Je herinnert je vast de scène uit de film The Social Network waarin Justin Timberlake, in zijn rol als Sean Parker, tegen Mark Zuckerberg zegt: ‘A million dollars isn’t cool. You know what’s cool? A billion dollars.’ Ach, wat waren dat achteraf simpele, onschuldige tijden. De CEO van OpenAI, Sam Altman, die een paar maanden geleden nog zonder beleefdheidsfrasen uit zijn eigen bedrijf werd gezet, is pas een paar weken terug in functie maar lacht om miljoenen en miljarden: Altman is op zoek naar zeven biljoen dollar. Ofwel: zevenduizend miljard dollar. Voor een idee, nog niet eens voor een bestaand bedrijf. Wat is er aan de hand?
Het gezicht van investeerders zodra ze horen welk bedrag Sam Altman wil hebben.
Afgelopen donderdag kwam de Wall Street Journal met het bericht dat Sam Altman, de CEO van OpenAI, vijf tot zeven biljoen dollar zoekt om een wereldwijd netwerk van chipfabrieken te bouwen. Vorig jaar ging al het gerucht dat Altman een met Nvidia concurrerende chipfabrikant wilde opzetten onder de codenaam Tigris, maar toen werd niet vermoed dat het ging om biljoenen. De nu uitgelekte zeven biljoen in cijfers is 7,000,000,000,000, een zeven met twaalf nullen.
Wacht, hoeveel?
Om dit in perspectief te plaatsen: in 1995 startte de Internet-hype met de beursgang van Netscape, tot grote ontzetting van de traditionele beleggingsmarkt omdat de browsermaker nog geen winst maakte, hoewel het miljoenen gebruikers had van de populaire browser Navigator. Op de openingsdag haalde Netscape met de aandelenverkoop $82.5 miljoen op.
Altman wil voor zijn idee, want meer is het schijnbaar nog niet, dus vijfentachtigduizend keer zoveel geld ophalen van private investeerders als Netscape beurde op de Nasdaq. Tijden veranderen.
Om nog een poging te doen te duiden om hoeveel geld het gaat: Altman wil met $7 biljoen ruim een derde ophalen van het bruto nationaal product van de hele Europese Unie, de tweede economie ter wereld. Het BNP van deze planeet is overigens $88 biljoen, daar wil Altman graag 8% van hebben, dan is-ie voorlopig van de straat.
Volgens de Wall Street Journal is Altman ondermeer in gesprek met het staatsfonds van de Verenigde Arabische Emiraten en dan vermoed ik dat het niet gaat om Dubai, dat financieel gezien woestijnridder te voet is, maar om het schatrijke olieproducerende Abu Dhabi. Vooral via het staatsfonds Mubadala zoekt Abu Dhabi naar nieuwe omzetbronnen, nu de oliebronnen langzaam maar zeker dicht lijken te gaan om een kans op een leefbare planeet te houden.
Het is aannemelijk dat Altman ook bij de bevriende grote buurman van de Emiraten langswipt, Saudi-Arabië, dat met het staatsinvesteringsfonds PIF (let op de windmolens bovenaan de pagina, daar staat Saudi-Arabië blijkbaar bekend om) steeds nadrukkelijker aan de weg timmert.
Waar maak je 7 biljoen aan op?
Altman zoekt naar een oplossing voor een kritisch knelpunt voor de groei van OpenAI: de schaarste aan geavanceerde grafische processors (GPU’s) die essentieel zijn voor het trainen van geavanceerde AI-modellen, zoals zijn uiterst populaire ChatGPT. Ondanks het succes van OpenAI en concurrenten als Google Gemini en Anthropic, staan al deze miljardenbedrijven met de pet in de hand bij chipmaker Nvidia, dat ongenaakbaar is als maker van de beste GPU’s. Alleen: Nvidia kan de vraag niet aan. En Altman wil niet afhankelijk zijn van één leverancier.
Eén van mijn nieuwjaarsvoornemens was om minder over mensen te oordelen in 2024, maar mensen die te cool zijn om hoofdletters te gebruiken maken het me niet makkelijk
Altman meldde op Twitter, een dag voor publicatie van het artikel in de Wall Street Journal:
“Wij geloven dat de wereld meer AI-infrastructuur nodig heeft – productiecapaciteit voor fabs, energie, datacenters, etc. – dan mensen momenteel plannen te bouwen. Het bouwen van AI-infrastructuur op massale schaal, en een veerkrachtige toeleveringsketen, is cruciaal voor economische concurrentiekracht. OpenAI zal proberen te helpen!”
– Sam Altman
Strak plan of luchtkasteel?
Zijn ambitieuze plan bestaat uit de opzet van een netwerk van enkele tientallen chipfabrieken (‘fabs’) die een constante aanvoer van de cruciale chips zouden waarborgen, niet alleen voor OpenAI maar ook voor andere klanten wereldwijd. Het plan omvat samenwerking tussen OpenAI, investeerders, chipfabrikanten waaronder marktleider TSMC, datacenters en energieproducenten. Want zonder eigen energiecentrales kunnen chipfabrieken op deze schaal niet opereren.
Opvallend aan de tweet van Altman is zijn specifieke vermelding van datacenters. Dat betekent dat hij niet alleen van plan is om de afhankelijkheid van Nvidia te verminderen, maar ook af wil van zijn afhankelijkheid van cloud-gebaseerde oplossingen zoals Microsoft nu draait voor OpenAI en Google voor Anthropic. Microsoft bezit 49% van de aandelen van OpenAI en heeft er mede voor gezorgd dat Altman bij OpenAI kon terugkeren na de paleisrevolutie in november, dus dat wordt een interessante kwestie om te volgen.
Als dit initiatief werkelijkheid wordt, zou dat betekenen dat de AI-industrie en vele andere rekenkracht slurpende bedrijfstakken hun ambities kunnen realiseren. Maar los van het geld zal het resulteren in een complexe eigendomsstructuur waarbij nog onduidelijk is wie zeggenschap heeft en eigenaar wordt van het intellectueel eigendom, los van alle chipfabrieken, datacenters en energiecentrales.
Duurzaamheid en geopolitiek grote uitdagingen
Het plan van Sam Altman om de productie van superchips radicaal op te schalen, heeft aanzienlijke consequenties op het gebied van duurzaamheid. De milieuvoetafdruk van chipfabrieken is aanzienlijk; het zijn energie-intensieve faciliteiten die ook grote hoeveelheden water vereisen en schadelijk afval produceren.
De ongekende schaal van Altman’s idee zou een enorme druk op natuurlijke hulpbronnen en energienetwerken leggen. De milieu-effecten worden nog versterkt door de behoefte aan nieuwe energiecentrales, die de CO2-uitstoot zullen verhogen, tenzij er uitsluitend gebruik wordt gemaakt van hernieuwbare energiebronnen. Met financiers uit het Midden-Oosten lijkt dat niet voor de hand te liggen.
Afgelopen week kondigde de regering-Biden nog vol trots een nieuw initiatief aan waarbij de VS $5 miljard investeert in een publiek-private samenwerking gericht op het ondersteunen van onderzoek en ontwikkeling op het gebied van geavanceerde computerchips. Dit initiatief werd volledig overstemd door het WSJ-artikel over het plan van Altman.
Het initiatief van president Biden onderstreept opnieuw dat de Amerikaanse regering het belang van hoogwaardige chips onderkent en daarom kan het plan van Altman snel geopolitieke spanningen aanwakkeren. Door te proberen de chipproductie uit te breiden binnen een door de VS geleid kader, is het wachten op een reactie van China, aangezien dat de laatste jaren ook nadrukkelijk streeft naar hoogwaardige chips waarbij Huawei een grote rol speelt.
Superchips zijn een zaak van nationale veiligheid en economische groei op lange termijn. China zal niet lijdzaam toekijken bij een concentratie van de productie van deze chips door bondgenoten van de VS, wat mogelijk leidt tot vergeldingsmaatregelen waarbij Amerikaanse bedrijven en hun partners nog moeilijker toegang krijgen tot de Chinese markt. Het project van Altman werpt daarom nu al de schaduw vooruit van een intense handelsoorlog tussen enerzijds China en anderzijds de VS en zijn bondgenoten.
Voor de zoveelste keer herrezen: Bitcoin had een recordweek. Beeld gemaakt met Midjourney.
Bitcoin is meer waard dan Tesla, westerse politici worstelen met AI-beleid en Elon Musk wil met Twitter banken overbodig maken.
Bitcoin dit jaar 106% gestegen
Halverwege de week waren de zelfbenoemde Gaza-experts weer een dagje crypto-kenner en was het feest in cryptoland, toen Bitcoin kort de grens van $35.000 overschreed. De koers steeg dit jaar al 106% en daarmee laat Bitcoin de nummer twee van de crypto’s, Ethereum, ver achter zich; het leidende ontwikkelplatform op blockchainbasis steeg dit jaar ‘slechts’ 49%.
Van de beleggingen die ik volg in mijn volstrekt arbitraire Spotlight 9 deed alleen de motor van de AI-economie, Nvidia, het dit jaar beter dan Bitcoin: het aandeel NVDA steeg in 2023 tot nu toe liefst 183%. Inmiddels schommelt de koers van Bitcoin net boven de $34.000, maar de koersstijging van ruim 13% over de afgelopen week is bijzonder.
De koersstijging was vooral te wijten aan de verwachting dat een Bitcoin ETF zal worden goedgekeurd. Er was dus niet eens de goedkeuring van een ETF, maar de verwachting dat er eentje wordt goedgekeurd. (Ik schreef eerder over een Bitcoin ETF: Het is alsof een weerman zegt: ‘morgen zou het kunnen regenen. Daarvoor is wel eerst een wijziging van de wolkenlucht nodig.’)
Google heeft moeite aan te haken in de AI-wedloop wedloop en publiceerde slechte kwartaalcijfers. Bitcoin is een parallel universum. Grafiek gemaakt met Canva.
Bitcoin verslaat Tesla?
De unieke combinatie van schaarste en verhandelbaarheid maken Bitcoin een gewild beleggingsobject. Bitcoin is een schaars digitaal object waarvan er ooit maximaal 21 miljoen zullen worden gemaakt en het is 24 uur per dag verhandelbaar vanaf een mobiele telefoon. Maar de koers van Bitcoin wordt geheel gedreven door speculatie en verwachtingen. Er is geen onderliggende waarde, geen bedrijf dat iets maakt op basis waarvan toekomstige winsten kunnen worden ingeschat.
Crypto bro’s zitten vaak ook in sneakers, goud en whisky. Beeld gemaakt met Midjourney.
Inderdaad bedraagt met de huidige koers de waarde van alle Bitcoins samen ruim $700 miljard en dat is meer dan de marktwaarde van Tesla (de koers vermenigvuldigd met het aantal uitstaande aandelen) van $650 miljard. Maar Tesla heeft bezittingen: het heeft patenten, fabrieken, personeel, een verkoopnetwerk en een goed gevulde orderportefeuille. Bitcoin heeft de transparantie van zijn blockchain en een waarde die uitsluitend wordt bepaald door vraag en aanbod.
Voor de Bitcoin-fanaten is er overigens een goede reden enige bescheidenheid in acht te nemen als ze Bitcoin een betere belegging vinden dan Tesla. Dit zijn de koersstijgingen in de laatste 5 jaar van Bitcoin vergeleken met Nvidia, Ethereum en… Tesla:
Bitcoin: 438%
Nvidia: 654%
Ethereum: 749%
Tesla: 798%
Terwijl ik dit tikte schoot me te binnen dat Elon Musk dit soort tabelletjes vast allemaal bijhoudt en in mijn gedachten hoor ik hem grinniken.
Hamas kreeg geen miljoenen uit crypto
Minder grappig was een artikel in de Wall Street Journal waarin werd beweerd dat de gezandstraalde versie van de SS miljoenen had opgehaald uit cryptodonaties. Het leidde tot vragen in het Amerikaanse congres terwijl uit onderzoek blijkt dat het bericht totale onzin is. De Wall Street Journal weigerde het artikel in te trekken en eens te meer blijkt dat de geringe belangstelling van serieuze media voor de crypto-wereld leidt tot slechte berichtgeving, verkeerde beeldvorming en als consequentie wanbeleid.
Westerse leiders worstelen met AI
Komende week doen president Biden en de Britse premier Sunak allebei een poging zich te profileren als de meest verantwoordelijke wereldleider op het gebied van AI-beleid. Biden doet dat met de presentatie van een presidentieel besluit over gebruik van AI en Sunak houdt een heuse wereldtop op een symbolische plek.
Presidentieel besluit van ruim 100 pagina’s over AI
Iemand die de langverwachte presidentiële verordening van de regering-Biden over AI heeft gelezen, vertelde VentureBeat dat de verordening “de langste” is die hij ooit heeft gezien, met meer dan 100 pagina’s.
De presentatie in het Witte Huis door president Biden staat op maandagmiddag gepland, tijdens een evenement getiteld “Safe, Secure, and Trustworthy Artificial Intelligence.” Die naam kiezen voor een event over AI is net zo passend als ‘gezellig, respectvol en beschaafd’ als slogan voor Twitter of ‘verlegen, soms balorig maar altijd goedgemutst’ voor Hamas.
Mooie symboliek bij de Britten
Komende week komen zo’n 100 wereldleiders, techbazen, academici en AI-onderzoekers samen op de Bletchley Park campus in Engeland, ooit de thuisbasis van de codebrekers die een cruciale rol speelden tijdens de Tweede Wereldoorlog. (Twee filmtips over dit onderwerp: Enigma met Kate Winslet, in de rol van Kate Winslet maar dan in de Tweede Wereldoorlog en The Imitation Game met een schitterende rol van Benedict Cumberbatch als Alan Turing.)
‘Hun doel is deel te nemen aan discussies over hoe de voordelen van deze krachtige technologie het best kunnen worden gemaximaliseerd terwijl de risico’s worden geminimaliseerd’, aldus de BBC in een artikel met de hysterische kop ‘Can Rishi Sunak’s big summit save us from AI nightmare?’ Biden is er overigens niet bij, hij stuurt vice-president Kamala Harris. Je gaat als wereldleider natuurlijk niet iemand anders z’n AI-summit hypen door er zelf heen te gaan.
VS en Singapore werken aan gezamenlijk AI-beleid
Waar de VS en het VK vooral uitblinken in oneliners en koddige benamingen, kondigde Singapore eerder dit jaar al AI-Verify aan, een stichting met gestandaardiseerde tests voor AI-toepassingen die bedrijven en organisaties helpt “objectief en verifieerbaar” gebruik te maken van kunstmatige intelligentie (AI). Nu gaan Singapore en de VS een gezamenlijke groep oprichten om transparantie in AI-implementaties te bevorderen door middel van technische- en procescontroles.
Dat klinkt saai, maar is veel belangrijker dan die bijeenkomsten met politici die niet eens weten wat het verschil is tussen AI en slechte software als gevolg van wanbeleid, zoals in Nederland met de toeslagen-affaire. Want op basis van gestandardiseerd testen van AI-applicaties kan pas worden ingeschat wat de mogelijkheden en de gevaren zijn van AI bij daadwerkelijk gebruik. Daar schiet de wereld echt iets mee op. Ik ken de organisaties die deze tests gaan bepalen en uitvoeren, NIST namens de VS en IMDA namens Singapore en dat zijn geen snurkers. Ik heb hoge verwachtingen.
Google stopt $2 miljard in OpenAI-rivaal Anthropic
Google ‘s moederbedrijf Alphabet heeft $500 miljoen geïnvesteerd in het kunstmatige intelligentiebedrijf Anthropic, rivaal van OpenAI (maker van ChatGPT) en heeft toegezegd in de loop van de tijd nog $1,5 miljard te investeren.
Google is al een investeerder in Anthropic en de nieuwe investering zou Anthropic moeten helpen concurreren met ChatGPT van OpenAI, dat wordt gesteund door Microsoft. Amazon zei vorige maand al dat het tot $4 miljard zou investeren in Anthropic.
Zo lijkt er een titanenstrijd te ontstaan tussen twee kampen: aan de ene kant Anthropic, gesteund door Google en Amazon, en aan de andere kant OpenAI, gesteund door Microsoft. Alle convenanten, summits en persconferenties ten spijt van types als president Macron, premier Sunak en president Xi Jinping, lijkt de AI-markt toch een geheel Amerikaans feestje te zijn geworden.
Er is simpelweg geen ander land waar er zoveel miljarden worden geinvesteerd in de benodigde ontwikkeling. Want ontwikkeling van AI vereist geen miljoenen, zoals in de goeie ouwe tijd, maar tientallen miljarden.
Energieverbruik van AI een groeiend probleem
“AI van stroom voorzien kan evenveel elektriciteit verbruiken als een klein land.”
Rondom de doorbraak van AI zie ik exact hetzelfde patroon terug als bij de doorbraak van internet in de jaren negentig en iets later bij massale acceptatie van de mobiele telefoon. De kern van de kritiek is steeds: ‘maar wat betekent dit voor auteursrecht/verspreiding van terreur/opvoeding van onze bloedjes van kinderen/ons contact met ouderen.’ Kies maar.
Ik schat dat het maximaal twee weken duurt voor de westerse media doorhebben dat dit De Vries hiermee een zeer klikwaardig onderwerp aanroert en semi-kritische stukken gaan publiceren over het energiegebruik van AI.
Want als je niets snapt van een innovatie, kun je als journalist het best veiligheidshalve heel kritisch doen zodat je later altijd kan zeggen dat je altijd al sceptisch bent geweest.
Elon Musk een jaar eigenaar van Twitter
The Verge legde de hand op audio-opnames waarop Musk zijn team vertelt dat Twitter, of X zoals hij het heeft genoemd, voor eind volgend jaar volledige bankdiensten zal aanbieden. Intussen introduceerde X twee nieuwe abonnementen in een poging meer omzet te genereren nu de advertentie-omzet blijft dalen.
Dat is één van de vier problemen die de BBC meent te zien bij X. Het is lastig om die analyse serieus te nemen als de Britse staatsomroep ook deze zin plaatst: “What we know for sure is a lot of big names have left the platform over the last year, including Elton John and Gigi Hadid.” Wat je hierin ziet, is dat de BBC niet snapt wat de volgorde is: als het publiek vertrekt, gaan de mensen die wat te verkopen hebben ook weg. En niet andersom.
Instagram, Snapchat en TikTok braken niet door omdat er celebrities op zaten; die celebrities maakten accounts aan nadat hun management begreep dat de platformen een gratis communicatiekanaal boden met een massapubliek zonder tussenkomst van traditionele media.
Tot slot twee bijzondere links
In een tijd waarin zoveel kinderen in gebieden als het Midden-Oosten en Oekraïne geen kans krijgen om een normaal leven te leiden en hun potentieel te bereiken, is het bijzonder verdrietig om te zien dat iemand die op jonge leeftijd alles leek te hebben, zoals de gisteren helaas veel te vroeg overleden Matthew Perry, decennia lang worstelde om de volgende dag te halen.
We kennen Perry vooral als Chandler uit Friends. In een oud interview bij Conan O’Brien zien we hem als zichzelf, wanneer hij een hilarische anekdote vertelt.
Toch wil ik positief afsluiten. Ontwikkelaar Prabhjot Singh maakte op de spotgoedkope Raspberry Pi een apparaat dat gebarentaal kan omzetten in spraak en spraak kan omzetten in gebarentaal, met behulp van een robotische hand. Met het apparaat kan iedereen communiceren met mensen die alleen gebarentaal beheersen. In deze video laat Singh zien hoe het werkt. Helaas is het geluid slecht, maar de werking is helder!
Wat een week in tech: Mark Zuckerberg praatte in 3D, U2 speelde de Sphere in Las Vegas plat, Sam Altman en Jony Ive in een ‘iPhone voor AI’, Amazon stopt miljarden in AI, Spotify vertaalt podcasts in allerlei talen en Taylor Swift zat in een voetbalstadion. En de Franse autoriteiten vielen binnen in een kantoor van Nvidia.
The Sphere: vindt U2 in deze concertzaal die aanvoelt alsof je in een enorme virtual reality bril staat. Bron: The Sphere op Instagram.
U2 opende de Sphere
Eerst de meest opvallende beelden van afgelopen week. U2 opende vrijdag de Sphere in Las Vegas, de spectaculaire evenementenhal die liefst 2.3 miljard dollar kostte. Met een hoogte van 112 meter en een maximale breedte van 157 meter heeft de Sphere een totale oppervlakte van 81.300 vierkante meter en is daarmee het grootste bolvormige gebouw ter wereld.
De bezoekers van het openingsconcert van U2 lijken op social media unaniem enthousiast over de Sphere. Uiteraard biedt een mobiele telefoon geen goede indruk van de ervaring om rondom de band honderden vierkante meters scherm te zien in 16K resolutie , maar alsnog zijn de beelden van Where The Streets Have No Name en With Or Without You indrukwekkend. Het geluid scheen ook uitmuntend te zijn, best handig bij een concert en toch vaak over het hoofd gezien. Mijn broer was erbij en is zo enthousiast dat hij direct kaarten heeft gekocht voor het laatste concert van de vijfentwintig concerten tellende residency van U2 in de Sphere.
Drie versies van Mark Zuckerberg en alle drie zijn emotieloos. Griezelig realistisch. Bron: Lex Fridman podcast.
Zuckerberg en Fridman geen reclame voor Metaverse
Lex Fridman had opnieuw Meta-topman Mark Zuckerberg te gast in zijn podcast en dit keer vond het gesprek plaats op een bijzondere manier. Beiden droegen de Quest Pro VR headset en zaten niet in dezelfde ruimte, maar honderden kilometers van elkaar verwijderd. Toch oogde en voelde het gesprek levensecht. De beeldkwaliteit overtrof mijn verwachtingen.
Tegelijkertijd legde de podcast van de heren op pijnlijke wijze de achilleshiel bloot van deze technologie. Zoveel moeite, tijd en geld besteden aan het maken van een realistische avatar van iemands gezicht om vervolgens een uur met elkaar te gaan ouwenelen, is de digitale variant van met een F-35 schieten op een mug of een prinsessenjurk aantrekken om je statiegeldflessen weg te brengen naar de Jumbo: het kan, maar het is een tikje overdreven.
Ik heb niet de indruk dat mensen zo zitten te springen om hogere beeldkwaliteit van hun videocalls, dat ze bereid zijn een VR-bril op te zetten. De technologie van Meta lijkt op een technologie die op zoek is naar een toepassing. Als Steven Schnaars zijn fenomenale boek “Megamistakes: Forecasting and the Myth of Rapid Technological Change” nu zou schrijven in plaats van in 1987, zou hij zeker een hoofdstuk wijden aan de Metaverse-aspiraties van Zuckerberg die blijft proberen van VR een gemeenschappelijke gesprekservaring te maken, in plaats van blij te zijn dat het al een schitterende ervaring biedt in online games, een miljardenindustrie.
Fransen vallen weer eens binnen
Er waren deze week zoveel ontwikkelingen op AI-gebied dat het lastig leek om te duiden, tot bekend werd dat de Franse autoriteiten dinsdag een inval hadden gedaan bij ‘een maker van grafische kaarten.’ En daarmee bedoelden ze niet van die perkamenten rollen waarmee Napoleon richting Moskou marcheerde, maar de uiterst gewilde kaarten van Nvidia die nodig zijn voor de huidige generatie AI-applicaties.
Het officiële standpunt luidt dat de Europese overheden proberen om de acties te controleren van Big Tech-bedrijven bij het dwarsbomen van concurrentie. En laten die Big Tech-bedrijven geheel toevallig allemaal Amerikaans zijn; het zijn Apple, Meta, Google, Amazon en Microsoft en sinds deze week mag Nvidia zich ook tot dit rijtje door Europa verdachte bedrijven rekenen.
Het lijkt er alleen op alsof de Franse autoriteiten de kok hebben horen fluiten, maar niet weten waar de lepel hangt. Het hele AI-speelveld is namelijk veel complexer geworden dan het lijkt, waarbij alle spelers elkaar lachend een hand geven en tegelijkertijd laten struikelen.
In AI concurreer je klant en leverancier kapot
Van ‘beneden naar boven’ gezien is AI een hele aparte bedrijfstak. Nvidia is de onbetwiste koning van de scheppen en houwelen: Microsoft, Google en Amazon kopen allemaal voor miljarden aan Nvidia-chips voor hun cloud-diensten.
Maar sinds die bedrijven hebben aangekondigd zelf AI-chips te ontwikkelen om hun afhankelijkheid van Nvidia te verminderen, is Nvidia begonnen met het investeren in AI-startups die direct concurreren met Microsoft, Google en Amazon. Nvidia doet dat deels met geld en deels door deze startups bovenaan de klantenlijst voor de gewilde en schaarse AI-chips te plaatsen.
De hoop van Nvidia is dat deze startups, zoals Coreweave en Lambda Lambs, marktaandeel afsnoepen van de grote drie, zodat Nvidia kan doorgaan met het leveren van zoveel mogelijk chips aan deze sector.
Wie nu denkt dat Nvidia en bijvoorbeeld Google elkaars bloed wel kunnen drinken, zal met opgetrokken wenkbrauwen hebben aanschouwd hoe Nvidia en Google onlangs juichend een nieuwe samenwerking aankondigden om Google Cloud te verbeteren.
Alphabet CEO Sundar Pichai zei nog geen drie weken terug zelfs dat Google en Nvidia over tien jaar nog steeds zullen samenwerken. Partnerships in AI zijn een soort open huwelijken waarbij je uitspreekt dat je enorm van elkaar houdt, maar wel je profiel op Tinder open laat staan, altijd klaar voor de swipe.
De kernvraag die zich aandient voor de Europese autoriteiten is of het illegaal is dat Nvidia probeert de concurrenten van hun huidige klanten groter te maken. Duurbetaalde anti-trust advocaten wrijven zich vergenoegd in de gemanicuurde handjes.
Het blijft AI-miljarden regenen
Amazon kondigde aan dat het liefst 4 miljard dollar investeert in Anthropic voor een minderheidsbelang, waarbij het de bedoeling is dat Anthropic gebruik maakt van de cloud-diensten van Amazon’s AWS, de grootste cloudleverancier ter wereld. Het is het op verkapte wijze kopen van marktaandeel, maar op een mogelijk slimme manier, want het is niet uitgesloten dat Amazon forse winst gaat boeken op de aandelen in Anthropic.
Character.AI, een startup die chatbots aanbiedt die vrijwel iedereen kunnen imiteren (een populaire bot is Super Mario, inclusief bedroevend slecht Italiaans bedoeld dialect), is bezig om honderden miljoenen dollars aan nieuwe financiering op te halen die het bedrijf zou kunnen waarderen op meer dan 5 miljard dollar, volgens insiders. Meestal zijn die anonieme bronnen de oprichters zelf, die de druk op investeerders zo opvoeren en de deal semi-openlijk rondshoppen.
Die 4 miljard dollar in Anthropic en 5 miljard dollar waardering van Character.ai zijn klein bier voor marktleider OpenAI, dat een waardering van 90 miljard dollar nastreeft in een deal waarin personeelsleden een deel van hun aandelen verkopen. Deze waardering is liefst drie keer zo hoog als… een half jaar geleden, toen OpenAI 300 miljoen dollar ophaalde op een waardering van 29 miljard dollar.
Geheel toevallig lanceert Mistral een eerste model
Wellicht ben ik een EU-AI-wappie, want ik vind het bijzonder toevallig dat de inval van de Franse autoriteiten bij Nvidia plaatsvindt in de week dat de Franse trots op AI-gebied, Mistral, zijn eerste model presenteerde met de claim dat het beter presteerde dan één van de kleinere modellen van Meta, de Llama 2 13B. (Kan niemand bij Meta trouwens met betere namen komen dan Llama 2 13B? Misschien kan Zuckerberg iemand op Fiverr vragen om hulp.)
Uiteraard liet Meta dat niet over zich heen komen en verspreidde het bericht dat Llama 2 Long AI (weer zo’n heerlijke naam) beter presteerde dan GPT 3.5 Turbo van OpenAI en Claude 2, het product van Anthropic dat net die 4 miljard dollar ophaalde van Amazon.
‘De AI-race is maf’
The Information concludeerde terecht; “Het doet me afvragen welke race al deze bedrijven denken dat ze aan het lopen zijn. Tot nu toe lijkt het vooral te gaan om geld en distributie. De technologie lijkt steeds meer samen te komen, wat betekent dat de winnaars niet per se degenen zijn met de beste techniek, maar degenen die erachter komen hoe ze er het meeste geld uit kunnen halen.
En die race zal zeker in het voordeel zijn van gevestigde partijen zoals Google, Microsoft, Amazon en Meta, wiens bestaande producten al miljarden opleveren. Geen wonder dat OpenAI serieus nadenkt over het bouwen van een apparaat. Als het zo doorgaat, zal er een nieuwe wig nodig zijn om de strijd echt te openen.”
De ‘iPhone voor AI’?
Inderdaad, de Financial Times meldde donderdag dat ChatGPT-maker OpenAI in vergevorderde gesprekken is met de legendarische voormalig Apple-ontwerper Jony Ive en SoftBank’s Masayoshi Son om de “iPhone van kunstmatige intelligentie” te bouwen, gesteund door meer dan 1 miljard dollar aan financiering van het Japanse conglomeraat.
Jony Ive was de favoriete ontwerper van Steve Jobs, bracht meer dan twee decennia door bij Apple en leidde het ontwerp van de felgekleurde iMacs die Apple hielpen herrijzen uit een bijna-doodervaring in de jaren ’90, evenals het ontwerp van de iPhone.
Het nieuws van de mogelijke samenwerking tussen Ive en Altman, gefinancierd door Son, werd wereldwijd breed uitgemeten, maar ik miste bespiegelingen over wat voor soort apparaat een ‘AI-hardware device’ zou moeten zijn. Ik kan me er geen voorstelling bij maken, juist omdat smartphones al zo krachtig zijn geworden en een installed base van miljarden hebben.
ChatGPT actueler en leert zien, luisteren en spreken
In al het financiële geweld zou je bijna vergeten dat er razendsnel grote verbeteringen aan de producten worden geïntroduceerd.
ChatGPT meldde afgelopen week: “Stem en beeld geven je meer manieren om ChatGPT in je leven te gebruiken. Maak een foto van een bezienswaardigheid tijdens het reizen en voer een live gesprek over wat er interessant aan is. Eenmaal thuis, maak foto’s van je koelkast en voorraadkast om erachter te komen wat er voor het avondeten is (en stel vervolgvragen voor een stapsgewijs recept). Na het avondeten, help je kind met een wiskundeprobleem door een foto te maken, het probleem te omcirkelen en hints te delen met jullie beiden.”
(Ik concludeer hieruit dat ChatGPT nog niet is getraind in het leven van een willekeurige kindloze man die in Singapore en Bali woont, waar de hawker centers, warungs en bezorgdiensten het dagelijks leven domineren.)
Een groot bezwaar tegen ChatGPT was het ontbreken van actuele gegevens, omdat het model eerder alleen was getraind met gegevens tot en met september 2021. Deze week werd bekend dat ChatGPT actueel wordt, hetgeen betekent dat sommige premium gebruikers de chatbot vragen kunnen stellen over actuele zaken en toegang kunnen krijgen tot nieuws. OpenAI zei dat de functie binnenkort voor alle gebruikers beschikbaar zou zijn.
Op moment van schrijven, 1 oktober, is geen van de genoemde functies voor mij nog beschikbaar en eindigt de data van ChatGPT in januari 2022. Hopelijk verandert dit snel.
Spotlight 9: Ethereum weer winnaar, Microsoft onderschat?
Een wisselvallig beeld deze week: Amazon, Apple en de S&P 500 daalden, terwijl Nvidia en Ethereum flink stijgen.
Het is ronduit opvallend hoe weinig er serieus wordt bericht over het belangrijke blockchain-ontwikkelplatform Ethereum, vooral in vergelijking met de hijgerige berichtgeving over AI-bedrijven.
Het is door alle reuring rondom AI wel logisch dat Wall Street eindelijk gaat in zien dat het belang dat Microsoft heeft in OpenAI, invloed heeft op het aandeel Microsoft.
Om twee redenen: allereerst puur financieel, want als Microsoft daadwerkelijk 49% van de aandelen van OpenAI bezit, vertegenwoordigt dat belang op dit moment een waarde van 44 miljard dollar. Op de marktwaarde van 2.35 biljoen (2350 miljard) dollar van Microsoft is dat nog geen 2%, maar er zijn dagen dat ondergetekende het niet heeft liggen.
Daarnaast maakt OpenAI gebruik van het Azure-platform van Microsoft waardoor, met de miljardenuitgaven van OpenAI aan deze clouddiensten, Microsoft ook weer fors verdient aan OpenAI.
Fortune berichtte in januari dat Microsoft in ruil voor de 10 miljard dollar investering in OpenAI tevens het recht verkreeg op 75% van de winst van OpenAI totdat het deze 10 miljard dollar heeft terugverdiend; plus een extra 3 miljard dollar die het al in het bedrijf had geïnvesteerd in voorgaande jaren. Laat de Franse autoriteiten het niet horen of ze komen ook bij Microsoft op de koffie – met croissant.
Het resultaat is verrassend goed. Dit is bijvoorbeeld Lex Fridman in het Spaans in gesprek met Yuval Noah Harari, die opeens klinkt als een Spaanse flamenco-danser in plaats van een Israelisch historicus.
Het befaamde investeringsfonds Andreessen Horowitz opent in Londen de Crypto Startup School (CSS), een twaalf weken durend acceleratieprogramma voor startende bedrijven, dat expertbegeleiding, kapitaal en middelen biedt die zijn afgestemd op crypto-oprichters.
Linda Yaccarino leek gefrustreerd en van slag tijdens een interview dat bij momenten vreemd, onzeker en confronterend was. Ooit wen ik eraan dat Twitter nu X heet, maar nu nog niet.
Met een gouden medaille in Street Fighter of FIFA maken Zuid-Koreaanse mannen kans op vrijstelling van militaire dienst. Ik heb gezocht of er ook vrijstelling werd gegeven aan winnaars van Grand Theft Auto, maar helaas. Het zou absurd zijn als je in GTA de dienstplicht kon ontlopen door met hoge snelheid in een winkelcentrum slachtoffers te maken.
Wetenschappers leren meer over “sesquiterpenen”, dampen afkomstig van bomen die wolken zouden kunnen maken, waardoor de aarde afkoelt. “Het is een terugkoppelingslus, het klimaat beïnvloedt de wolkvorming, en de wolken beïnvloeden het klimaat.”
Een hele opvallende, privacy gevoelige variant op Google Cloud, met de beste privacy verklaring die ik heb gezien: in gewone mensentaal en juristentaal.
Als we social media moeten geloven zou footballspeler Travis Kelce enorm garen spinnen door zijn liaison met La TayTay; Taylor Swift. Ik keek op zijn Instagram en Tiktok en zag een toename van nog geen half miljoen volgers naar 3.6 miljoen, dus het valt mee. Ter vergelijking: Swift heeft 273 miljoen volgers. Wel grappig: de meme waarbij vrouwen hun man filmden terwijl ze manlief met serieus gezicht vertelden dat het zo lief was van Swift dat ze Superbowl-winnaar Kelce ‘op de kaart had gezet.’ De ontzetting van deze man, in combinatie met zijn zelfbeheersing, is prijzenswaardig.
Deze week sprongen een paar human interest verhalen in het oog. De rijkste Welshman, Sir Michael Moritz, die als journalist bij Time ooit door Steve Jobs op een zwarte lijst werd gezet, vertrok na bijna 40 jaar bij Sequoia Capital. En terwijl CEO Sam Altman de aarde rondreisde om wereldleiders te ontmoeten, bleek OpenAI geleid te worden door Mira Murati, een vrijwel onbekende 35-jarige Albanese vrouw.
Beeld: Midjourney. Prompt: man met grijs haar loopt weg, skyline van San Francisco op de achtergrond.
Het kleine koninkrijk
De eerste keer dat ik de naam Michael Moritz tegenkwam, was in 1992 toen Frans Straver, met wie ik later Planet Internet zou oprichten, en ik samen aan de UvA afstudeerden op het sexy onderwerp ‘succes- en faalfactoren van interactieve media op de consumentenmarkt.’ In die tijd beschikten uitsluitend besnorde boekhouders over een computer en alleen de grotere drugsdealers gebruikten een mobiele telefoon.
Wie een serieus boek zocht over de computerindustrie, kon nergens anders terecht dan bij de American Book Center in Amsterdam. Daar vonden we het fantastische boek dat toen al bijna een decennium oud was, van de hand van Moritz, getiteld ‘Het Kleine Koninkrijk’, over hoe Steve Jobs begin jaren tachtig bij Apple de Mac ontwikkelde.
“Zoveel van wat er is gebeurd, is verbonden met Apple en het verhaal van dit buitengewone bedrijf, dat ik merk dat de broodkruimels van Apple over mijn levenspad zijn uitgestrooid”, aldus Moritz, die het spijt dat hij zijn ruzie met Jobs nooit heeft bijgelegd voor diens overlijden. Het boek plantte bij Frans en mij het zaadje dat het mogelijk was voor twee jonge gasten om een succesvol bedrijf op te zetten in de technologiewereld, iets waar we tot het lezen van Moritz’ boek nog nooit over hadden nagedacht.
Toen ik eind jaren negentig voor mijn volgende startup na Planet Internet naar Amerika verhuisde, was Moritz uiteraard de eerste investeerder waar ik bij aanklopte. Probeerde aan te kloppen eigenlijk, want ik kwam nooit verder dan de inbox van een junior medewerker van Sequoia die me vriendelijk afwees. Later begreep ik dat Sequoia, en Moritz in het bijzonder, tijdens die dotcom-boom duizenden ondernemingsplannen per jaar ontvingen maar slechts enkele tientallen investeringen deden.
Van Airbnb tot Zoom
Michael Moritz werd geboren in Wales als kind van joodse ouders, die de opkomst van de nazi’s in Duitsland waren ontvlucht. Hij was jarenlang als journalist van Time gestationeerd in San Francisco en schreef veel over de technologiewereld. Don Valentine, de oprichter van Sequoia en de man die investeerde in ondermeer Apple, Atari, Cisco, Oracle en Electronic Arts, zag iets in de Britse journalist en bood hem de kans aan de slag te gaan als investeerder.
In de daaropvolgende 38 jaar dat Moritz actief was voor Sequoia reeg de investeringsmaatschappij de successen aaneen. Onder zijn bewind investeerde Sequoia in vrijwel alle bedrijven waarvan we vandaag apps op onze telefoons of computer hebben, of die we voor werk direct of indirect gebruiken, waaronder Google, Dropbox, Linkedin, Yahoo, Airbnb, PayPal, Instagram, YouTube, Whatsapp, Nvidia, Zoom en OpenAI.
“Een van de dingen die in onze industrie ondergewaardeerd wordt, is hoeveel je kunt leren van iemand die tientallen jaren jonger is dan jij. Dat zijn de mensen die misschien wel ongewone dingen gaan doen; ze begrijpen iets heel goed, zijn onafhankelijke denkers en duidelijk slim en begaafd.”
Begin deze eeuw initieerde Moritz ook Sequoia’s bijzonder lucratieve uitbreiding naar China. Uiteindelijk was Moritz voorzitter van Sequoia van midden jaren negentig tot 2012, toen hij de dagelijkse leiding over het bedrijf opgaf vanwege “een zeldzame medische aandoening die kan worden behandeld maar ongeneeslijk is”. Toch bleef hij partner van Sequoia tot zijn aangekondigde vertrek deze week.
De laatste jaren richtte Moritz zich klaarblijkelijk meer op e-commerce en leidde Sequoia’s investeringen in Stripe (geschatte waardering $50 miljard), Klarna ($6.7 miljard), Instacart ($12 miljard) en Getir ($6.5 miljard). De posities in de Raad van Commissarissen van die bedrijven zal hij geleidelijk overdragen.
Een flinke krukstart
Forbes schat Moritz’ vermogen op $5,2 miljard, voornamelijk dankzij zijn belangen in internetbedrijven. Moritz en zijn vrouw doneren het grootste deel daarvan aan goede doelen, vooral via hun eigen stichting Crankstart (krukstart). Ze maken daar best haast mee, getuige het verslag op de website:
“In 2022 hebben we $200 miljoen aan subsidies verstrekt, waarvan 60 procent aan non-profitorganisaties in de San Francisco Bay Area. De subsidies varieerden in grootte van $1.000 tot $18.500.000 en gingen naar 363 organisaties.”
Andere in het oog springende donaties waren $20 miljoen aan de Amerikaanse burgerrechtenbeweging ACLU, $50 miljoen aan zijn alma mater de universiteit van Oxford, en liefst £75 miljoen aan dezelfde universiteit om te besteden aan studiebeurzen voor kinderen uit gezinnen met een laag inkomen. Moritz was niet uit het oog verloren dat hij ooit zelf een studiebeurs had genoten.
Wat ik zelf opvallend vond, was dat Moritz via Crankstart de fameuze literaire Booker Prize voor minstens vijf jaar financiert, nadat de vorige sponsor zich had terug getrokken. Maar in tegenstelling tot die sponsor wilde Moritz geen enkele naamsvermelding koppelen aan zijn gift omdat hij en zijn echtgenote vinden dat de Booker Prize een prestigieuze prijs is die geassocieerd moet worden met de naam van de prijs, niet met de naam van de sponsor.
De overeenkomst tussen Steve Jobs en Sir Alex Ferguson
In 2009 bracht Moritz een herziene versie uit van zijn boek over Apple, getiteld ‘De Terugkeer naar het Kleine Koninkrijk: Steve Jobs, de Creatie van Apple en Hoe het de Wereld Veranderde.’ Het boek blijft een absolute aanrader voor iedereen die in innovatie en creativiteit is geïnteresseerd.
Tot mijn verrassing schreef Moritz, ondanks zijn al bijna een halve eeuw durend verblijf in San Francisco nog altijd een verstokt fan van Manchester United, in 2015 samen met de legendarische coach Sir Alex Ferguson een boek over leiderschap.
In een interview over dat boek deelde Moritz een aantal observaties over de overeenkomsten tussen Steve Jobs en Sir Alex:
“Als het op leiderschap aankomt, denk ik dat er overeenkomsten zijn. Op hun eigen manier zijn het allebei perfectionisten. Met Sir Alex was ik op zoek naar een manier om uit te leggen wat volgens mij de basisprincipes zijn van goed leiderschap. Ik denk niet dat ze erg verschillen tussen Silicon Valley en het voetbalveld, en ze zijn universeel toepasbaar. Het probleem met de principes van leiderschap is dat ze vrij gemakkelijk zijn op te noemen, maar heel moeilijk toe te passen.
Sir Alex, Steve, ze hadden allebei de energie om anderen consequent naar een doel te duwen, aan te sporen, over te halen dat ze zelf voor ogen hadden. Ik denk dat het grote verschil tussen management en leiderschap is dat de leider mensen kan overtuigen om het onmogelijke te doen.”
Tijd voor een nieuw boek?
Het wordt nog interessanter wanneer Moritz zijn eigen investeringscriteria deelt. “Als ik wil investeren begin ik met een marktopportuniteit, want als een bedrijf start in een markt die er onveranderlijk uitziet en waarvan het er niet op lijkt dat hij gaat groeien, dan zal het geen groot bedrijf worden. Verder zijn we op zoek naar mensen die volledig geobsedeerd zijn. Mensen die niets liever doen dan werken aan het product of de dienst die ze hebben bedacht.”
In Nederland hanteren veel investeerders het archaïsche cliché ‘het gaat om de vent, niet om de tent’; maar Moritz noemt als eerste criterium juist een grote markt, die vatbaar is voor verandering. Dat is een interessante invalshoek. Een topondernemer in een kleine markt is in deze zienswijze niet zo interessant.
En dat roept de vraag op of Moritz, als zijn tijd en gezondheid het toelaten, voor het eerst een boek zou willen schrijven waarin hij zijn eigen visie deelt op ondernemerschap, innovatie en leiderschap, in plaats van te schrijven over mensen als Jobs en Ferguson.
Mijn favoriete boek voor tech-ondernemers is ‘Het moeilijke van moeilijke dingen: Een bedrijf opbouwen als er geen gemakkelijke antwoorden zijn’ van voormalig ondernemer Ben Horowitz, inmiddels vooral bekend als mede-oprichter van venture capital-bedrijf Andreessen Horowitz.
Horowitz is een uitzondering, want net zoals veel voormalig topsporters slechte trainers blijken te zijn, lukt het ook maar weinig succesvolle ondernemers om zich te ontwikkelen tot goede investeerders. Laat ik het bij mezelf houden: als mensen advies vragen over investeringen, antwoord ik altijd dat ik weliswaar jarenlang werkzaam ben geweest als investeerder, maar ik nooit heb gezegd dat ik er goed in was. Daarom ben ik ook weer ondernemer geworden.
Moritz, inmiddels geridderd tot Sir Michael, heeft geen enkele ondernemerservaring. Blijkbaar was dat geen enkele belemmering bij het behalen van extreem veel succes als investeerder. Het is hoog tijd dat iemand met zijn geweldige track record, enorme netwerk en scherpe pen, zijn kennis en ervaring deelt in de vorm van een nieuw boek.
De drijvende kracht achter OpenAI is een 35-jarige Albanese vrouw
Oprichter en CEO van OpenAI Sam Altman bezocht de voorbije weken liefst 22 landen waaronder Israël, Jordanië, Qatar, de Verenigde Arabische Emiraten, India, Zuid-Korea, Japan, Singapore, Indonesië en Australië. Altman ontmoette studenten, durfkapitalisten en leiders waaronder de Indiase premier Modi, de Zuid-Koreaanse president Yoon Suk Yeol en de Israëlische president Herzog. Eerder op zijn reis ontmoette Altman de Britse premier Sunak, de Duitse bondskanselier Scholz en de Franse president Macron. (Weet u het nog, met donkerbruine schoenen?)
Onderwerp van alle gesprekken was de vraag: is AI te vertrouwen, of zijn overheidsmaatregelen nodig? Dus het was direct nieuws toen Reuters vrijdag zag op de LinkedIn-pagina van OpenAI’s ‘Trust & Safety Leader’ Dave Willner dat hij na anderhalf jaar met stille trom was vertrokken. Willner had het over familieredenen, wat uiteraard mogelijk is.
Maar ik constateer ook dat Willner volgens zijn LinkedIn-profiel met 18 maanden dienstverband al een flink spaarpotje aan opties in OpenAI heeft zeker gesteld, die bij de geschatte bedrijfswaardering van $27 tot $29 miljard voor OpenAI dermate veel waard zijn dat het leven van de familie Willner niet significant veel beter wordt als hij er nog een jaar of wat aan vast zou plakken. Immers, het verschil in levenskwaliteit tussen 10.000 Euro of 20.000 Euro verdienen is veel groter, dan het verschil tussen 10 miljoen of 20 miljoen op de bank.
Tot er een opvolger is gevonden wordt het team van Willner (blijkbaar is er een Trust & Safety team bij OpenAI) bekleed door de CTO, Mira Murati. Wie is deze vrouw, die op ChatGPT zelf nog volledig onbekend is?
Mira Murati? Zegt me niets, aldus ChatGPT over de eigen baas.
CEO Magazine kwam vorige week met een portret van Mira Murati. Hoewel, portret; uit het ontbreken van een geposeerde foto en de afwezigheid van letterlijke citaten van Murati, mag worden geconcludeerd dat ze niet mee had gewerkt aan het artikel.
Hoewel Murati onbekend is op haar eigen ChatGPT, heeft de concurrent, Google Bard, wel de nodige informatie over haar:
“Mira Murati is de Chief Technology Officer van OpenAI. Ze is een briljant ingenieur die aan verschillende AI-projecten heeft gewerkt, waaronder ChatGPT, Dall-E en Codex. Ze is ook een voorstander van de regulering van AI, omdat ze gelooft dat het belangrijk is om voorzorgsmaatregelen te nemen om misbruik van AI te voorkomen.
Murati is geboren in Albanië en studeerde werktuigbouwkunde aan het Dartmouth College. Daarna werkte ze als stagiaire bij Goldman Sachs en Zodiac Aerospace voordat ze bij Tesla ging werken als Senior Product Manager van het Model X. In 2016 trad ze in dienst bij Leap Motion. In 2018 kwam ze bij OpenAI en in 2021 werd ze gepromoveerd tot CTO.”
Daar zijn verschillende zaken opmerkelijk aan. Allereerst is de omschrijving van Murati op Bard bijna letterlijk identiek aan die in het artikel van CEO Magazine. Dat roept de vraag op welke bron de originele informatie had en welke bron klakkeloos kopieerde? Het is voer voor advocaten in de AI-wereld, waarin echt en nep of origineel en kopie compleet inwisselbaar lijken.
Ten tweede moet Murati een soort wonderkind zijn, want het is zeldzaam dat iemand met de studie werktuigbouwkunde zo pijlsnel carriere maakt in de software. De ene studie gaat over de wijze waarop bijvoorbeeld de Tesla X in elkaar wordt gezet, de andere over de software waarmee de auto zelfrijdend wordt gemaakt.
Ten derde blijkt Murati op 16-jarige leeftijd vanuit Albanië naar Canada te zijn verhuisd. Ik vroeg aan Bard of Murati alleen verhuisde, of met haar ouders. Bard antwoordde dat Murati en haar man Sokol in 1993 met hun twee kinderen vluchtten naar Canada. Maar in 1993 was Mira Murati vijf jaar oud en dat is ook in Albanië aan de vroege kant om al een gezin gesticht te hebben. Kortom; er is nog een hoop te verbeteren aan de AI-activiteiten van Google.
Murati en Moritz: America first
Er zit er een opvallende parallel in de levensloop van Mira Murati en Michael Moritz. Beiden kwamen uit een klein Europees land naar Amerika, waar ze de kans kregen hun kennis te vergroten op uitstekende universiteiten om vervolgens hun potentieel te benutten in topondernemingen.
Ik zeg niet dat elke Ethiopiër een potentiële topondernemer is of dat in elke vluchteling uit Aleppo een hersenchirurg schuilt, maar in de maand dat in Nederland een kabinet valt over een paar duizend extra immigranten per jaar, pleit ik wel voor een rationeel immigratiebeleid. Europa is oud, Azië ook; meerdere werelddelen vergrijzen in hoog tempo. Tegelijkertijd zijn er op voorheen onverwachte plekken mensen die veel kunnen bijdragen aan de wereld, als ze maar de kans krijgen.
Uiteraard kijk ik door een gekleurde bril, want ook ik kwam ooit door een uitwisseling en een studiebeurs vanuit Amsterdam terecht op een universiteit in San Francisco, waar ik internet voor het eerst zag. Moritz en Murati kwamen uit Wales en Albanië naar de San Francisco Bay Area. Maar waar in Europa of Azië zouden ze zo welkom zijn geweest als daar? En waar zou hun afkomst zo’n geringe rol spelen? Welke Europese of Aziatische venture capitalist zou een journalist een kans geven als investeerder, of een jonge Albanese vrouw de technische leiding over een miljardenbedrijf als OpenAI? Dat zou ondernemers, stemmers en beleidsmakers te denken moeten geven.
Spotlight 9: Ripple blijft verbazen, maar hoe lang nog?
De grafiek is niet ondersteboven; er waren op Ripple na alleen dalers onder de toonaangevende beleggingen in de tech-sector.
Het was een week vol treurnis en mineur in het tech-hoekje van de beurzen. Maar waar ik een correctie had verwacht op de enorme koerssprong van Ripple na de gerechterlijke uitspraak van vorige week, bleef XRP redelijk stabiel terwijl de andere grote crypto’s, Bitcoin en Ethereum, allebei daalden.
Daarom downloadde ik van Coinmarketcap de koersdata van XRP van de laatste dertig dagen en vroeg Code Interpreter van OpenAI om de koers af te zetten tegen het handelsvolume. Daaruit rolde deze interessante grafiek:
De rode lijn geeft het handelsvolume aan, de blauwe lijn de koers.
Het handelsvolume in XRP is de laatste week enorm afgenomen, na een enorme piek in de dagen direct na de uitspraak van de rechter. De dalende blauwe lijn die de koers weergeeft, loopt nu parallel met de rode lijn van het dalende handelsvolume.
Dat betekent dat de koers niet langer kan worden gestuwd door een toenemende vraag. De beleggers die geloven in XRP houden vast. Maar er komen op de huidige koers niet genoeg nieuwe kopers bij in de markt, om het aantal verkooporders te compenseren. Een verdere correctie van XRP lijkt onvermijdelijk.
En slecht nieuws voor de crypto-enthousiastelingen: wie een jaar geleden XRP kocht, zou zeker blij moeten zijn met een stijging van 105%. Maar dat is nog altijd een stuk minder dan de koerssprong van 160% die Nvidia het laatste jaar maakte, gedreven door de AI-hype die sterke processoren vereist.
Het Witte Huis heeft vrijdag vertegenwoordigers van zeven leidende bedrijven op AI-gebied uitgenodigd en samen met hen een soort convenant aangekondigd, waarin de bedrijven ondermeer toezeggen om digitale watermerken toe te voegen aan hun systemen. (Dus als het goed is weten we snel wie nu de tekst van wie had gekopieerd over Mira Murati: Bard of CEO Magazine?)
De deelnemende bedrijven zijn de laatste weken regelmatig onderwerp geweest op deze plek, te weten Microsoft (met Bing), Google (Bard), OpenAI (ChatGPT), Anthropic (Claude), Inflection (Pi), Amazon en Meta (LLaMA).
Feitelijk erkent Meta hiermee de voorsprong van OpenAI en hoopt het door zijn technologie open source te maken zoveel ontwikkelaars van buiten het bedrijf aan te trekken, dat het met LLaMA 2 alsnog de achterstand kan inlopen. Een slimme strategie van Meta, die onderscheidend is ten opzichte van de gesloten AI-platformen van OpenAI en Google.
Het blijft verbazingwekkend hoe snel de AI-toepassingen verbeteren. Na tekst en foto’s zijn nu video’s aan de beurt en Twitteraar Nathan Lands deelde een mooi overzicht.
Twee weken geleden beschreef ik mijn twijfel over de jubelverhalen van Mark Zuckerberg over zijn nieuwe app Threads, de AliExpress-versie van Twitter. Toegegeven, door de installed base van Instagram zullen er honderden miljoenen mensen Threads uitproberen. Maar de app is te slordig, saai en voorspelbaar om veel herhaald gebruik te genereren, tenzij er snel verbeteringen in de app worden aangebracht.
Deze journalist legt haarfijn uit wat er allemaal schort aan Threads. Een goed punt: waarom is er alleen een app voor de mobiele telefoon en kan Threads niet op een computer worden gebruikt, als het platform gaat over tekstberichten? Ik ben benieuwd hoe lang het duurt voor de eerste significante updates worden uitgebracht door Meta, want het zou goed zijn als er een serieuze concurrent ontstaat voor Twitter.
Christopher Nolan en Hoyte van Hoytema maken letterlijk en figuurlijk grote films
In al het digitale geweld is filmschrijver en regisseur Christopher Nolan een zegen. Hij filmde het meesterwerk Oppenheimer op 70 millimeter IMAX film en gebruikt geen computertrucen (Computer Generated Images, CGI) in zijn films. Deze video toont hoe de film letterlijk aan elkaar wordt geplakt uit drieënvijftig rollen film van drie minuten en vierentwintig seconden elk. In totaal is de film, die drie minuten en negen seconden lang duurt, 17.7 kilometer lang en weegt 272 kilo. Dat is nog eens wat anders dan Love Island op je iPhone kijken.
Nolan vindt CGI ‘te veilig, het beeld lijkt niet de dreiging te bevatten van bijvoorbeeld een echte explosie, hoe klein ook’. Hij schiet op film omdat dit het meest lijkt op het beeld dat het menselijk oog waarneemt. Dat en meer is te zien in deze video waarin Robert Downey Jr en Christopher Nolan de meest gestelde vragen op het web over hen beantwoorden.
Ik schrijf dit allemaal in de aanloop naar Zomergasten, volgende week zondag te zien op uw ouderwetse flat screen televisie met als gast de fenomenale director of photography Hoyte van Hoytema. Hij filmde met Nolan onder andere Dunkirk, Tenet, Interstellar en Oppenheimer. En wie komende week Oppenheimer gaat bekijken in de bioscoop; ga naar de IMAX en ik hoor graag hoe het beviel.
Normaal gesproken schrijf ik niet over mijn eigen werk, liever probeer ik achtergronden, tips en inzichten te delen waar je hopelijk als lezer iets aan hebt. Maar omdat er vaak naar wordt gevraagd, vertel ik je dit keer graag over twee investeringen waar ik enthousiast over ben. Uiteraard ook aandacht voor opvallende zaken in de techwereld, zoals de jubelende cryptowereld over Ripple, het nieuwe AI-bedrijf van Elon Musk, file ontwijken per drone en Lionel Messi’s deal met Apple. Maar nu eerst iXora en Unveil.
iXora uit Ede heeft een vorm van vloeibare koelingstechnologie (immersion cooling) ontwikkeld waardoor datacenters meer dan 30% energie en ruimte besparen, omdat er geen ventilatoren meer nodig zijn zoals bij de gebruikelijke luchtkoeling van computers. En de nieuwste generatie chips wordt dermate heet dat luchtkoeling te inefficiënt en duur wordt, maar gezien de CO2 uitstoot ook maatschappelijk onaanvaardbaar. Dat maakt de marktpotentie van iXora wereldwijd enorm.
Unveil uit Amsterdam koppelt via een eigen marktplaats topfotografen aan verzamelaars op basis van blockchain-technologie. Door een zorgvuldig curatieproces vinden verzamelaars wereldwijd op een gebruiksvriendelijke wijze nieuw hoogstaand werk. Verzamelaars kunnen het fysieke werk kopen, een print, een digitale versie in de vorm van een NFT, of allebei. Unveil kan een cruciale rol vervullen in de explosie van door AI gegenereerde nepfoto’s; het garandeert authenticiteit.
Ik heb eerder met veel plezier en succes met deze ondernemers gewerkt, hun bedrijven zijn voorlopers in snel groeiende wereldwijde markten en duurzaamheid is een belangrijk onderdeel van hun propositie. En niet onbelangrijk: er is ook voor jou een mogelijkheid om al met een klein bedrag als investeerder te participeren, terwijl dat meestal slechts is voorbehouden aan vc-fondsen met hele diepe zakken.
Let op: dit is geen reclame voor beleggen in deze bedrijven. Ik leg uit wat mijn overwegingen waren om te investeren, maar ik wil benadrukken dat beleggen in startups de allerhoogste vorm van risico heeft. Simpel gezegd luidt mijn advies: alleen doen met geld dat je zou kunnen verliezen. En vooral doen omdat je de doelstellingen van de bedrijven ondersteunt.
Waarom winkelt Warren Buffett op de Veluwe?
Begin dit jaar tekende iXora tijdens de CES in Las Vegas een licentie-overeenkomst met het Amerikaanse bedrijf Lubrizol, een dochterbedrijf van Berkshire Hathaway, de investeringsmaatschappij van de legendarische Warren Buffett. Waarom zou een dergelijke wereldspeler een licentie nemen op technologie van een Nederlandse startup?
Hypotherm Rack Management (HRM) van iXora. Server erin en klaar. Cruciaal: past in een standaard 19 inch rack, wereldwijd de standaard in datacenters.
Het antwoord luidt dat wereldwijd versneld enorme vraag is ontstaan naar energiebesparende oplossingen sinds de invasie van Rusland in de Oekraine het gehelmde Russische buurbezoek. Daar komt nog bij dat energieverbruik in datacenters een extreem grote rol speelt, omdat naast vastgoed en apparatuur de energiekosten de grootste kostenpost vormen. Datacenters staan nog vol met energieslurpende ventilatoren, die overbodig worden door iXora’s vloeistofkoeling.
Bij gebruik van de iXora-oplossing kan een datacenter meer servers kwijt per vierkante meter, met lagere energiekosten en daardoor ook met een gereduceerde carbon footprint. Voeg daarbij de enorme toename naar cloud- en streamingdiensten van de laatste jaren en de huidige explosie van AI-toepassingen, waardoor onomkeerbaar wordt dat zware server-intensieve toepassingen de markt zullen domineren. Conclusie: immersion cooling is hot.
Eigen ervaring met datacenters
Mijn persoonlijke ervaring met datacenters gaat ver terug, zo was ik met Flabber en 925 jarenlang zeer tevreden klant bij het innovatieve hostingbedrijf True. (Jort Kelder en ik hebben 15 jaar geleden zelfs een licht humoristisch filmpje opgenomen in hun datacenter.) Dus toen True-oprichter Vincent Houwert na de verkoop van True en wat omzwervingen in de Caraïben het niet kon laten om weer te gaan ondernemen en iXora begon, was ik direct geïnteresseerd.
Met Planet Internet ben ik jarenlang klant en wederverkoper geweest van de diensten van datacenters en daarbij heb ik door schade en schande ondervonden hoe complex datacenters functioneren. Het is weliswaar een miljardenbusiness, maar wel eentje waarin elk dubbeltje wordt omgedraaid. Ik vergelijk datacenters altijd met drinkwater uit de kraan: iedereen heeft het nodig en gebruikt het, maar elke cent eraan besteed is een cent teveel dus de marges zijn dun.
Eigenaren van datacenters hebben een gruwelijke hekel aan risico’s en ondoorzichtige investeringen. Juist daarom vind ik iXora zo interessant: het is de enige partij ter wereld die immersion cooling mogelijk maakt in de bestaande infrastructuur van een datacenter.
In een miljardenmarkt zijn er uiteraard genoeg concurrenten, maar die koelen ofwel alleen de chip, waardoor de rest van het moederbord warmte blijft afgeven en ventilatoren nodig blijven, of hun oplossingen vereisen de installatie van complete jacuzzi’s waarin de servers worden ondergedompeld.
Maar ik weet uit ervaring dat eigenaren van datacenters een enorme afkeer hebben van dit soort gekkigheid, want er is kans op lekkage van vloeistoffen in hun datacenters waar kilometers kabels onder de verhoogde vloeren lopen. En niemand wil robotarmen gebruiken om een server uit zo’n badkuip te hijsen, wat nodig is om alleen al een simpele harde schijf te vervangen.
De oplossing van iXora is bewust ontwikkeld voor eenvoudige installatie en onderhoud. Niks robotarm of badkuip: een iXora chassis past in het wereldwijd gangbare 19 inch rack en iedereen die een computer kan tillen, kan een server in een iXora HRM schuiven.
Het team kent de klant
Die eenvoud in de oplossing vindt zijn oorsprong in de ervaring van het iXora team, dat letterlijk en figuurlijk groot is geworden in datacenters. De founders van iXora zijn behalve uitvinder Vincent Houwert, eerder dus oprichter van hostingbedrijf True, CEO Job Witteman, voorheen oprichter en 17 jaar CEO van de Amsterdam Internet Exchange AMS-IX en CCO Vincent Beek, die decennia commerciële ervaring heeft in de internationale technologie-wereld. En Erwin Bleeker, die ‘supertechneut’ uit het eerder genoemde filmpje, is in februari bij iXora gekomen nadat hij een paar jaar bij Dell heeft uitgelegd hoe zo’n datacenter werkt ;-).
iXora webinar donderdag 20 juni
Meer informatie over de mogelijkheid om te participeren in iXora staat in deze samenvatting van twee pagina’s. Investeren kan al vanaf € 5.000 en afhankelijk van je bijdrage geldt er een bonus tot 30%. Als je meer wilt weten over iXora raad ik je aan om aanstaande donderdag 20 juli om 20.00 uur het webinar te bekijken waarin CEO Job Witteman toelicht wat iXora doet met immersion cooling. waarom dat belangrijk is voor de wereld en hoe jij daaraan kunt bijdragen.
Unveil cureert wat echt is, in het tijdperk van nep
Ik schrijf veel over AI omdat het de markt is waarin op dit moment de meeste vooruitgang wordt geboekt, met de grootste potentiële markt, namelijk vrijwel elke aardbewoner. Tegelijkertijd maak ik me zorgen over de wijze waarop AI het mogelijk maakt om alle vormen van beeld en geluid te manipuleren.
Zoals je misschien weet heb ik een grote liefde voor fotografie, een passie die helaas gepaard gaat met een evenredig groot gebrek aan talent. Mijn oud-collega Alexander Sporre waarmee ik heb gewerkt bij business site 925, is wel een getalenteerd fotograaf. Maar Alexander is ook een talentvol ondernemer en hij is met een aantal partners met Unveil in een groot gat in de markt gesprongen.
Ik geloof in de propositie van Unveil om in de explosie van door AI gegenereerde foto’s, te fungeren als een baken en marktplaats van originaliteit en authenticiteit.
Wat maakt Unveil uniek?
De ontwikkelingen op het gebied van AI gaan dermate snel, dat er wereldwijd enorme behoefte bestaat aan een onafhankelijke partij die de authenticiteit van digitaal werk garandeert. Het is zonder zo’n onafhankelijke partij als Unveil al niet meer mogelijk om te zien of een foto echt is, of gegenereerd met AI.
Derde generatie marktplaats
Ik zie Unveil als een derde generatie marktplaats. In de eerste vorm waren marktplaatsen generiek, denk aan Marktplaats in Nederland en Craigslist in Amerika, met een groot ongefilterd aanbod. (Beiden overigens voor honderden miljoenen gekocht door eBay.) De tweede generatie marktplaatsen waren een gecureerd onderdeel van een groot generiek aanbod, denk aan Uber Black en Airbnb Plus, of het Nederlandse Catawiki, feitelijk een gecureerde versie van eBay.
In de nieuwste generatie marktplaatsen, waarvan Unveil een voorloper is, zie je uitsluitend een zorgvuldig gecureerd aanbod van hoog niveau met een selecte kleine groep aanbieders, die vaak exclusief aan een platform zijn verbonden. Unveil heeft al ruim 1500 fotografen aan zich weten te binden, waaronder een groot aantal internationale topfotografen zoals Bastiaan Woudt en Paul Cupido.
Wereldwijde markt, altijd traceerbaar
Unveil verbindt digitale kunst met fysieke prints op de blockchain, waardoor kunstfotografie als wereldwijd verhandelbaar product traceerbaar wordt, met als doel om enerzijds royalty’s te verstrekken aan de maker en anderzijds de verzamelaar te garanderen dat het gekochte werk authentiek is, met garanties over het geproduceerde aantal. Dit lost wereldwijd een enorm groot probleem op.
Bewezen businessmodel: marktplaats
Vanuit financieel oogpunt is het cruciaal dat het businessmodel van een marktplaats bewezen is en juist in deze markt zeer rendabel, op basis van een commissie van 12.5%. Een dergelijke solide commissie in combinatie met de prijzen die gerenommeerde fotografen voor hun werk ontvangen, biedt hele goede perspectieven voor Unveil.
Het team
De founders van Unveil zijn behalve Chief Product Officer Alexander Sporre (ex-Richemont, co-founder Stories, kunstfotograaf) tevens Chief Commercial Officer Titus de Jong (ex-Salesforce, ex-HP) en Chief Creative Officer Julian Mollema (award winning designer, Ex-Build in Amsterdam). Allen ondernemers met een solide track record op hun eigen gebied. Daarnaast is cruciaal dat ook vanuit de kunstwereld veel interesse bestaat in Unveil. Zo is het Hoofd Fotografie van Sotheby’s EMEA toegetreden tot de Advisory Board van Unveil.
Participeren in Unveil
Meer informatie over de mogelijkheid om te investeren in Unveil staat in deze samenvatting van twee pagina’s. Als je meer wilt weten over Unveil breng ik je graag met de oprichters in contact.
Wekelijks neem ik in deze rubriek de hoogte- en dieptepunten door van de belangrijkste assets op technologiegebied. Nog niet eerder werd de financiële wereld zo beheerst door het cryptonieuws als vanaf donderdagavond, toen een vervroegde wereldwijde vrijmibo in de cryptoscene losbarstte na de onnavolgbare uitspraak van een Amerikaanse rechter in de zaak die de SEC tegen Ripple Labs had aangespannen.
Stel je voor dat XRP de zaak helemaal had gewonnen…
De rechter oordeelde dat de verkoop van de XRP cryptocurrency door Ripple Labs aan institutionele beleggers een overtreding van de effectenwetgeving betekende. Maar, zei de rechter, er was niets illegaals aan de verkoop van XRP door Ripple Labs aan individuele handelaren op cryptobeurzen. Alsof professionele beleggers informatie, transparantie en bescherming nodig hebben maar consumenten niet?
Deze schizofrene uitspraak werd buiten de cryptowereld niet begrepen. “Effectenwetten zijn speciaal ontworpen om individuele beleggers te beschermen, gebaseerd op het idee dat ze niet voor zichzelf kunnen opkomen”, aldus James Carlson, een adjunct-professor effectenregulering aan de New York University, tegen The Information. “Grote institutionele beleggers hebben de bescherming van de effectenwetgeving niet nodig. Deze uitspraak zet die filosofie effectief op zijn kop,” aldus Carlson.
“Effectenwetten zijn speciaal ontworpen om individuele beleggers te beschermen, gebaseerd op het idee dat ze niet voor zichzelf kunnen opkomen. Grote institutionele beleggers hebben de bescherming van de effectenwetgeving niet nodig. Deze uitspraak zet die filosofie effectief op zijn kop.”
James Carlson, New York University
Kans op ‘boiler room’ fraude
De implicaties van dit deel van de uitspraak zijn zorgwekkend. Zoals Carlson zei: “Het potentieel voor ‘bucket shop’ of ‘boiler room’ fraude is alarmerend.” Denk aan de Wolf of Wall Street in een zwart crypto t-shirt. Carlson schetste een scenario waarin een cryptobedrijf tokens uitgeeft aan de grote institutionele beleggers, die gedetailleerde informatie krijgen die vereist is door de effectenwetgeving, maar ze vervolgens via cryptobeurzen doorverkoopt aan individuele handelaren, die deze informatie niet krijgen. Tegen de beslissing zal waarschijnlijk beroep worden aangetekend, dus dit is misschien niet het einde van het verhaal.
XRP steeg binnen een dag met bijna 80%, leverde een deel van de winst gedurende het weekend weer in maar steeg alsnog bijna 50% in de laatste week.
Het zat er al een tijdje aan te komen: Elon Musk heeft zich op het AI-slagveld begeven met x.AI en is CEO geworden van zijn derde bedrijf, naast Tesla en SpaceX, het ruimtevaartbedrijf van Musk dat in een onderhandse verkoop afgelopen week werd gewaardeerd op liefst $150 miljard. De man is misschien een paar straten doorgereden voorbij de afslag ‘excentriek’, maar het blijft toch razendknap hoe hij dit allemaal combineert. Het doel van xAI is ‘om de ware aard van het universum te doorgronden.’ Musk vertelde op Twitter meer over de doelstellingen en eventuele samenwerking met Tesla, maar gaf weinig details prijs. Wordt ongetwijfeld vervolgd.
Dat kopt niet lekker, maar met Code Interpreter kan ChatGPT onder andere gegevens analyseren, grafieken maken, wiskundeproblemen oplossen en bestanden bewerken. Het ondersteunt ook het uploaden en downloaden van bestanden, wat voorheen niet mogelijk was in ChatGPT. Wharton-professor Ethan Mollick, overigens auteur van een uitstekende nieuwsbrief, zegt dat Code Interpreter dingen kan waar hij vroeger onvoorstelbaar veel tijd aan verloor.
Ik deed een testje door vrijdag een .csv bestand met koersgegevens van XRP te downloaden en Code Interpreter te vragen de belangrijkste informatie daaruit weer te geven in een grafiek. Ik vond het resultaat verbluffend, te meer omdat Chat GPT op tekst is gebaseerd en de output tot voor kort ook tot tekst was beperkt. Nu dus niet meer want Code Interpreter spuugde binnen enkele seconden drie relevante grafieken uit!
Code Interpreter van ChatGPT genereerde deze grafieken uit een .csv bestand dat ik had geupload. Scheelt een hoop tijd en moeite!
Anthropic, dat in mei nog een kleine half miljard dollar ophaalde bij investeerders, lanceerde een nieuwe versie van hun Chat GPT concurrent Claude.ai. Decrypt maakt een goede vergelijking tussen Claude.AI, ChatGPT en Google Bard. Officieel is Claude alleen beschikbaar in de VS en het VK, maar met een goed VPN werkt het prima. Ik hoor graag wie grote verschillen ervaart tussen ChatGPT en Claude, zelf zie ik weinig kwaliteitsverschil.
Mijn favoriete goeroe Gary Vaynerchuk vindt Threads ook geen Twitter-killer, maar wijst erop dat het een nieuw publiek zou kunnen aantrekken. Probeer het gewoon, adviseert hij. Vooralsnog is mijn feed op Threads nog steeds gevuld met tweedehands posts van Instagram.
In 2014 leerde ik Taco Carlier van VanMoof kennen toen we samen een week rondliepen op SXSW. Los van het feit dat het een ontzettend fijne kerel is met wie ik tot de dag van vandaag een prettig contact heb, vind ik het nieuws over een mogelijk faillissement van VanMoof erg droevig omdat het bedrijf de grote aanjager was van de e-bike als vervanger van de auto.
In mijn ervaring is integratie van alle onderdelen in een hardware product bijzonder complex, Taco en ik spraken daar meerdere keren over. Hij noemde Tesla als voorbeeld van vrijwel complete verticale integratie. Maar cruciaal is wat je doet op het moment dat een product continu niet goed werkt en je dermate veel kwaliteitsproblemen ondervindt, waardoor klanten ontevreden raken en de service-afdeling wordt overspoeld. Ik zal je niet vervelen met verhalen uit de oude doos over de ellende die ISDN heette waarmee ik had te kampen, in het overgangstijdperk tussen modems en breedband, maar soms moet je een product durven killen om als bedrijf te overleven. Hopelijk overleeft Vanmoof de huidige malaise.
In ander elektrisch vervoer nieuws viel op dat Lee Soo Man, oprichter van het Koreaanse K-pop instituut SM Entertainment, met partners $23 miljoen investeerde in passagiervervoer via drones. De EH216 kan twee passagiers vervoeren en vliegt zonder piloot, wat leidt tot bijzondere video’s. Alleen jammer van die bombastische muziek, daarom hier, uit de stal van SM Entertainment, Red Velvet met Future, thema-nummer van de populaire Koreaanse serie Start-Up – jawel, over internet startups.
De kwalitatief hoogwaardige sportsite The Athletic (vorig jaar overgenomen door de New York Times, die afgelopen week de gehele sportredactie opdoekte) produceerde een mooie long read over de transfer van Lionel Messi naar Miami, mogelijk gemaakt door Apple. Het blijft bijzonder dat Messi als enige speler profiteert van de groei van abonnees op het MLS-abonnement van Apple TV+. De vraag doemt op wanneer Apple zich echt boos gaat maken en zich stort op de verwerving van meer sportrechten, zoals de Premier League, de NFL en de Olympische Spelen. En of er dan meer sporters zullen zijn die buiten hun clubs om direct meedelen in abonnementen op streaming diensten.
Ik wil nogmaals benadrukken dat beleggen in startups de allerhoogste vorm van risico met zich meedraagt. Wel wilde ik graag mijn overwegingen delen om te investeren in iXora en Unveil. Maar simpel gezegd luidt mijn advies: altijd alleen doen met geld dat je kunt verliezen en alleen in bedrijven waarvan je de missie ondersteunt, dan heb je er het meeste plezier van. Profijt blijft onzeker.
Ik kan het niet laten om met MidJourney te spelen. Dit beeld is een combinatie van een foto die ik had geupload, met een door MidJourney gegenereerd beeld.Resultaat van de prompt in MidJourney om een iXora HRM in een ruimte zoals de slotscene uit Raiders of the Lost Ark te plaatsen. Lijkt meer een Transformer op anabolen.
