figuurlijk groot is geworden in datacenters. De founders van iXora zijn behalve uitvinder Vincent Houwert, eerder dus oprichter van hostingbedrijf True, CEO Job Witteman, voorheen oprichter en 17 jaar CEO van de Amsterdam Internet Exchange AMS-IX en CCO Vincent Beek, die decennia commerciële ervaring heeft in de internationale technologie-wereld. En Erwin Bleeker, die ‘supertechneut’ uit het eerder genoemde filmpje, is in februari bij iXora gekomen nadat hij een paar jaar bij Dell heeft uitgelegd hoe zo’n datacenter werkt ;-).
iXora webinar donderdag 20 juni
Meer informatie over de mogelijkheid om te participeren in iXora staat in deze samenvatting van twee pagina’s. Investeren kan al vanaf € 5.000 en afhankelijk van je bijdrage geldt er een bonus tot 30%. Als je meer wilt weten over iXora raad ik je aan om aanstaande donderdag 20 juli om 20.00 uur het webinar te bekijken waarin CEO Job Witteman toelicht wat iXora doet met immersion cooling. waarom dat belangrijk is voor de wereld en hoe jij daaraan kunt bijdragen.
Unveil cureert wat echt is, in het tijdperk van nep
Ik schrijf veel over AI omdat het de markt is waarin op dit moment de meeste vooruitgang wordt geboekt, met de grootste potentiële markt, namelijk vrijwel elke aardbewoner. Tegelijkertijd maak ik me zorgen over de wijze waarop AI het mogelijk maakt om alle vormen van beeld en geluid te manipuleren.
Zoals je misschien weet heb ik een grote liefde voor fotografie, een passie die helaas gepaard gaat met een evenredig groot gebrek aan talent. Mijn oud-collega Alexander Sporre waarmee ik heb gewerkt bij business site 925, is wel een getalenteerd fotograaf. Maar Alexander is ook een talentvol ondernemer en hij is met een aantal partners met Unveil in een groot gat in de markt gesprongen.
Ik geloof in de propositie van Unveil om in de explosie van door AI gegenereerde foto’s, te fungeren als een baken en marktplaats van originaliteit en authenticiteit.
Wat maakt Unveil uniek?
De ontwikkelingen op het gebied van AI gaan dermate snel, dat er wereldwijd enorme behoefte bestaat aan een onafhankelijke partij die de authenticiteit van digitaal werk garandeert. Het is zonder zo’n onafhankelijke partij als Unveil al niet meer mogelijk om te zien of een foto echt is, of gegenereerd met AI.
Derde generatie marktplaats
Ik zie Unveil als een derde generatie marktplaats. In de eerste vorm waren marktplaatsen generiek, denk aan Marktplaats in Nederland en Craigslist in Amerika, met een groot ongefilterd aanbod. (Beiden overigens voor honderden miljoenen gekocht door eBay.) De tweede generatie marktplaatsen waren een gecureerd onderdeel van een groot generiek aanbod, denk aan Uber Black en Airbnb Plus, of het Nederlandse Catawiki, feitelijk een gecureerde versie van eBay.
In de nieuwste generatie marktplaatsen, waarvan Unveil een voorloper is, zie je uitsluitend een zorgvuldig gecureerd aanbod van hoog niveau met een selecte kleine groep aanbieders, die vaak exclusief aan een platform zijn verbonden. Unveil heeft al ruim 1500 fotografen aan zich weten te binden, waaronder een groot aantal internationale topfotografen zoals Bastiaan Woudt en Paul Cupido.
Wereldwijde markt, altijd traceerbaar
Unveil verbindt digitale kunst met fysieke prints op de blockchain, waardoor kunstfotografie als wereldwijd verhandelbaar product traceerbaar wordt, met als doel om enerzijds royalty’s te verstrekken aan de maker en anderzijds de verzamelaar te garanderen dat het gekochte werk authentiek is, met garanties over het geproduceerde aantal. Dit lost wereldwijd een enorm groot probleem op.
Bewezen businessmodel: marktplaats
Vanuit financieel oogpunt is het cruciaal dat het businessmodel van een marktplaats bewezen is en juist in deze markt zeer rendabel, op basis van een commissie van 12.5%. Een dergelijke solide commissie in combinatie met de prijzen die gerenommeerde fotografen voor hun werk ontvangen, biedt hele goede perspectieven voor Unveil.
Het team
De founders van Unveil zijn behalve Chief Product Officer Alexander Sporre (ex-Richemont, co-founder Stories, kunstfotograaf) tevens Chief Commercial Officer Titus de Jong (ex-Salesforce, ex-HP) en Chief Creative Officer Julian Mollema (award winning designer, Ex-Build in Amsterdam). Allen ondernemers met een solide track record op hun eigen gebied. Daarnaast is cruciaal dat ook vanuit de kunstwereld veel interesse bestaat in Unveil. Zo is het Hoofd Fotografie van Sotheby’s EMEA toegetreden tot de Advisory Board van Unveil.
Participeren in Unveil
Meer informatie over de mogelijkheid om te investeren in Unveil staat in deze samenvatting van twee pagina’s. Als je meer wilt weten over Unveil breng ik je graag met de oprichters in contact.
Wekelijks neem ik in deze rubriek de hoogte- en dieptepunten door van de belangrijkste assets op technologiegebied. Nog niet eerder werd de financiële wereld zo beheerst door het cryptonieuws als vanaf donderdagavond, toen een vervroegde wereldwijde vrijmibo in de cryptoscene losbarstte na de onnavolgbare uitspraak van een Amerikaanse rechter in de zaak die de SEC tegen Ripple Labs had aangespannen.
Stel je voor dat XRP de zaak helemaal had gewonnen…
De rechter oordeelde dat de verkoop van de XRP cryptocurrency door Ripple Labs aan institutionele beleggers een overtreding van de effectenwetgeving betekende. Maar, zei de rechter, er was niets illegaals aan de verkoop van XRP door Ripple Labs aan individuele handelaren op cryptobeurzen. Alsof professionele beleggers informatie, transparantie en bescherming nodig hebben maar consumenten niet?
Deze schizofrene uitspraak werd buiten de cryptowereld niet begrepen. “Effectenwetten zijn speciaal ontworpen om individuele beleggers te beschermen, gebaseerd op het idee dat ze niet voor zichzelf kunnen opkomen”, aldus James Carlson, een adjunct-professor effectenregulering aan de New York University, tegen The Information. “Grote institutionele beleggers hebben de bescherming van de effectenwetgeving niet nodig. Deze uitspraak zet die filosofie effectief op zijn kop,” aldus Carlson.
“Effectenwetten zijn speciaal ontworpen om individuele beleggers te beschermen, gebaseerd op het idee dat ze niet voor zichzelf kunnen opkomen. Grote institutionele beleggers hebben de bescherming van de effectenwetgeving niet nodig. Deze uitspraak zet die filosofie effectief op zijn kop.”
James Carlson, New York University
Kans op ‘boiler room’ fraude
De implicaties van dit deel van de uitspraak zijn zorgwekkend. Zoals Carlson zei: “Het potentieel voor ‘bucket shop’ of ‘boiler room’ fraude is alarmerend.” Denk aan de Wolf of Wall Street in een zwart crypto t-shirt. Carlson schetste een scenario waarin een cryptobedrijf tokens uitgeeft aan de grote institutionele beleggers, die gedetailleerde informatie krijgen die vereist is door de effectenwetgeving, maar ze vervolgens via cryptobeurzen doorverkoopt aan individuele handelaren, die deze informatie niet krijgen. Tegen de beslissing zal waarschijnlijk beroep worden aangetekend, dus dit is misschien niet het einde van het verhaal.
XRP steeg binnen een dag met bijna 80%, leverde een deel van de winst gedurende het weekend weer in maar steeg alsnog bijna 50% in de laatste week.
Het zat er al een tijdje aan te komen: Elon Musk heeft zich op het AI-slagveld begeven met x.AI en is CEO geworden van zijn derde bedrijf, naast Tesla en SpaceX, het ruimtevaartbedrijf van Musk dat in een onderhandse verkoop afgelopen week werd gewaardeerd op liefst $150 miljard. De man is misschien een paar straten doorgereden voorbij de afslag ‘excentriek’, maar het blijft toch razendknap hoe hij dit allemaal combineert. Het doel van xAI is ‘om de ware aard van het universum te doorgronden.’ Musk vertelde op Twitter meer over de doelstellingen en eventuele samenwerking met Tesla, maar gaf weinig details prijs. Wordt ongetwijfeld vervolgd.
Dat kopt niet lekker, maar met Code Interpreter kan ChatGPT onder andere gegevens analyseren, grafieken maken, wiskundeproblemen oplossen en bestanden bewerken. Het ondersteunt ook het uploaden en downloaden van bestanden, wat voorheen niet mogelijk was in ChatGPT. Wharton-professor Ethan Mollick, overigens auteur van een uitstekende nieuwsbrief, zegt dat Code Interpreter dingen kan waar hij vroeger onvoorstelbaar veel tijd aan verloor.
Ik deed een testje door vrijdag een .csv bestand met koersgegevens van XRP te downloaden en Code Interpreter te vragen de belangrijkste informatie daaruit weer te geven in een grafiek. Ik vond het resultaat verbluffend, te meer omdat Chat GPT op tekst is gebaseerd en de output tot voor kort ook tot tekst was beperkt. Nu dus niet meer want Code Interpreter spuugde binnen enkele seconden drie relevante grafieken uit!
Code Interpreter van ChatGPT genereerde deze grafieken uit een .csv bestand dat ik had geupload. Scheelt een hoop tijd en moeite!
Anthropic, dat in mei nog een kleine half miljard dollar ophaalde bij investeerders, lanceerde een nieuwe versie van hun Chat GPT concurrent Claude.ai. Decrypt maakt een goede vergelijking tussen Claude.AI, ChatGPT en Google Bard. Officieel is Claude alleen beschikbaar in de VS en het VK, maar met een goed VPN werkt het prima. Ik hoor graag wie grote verschillen ervaart tussen ChatGPT en Claude, zelf zie ik weinig kwaliteitsverschil.
Mijn favoriete goeroe Gary Vaynerchuk vindt Threads ook geen Twitter-killer, maar wijst erop dat het een nieuw publiek zou kunnen aantrekken. Probeer het gewoon, adviseert hij. Vooralsnog is mijn feed op Threads nog steeds gevuld met tweedehands posts van Instagram.
In 2014 leerde ik Taco Carlier van VanMoof kennen toen we samen een week rondliepen op SXSW. Los van het feit dat het een ontzettend fijne kerel is met wie ik tot de dag van vandaag een prettig contact heb, vind ik het nieuws over een mogelijk faillissement van VanMoof erg droevig omdat het bedrijf de grote aanjager was van de e-bike als vervanger van de auto.
In mijn ervaring is integratie van alle onderdelen in een hardware product bijzonder complex, Taco en ik spraken daar meerdere keren over. Hij noemde Tesla als voorbeeld van vrijwel complete verticale integratie. Maar cruciaal is wat je doet op het moment dat een product continu niet goed werkt en je dermate veel kwaliteitsproblemen ondervindt, waardoor klanten ontevreden raken en de service-afdeling wordt overspoeld. Ik zal je niet vervelen met verhalen uit de oude doos over de ellende die ISDN heette waarmee ik had te kampen, in het overgangstijdperk tussen modems en breedband, maar soms moet je een product durven killen om als bedrijf te overleven. Hopelijk overleeft Vanmoof de huidige malaise.
In ander elektrisch vervoer nieuws viel op dat Lee Soo Man, oprichter van het Koreaanse K-pop instituut SM Entertainment, met partners $23 miljoen investeerde in passagiervervoer via drones. De EH216 kan twee passagiers vervoeren en vliegt zonder piloot, wat leidt tot bijzondere video’s. Alleen jammer van die bombastische muziek, daarom hier, uit de stal van SM Entertainment, Red Velvet met Future, thema-nummer van de populaire Koreaanse serie Start-Up – jawel, over internet startups.
De kwalitatief hoogwaardige sportsite The Athletic (vorig jaar overgenomen door de New York Times, die afgelopen week de gehele sportredactie opdoekte) produceerde een mooie long read over de transfer van Lionel Messi naar Miami, mogelijk gemaakt door Apple. Het blijft bijzonder dat Messi als enige speler profiteert van de groei van abonnees op het MLS-abonnement van Apple TV+. De vraag doemt op wanneer Apple zich echt boos gaat maken en zich stort op de verwerving van meer sportrechten, zoals de Premier League, de NFL en de Olympische Spelen. En of er dan meer sporters zullen zijn die buiten hun clubs om direct meedelen in abonnementen op streaming diensten.
Ik wil nogmaals benadrukken dat beleggen in startups de allerhoogste vorm van risico met zich meedraagt. Wel wilde ik graag mijn overwegingen delen om te investeren in iXora en Unveil. Maar simpel gezegd luidt mijn advies: altijd alleen doen met geld dat je kunt verliezen en alleen in bedrijven waarvan je de missie ondersteunt, dan heb je er het meeste plezier van. Profijt blijft onzeker.
Ik kan het niet laten om met MidJourney te spelen. Dit beeld is een combinatie van een foto die ik had geupload, met een door MidJourney gegenereerd beeld.Resultaat van de prompt in MidJourney om een iXora HRM in een ruimte zoals de slotscene uit Raiders of the Lost Ark te plaatsen. Lijkt meer een Transformer op anabolen.
Het is je vast niet ontgaan dat er momenteel veel aan de hand is op het kruispunt van technologie, economie en innovatie. Met de val van Silicon Valley Bank, mijn favoriete bank waar ik ooit klant was, als recent dieptepunt. Maar juist omdat er veel mooie dingen onbelicht blijven, ben ik een wekelijkse nieuwsbrief begonnen over wat me is opgevallen in de techwereld. Hieronder de inhoud van de eerste nieuwsbrief, van 10 april 2023.
Je kunt je hier aanmelden voor deze wekelijkse nieuwsbrief.
Silicon Valley Bank was mijn favoriete bank Wat voor banken zijn Silicon Valley Bank en First Republic? Er is veel in de media bericht over de snoekduik van Silicon Valley Bank en daarbij werd de tegenhanger, First Republic Bank, vaak in één adem genoemd. Maar er zijn fundamentele verschillen tussen deze banken uit de San Francisco Bay Area. Begin deze eeuw was ik met een later roemloos gesneuvelde startup een zeer tevreden klant van Silicon Valley Bank. Zodra je in San Francisco bij een goed advocatenkantoor als cliënt werd aangenomen, greep de advocaat normaliter de telefoon en belde zijn relatie bij Silicon Valley Bank. Zo belandden wij nog dezelfde dag dat ons bedrijf werd opgericht, in een veel te kleine cubicle tegenover een joviale account manager bij Silicon Valley Bank. De werkinstructie was daar duidelijk: ‘elke klant kan de volgende Apple of Microsoft zijn, dus ook al overleeft 98% van de bedrijven de eerste vijf jaar niet, behandel je klanten alsof zij die succesvolle 2% zijn.’ Elke Nederlandse bank zou kunnen leren van de manier waarop Silicon Valley Bank met klanten omging. Het faillissement van SVB heeft ook niets te maken met creatief boekhouden of vreemde producten zoals in de bankencrisis, maar met falen van het treasury management en de stijgende rente. Kort gezegd: het goed op de eigen centen passen. Nu al blijkt dat Silicon Valley Bank wordt gemist, bijvoorbeeld bij de financiering van climate tech bedrijven, juist de startups die nodig zijn om klimaatverandering tegen te gaan.
First Republic doet iets heel anders First Republic Bank blinkt daarentegen uit in het lenen van geld aan founders en C-level management van succesvolle startups. Dus niet in het lenen van geld aan startups, zoals Silicon Valley Bank deed. Mensen als Mark Zuckerberg kregen bijvoorbeeld bijzonder lage hypotheken aangeboden. Waarom heeft een miljardair een hypotheek nodig van $6 miljoen? Founders van succesvolle bedrijven houden liefst zo lang mogelijk vast aan al hun aandelen, zolang de koersen stijgen. Dus lenen ze geld van banken met als onderpand aandelen in hun eigen bedrijf. Zo gaat er in Silicon Valley nog steeds het hardnekkige gerucht dat Zuckerberg zelfs een paar miljard, jawel, miljard, leende van First Republic, ondermeer om zijn eigen liefdadigheidsstichting te financieren. Liever een procentje rente betalen dan aandelen verkopen die, tot vorig jaar, vele malen harder stegen dan de rente.
Spotlight: iXora immersion cooling
Vaak krijg ik de vraag welke Nederlandse startups interessant zijn. Dat de rijdende zonnebank Lightyear zoveel aandacht kreeg in de media was logisch, want iedereen snapt wat auto’s zijn en waar de zon zit, maar er waren twee redenen waarom weinig professionele investeerders geloofden in een auto op zonne-energie.
Allereerst kost het geen miljoenen maar miljarden om een autobedrijf op te zetten, laat staan op een nieuwe energiebron, zie Tesla. Geen investeerder in Nederland zet het roulette-balletje op rood of zwart bij dat soort bedragen. Misschien nog belangrijker is dat een auto van regulier formaat te weinig zonnepanelen kan dragen om met de huidige generatie zonnepanelen te zorgen voor voldoende voortstuwing, reikwijdte en wat geinige extra’s zoals koplampen en remlichten. Ik laat me graag verrassen maar zie het niet goed komen met Lightyear.
Cooling is koel Een startup die wel succesvol een relevant product heeft ontwikkeld voor een enorme markt, is iXora uit Ede. Het bedrijf onder leiding van CEO Job Witteman (founder en jarenlang CEO van de Amsterdam Internet Exchange AMS-IX, ik ken hem uit zijn tijd daarvoor bij British Telecom) heeft een oplossing ontwikkeld waarbij datacenters veel ruimte en energie kunnen besparen. De vloeibare koelingtechnologie van iXora maakt de noodzaak van ruimte en energie vretende luchtkoeling (ventilatoren) overbodig. Warren Buffett’s bedrijf Lubrizol kocht een wereldwijde licentie en het zou mij niet verbazen als iXora binnen drie jaar (cliché alert!) de unicorn-status bereikt, oftewel meer dan een miljard Euro waard wordt. Want energieverbruik van datacenters moet omlaag en het is in hun eigen belang om kosten te besparen en CO2 uitstoot te verminderen. De oplossing van iXora is even simpel als effectief is en kan eenvoudig in de standaard datacenters worden ingepast, daarom lijkt het logisch dat het bedrijf op termijn wordt overgenomen door een partij als bijvoorbeeld Dell om aan al haar datacenter klanten een iXora-chassis aan te kunnen bieden, als extra vakje om aan te kruisen op het bestelformulier. Vergelijkbaar met hoe EMC ooit VMWare overnam en zelfs een paar jaar later naar de beurs bracht. Een startup kan op eigen kracht die wereldwijde klantenkring nooit zo snel bereiken.
Friends & family investeringsronde iXora houdt op dit moment een investeringsronde en vanaf 5.000 Euro kun je deelnemen. Ik geef geen advies, maar mijn stelregel is dat je een investering in een startup moet beschouwen als geld dat je nu zeker kwijt bent en dat heel misschien ooit terugkomt – maar dan hopelijk wat meer dan dat je erin stopte. Ik houd wel van dit soort laagdrempelige kansen, meestal ligt de minimum instap vele malen hoger. Let op: dit is geen beleggingsadvies en je belegt buiten AFM-toezicht, er is geen vergunnings- en prospectusplicht. En de founders van iXora zijn vrienden van me, dus ik ben hierin verre van neutraal.
Het iXora HRM chassis kan meerdere servers huizen. HRM staat overigens niet voor het goeie oude Personeelszaken in een nieuw jasje, maar voor Hypotherm Rack Mount. Het is zo genoemd omdat deze vloeistof gekoelde kasten passen in de wereldwijd gangbare standaard 19″ racks. Daardoor kunnen datacenters ze snel inpassen in hun infrastructuur, in tegenstelling tot de open tanks vol vloeistof van de concurrenten.
Goede evenementenkalender
Waar zijn de events en congressen waar je absoluut moet zijn? Dat blijft altijd lastig en ik heb op menig congres het gevoel gehad dat ik op het verkeerde feest was beland. Daarom is de evenementenkalender van Luna PR uit Dubai zo handig, daarop staan alle belangrijke congressen, feesten en bijeenkomsten op het gebied van crypto en Web 3. De zusjes Nikita (CEO, rechts) en Nisheta (COO, links) Sachdev weten doorgaans waar het gebeurt.
Tot slot een blik op de belangrijkste koersen in tech. Google is de winnaar van de week met 7.5% stijging. Bezien vanaf het begin van dit jaar hoeven we nog niet met de pet rond voor Mark Zuckerberg, die vorig jaar nog $30 miljard verloor aan vermogen in een dag, want zijn Meta is na het annus horribilis 2022 inmiddels alweer 76% gestegen. En je hoort er weinig over, maar wie Bitcoin en Ethereum kocht op 1 januari zou inmiddels ook 69% en 56% stijging hebben meegemaakt:
Volgende week Ondermeer: waarom de rechtszaak van de Amerikaanse overheid tegen Binance belangrijk is voor de toekomst van crypto als onderdeel van de reguliere economie. Ik schreef exact een jaar geleden al over de aanhoudende problemen bij Binance. En spotlight op Unveil, een startup uit Amsterdam die zich richt op het snijvlak van twee enorme markten: de kunstwereld en de markt van NFT’s.
